Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 31, 1 August 1868 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ua HELE I WAS HOOLUOLU KINO.- O ko 

Ou makamaka aloha a kanaka ho'opono hoi       

 a keia kaena. ua aku nei oia e ho'o. oolu kinol   

----------------------------------------------------

Mace i ka Awa- Ma ke ahiahi aku nei

kela Poaeno. ua lohe makou. ua make loa

kahi kanaka ma Kaumakapili o Lala kai-a.

penei ke kumu. ua mama oia i ka

Ua mama waiho i k kanoa, a i ke kolu n

manna o ka make loa no ia we kona kino

-----------------------------------------------------

Loawia ia e ka nawaliwali.- O kekahil

o kaki Misionari a makamaka alohal

mai ho Nouhiwa Pae Aina mai Rev.J.

Kaiwi. ua hiki mai nei ka lono ia ma-

ka ua loohia ia oia e ka nawaliwali iaia

ia ke haapuni aku nei i keia mokupuni, a

oia     Waianae i keai mau la ma kahi

Rev. A. Kaoliko. e hoi mai ana no ke po-

@ ae a oluolu pono ke kino.

---------------------------------------------------

Apu ka hana ino i na alanui.-Ma nal

epa haole. ua ike iho makou i ka Hoolahal

e Kuhina Kalaiaina. ua hookapu ie ka elil

@ a me ka hana ino wale ana i na alanui.l

e na ala loa maloko o keia aupuai. ke olel

@ aki ka ne ana @ ka Luna hana alanui     

wahi. a o ka mea a mau men paha e koe    

e hoopua no e like me ke Kanawai. no-      

@ @ wiakamaka a pau loa. ke kahea         

nei makou mai noho a kolohe wale o pi-    

auanei.  

--------------------------------------------------

A Lunakanawai Kiekie.-Ma ka Poah

aku nei o kela pule ua holo akuka Le-

anawai Kiekie His. Ex. E. H. Kamika-

@ me W.C. Jones. ma ke kuna "Mere,"

@ lokea ma i ua holo aku nei laua i mau

@ lapanu ao ka põe maio Kauai'i loo-

ika hala a me ka hewn, aole no e ole

@ ke ola mai o kahi poe mamuli o ka laua

@ mawaena hoi o na ohua i hele aku

@ kekahi o na lawehala

----------------------------------------------------

@ @ Pulu.- Ua lawe ia mai kekahi

@ ehe pul Mai Kau mai. ka manao

@ i Kaleponi, a i ka hoouka ia ana

@ o ka mokuahi Monatana a pau, aia

@ loaa iho la ke ahi iloko kekahi eko

@ a @, makau iho la ke kapena o

@ moku . a ua pau hou mai i ke kiola ia i

uku i e luaa aku keia poino i ka moana, ina

aohe he @ lono. aka e ole na ka ike e ia

@ pakele ai. Nanuao no nae ke Kapena

i ka ae ole ana mai e lawe no. O ke kumu

o keia ahí. ua manao wale ia,na ka poe pu-

hi @ no. na helelei paha ke ahi o ka ipu-

haka i ka wa i hoonakaia'i na eke pulu iluna

o ka moku.

----------------------------------------------------

NA.hana ma ka Mokukaua Mohongo

I ka @ ana aku o ko kakou Moi Lani

Aloha me hona mai akali i ka Poaha o kela

Pula aku nei maluna o keia moku kaua. ua

@ @ aloha ia mai e like me ka mea mau o

 na hookipa alii ana . a he inauminute ma

ia. hope iho, ua hoikeike ia mai kekahi mau

hana akamai a na keiki kaua o ke kai imua

o kona ale ahi, oia ka u-u ana iluna a ilalo

e na have akin like ole 'o ke ano, ka paiknu

ana malunao na waapa a me ke ki poka

pahu ana. a he mea lealea loa ia na kanaka

i'ke kapalulu o ka lele ana a meapoha ae lele

liilii ka hunakai me ka uahi pu aku no. A i

ka hoi ana mai o ua Lani nei, ua kani hou

@ na pu alpha, hanohano nohoi kakou ka

Hawaii i ke Aupuni Mareka.

