Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 18, 2 May 1868 — Ka Ahaolelo, M. H. 1868. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Ka Ahaolelo, M. H. 1868.

Puaha, Aperii;i 23, 1563. Halawai ka Hale uia ka hora 1 nuina la. Mea Kie!vie M. Kekuanaoa ma ka noho. Pule ia e ke Kahunapule. Heiuh.-luia ka mooielo o ka la mua. Kue mai ka Luna o Waialua i ka hooholo ana i ka mooleio, no ka mea o na Bi!a Kanawai u ka Loio Kuhina i waiho mai ai ua hooholoia ina ka heiuhelu mua me ka ae ole o ka Hule. Papa mai o Hon. Hikikoki i ka Luna o Waialua no kona kue i na hana o ka Hale ; aia no maiuna o ke Kakauolelo ka heinnhema o kana. Noi mui o Hon. Hikikoki e hoohoio i ka mooielo o ka Hale. Kue mai o Hon. W. F. Koakanu i na hana o ka la i hala, no ka hookoi: o ole ia o nn Lako Palapalae iike me ka ke Kuhina Kaiaiaina hoololi aka he poo leta wale no me na wnhi-leta. Pune mai ke Kuhina Kaiaiaina o kana hoololi me na lako paiapala. Olelo mai ke Kakauoielo ua pono no ka 01010 hooholo, no ka mea ua hookomoia ka j huaoleio wahi leta a pela aku ; o ke ano o ia, na lako palapala. | Pane mai ka Hope Peresidena, uakuei; ka ruia ka Luna o Waialun, aole oia ka inea imua o ka Haie. Ninau ia ka hoohoio i ka mooielo a ua hoohoioia. Waiho mai o Hon. W. T. Matina he palapaia hoopii inai Kau mai, e noi ana e hookaawule ia na laau lapaau e ke aupuni, a e waihoia ka malama maioko o na Kahu ekalesia o ka apana. Waihoia i ke Komite o ka Papa Oln. Noi mai ke Kuhina Kaiaiaina e ne aku ia la e heluhelu mai i na bila ana i hoolaha mai ai i nehinei. Ua ae ia aku ia, a ua heluhelu ia mai keia bila: He Kanawai e hooponopono ai i na palena i Aina ma ke koho nna i Hookahi Komisina, a e hooioihi aku i ka manawa o ke Komisina 0 na palena Aina i hoonohoia e ke Kanawai 1 hoaponoia i ka la 23 o Augate 1562. Noi mai o Hon. Hikikoki e kapae i na rula, e paiia ka bila, a e hoohoioia ina ka heluI helu mua ana ; a e waiho aku i ke Komite • Pai Palapala. Kuemai ka Luna o Waialua, no ka mea, aohe i hai inoa ia ke Komisina, aka aohe nae he inea kokua aku i kana. Noi mai o Hon. Hikikoki e ninauia ka ni- | nau moa. I Noi mai ke Kuhina Kalaiaina.e hoopanee ! ka H«le a hik» i ka faora 10 o ka ia apopo. | Kala mai ka Hope Peresidena i ke Kuhii na Kaiaiaina, no ka mea ua hoohoioia ka ( manawa e h«lxwai mau ai i ka hora 1. * Noi mai ka Loio Kuhina e hoopanee a i | ka hora 1 o ka la apopo. Hooholoia. Poaiima. Apenla 24, 1868. Halawai ka Uale e iike me ka hooponee ana i ka hom 1 aoina la. j Mea Kiekie M. Kekuanaoa ma ka noho. Puie ia e ke Kahunapole. i Heluhelu ta ka moolelo o ka ta i hala, a ma ke nai ia mai, ua hooholoia. { Noi mai ke Kohina o ko na Aina e, e kapae i oa rula, no ka mea ua maleinake nui

k» Moi ma ona ia e haiia inai ai ke kamu o ko ka Moi hele ana aku nei i Kao : Ma ko ka Moi makemake i aku oei oia me ka &e pa ana o kooa mau Kuhina. Ma kona ku ana i Hile. ma ka U 17 ae, oa hana ma* oli oia nie ka ikaika S honi nia km haawi ana i oa lole i kn poe nele o na kinaka Ha> waii be 100. Ma ka la 20, ku ma Keauhou, a he 6S wale no ka poe i loaa aku oa kant\ wahiae a tne na Keiki. Mailaili aku i Punaluu be 364 ka poe i hoopoino ia, a ua haa* wiia aku oa pono kokua ia lakou a pau e !t-l ke me ka lakou i noi mai. Maiiaila akut[ Kaalualu be 257 poe i ihhune loa. Malaila; ka poe i neie ioa, aole no ka neie wale no i knhi aahu, aka he neie maoii ioa no i ka ai kekahi. Oka nui oka poe i kokua ia aku ua oi aku mauiua o SOC; eiua mau keiki ma- i kua ole i iawe ia mai nei i mau keiki hanai

