Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 26, 27 June 1868 — "Laina Mokuahi." [ARTICLE]

"Laina Mokuahi."

(Koena mai kel-» jni!c mai|. Ke hiiawi hoii nku nei au i ko'u knmailio no kn "Laina Mokunhi." Hc niea kahaha nui na kuu naau, n he mea Unumnha rio hoi n.i ko'u uhane, ka ike ana i kem iftau ia, ua hooholo mama loa ia ka » 4 Btia Laina Mokuahi." Ua olnolu nne au ika nana ana, ua maheleia ka iiale Ahaoleio i elua mahele, ua kakau inoa ia na oe a nie na hoole. A mamuli o ka hookauluaia ana pela, ua lilo ia i e hooiana mai ai i ka manaoo na makaainana mai o a o. NA LU.O E W'AIIIO NEI. Ua manaoia, he miliona a oi oe ua dala lilo e hooliloia aim i keia mau makahiki ae elun e hiki inai nna. Ua oleloia mai nae e kekahi mea kakau mnnao ma ka nupepa ; 'O ka hooholoia ana o ka Bila Kanawai a me kn Haawina no ka Laina Mokumahu holo mawaena o kakou me Kaliponia, a me ka Mokumahu holo pili aina, he mea ka ia e kokua nui mai ai i kt» kukou mau pono." Ua kaupaona uu i ko'u noonoo maoli, me ka lawe mai a nana pono i ke ano o nn lilo e liio ana ; ina e huipuia ke kumupaa lilo aku me ke kuala hookui ia niai, e nee mau ana no imua na lilo, a aole i ikeia kona kau e hookaawale mai ni i keia aupuni mai ka nohona momki ae. No keia mea, o na dala e lilo ana no keia Laina Mokuahl Kuwaho, ke manao iho nei au me ko'u hopohopo hookamani ole, ua liio no ia mau dala me ka pono ole, no ka m«a, o na lilo e hooliloia pela, ua iike no ia me ka inea hana wati, e hoomnikai wale ana no ia waho o kana wati, aka, o na huila o loko

o ua wati nei, aoie no i hooponopono pono loa ia. Pehea keia, e maikai ana anei ka hele ana o īa wati ? Ke olelo nei au, aole, e lilo ana ia i wati make waie. Pela no keia, o na dala mnhuahua i hooliloia i ke Aupuni o waho, i mea e pomaikai ai kela, uu lilo ia i mea e auhau hou iho ai iiuna o na pono kuluko o keia Aupuni ; a oia auhaeia nna, e iilo ana ia i mea na Hawaii Makaainana e kauiuhu ai, me ka oleio ae, ,k Kau/naha ! Kaumaha !! Piiikia !! Pilikia !!" Mo ka mea hoi, o ka makemake nui o na inakaainana mai o a o, e hookaawaleia ke* kahi mau kaumaha mai ko lakou noho ka« naka nna no keia Aupuni; a nolaila i kikeke inau ai lakou i kela kau Ahaolelo keia kau| Ahaoleio, me ka waihoinaoH inai i ko iakou mau paiapala boopii unua o ke kau Ahaoleio o keia palua makahiki keia paiua makahiki. No ka uluhua a me kn ikiki mau o oa makaainana, no ka ae oie ia o ko lakou mau piiīkia e hemo. no ke aiai mau ia e na ao hoo«nalumalu a ka pouli, e iike me kekahi mau ao e hoomalu noa maiuna o kekahi kuahiwi, a ua ane pouliuii la kuahiwi, peia no na Kanawai i kau ia, me ka ike ia no be niau Kanawai e kaumaha ai oukou e oa makaamana. NA PUKA I.IU E EMI AI NA LOAA 0 KE AIPOM. Ma ka nana ana i oa Biia Haawina i hooholoia iho nei e keia kau AhaoMo, ua nui a inahuahu* ioa ; ua oi aku na biia haawina mamua o oa ioaa o keia makaaioana keia makaainana. Ma kekahi mau li!o i hooliloia, ua kupoiio no ia e iike ine kona aoo maoli. A ma kekiihi (ti*a lilo hot, ua kau kiekie wale ia aku me k» hoomanno ole ia o ka pomaikai o na makaainana. Ke hoomaoao nei au me ka poina ole i ka uiooleio o ka noho ana o