---------------------------------------------------

Ka palapala a Maunakui o Wailuku.

Ua @ mai ia makou kau palapala o lune,

e pili an i ka laina mokumahu o Kalifoni,

nana ke kanalima tausani data i haawi wale

ia, a he moolelo loihi no hoi, e ao ana a e

Paipai ana i na Lunamakaainana o ka Aha-

olelo i heo aku nei . eia nae, ua pau lakou la

i ka hoi nai aku i na Home. a in a mai a

hoea aku, hahu ia iho i kaka  mea he hoo-

puaipuni ia ouou i kinohi, e i ana "Ina

koho au koa ia'u kokua au i ko oukou pono.

hemo ka auhau kino hemo ka auhau lio,

aoho au hoopilimeaai, aohe au inu rama, a

pela aku."  A o ke ano nui nae o ua pala-

aku wahi ana.

 

MAUI

 

@ minamiua loa malou i ka haawi

wale ana o ka Ahaolelo i na dala

@ lima musani no ka laina mokumahu

@ ma ke ano hookaulike pono pa-

@ mea, aole akaka iki ia makou he

@ maikai ko ka aina holookoa ma ia

@ ana. aka, o ka poe nona ua laina

@ hu la ka i pomaikai kaokao loa, no

@ . o kona aina  makua kahi i ko-

@. nolaila. in a i haawi wale ia

@ dala ma ke ano aloha i na misio-

@ nei mai Amerika mai, no ka la-

@ hana maikai i ke ola o ka aina, ua @

@ ka pono oia makana ana mamua

@ ia ana i ka poe huli waiwai o na

@ ike ole ia ke aloha ana i ko kakou

@. a o keia haawi ia ana, no waho

@ pono. aole hoi hou  mai i ko ka-

@ waiwai e ola ai ko kakou mau

@ . ae pono ai hoi na hana au-

@ a kuwaho, aka. ua hai wale ia

@ n kakou i kalefoni. a me ka

@ wiki ana mai hoi o na waiwai ka-

@ nei, he kumu ka ia e emi iho ai

@ o ka lole, ae paha . he manao

@ ia. aohe no i akaka kona pono

@ was, a in a ua hilinai wale na Lu-

@ ma ia ano pobihihi. "lawe

@," alaila, ua haawi wale ia ka

@ makou a ka poe ilihune mamuli o

@ lakoi i ike ole ai, aole nae a ma-

@ wale aku i koei na heu aku la

@ nanupo a me ka hoopilimeaai

@ mahope o ke kipe ia. aka, na ke

@ ka manawa e hoike mai ko makou

@ o ko oukou ike hohonu.

 

 

Mai Kaou Mai- Ua poioai mai o Mr. Ro

beta o keia wahi ia makou. i ka paewaewa

nui o ka hana a Keletino. kekahi Kahuna-

pule Parani o laila, a penei ke ano nui o ka-

na palpala:

            "O keia Keletino, Kahunapule katohka

o Kau nei, oia kekahi o na Komite i koho

ia, e kana like aku i ka waiwai i mahana

wale ia e ko kakou Moi aloha kaoaka. in a-

waena o ka poe i hoopilikia ia o keia apana

o Kau. aka, ke ike nei nae makou ua pac-

waewa loa kona hana iwaena o makou. ne

ka mea hoi. aia a he hoahanau Parani i hu-

li aku ma kona aoao pule,  alaila. e polua

auanei a pakolu kana haawi ana i ka mea

hookahi, a in a he kanaka Kelaviea a kala-

vina ole paha. pakahi no kana wahi haawi-

na. a o kekahi hoi he nele loa no." (maila

paha i nele aku la no no ka pilika ole;

----------------------------------------------

Na okohola.- Ua palapala mai ko ina-

kou makamaka J. Upa o ka ua Kanilehu,

in a ka la 15 iho nei o lulai. ua ku mai ma ke

awa o Hilo kekahi moku okohola "Bark Ros-

coe," Kapena Macomber. mai New Bedford

mai me na barela aila Sepam 600, o ka mua

loa keia o na keiki o he anu i hoea ae ma

ia kaona i keia hikina. a me he la paha aua-

nei o ka hoomaka mai la no ia o ka hoi ana

i ka aina.