na ka Moi. fve manao iana noi ke aupuni|l e kokua ae ana no ka lehuiehu i ua poe i(i-| hune la, i hooneieia i ka hoine ole, a e waiho i' nna iloko o ka poioii, mamuli o ko lakou manao alohn iho. Hoikeia aku ka P.tlapa!a Hookohu oka Luna o Kaanapnlii ke Komite nana Paiapala koho. Noi mai k.\ Luna o Kona Hema, e haawi aku keia Haie i ke «lohn, ma o na Kuhina la, no kona hoio ana aku nei i Kau, Hoo* 1 holoia. Komo ke Kwmile nana Palapala Koho i ke Keena no ka Palapala o J. A. Nahaku. Noi mai ka Luna o KAna Heina e hnpaiia na hnna oka la. Hooholoia. Hoi mai ke Komite Ku i ka wa, a hoike mai ua koho ponoia ka Luna o Kaanapali; i aka no ka hookolokoloana i ka Luna o Ewa | ame Waianne, aohe o lakou manao, no kaj mea aia no ka paiapala mua la lakou. j Noi mai ka Loio Kuhina e hoapono nku i' ka hoike ake Koniite; aehoohikiia ka Lu-! na o Knanapali. Hooholoia. | Noi hou mai ka Loio Kuhina na ka Pere-| sidena e hoohiki in ia, no ka mea, ua helej na Lunnknnawai. Hooholoia. Hoohikiia o Hon. J. A. Nahaku 9 ka Hope Peresidena. Noi mai ka Loio Kuhina, e waihoia aku ka Palapula Hookohu hou o ka Luna o Ewa a me Waianae i ke Komile mau. Waihoia. Waiho mai o Hon. G. W. Pilipo he paln* paia hoopii mai Kona Akau mai, i kakau inoa ia he 134 inoa, e noi ana i Akahi—e wehe ia ke uwa o Kailua i awa ku moku ; Alua—e hookaawaleia i 54,000 no ka hnna alanuia an ma ia apana, Akolu—e hoopauia na ia kapu a na Konohiki, Aha—o ke koena 0 na aina aupuni e kuai ia aku i na kanaka wale no. Waihoia i ke Komite mau. Waiho inai o Hon. W. P. Kamakau i ka hoike ake Komite i hoomakaukau ai i ka Oielo pane i ka haioleio Moi. Ma ke noiia ana mai ua hooholoiaka hoike, a ua kauohaia e kakau poepoe. Noi mai ke Kiaaina o Oahu e kohoia i Komite i eiiina lala, no ka lawe ana aku i ka Oleio pane ika huiolelo aiii. Hooholoia. Ua kohoia na inoa o Hon. J. O. Dominis t V. Kanuka, J. W. Kumahoa, C. Kalu a me E. H. Ailuene. Heluhelu mai o Hon. Waila, he oielohoohoio e noi ana e noonoo hou ka Hale i ka wa e haiawai ai, a hoololi i ka hora 10. Noi mai o Hon. Keawehunahala e hoomoe ika oielo hooholo, hooleiu. Ua ae ia ka noonoo hou ana. Heluhelu mai o W. C. Aeko he olelo hoo-i holo e.haawi aku ana keia Hale i ke aloha i ka Moi no kona holo kino ana aku nei e ma-| kaikai i ka poe i nele a ilihune ma Kau, a e| kohoia i ekolu lala o ke Komile e lawe aku ai ia olelo hooholo. Hooholoia, aua kohoia ! o Hon. W. C. Jones, P. Nahaolelua & me J. W. Kaiue. Hoolaha e mai o Hon. Kuihelani i kona manao e lawe mai ana ia he btla Kanawai e hooloii ai i ka mahele 2 o ka Mokuna 7 o ke Kanawai Kivila. Hoolaha mai o Hon. Hikikoki i kona manao, e lawe mai ana ia he rula hou no ka hoomalu pono ole o na Lala o ka Hale. Hoolaha e mai o Hon. C. Kaiu, e lawe mai ana ia he bila Kanawai e hoololi ai i ka pauku 903 o ke Kan&wai Kivila. Heluhelu mai o Hon. J. Upa be rula hou no ka Hale, e papa #na i ke puhi paka ika wa e Ahnolelo ana. Kokua mai o Hon. Hikikoki i ka rula hou, 1 no ke kupooo ole io no. Olelo mai lea Luna o Kona Hema. ma na | Ahaolelo o na aina naauao, aole ta i ike he [ puhi paka ia ka wa hana. | Paoe mai o Hon. Koakana, ina pela papa pu ia ka nau pakn. 1 ika nioaa ia ann, ua hooieia ka rula. [ Hoolaha oiai o Hon. D. Kalakaoa i kooa | manao e )awe mai ana ia he bita e hoopau ai i ka Paoku 1 o ka Mokuna 42 o na Kanawai Hoopoi Karaima. Hoolaha e mai o Hon. E. Jooe» i kooa manao e lawe roai ana ia i na bita malalo iho. He Kanawai e hookaawale ai i eloa Lona alanoi no Lahaina. He Kanawa» e kukaiu ai i Hale Kuikoi no ke a«ra o Honolola. He Kaoawai e ae ai ioa rooka Hawaii e lawe mai i na keieawe me ko dutc ole.