a* a ls€r»eia rr-a kx aina o A>-gup:tai. He noi ko bkca iiiaiuha no ka b<?olobi!a e k« ahi oia aio». ms ke kiwui ana i kpo. me ka bwa ole n ka haawina o ktr'a kanaka k?ia kanaka. i ke'a la keu ; ano ka Uwna ok o oa haawina o na h*oa. nolaila. «a hoopaoe« pioepme i* k* hookuo aoa ia iakou mai keia ama hooluhi aku, a i ka aioa q o* hoopomaikai ana, oia no hoi o Kanaana. Pela no keia, o n& dala he $50.000 i hooliioia 00 *• Laiaa Mokuahi," aole ia i haawi ia rae ka hana ole ia i paiapala hoopaa. no ka roea, aia a hoop«ia ia ka inoa o k« Au« poni ma ka aoao eiua, alaiia, e not pu :a raai aoa no ka maoawa e hookaa a\u ai ī ke kumopaa kuloko a me ka uku paoee ku> ioko pu 00 hoi—Aia hoi a hookaa ole ia aku ia kumupaa me ka uku panee pu, alaila, e haha koke mai auaoei ua iima o ka hekuawa o Wailuku.

£ oaoa aku hoi kaikou i ka mokupuni o Niihau, mamua, oua kaonka Hawaū ka mea uona la mokupuni, a i keia wa aia i ka luna oka poe o waho. Pela no auānei i keia wa, o kakou ka poe e noho ana ma ka aina, aka, i kaa oie ke $60,000 me koua uwu panee pu, oka iima nui k i hope. Noiaiia, inamua o ke kohoia aua o na Lunamakaainana o keia kau Ahaoieio iho nei, ua inakau nui ia ke kohoia ana o na haoie, no ka manaoia, o na haoie ka poe nana e hoohui i keia Aupuni me Amenka Hu!pui;i, aka, i ka ike ana i keia wa, 0 na kanaka Hawaii no ka ! ka poe nana e haawi 1 ka hanohano o keia Aupuni, i ka poe i oi loa aku ka hanohano i kou e Hawaii. E nana ina keiki haole, na mamo o Amerika, oia 0 C. J. Liiann, H. fi. Hikikoki, A. F. Kauka, C. H. Kauka a me S. G. Waiia, 0 iakou nei ka poe paakiki e aua i kou pono e Hawaii. ivoie hoi o na keiki Hawaii, no lakou inaoli hoi ka aina. £ia mai ka poe i moeuhane e mamun e haawi i ke " Kanaiima Tausani D iia : M Nahaoieiua, Kanoa, Bihopa, Doiiiinis, Kanaina, Kaiakaua, Kamaknu, Knhnnu, Kuhina Kaiaiainn, Kuhina o ko na Aina E n me ka Loio Kuhina. Oia na'Lii. Eia hoi ni Lunamakaainana. Hon. J. W. Kumahoa, Puna, Hawaii, " L. Keiiipio, Lahaina, Maui, " E. Jones, " »* " J. A. Nuhaku, Kaanapaii " " C. Kalu, Alolokai & Lanni. u Kapena Loke, Honoiuiu, Oahu. " J. VV T . Alakaiena, »• 44 " J. W. Keiiwehunahala Wainlua, M " S. W. Maheiona, Ewa & Waianae " F. P. Koakanu, Koloa. Kauai. " D. Kaukaha. Hannlei, Huma pau he 23. Eia hoi ka poe hoole. a nioha nina hoi. Ka Mea Kiekie W. C. Lunaliio, Hon. loane li, o laua wale no na'Lii i hooie. Eia hoi na Lunamakaainana : Hon. H. R. Hikikoki, Hiio, Hawaii. 11 J. Upa, •• •» " G. W. D. Haiomanu, Hamakua " " C. J. Laiana, Kohaia •• " G. W. Pilipo, Kona A. 11 A. F. Kauka, Kona H. " 14 W. T. Matina, Kau u » —■ M Asa Hopu, Hani Maui " H. Kuiheiani, Waiiuku 14 " D. VV. Kaiue, Molokai Lanai. " VV. Pinehasa Wood, Houoiuiu, Oahu. " Aiiuene Boyd •• " " V. Kanuka, Waiuiea Kauai. O ko lakou huina he 17. MAKAAINANA-ALOHA-AIiNA. iune 24, IS6S.