            Ka Mahinahou o Hilo- O ka nui o @

dala i lulu ia mai nei no ka mahuahou o

lulai, iloko o ka Ekalesia o Hile he $162.22

a penei ka mahele ana: na na haumana

Kula Sabati he $53.12: a na na makia hoi

he $132.10: huina pau. ua like me ka mea

i hoikeia maluna ae. makena no hoi ua me a

he dala, a ke heahea aku nei makou. o holo

loa imua e Hilo ma na hana pono a pau,

mai oho a kuemi hope.

----------------------------------------------

Aha himeni Hookupu dala.- Ma ka la 21

aku nei o lulai, po poalua, hora 7, i ka liula

'o ke ahiahi, ua wehe ae ka papa himeni o

 Haili i aha himeni hookupu dala, a o na

loaa ma ia hana, e hoolilo ia ana i mea kuai

hele no ka halepule haole, Ua lono mai

makou, o ka puukani kaulana o ke kaona

nei Miss Mere Kike, ua kii ia mai oia a me

kona mau hoa i hele aku nei i ka ua Kani-

lehua e kokua i ua papa himeni la ma ke

mele ana i kekahi mau himeni lealea loa, e

ku ai i ka makemake o ka lehulehu. A o

na dala i loaa ma keai hana, aole makou i

lono mai, aole no e ole ana ka piha i ko Hi-

lo mau kini.

--------------------------------------------------

Naue makaikai i ka Mokupuni o

     Manaokalanipo.

     --------------

          i ka wa a na kukuna o ka la i wehe ae ai

i kona nani me ka hiwahiwa, ia manawa,

ua haalele iho i ke kupukupu aala o Lihue,

a nauo hele aku, o kilohi ana i na hiohioua

o ka moku o Mano.

         I ka holo ana ma ke alanui, hala ae i ho-

pe ka puu o Kalepa, hiki aku la i Wailua, a

hookipa maikai ia ma kahi o Mr. Kapalehua

a me kana wahine ; ua hoomakaukauia he

papaaina no makou, ua ai a lawa pono i na

mea i hoolako ia. a pau e ka makemake, a

koe na mea ai.  Me laua no ka mahalo.

 Hulu ae nana, e alo ana o Nounou i ke

anu a ke kehau, o ka hai a ka nalu o

Kalehuawehe.

  A pau ka luana ana. o ka lele auna aku

la no ia o na manu- jHele aku o ka laula o

Kapaa, hoohihi iho ka manao i ka nanai o ia

kula ; ilaila hoi i ke kalukalu o Kewa,

me ka lulu o Maikeha. o ka nalu kaulaua o

Makaiwa- aole au wahi hoohalahala o lai-

la, "Ua maikai Kauai  hemolele i ka maile."

alo aku o ke kula panoa kanaka ole o Mai-

lehuna. oluolu nae i ke ahe a ka makani.

  I ka welo ana aku nae a ka la i Lehua,

hiki  aku la makou ma kahi o Rev. E. Hele-

kuniki, ua hookipa maikai ia aku makou e

ia a me kana Lede maka palupalu.  I ka

makou makaikai ana i ke ano o ka noho ana

o ia ohana. " Ua maemae i ke kai ka pua o

ka hala." Hiolani iho la ma ko laua home

a kakahiaka ae, ua kikiko'u iho na manu i ka

 wai o ka lehua, a lele aku la.

  I ka naye ana mai laila aku, ua uluwehi-

wehi ke alanui i na lau lipolipo e luha ana,

e ko mai ana ke ala anuanu o ka pua hala,

i lawe ia mai e ka makani halihali ala o

Waialeale.

  He olu wale no ka hele ana a hiki i Ha

nalei. He aina maikai keia i ka ike aku, o

 kekahi no ia o na Edena maikai maoli.

 la makou nae e naue hele ana ma ke ala-

nui, kono ana ka puuwai e naue ae e ike i

na mea hana o ka Hale Wiliko-ua ike i ka

lawe poahi a na mikina.  Haalele ia laila,

huli ae nana i ke one kaulana o Mahamoku,

he nani no kona mau hiohiona, a me ka li-

mu ka kanaka o Manukepa.