Hoelaha n»i o Hoo. Kehipio, c Uwe iimi aoa īa h<? biU e hoololi ai i ka Pauka TSB o kv K«ot«rmi KinU. Kv*ol«ha m®» o Hon. D. K»oW»ha e Uwe mai ana m he btia kaaawai e hooloii ai i ka Mahele ekolu o k* Pauku 1T o ka Mokuoa 300 ke Kanami Hoopai Kaniima. Heloheia mni o Hon. W. C. Aeko he oks lo boohc!o> e kauoha aoa i ke Komite o na ' Aha Hookoiokolo e ninau a km Loio Kuhw na ma ke ano hea !a ia i noho mai ai i kem [ haie. Ae la. ! ia na niU, a ua ae ia aku ke Ku- ; kim KaUiaina e heluhelu «lua mai nia tm ' poo i na bila malalo iho : He Kanatrai e hoololi ai i ka noho aoa o !km Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Ap«na : Aha. Ma ke noi ia ana ua hooholoia ma ka heiuhelu alua, a ua kauohaia e kakau

poepoe. Noi mai La Loio Kuhin» e bfluhrlu »koiu ia ik» la apopo. Hooholoia. lioo(ianee ka Haie a apopo. I'oaono, Apen'la 35. Hata\vai ka Hale i ka hora 10 k«kabitlra. Ka \lc« Kiekie M. kekuanaoa ma km noho. Pule ia e ke Kahuoapule. Heluheluia ka moolelo o ka la » hala a hoaponoia. Heluhelu mai o Hon. Matina be palapaU hoopii mai Kau inai. e noi ana e hele ineia ka lawe leta inai Waiohiuu n i Hilo i kela Ponkahi keia Poakahi. Ua waihoia ik« Konute o nn hana hou. Hoike mai o Hon. Kamakau, ka Lunahoomalu o ke Komite o oa Aha Hookoloko* 10, no ka olelo hoohoio a Hon. Aeko no ko ka Loio Kuhina noho ana mai ma ke ano Alii. Ua noho mai oia ma ke ano Kuhiua, aohe īa he Alii. Ma ke noi la ann mai, ua hoaponoia ka hoike a ke Komitc. Hoike hou mai k:i Luinhoomnlu o ia Ko> mite, un hoapono lakou i ka Palapala Hoo* kohu hou o ka Luna o Ewa a nie WaUnoe. Ua hoaponoia. Noi uiai ka Loio Kuhina, e hoohikiia ka Luna o Ewa me Waianae. Hoohikiia ka Lnna o Ewa me Waiinne e ka Hope Peresidena. Hoike hou mai keia Komite, i ko lakou noonoo anu i ka pono o ka Luna o Koolau. loa, me ka hoike ana haku. Ua hooholo lakou e noho no. Ua hooleia ka hoopii, a ua neia ka hoike. Hoike hou mai keia Komite no na Luna |0 Wnimea, Hanalei a me Aneholu, Kauai. Ua nana iakou i na olelo a na hoike, aohe kupono no ka hoopii ana mni. Noi moi ke Kuhina o ko na Ain.i E, e hoapono i kn hoike a ke Komite. Noi mai o Hon. Nahaku, e Komite ka ha* le no ka noonoo ana i ka olelo hoike a ko Komit« ona Aha Hookolokolo no na Luna 0 Waimea, Hanalei a me Anahola. Kokua nmi ke Kuhina o ko nu Aina E, ka Luna o Waimea, ka Luna o Koloa a me ka Luna o Hana i ke noi a Hon. Nahaku. Ninauia ko ka Hale i ke Komite ana no keia mea. Ua hooleia. Ninauia ka hoapono i ka olelo hoike. Ua aponoia. Hoike mai ke Kiaaina o O.ihu, ua oluolu ka Moi e halawai me ke Komiie Pane i ka ! Haiolelo Alii ma ka hor« 12 awakea o ka ! Poakahi. Heluhelu mai o Hon. Knlakaua he olelo hooholo, e hele aku na Lala o ia Aha i ka hoolewa o Hon. lona Kapena. £ paa oa hoa i ke kanikau i 14 la mahope iho oka nalo ana aku. Na ka Makai Nui e hoolako Ina kamkau. Hooholoia. Ua aeia'ku o Hon. Kalu e heluhelu mua inai i ka Bila e hoololi ai i ka Pauku 901 a me 920 o ke Kaoawai Kmla. Ma ke noi a Hoo. Keawehunahala, oa hooholoia ka biia. Heluhelu mai o Hoo. Kumahoa be olelo hooholo, e haawi ana i ka mana i ka Peresideita, e kipaku aku i kekahi lala ke ooa. Hooleia e ka Hale. Heluhelu mai o Hon. Kalu he oklo boa* j holo. Ua hooholoia. I Heluhelu mai o Hon. Nahaku be olelo j hooholo, e okuia ke Kakaoolelo i 910. ka Unuhi a Maheleolelo i $10. ka Elele $1.50. a o ka lawelawe Hale, i1.60 no ka la. Noi mai o Hon. Kalu, e hoololi ae i ko ke Kakaoolelo i $12. a oo k* Elek $3.00 n« , ka !a. Noi mai ke Kohioa o ko na Ama E. « j hoololi i lea olelo hooholo, a e oku ia e iike ma ita oko o ka Abaoleb i bala. . Noi mai o Han. A«a Hopo, e hoololi ae i ,; ka uku o ka Unuhi a Maheieolelo i $7.05, i■ a o ka Elele $2.00, ka Kakaoolelo be $10. , a no ka mea lawelawe he $1.50. Kue inai o Hoo. Koakana i ka oko mau -oke Kakauolelo a me ka Unuhi a Mahele- ,! olelo mamoa o ko na Luna Ahaolelo. | Kokaa mai o Hon. Kale Kauka, ika hoomao no i ko lakoo uku mau. Nioauia ka hoololi a Hoo. Asa Hopu, <oa hooleia. Nioaoīa ka hoololi a ke Kuhioa oko m Aina E, a ua hoapoooia.

M* ke noi a ke Kuhina o ko oa Aina E, I w» hoohoioia ka olelo hooholo me ka hoololi. ■ H«luhelu raai o Hon. Laiana he olelol hooholo, e kauoha nna i ke Komile o ka Pa. | pa Ola, e nlnau pono aka i ka Papa no ka | malamaia ana o na Lepera m* Moiokai a ma Kalihi. Hooholoia. Noi mai ka Loio Kuhina,e hapaiia ka hana o ka la ; oia ka hooloii ana i ka bila no ka hooloii ana i ka \ra o ke Kau Hookoloko* lo o ka Apana eha, a e heluheiuia ma ka poo t ma ka heluhelu ekolu a hooholo. Ua waihoia i ke Kornite o na Bila Kanawai. Ma ke noi a ka Loio Kuhina, ua heluhe* lu nlua ia ka bila e ae ana i ka Luna Dute nui no ka iawe ana i ka Aiakohola ma kekahi mau pahu,a ua kauohaia e kakau poepoe. Ma ke noi a ka Loio Kuhina, o ka Poakahi e hiki mai ana, oia ka la e heluhelu akolu ia ai. Ma ke noi a ka Loio Kuhina ua heluheiu alua ia, hooholoia ka bila kanawm e hoopanee ai i na Aha hookoiokolo, i ka wa ana Lunakanawai e hiki ole inai ai. Ku mai o Hon. Kale Kauka a oielo mai oole i pololei ka unuhi ana o keia bila, a e pono e waiho i ke Komite o na Aha Hookolokoio no ka hoopoiolei ana. Ua kamailio mai ka Loio Kuhina e hui pu ana i na mea i kamailioia e ka mea hope, aua hooholoia ke noi. Ua kauohaia a Poakahi heiuheiu hou. Ma ke noi a ka Loio Kuhina ua heluheiu alua ia ka Biia e hoomnhuahua ana i ka niana o ka Aho Hookolokolo Kiekie. Ninau mai o Hon. Waila i ka Loio Kuhina inn e hookolokolo ole ia kekahi paahao, ma ka aha hea lakou e koho ai ? Pnne mai ka Loio Kuhina nin i ka mea pono i ko na Lunaimkaainona manao, aka aoie ona kue i k» hooioli a Mr. Wnila ; aua noi mai oia e.waiho i ke Komite o na Aha Hookolokolo, a na lakou e hoike mai i ka hooholo ana me ka hoololi a hooioli ole pa» ha. Noi maio Hon. C. J. Laiana e waiho »ku i keia hoololi malalo nei. A<*le loa e lawe ia i kahi e e hookoiokoloia ai kekohi hihia mai ka apana inai kahi i hanaia ai ka hewa, ke ole eae mai ka aoao hoopii a o kona loio paha. No ka hana ole imua o ka hale, ua hoopaneeia ka hale a hiki i ka hora 10 o ka Poakahi. Poakahi, Aperila 27. Haiawai ka Hale i ka hora 10 kakahiaka. O ka Mea Kiekie M. Kekuauaoa ma ka noho. Puleia e ke Kahunapule. Holuhelu ia ka moolelo oka la i hala, a aponoia. Hoike mai o Hon. Kamaknu, ka Lunahoo* malu o ke Komite o na Aha Hookolokolo, ua hewa ka unuhi nna o ka Bila Knnawai, "e hoomahuahua ana i ka mana o ka Aha Kiekie." Ae ia olelo hoike. Hoike mai o Hon. W. C. Jones, ka Lunahoomalu o ke Komite wae, ua makaukau ka oielo hoomaikai i ka Moi no kona hoio kaapuni ana aku nei i pili i ke kokua. Noi mai o Hon. Keliipio, e hoapono i ka olelo. Noi mai o Hon. Kalakaua, e hoopanee ioa i ka noonoo ana, no ka men o ka ka Moi hana no ia. Ninauia ka hoopanee loa i ka noonoo ana, ua haule. Ninauia ka hoapono i ka olelo hooinaikai ika Moi. Ua hooholoia. Noi mai o Hon. Hikikoki, e koho ka Lu* nahooinaiu i Komite e hoopoiolei pono i ka unuhi ana i na Bila Kanawai. Kohoia o Hon. Hikikoki, Hon. Kaiakaua a me Hon. Laiana i Koinite no ia mea. Heiuhelu inai o Hon. Kalakaua he olelo hooholo, e huii pono ia ko Hon. loane Ii kuieana e noho mai ai i keia Hnle. Noi mai o Hon. Keawehunahaia, e hooinoo loa i ka oleio hoohoio no ke ku ole i ka hanohano a me ka maikai o keia Hale. He pono paha e hoike mai nu'lii i ko lakou inau Palapaia Hookohu uiai ka Moi mai.