  I ka hiki ana aku i Lumahai, ua pulu i

ka ua newnew o ka uka. Hoomau aku ka

holo ana a na lehua o Luluupali.  I ka noe-

noe ana o ke ahiahi, ike makoi i na hala o

Neue, e ku haahea ana i ke ahe a ka maka-

ni.  Ua le no makou ia mau hala kaulana.

I ke hiki ana aku i Haena, ua pau ka mala-

malama o ka la, ua huna aku ia i kona mau

kukuna olinolino.  "Kuu e ka luhi i Sini-

puarose."

  I ka wehe ana mai o ke ao, oni ana ka

puu o Makana, pa kolonahe mai hoi ka ma-

kani mai ka moana mai-aloha ae i ka ha-

wanawana malie mai a ke kai o Makua, ao-

le nae i maliu ia aku ia leo nahenahe-ake

nui aku la ka manao e luu i ka wai olu a

Kanaloa. Akahi no a auau mai ka hooma-

ka ana aku o ka hele.

  Naue hou aku la e ike i ka pali o Kee. i

kahi hoi a lohiau i walea ai i ka wa kahi-

ko. A i ua lai la makou, ike ia e Lehua e

alo ana i ke kai.

 

  Ma ka ia Sabati ae. malaila no makou.

Aole hale hoomana i ke akua ma ia wahi.

Ua ike ia na zizania e ulu ana. e ua lilo ia

la i la hoaimu. lawaia, holoi lole.  He poe

ike maka makou. a ua eha ha manao i ka

ike ana. Ka inoa ua malamalama oe e Ha-

wan:  No ke aha la hoi oe e hoomauoa

nei i kou pono nui. i iilo ai oe he mea kau-

lana no ke kaei Wela o ka Moana Pakipi-

ka nei.

            I ka huli hoi ana. he olu wale no. a ke

kula nae o Mailehuna. Puluelo i ka wai a

ka naulu.  Ke hooki nei ka inu ana o ka

maka sila i ka wai o ka inika. " E hoona-

mia ke aia ma na lana ikekie."

  Ekolu make no na manna hulu like o ke-

hukai.  Ke hoi nei ka malihini o Lihue. ua

kau ka la i na pali. Me ke aloha no.

                                       Lehua.

   Lihue, Kauai. lulai 17, 1868

--------------------------------------------------

Hoike o ke kula nui kaika mahine o

                    Makawao.

 ---------------------------------------------------

Ina hoa paaua o ke keena kuokoa; Alo-

ua:

   O ka mua keia o ka'u episetole mai ka

mokupuni aku o Kamalalawalu, i hookahua

ia ma ka uka iuiu o makawao.

  Mamuli o ka hoolaha ake a ia ana e ke

Kumu Kula Nui, e hoike ana ke Kula kai-

kamahine o Makawao ma ka la 23 o lulai,

nolaila, na uluaia ne na maka o ke a me

keia ano kanaka maloko o ka luakini malai-

la. e ike i ka pakake a me ka namunau a

na kaikamahine o "Mauna Olu."

  Eia na maka hanohano i hiki ae malaila :

REv. W.P. Alekanedero. REv. S. Kamaka-

hiki. Rev. Manase, Rev. J.H. Moku a me

kana wahine,  Rev. H.H. Pareka. Hon. J.

Nakila. Hon. Kuihelani. Hon. C.J. Laiana.

P. Nui Esq. W.P. Kahale Esq. D.B. Ma-

hoe Esq. Kauka Kulika wahine . Miss, E.

W. Laiana. kumukula kaikamahine o Wai-

nlua, J.M. Poli. kumukula Kuokoa Laha-

in a, na keiki o ke kula kahina pule o wai-

luku. kekahi mau kaikamahine o ke Kula

o ka Ehukai o Puaena, Mr. a me Mrs. Everett.

na kupa oia lai a me ka lehulehu makikai

o kela a me keia mokupuni mai.  Ua piha

ka hale a ua kukui mai kekahi poe mawaho.