Nonoi mai ke Kuhina o ko na Aina E, e wuiho i ke Komite mnu. Noi mai o Hon. Keawehunahala, e hoololi a o koho i Komite wae. Ae mai ke Kuhina o ko na Aina E i ka hoololi. Olelo mai o Hon. Kaiakaua, aohe mau mea piiikino iloko o ka olelo hooholo. Noi mui o Hon. Keawehunahala, e hoihoi i kana hoololi mua, ma ka hoohli ana, na |>alapala hookohu n pau o na'lii. Kue inai o Hon. Aeko i ka pono ole i kekahi Inla o in hale ke itni hewa wale iho no 1 kekahi. Papa mai ka Hope Peresidena, ua hala mawaho o ka rula, aole oia ka mea imua o ka Hale. Kue mai o Hon. Kalakaua i ke noi a ka Luna oWaialua, oiai aohe mana o Im Poeikohoia e huli i na Palapala Hookohu o oa 'lii. Wah» a Hon. Upa. ua pilikino loa keia noi, a nolaila. e hoike mai na'hi a pau i na Palapala Hookohu. Noi mai o Hon. H. Jones, e hoopanee loa i ka noonoo ana i l.eia. Pane mii o Hon. Keawehunahala, ma ka haiolelo no kana noi. Koi mai o Hon. Hikikoki i ka Pcresidena e nana i ka rult 27, a noi mai e hapai i ka hana o ka ia j a ua ae ia. No» mai o Hom Dominis, e ae ia ke Koinite nana e lawe aku i ka olelo pane a keia Hale i ka Haiolelo Alii, e hele. Noi mai o Hon. Upa, e kapaeia na rula a e ae aku i ke Komite e hele. Heluhelu mai ka Peresidena i ka paUpala noi a W. C. Jooea e hookaO aku iaia. - Noi mai ka Loio Kuhina, e haawiia ka

I palapala noi i ke Komite ona Aha Hooko* | lokolō. | Noi mai o Hoo. Laiana, eae aku ika ihookuu.a e koho houia ka Luna o Kona ! Hema. Kokua mai o Hon. Keawehunahala i ke noi a ka Loio Kuhina. Kokua rnai o Hon. Kale Kauka i ke noi a Hon. Laiana, a e koho koke ia. Oleio mai ka Peresidem. aole he hoololi ka Hoo. Laiana, aka,he hoohalike. Wahi hoi aka Loio Kuhina, ioa he hooioli ka ka Luoa o Kohala, alaila, e hoihoi bou ia i kana noi. Ua ae aku o Hon. Laiana i ka hoololi. Noi inai o Hon. Koakanu, e hooiohe pono j i ha kumu o ka haaiele ana o ka Luna o | Kona Hema. Ku mai o Hon. W. C. Jones a hai i kona kulana. Kue mai ka Hope Peresidenu, aohe mana e kamailio. Noi inai ke Kuhina Kalaiaina, e hai mai ka Luna o Kona Hema i ke kumu o kona haaieieana. Ua hooholoia. Hai mai o Hon. vV. C. Jones, ua loaa mai iaia he palapaia inai Kapalakiko mai e pili ana i kona pono iho, a no kona hana Loio kekahi; a noiaila he pono ika poe koho o ia apana e koho hou. Pane mai ka Hope Peresidena, eia no ke noi mua ke waiho nei imua o ke Koinite o ka Aha Hookolokolo. Olelo mai ka Loio Kuhina, o ke kanaka nialalo iho o ka mea mua oia ke noho mai. Manao wale ka Luna o Koolaupoko e hooiaha, oiai ua waiho wale ka noho o Kona Hema. Olelo mai ke Kuhina o ko na Aina E, aole i hooiaioia mai ua piha ka noho. Oleio inai o Hon. Laiatia, ke puiwa nei au i ka olelo a ka Loio Kuhina, o ka mea maialo iho o na balota o ka mea mua, a oia ke hoopiha mai i ka noho o Kona Heina. He pono loa e ba!ota hou. Kue loa mni o Hon. Kanuka i ke noi a ka Loio Kuhina, o ka mea malalo iho ona b.iiota i hanleie, oia ke noho mai. Noi mai o Hon. Ailuene, e waiho aku i ka palapaia noi a Hon, Aeko i ke Komite o na Aha Hookolokolo. Kue loihi loa mai o Hon. Koakanu no ka manawa loihi, no ke kue ana i ka palapaia hookuu. Noi mai o Hon. C. K. Bihopa e hooinoe i ka paiapaia noi, a e hoolaha aku ua waiho wale ka noho o Kona Hema. Wehewehe loihi mai ka Loio Kuhina e hoapono wale ole ana no i ka h.ma a Hon. W. C. Jones. Ninau ia ka hoomoe i ka palapala noi a Aekoehookuu, a haule Ninau ia ka waiho o ka palapala noi i ke Komite a ua hooholoia. Ma ke noi ia ana mai, ua hapaiia na hana 0 ka la. O ka Biia kanawai e haawi ana i ka mana i ka Luna Dute nui no ka iuwe ana i ka aiekohola īioko o kekahi mau pahu, ua heiuhelu akolnia a hooholoia. Ua hoike inai ke komite hookolokolo i ka unuhi ana o ka Bila kanawai e hookaawale ai no ka hoopanee ana i na aha hookolokoio 1 ka wa e hiki ole mai ai nu Lunakanawai. Ua ae ia ka hoololi a hooholoia.