  Mahope koke iho o ke ke ! ana o ka hora

10 o ke kakahiaka o ka la i haiia maluna,

komo mai la ka poe nona ka la hookahaka-

ha i kahiko likeia i na ano hulu like, ua he-

le a moakea wale ka nanaina mai ke nui a

ka liiliii.

    I lawa no i ke kuenepono ana a noho like,

o ka hoomaka no ia o ka hana ma ka pule

ana a REv. W.P. Alexandero .

  he kula keia i ao ia ma ka olelo haole

wale no. Eia na palapla haole i hoikeia:

Helehelu. Helu Kamalii. Helunaau, Heluka-

kau, Palapala Aina. Piliolelo, Himeni, Ha-

kumanao, a me ka hoopaanau i kekahi mau

mea e  ae.  Eia na mea kani i hoikeia : Ka

hookahi Piano, Melediana, a me Guitar. Ua

hie pu ia hoi ma keia kula ka hooikaika

kino.

   Ua hoonohonohoia na haawaina oia la, he

papa kula a he himeni a mau himeni aku

ana a me ka hookani pila, a pela aku a pau

wale na hana o ka la .

    Mahalo ka põe i ike i ka namu i ka papa

ao-piliolelo, i ka papa akahi a me ka lua o

ka Palapala aina, a me na papa elua o ka

Helukakau. Mahalo ia no hoi ka heluhelu

ana o keia kula. nui kupono na leo e lohea

pono ia ai na paia a pau o ka hale. He

põe haole lakou a pau ma ka owaka ana o

ko lakou mau waha a ma ka pane ana o na

leo.  Aole pahemameha e like me kekahi

mau kula haole e ae e mahaolo ia mai nei.

Aole lakou e pono e kapai a he mau kaika-

mahine Hawaii, aka e kapaia lakou he poe

poo kihikihi o Kahiki, oia hoi he haole maoli.

  Aole au e poina i ka pai ana ae ia miss.

Harita P. Napela, no kona ike lua ole ma

ka hookani piano, melodiana, a me ke guitar

me he mea la he kumu oia no ia mau mea

kani. Ua hiki i keia kaikamahine ke ulele

ma na mele paikau, hoolealea, honanea a

haipule hoi. Mahaloia no hoi Harita Li-

pine, a me ka lehulehu iho i an ia ma ka

hookani pila i ukali ma mahope o ka lakou

hiki mua. Makemake lloa ia na kaikamahi-

ne i hookani pila papalua, papakolu. Papaha,

a papano. no ka eleu maili.  Hauoli no hoi

na pepeiao i ka lohe ana aki na leo nahe-

nahe o na kikamahine i noho ma kela kua-

hiwi iuiu, e puana mai ana i na lea mele

haole.  me he mau leo la no na pupu kanioe

a me na kahuli lea lea o kanhelehele.

  No ka hiki ole ka hoolawa i ka mahalo

ana i na mea liilii a pau i hoikeia, nolaila,

eia wale no ka mea pono o ka hui pau aku

i hookahi mahol ana no ke nui a me lii-

lii.

   E mahaloia na kumu nana e malama nei,

a e hookomo nei i ka ike i ka olelo hole i

keia mau kaikamahine, oiai ma ka lakou

ulakai ana i ikeia ai ke holo nei ka lakou

hana, oiai ekou a oi iki wale ae no whai

makahiki mai ka hoomaka ana mai.

   I ka hoopau ana o na hane, ua heleheluia

na kumumanao haku e na kaikamahine eli-

ma, a 'ia hoike pu ia na papa elua o ka poe

hooikaika kono. Eleu maoli na kamalii lii-

lii.  Aole hoi o na kaikamahine nui na la-

kou maili aki ia hana ke kupono loa.

  Masnei ua hoikeia kekahi mea hoolealea,

oia ka hoolilo ana ia miss. Mere Miner i

Moiwahine no na pua, a hoonoho aku ia ia

ma ka noho alii, me ka lei pua rose i hakuia

a hookauia aku ma kona poo ma ke olioli nuiia.

Pau na hana a kahea ia aku o. Rev. H.H.

Pareka e paipai. C.J. LaiN, J.N. Pili,

Rev. W.P. Alekandero, a me ke kumu noi.

Eia ka'u wahi hoohalahaha iki: O ka ole-

lo Hawaii : aohe i loheia ua puka iki mailo-

ko mai o na waha o keia mau  kaikamahine.

Mai ka wa mai o ka hoomaka ana o ka hoi-

ke hiki i ka pau ana. aole hookahi wahi

leo Hawaii. Manao iho la au ua papa loa

ia paha.  Ea! e Hawaii. o kou makemake

anei ia o kou lawe mai i ka olelo o ka poe

hoomakaulii aina a hoalii ae maluna o kou

olelo makuahine? He aloha aina hanau anei

ka põe e kii ana i na olelo e a kaikai ae

maluna o kou ponoi iho ? Mai hoowahawa-

ha i kau olelo e Hawaii, oiai o ka io ia o

kou mau uo a me ka iwi o kou mau iwi.

Maluna ka olelo Hawaii a malalo ae ka ole-

lo haole oia maoli ka pono ou Hawaii e Hawaii opio.

O ka ekolu hapaha o ka poe makaikai ma

ka la hoike, he mau kanaka Hawaii namu

ole lakou a pau. Peha, ua lohe anei ko

lakou mau pepeiao i na mea i hoikeia? Ao-

le. ua hala ae na namu haole mawaho o ko

lakou mau pahu-kani, a ua hoohoka iho

na keiki i ko lakou mau makua. Ina e mahele

wahi olelo Hawaii ia mai la hoi paha keka-

hi. in a ua makepono loa ka hapa nui o ka

lehulehu e akoakoa aku ana. No ka hapa

uuku lon o ka poe makaikai ka pomaikai.

Ehia la lake?Uuku mailuilu wale no la-

kou. Me ka mahalo              J. Kawainui

        Na mea ma ke Aouli.

I ka põe Ao Hoku o na Kulanui o Hawaii

nei; Aloha oukou:

  E kuku pono ana paha @ lihilihi o oukou

e ka põe inea Ohe-nana maikai, a i ole ia. o

ka põe paha i so ia ma ke Kulanui o Lahai-

oaluna. Punahou. a me Ahuimanu ke ike

mai i keia mau wahi mamala olelo naio.

   I ka hap hope o ka malama o Mei. he

Wa pauli ia o ka mahina, e nanea ana au i

ka olu o ka makani kehau o ke aumoe, a e

hoomaha ana hoi i ka maluhiluhi i ka hana.

a e haliu ana ke alo i ka hema; aia hoi ike

aweawea aku la au he mau hoku i ano like

me ke Kea; aka na hoomau mai au i ka ha-

ka pono ana me ka nana wale ana aohe ohe

nana, a hiki wale i ka hapa mua o June, a i

kekahi po oia malama ua ike lea au. Ua

kau pono oia ma kukulu o ka "hikiku," a

mahope iho ua ikeia ma "Kukuluokalani;"

a o ka nalowale aku la no ia. Eia ka ninau:

O ka Hokupau anei ia i kapaia ke Kea o ka

Hema, (Southern Cross) aloe paha? He oia-

ia anei e ikeia ana oia iloko o keia mau ma-

lama , aole paha, a he aha hoi kana palanio

i ko ka Hema poe? A o kahi hea ma ka

olelo Hawaii ka i oleloia ka "Hikikiu" a me

"Kukuluokalani"?

   I ka po Poakahi aku nei, Iulai 20, o ka

hora 9 paha ia o ke ahiahi; oiai au e hoi

mai ana mai Honolulu mai maluna o ko'u

wahi lio keokeo o Nihiaumoe ka inoa, ua

molaelae mai la ka lani aohe kau wahi ao

iki; a o ka lanai Hoku i kapaia Kealawaio,

(Milyway) ua moe Hema Hikina ae ia, S.E.

Aia hoi, iloko oia lalani Hokupaa kekahi

Hoku nui malamalama loa ano like me ka

mahina piha iloko o ka wai malino maikai;

aka haka loa aku la au a maopopo no ia'u

Aka e hoomahui aku paha au. He oiaio

anei o Kopelenikelauoho ia ? i ole ia o na-

hesawai paha? E hai mai. o Lioualiilii, a o

Naloakau anei? E ikeia anei ia mau Hoku-

paa ma Hawaii nei?