Noi mai ka Loio Kuhina e hapaiia ka Bila kunawai e hoomahuahua ai i ka mana o ka Aha Kiekie, a e waihoia i ke Komite ku i ka wa. oia o llon. S. H. Pilipo, Laiana, Nahaku, Kanuka, a me Nahaoielua. Ma ke noi ia ann, ua hapaiia ka hoololi o ka Pauku 56 o ke Kumukanawai. Heluhelu ia ka hooluli e hoopii ae ana i ka uku o na Luna. Noi mai ka Loio Kuhina apopo noonoo. Hooholoia. Noi mai ka Loio Kuhina e hnpai i ka Bila, e hookaawale ai ina Olelo hoike o na hana hookolokolo. Hooholaia. Noho o V. Kanuka ma ka noho Lunahoonmlu. Heluhelu ia ka Pauku mua o ke kanawai. Noi moi o Hon. Keawehunahnia c hoolei ni i ka huaolelo kakauolelo o ka Aha Kiekie, n e hookoino inalaila, ke kakauolelo a ka Loio Kuhina ; no ka mea aole 1 ike keia haole i ku hana aia kakauolelo. Ma ke noi ia ana, ua ninau ia ka hoololi a ka Luna o Waiaiua, a ua hoole ia. Ma kc noi ia mai ua hooholoia ka Bila no ka heluheln aiua ana. Ma ke noi ana mai, ua heluhelu ia ka Pauku elua a hoohoioia. Ma ke noi ia ana, ua holo ke poo ma ka heluhelu alua ana. Hoike mai ke Komite o ka hale a liooponoia. Noi inai ka Loio Kuhina e hapai ka noonoo no ka Bila e hookaawale ai no na Aha hookolokolo hou ina ka apana ekoln. Noi mai o Hoo. Keawehunahala e hoopa* nee a Poakolu hapai. Hooholoia. Hoopanee ka Ahaolelo. Poalua, Apenla 28, 186SL Halawai ka Hale i ka hora 10. Mea Kiekie M. Kekuanaoa ma ka noho. Puleia e ke Kahunapale. Heluheluia ka moolelo o ka la mua, a ma ke noi a Hon. Kaiakaua e hoihoi i kaoa olelo hooholo e pili nna ia Hoo. loane ii, oa ae ia. Helahelu m»i o Mr. Keliipio he palapala hoopii mai Ewa a sne Waianae mai e apano ana i ko Mr. Mahelona kahoia ana. Waiho mai o Mr. Laiana, he palapala hoopii no Kohala, « ooi ana e kukuluia i ha* le hookolokolo a bale peahao. Waihoia i ke Komile o ea haoia hou. He pabpaia hoopii e noi ana e hoopaa i ka Aahau KuU; e lioemi iho i kaauhaa !io»

a e hoomahuahua i na aohao aalana o oa 1 waiwai. Waihoia ike Komite%aiwai. Waiho mai o Mr. Maiīoa ke pilapa{a fooo- ' pii no Ksu e noi ana ma Waiohinu e noho ai ka Luoakanawai apana. Waihoia Ike ■ Komite Hookoiokolo. [ Waiho mai ke Kuhina Kalaiaina he p*fapala hoopii no Honoiuiu, e noi ana e haoa : ■ hou ia ke aiaoui Liiiha. Waihoia ike Ko-; mite o na Aina Aupuni a me na hana hou. | Heluheiu mai o Mr. Kaprna Loke he palapala hoopii no Honolulu. mai na koa maij e noi ana e hoomahuahaa i ko iakou uka ; a ! je kau ia i Laikini no na haleiole poaa. I Noi mai ke Kuhina o ko na Aioa e, e hoo» t moe i ka palapala hoopii. | Kue mai o Mr. Keliipio, a noi mai e wa--iho i ke Koinite. ) s Oieio mai oMr. Maheiona he $60,000 1 no ia poe, aka I6he ia he 86.00 a tS.OO a i j kekahi poe no ka inalaina. Pehea e oJa ku* pono ai ia poe. Olelo mai ke Kuhina o ko na Aina e, ua huikau ke noi a na koa ine ka puaa, a nolaiia kue oia. Noi mai o Mr. Keawehunahala e hnomoe i ka hoopii, nia a hiki mai i ka Bila Haawi-! na, alaiia noonoo. Hooenoeia- i I Hoike mai ka Lunnhoomaiu o ke Kfanite! o na Aha Hookoiokoio, aohe i kupono ka nd- i ho ana mai o ka Luna o Kona Heinn, ae ! hooiaha aku ua hakahaka ia noho; a e kau-! ohaia e koho hou ia apana. Ae la ka hoike. \ Hoike mai ke Komite no ka pane ana i ka | hniolelo Aiii, un pnu ka iakou hana a e hookuuia. Ae ia. j Noi mai o Mr. Hikikoki e knpae i na ruia | a e heluheiu ia ka hoololi o keknhi Pauku ! o Kumukanawai no kn hoopii iku uku oj na Luna. Hoohoioiā ma ka heiuhelu mun. I Noi inai o Mr. Nnhnku e hooie i ka hoo-! ioii. Aua hooie ia kana. Noi inai o Mr. Nnhaku e iawe mni ana \ ia he Biia e hooioii ai i ka Pauku 92 a me! 94 o ke Kanawni Kiviia. | Heiuhelu mai o Mr. Matina he oieio iioo- j hoio aoie e uku ia na palapnla Siia o na ka-' naka o Kau i hoopoinoia. Waihoia i ke Komiie o na Aina aupuni. j fleluhelu mni ke Kuhina Knlainina he ole-' lo hooholo no na iiio i ka huakni a ka Moi • no ka poe ma Kau he $6,544.49 a e hookaa-1 waie kn Haie ia puu dala. Eia na lilo. ! i No na Lole he - - $3,174.38 44 Ka Ai 177.33 Laau Hnie &na Inko 277.04i " " Lnau Lapaau - 42.00 " Dala i haawiia 950.00 No na waapa hoolimaiima • 16.25 i Ka uku o " Kilauea" - 2,177.49! Ma ke noi ia ana, ua Waihoia i ke Komi-1 te Waiwai. I