   Ia po hookahi no ike aku la au i kekahi

Poai Hoku ma ka Hema aku o ua Alawaiu

nei. i ano like me ka poai hoku o ke poo o

kekahi ano Have Amerika; a i ko'u ike ana.

haupu ae la au a kau aheahe pono aku la.

a i iho la, e ! o lakou la paha kai ike i ko ia

la ino. a e hoomao-e ae au. He oiaio anei

o "Leialii Hema" ia. a i ole, o "Paleuma"

uma o Biede" paha? A i ole owai la?A

heaha hoi ka mea i loli mau ai ke ano o ka

moe ana oia lanai Hoku ke Alawaiu, a me

ka naue ana ne o na Hokupaa. e like me

ka Hokupaa i kapaia "Lawe-wai" e kau hio

nei ma ka Akau, ua loli mau kona a-u a m

ka waha?

   E na Ao Hoku o Lahainaluna. e nana

mai kakou i ke kamahao ma ke aouli, e hu-

li a loaa hai ae; mai huna i ke talena ma

ka lepo.  O ka oukou auanei, a o ka Lihi-

ole whai me iki laua o Pali-Pela hoi kahi

mea iki a ko Ahuimanu. huipu me ka Hika

-a o ko Hilo me ka Okamu wahi mea uu-

ku kui ae, hoka na wahi akakole ia kakou,

akahi @ hoouluulu o na wahi alamoe. Eia

ia ia ka ninau mai ia oukou ka poe akami.

poe ike a hanohano no hoi o na Kulanui; e

alu kakou ia ia la, i hoka iho ia kau hana.

O i kumaumau-a o iku-a ka ai-na aka He-

wahewa. Aloha e na hoa lea. Ae--Hui.

   Atika Haulani, Longstreet, Iulai 23, 1868

Hanau

Iulai 5 ma Cape Hero, HOnolulu, hanau o Kailieleele w., na J.W. I@ia me Kahue w.

Mei 20, ma Honomuni, Molokai, hanau o Neki-lii-lii k. na Kapu k me Maluhia w

Iune 18, ma Ualapue, Molokai, hanau o Kaahajiure k., na Kaoo k me Lulaia-liilii w

Iulai 1 ma Manowai, Molokai, hanau o Nuhelewai w., na Paele k me Kanakaole w

Iulai 10, ma Kapuukolo hanau o Ioeia k, na Kahele me Kamai

14 MaiWilea - Hanau o kamaliik Nakahelehookahi Menawahine

10 Makeo@ula Hananokimo k Nalokekekimo me Ana

Iulai 1 ma K@ Kauai, hanau ka wahine o Charles F. Neumanu Esq he keikikane

Iulai 10 ma Watine@ Honolulu hanaau o John Kamaki k na Keamalu me Kaaipule

Iulai 19 ma Pauoa, Honolulu hanau o Ka@opau k., na Helaoi k me Kaala w.

Iulai 1@ ma Kaluaolohe Waikiki, hanau o Jonah Waiwaiole Kahulualii k., na Hulu k me Umauma w.

Make

Iulai 6, @ make o Uilama k

6 Ma@ make o kamalii k

10 Makahiki no make o k@

@

 

Olelo Hoolaha.

OWAU O HAMANALAU KA WAHINE

@

 

NU HOU PULUPULU!

NO KA MAHUAHUA ANA O KE KUMU @

EHIKU (7) Keneta no ka Paona Hookahi

@ H. M. WINI.

 

OLELO HOOLAHA

Ke hoike aku nei au ma keia, e uku aku me au i hookahi dala @

M HILLEBRAND.

 

KULINA! KULINA!!

I MAKEMAKEIA,

MAI KA @ TONA A HIKI I KE 50 TONA

@ BUKUA ma (C. BREWER & Co.)

 

OLELO HOOLAHA.