Noi mai o Mr. Koakanu ekohohou i Ma- j hele a unuhi olelo hou. Ma ke noi ia anaj ua hoopanee ioa ia. i Hoike mai o Hon. Bihopa e lawe mai ana ia i rula hou no ka Hale. Iloike mai ka Loio Kuhina e lawe mai! ana ia he niau 13īla Kanawai hou. E hoo-1 kaawale i puu daia no na pono o ke aupuni no na makuhiki elua e hiki mai ana ; E buikala aku i na hana a ke Kuhina Waiwai; E hooioli i ka Alokuna 35 o ke Kanawai J Kivila. | Heluhelu mua mai o Hon. Kalakaua he bila Kanawai e hoopau ana i ka Mokuna 42 o ke Kanawai Hoopai Karaima. Ma ke noi a ke Kuhina o ko na Aina e, ua hoopanee ioa ia. Heluhelu mai o Mr. Nahaku he olelohoo- j holo e uku ia na Kiauina o Mauia ine Kauai j e like me ka mea mau no ka hele ana mai. j Noi mai ka Loio Kuhina e heluheluia ka j Bila Kanawai, e hoopanee ana i ka Aha hoo- j kolokolo o ka Apana akolu i ka wa a na Lu- i nakanawai e hiki ole aku ai. Ua heluhelu j akolu ia a hooholoia, e kakau poepoe. | Noi mai ka Loio Kuhina e noonoo ana i j ka Puuku 5 o keia bila i hooholoia a Poako- j lu. Hooholoia. j Konule ka Hale ; liloo Mr. Nahaku i Lu-! nahoomalu, a noonoo ka hale ma ka heluhe- i lu alua ana. Heluhnluia ma na pauku a ma ke poo, a ua hooholoia. Hoopauia ke Komite. Noi hou inai ka Loio Kuhina e noonoo i ka pauku 6 o keia bila nm ka heluhelu aluaj j a ua Komite ka H >le. ; Noho o Mr. Kale Kauka ma ka noho Lu- i nahoomalu. j 1

! Heluheluia kabiia ma ka pauku, ahe hoololi ina kahi o na niakai, a un hooholoia. Noi mai ka Loio Kuhina i Pauku hou ia. Ua hoohoioia keia bila e ka Huie, a ua waihoia i ke Komiie ona Aina aupuni a me na hana bou. Hoopanee kn Hale. Poakolu, Aperila 29. Halawai ka Hale ma ka hora 10 k«kahiaka. Ka Mea Kiekie M. Kekuanaoa ma ka no» ho. Pule ia eke Kahunapule oka Hale. Heluheluia na hana o ka la i hola a ua 1 aponoia. Hoike uiai o Hon. Bihopa, he Lunahooinalu oke Koroite Waiwai; ua hoapono ia Komite no na lilo i ka huakai a ka Moi i i hoio aku nei ika poe i hoopoiooia. Ua he-! luhelu mai he olelo hooholo, a ua waihoia i ke Komite o ka Hale. j Heluhelu mai o Hoo. Hikikoki be n»la I hou no ka haie e pili ann i ka malu ole o • na hoa. Ua hooholoia. Heluhelu akolu mai o Hon. Nihaku he I Bi!a Kaoawai t hoololi ai i ka Pioko 92 a i me ke 94 oke Kiinawai Kirib. U« hooho-! holoia ma ka heluhelu mua. Hoalaha mai o Hon. Kenwehonahala he ; Bila Kanawai e haawi ana i ke Kiaaina o S Maai a me Kauai i ka mana no ka hoohiki j ana.

Heiuheiu hou mai oia he oleio hoohoio, e • hookaawnle ana i $8000 no keia kau Aha- : olelo. l?a hooholoia. Heloheiu akoiu owi oia i ka Biia Kaoa- ; wai e hooloii ai i ke kanawai kuai wj»oa a i rae ka waiona. | Noi mai o Hon. Lniana. e hoole ika KU. .Ua hooleia. Ua hooholoia ka bda ma ka ! helohelu mua. Heluhelu mai o Hon. Jones he mau Biia ; Kanawai malalo iho e iike me kana hooiaha : He Kanawai e kukulu *\ i Ipukukui no Ike awa o Honolalu. He Kanawai e hoo- | kaawale ai i eiua Luna Aiaoui no Lahaina. - Noi mai ke Kuhina Kakiaina e hoole i ka biia, no ka mea, ke noi ia mkunei no ia mea. I Papa mai ka Hope Peresidena no ka hala 1 mawaho o ka rula. * Noi hou mai ke Kuhina Kalaiaina, e hoo--1 loli i ka bila aiua, ua hookaawaieia no e ke Kanawaī. Ua hooleia ka Bi!a. He Kanawai e ae ai e hookomo mai i na heleawe me ke dute oie. ina na na moku e kau ana ka Ha6 Hawaii e iawe mai. Ua hooholoia mn ka heiuhelu mua. Waiho mai o Hon. Bihopa heruia hou no Ika noonoo ana i na bila i na ua pniia, aoie | e heiuhe!u % pakahi. | Heiuheiu mai o Hon. Piiipo he oieio hoo* | holo, e noonoo hou ka hale i ka noho o KoI na Hema. | Papa mni ka Hope Peresidena, ua hala | mawaho o ka rula. Heiuheiu inua mai o Hon. Kalu he Bila , Knnnwai e iiooioli ai i ka auhnu lio, ma ke )kapae ona i ka huaoleio $1.00. a e hookoj mo i 50 keneta. | Noi mai ke Kuhina oko na Aina E, e j hoole ika bila. Ua hooleia ke noi, ua hooj hoioia ma ka heluhelu mua. ! Noi mai ka Loio Kuhma, e heiuhelu mua |ia ka Bila Haawina no na mnknhiki elua e | hiki inai ana. ! Noi inai ka Lunn o Wainlun, e hoopanee ;a hoike mai ke Kuhina Waiwai. I ka ninau ana, he 19 i kue, a he 19 hoi i ae, aka, no ko ka Hope Peresidena noho ana ma o, ua iiooholoia nia ka heluheiu inua j ann. ! Waiho mai kn Loio Kuhina he Biln Knnawai e huikala ai i ke Kuhina Waiwai no |na SS 500 ; oia hoi, 56,000 i liaawiia ma |ke kokua nnn i ka inokuahi Kilauea, a he '$2 500 i ka Moiwuiiiue Kanemnke H. Ka- ■ lama. i Waiho hou mai oia he Biia Kanawai e hoololi ai ka Mokuna 35 o ke Kauawai Ki- ; vila | Hoolaha mai o Hon. Laiana he Biia Kaj nawai e oe ai i kekahi mau men pili i ka iii }me ke dute ole. A e hooioli ai ika Pauku