E ike auanei na mea a pau o maua o na mea nona na inoa malalo nei, na hoo@ oiaio o ka waiwai paa a me ka waiwai lewa o LIWAI HAALELEA i make aku nei. Nolaila, ke kahuea aku nei maua ma ke akea i ka poe a mau mea paha e paa ana i kahi waiai paa, waiwai lewa paha i hoolilo ole i a kau e pono lakou a pau e hoike koke mai imua o maua a i ole i ko maua kanaka ponoi, a hope hoi, oia o W. S. Pahukula wale no. E hele kaapuna ana oia mai Kauai a hala aku i @ no ka puana pu ana me oukou ma keia hope aku. Ina o kekahi mea, a huna paha i kekahi o ka waiwai i hiia maluna, me ka hoike ole mai e hoopii no maua e like me ke Kanawai o ko Hawaii Pae Aina. me ka mahalo               CHARLES KANAINA, H.K. KAPAKUHAILI.

 

KE KULANUI O PUNAHOU.

E HOOMAKA HOU ANA KEIA KULANUI ma ka Poakahi la 2 o Sepatemaba, a o na mea e manao ana e komo mai a lilo i haumana no keia Kula, e hele mua mai lakou mamua ae o ka hoomaka ana, i ka Poakahi a me ka Poalua o ia hebedoma e nianinau aku ia lakou. O na Kumukula no keia makahiki, o W. D. Alekanede@ ka P@ a o E. P. CHurch (halepule) ka hope i kokua ia e na kmu kaulana Miss I. J. Stone a me Kiss Emma L. Smith (kaikamahine a Rev. L. Kamika) a o na haumana e makemake ana e noho mai ma Kapunahou, he pono no hoi ia lakou ke hoike mai i ko lakou ma@ ao. E. P. CHURCH (Halepule)

Kapunahou, Iulai 25, 1868

 

OLELO HOOLAHA.

O WAU O KA MEA NONA KA INOA MALalo iho, ua hoonoho ia mai nei au i Lunahooponopono no ka waiwai o S. P. Koko, Lunakanawai Apana o Kohala A., Hawaii i make aku nei a nolaila ke kauoha aku nei au i na mea a pau i aie mai iaia, e hookaa koke mai a o na mea hoi a S. P. Koko i aie aku ai, e hoike koke mai iaʻu i ka lakou mau Bila aie, mamua mai o ka la 20 o Augate ae nei.

WILAMA (WM. Maersburgh).

Kohala Akau, Iulai 9, 1868

 

Loio! Loio!

LEO. WOLFF,

LAHAINA, MAUI

 

Oleleo Hoolaha!

No kamea ua hoonoho aku au ia

Chas B. JUDD kale kauka i hope no'u kolaila.

ke hoolaha aku nei au i na kahaka a pau, mai keia la aku.

oia wale no ka me amana e ohi ai i na uku hooliuiama a me

na aie e me. Aole loa e uku ia kekahi mau @ ko'u

helu ae ole oia a kauolua ole mai paha

   H.K. KAOAKUHAKILI

 

C.N. SPENCER MA

NA KOMISINA KALEPA.

@

 

MAKEMAKEIA KA LAIKI ME KA ILI

Ua makemake ka mea nona ka inoa malalo nei e uku aku i ke kumukuai kiekie no ka laiki me ka Ili. E ninau ia Luka (L Severance) ma Punaluu a i ole ia, ia Walker & Allen ma HOnolulu

 

L. Severance LUKA.

 

Hale Mu!

HALE KUAI MEA AI!

he oluolu loa ke kuai ana o na

@

Raiki no Waimea, Kauai mai,

Palaoa maikai loa,

Kamano io ula no Keamolewa

BIPI uahi no Kelponi mai,

Kopa keokeo- Kopa ulaula,

aila honua! aila Kohala,

Kope paakai

ai no na lio me na

na mea ono he nui wale o keia ano keia ano

na mea ono he nui wale o keia ano keia ano.

Pia No Hawaii Mai,

Pia Ai

a he nui loa no na mea ai maikai ea ae.

Na Laau Lapaau

A Dr. Jayne.

Laau kuni,

laau hoopau naio me na koe.

laau hoopa hi,

laau hoomaemae koko

Laau hamo Penikila Hu'ale ola

@