; 421 o ke Kanawai Kivila. ! Noi inai o Hon. Keawehunahaln, e hapai ii ka noonoo ana i ka Bila Kama a Hon. Ka- | lakaua i noi ai. Noi inai ke Kuhina o ko na Aina E, e i papa i ka Luuu o Wuiuiuu. j Papa mai ka Hope Feresidena ike Kuhi'na o ko na Aina E, oiai ua hala mawaho o ka rula kana noi. Makemake hoi o Hon. Laiana e noonooia j imua o ka hale ka bila. j Ninauia a kapae ia ke noi. Ma ke noi ia ana mai, ua hapaiia na haj na o ka la. He Kanawai e hookaawale ai i na hoike ona hana Hookolokolo. Heluheluia ma ke poo a hooholoia ma ka heluhelu akolu. He Ka'nowai e kukulu hou ai i mau Aha , Hookolokoio hou no ka Apana Hookolokolo lAkolu. Ua kauohaia e kakau poepoe. j He Kanawai e hoihoi ai ina hana aka ' Lunnknnawai Hoomalu a me na Luna Hoo* ko Kanawai, mai ka Oihana Kalaiaina u i ka Oihana Loio Ktihina. He Kanawai e hoololi ai i ka Pauku 56 o ke Kumukanawai, ua holo ma ka heluheiu alua ana. oka Poakahi e hiki mai ana ka la e heluhelu akolu ai. Heloheluia ka hoike a ke Komite i waihoia'ku ai no ka noonooana i ka hoomahuahuaia ae i ka mana o ka Aha Kiekie, e hoohalike ana lie mau pauku hou. i Noi mni o Hon. Hikikoki, e noonon ka hale ika hoike ake Komite. Ua Komite ka hale. Kohoia o Hon. Mahelona i Lunahoomalu, a heluheluia ka bila. Noi inai o Hon. Koakanu. e hoopanee ioa ī ka Bila. Ua kamailio mai o Hon. P. Y. Kaeo. A ma ke noi ana mai ua hoopaneeia ke Ko* :

! mite. Ma ke noi ia ana mai, ua hoopaneeia ka ihalawai apopo. Ua hooholoia. I j Hale pad ahi.—Ma ka la 23 o Apenla nei, j ua pau i ke ahi elua hale ma Kailua Koolau- | poko. He lepo ahi pele ke kumu i pau ai, a j he wahi keiki uukn ka mea nana i koe i ke I ahi pele a kuni aku no i ke pili mawaho o ; lw hale ina ke kala mauka ; iloko no kanaka j kahi i ai nui ai me na makua o keia keiki, a ;a me kekahi kanaka e aku. I ka wa e a iana keahi i ke pili mawaho mai, ua lehe (lakou i ka haluiu mawaho, eia ka lakou kaI maiiio : " be makani paha keia e halulu mai ;neī, M ka lakou hookani keia ; aia ke ahi ke | pii la i luna mawaho mai a hiki i kaupaku o j hale ; aia no lakou e ai ana me ka ma- ; nao ole ae he abi, eia no ka ike ia ana, i ka ! puka ana mai o ka makuahine o ke keiki pu- | hi haie i waho. eia kana hooho : « Pio ka | hale i ke ahi e ! pau kakou i ke ahi e ! no!ho no lakou 1« ai no, ir.e na kioo poi nui e | hawele ana i na puu. e holo ako ana keia j waaine a kaili mai i ka umeke poi i waho ; ? 00 ' puka ai { u * nani i! holokiki ana i kahawai; 0 kekahi poe e lawe ana i ka moena. Koe ka pahu lole a ' me ke ope paka. o na wahi kapa no i U* iij ? . koe. la manawa koke no i pau ai ka loa o ka j haie, he mau minute 1.10 ana i mea ole t he |puu lehunui ka ike hope ia ana. E o'u mao kaikuaana o'u e noho mai nei mai Ha- ' wan a Kauai, e makaala i na keiki a kakou