Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 16, 18 ʻApelila 1868 — E lilo naa anei o Hawaii nei ia Amerika ? [ARTICLE]

E lilo naa anei o Hawaii nei ia Amerika ?

i E na hoa ili-ulaula, na kupa o ka aina, na kanaka Hawaii ponoi ka poe no lakou io ka | aina; na kauwa a ka Moi Kamehnmeha V., eia ka ninau imua o kakou, •* E lilo ana 1 anei o Hawau nei ia A\t\erika ?" Ai\o e ua i hoa o ka aina hookahi, i omo like i na ma- ! ka waiu o na makuahine llawaii, ke noho ! nei kakou, he lani iluna, he honua ilalo, he I ai, he ia, he kapa ; a ke hiolani nei iloko o i na ea olu o ke aupuni a ka makua alii Ka- | mehameha Nui i hoohui ai; me ka manao | ana o ka aina no nei e waiho ai na iwi, a j aohe mea nana e huai. j 1 keia mau i<* nu tiu ia t?fr»; K® "K\jptinpij kio nei ka manao o ka lehulehu mamuli o | ka hoohikilele ia a me ka hoomakaukau ia ; | " E lilo ana o Hawaii, e lilo ana o Hawaii ! nei ia Amenika." Nolaila e noonoo pono mai kakou a e hoomaopopo e lilo 10 ana anei, aohe paha ? Alia kakou e lele ka oili, e noonoo inua a maopopo. Alia kakou e hoino e | i na Amerika, aia kakou a ike io e lilo io i ana, alaila, olelo iho kakou. he poe lawe aij na io ka poe o Amerika. Alia hoi kakou e | hoinoeina misicnari, ka poe nana i lawe [ mai ka pono ia Hawaii nei. E nana pono ' mai kakou he maka r«o he maka, he waha ; no he waha; a kulolou nui iho no, kuu aku ; a pau ka noonoo; ka noonoo i loaa mai La- ; hainaluna mai, ka noonoo hoi mai Hilo mai, | mai Knhehuna mai, mai Ahuimanu mai, a j mai Punahou mai, a imi nui iho i ka mea e i pono ai ka aina hnnau. • He ninau paakiki loa no keia, aka he mo« j akaka wale no nae keia i ka poe i loaa io ka ! noonoo pono ana. Ma ka noonoonnn iho, j he mau kumu io no e lilo ai o Hawaii nei īa • Amenka, aka, oia mau kumu n kahi poe e' | manao wale nei, he koho wale no ia. Aoie I e lilo ana ko kakou aupuoi ia Amenka ma ' | ka lawe wale ana aku, oiai he aupuni i ku- : kuluia ma ka pono, a ua Amerika nei no i | lawe mai ai, a o ka manao ana a ua Aupuni ! nui la e lawe wale aku he hilahiia ole ia no-| | na ; a na ia hilahila e keakea nei ia ia aole j e lawe wale i ke aupuni Hawaii me ke ku j | mu kupono ole. Mai pono no ko Amerika | | mnnao ana pela, ina ke noho naaupo nei o | Hawaii nei.aka, ua hoonaauao ia ke aupuni Hawaii nei,a be mea hilahila loa ia no Amerika ka lawe waie ana aku no i ke aupuni ana no i hoonauao mai ai; a nole no paha e nele ka hoohenehene ia inai e na aupuni naauao e ae o ka honua nei. He aupuni naauao ioa o Amenka/ a ua ike pono loa no ia i kana mau hana e hana ai, i mau ai ka maikai o kona inoa. E! Hoolohe nai ! Aole e iiio ana ko kakou aupuni ia Ame. rika ena ka iawe waie aoa aku ma kona ano nui. ikaika, a naauao, e iike me ka nmnao waie ana o kekahi poe. Aole no hoi e iilo ko kakou aupuni Hawoii i. Amerika ma ke kaua ana mai, e like roe ka mea a Heleouwalo, a me Hawaii Ponoi e mahaoi oei; aole loa. Ua hemolele loa o Amerika. ua kaawale ioa, aohe ino, aohe apiki, ao he lawe •ina; aka, o kakou no ka poe nana e haawi nei ko kakoo aupuni; ae, o kakou Hawaii no. Aohe kumu eaee liio ai ko kakou aupuni ia Amerika, o ka puni daia waie no o kakou Hawaii; a lilo na apana aina kuleana i ke kuai ia me na bao!eo Amerika, oia wa- 1 le no ke kumu e lilo ai, ao)e kumu e ae Ina e hoomau aku kakou t ke kuai li| o « a « i „a ! apana aina o kakou i na haele. aln.U h- «-i. .

E! Hawaii ! £ hoolohk mai !! Hookahi w«le no kumu maikai a Amerikn manao mai n«i e lilo io ana ko kakou «upu. ni ia lakou, o ka puoi wale o kakou i ke koī mai o oa haofe Amenkn e kuai aku i ko ka> knu mau apana aina me lakou. Nolaila irm e p«iu loa i ka lilo ia lakou la, alaiU, hr ko* Uana maikai io ko lakou la e o!e!o iho ai no lalou ke aupuni; a eia oo ka hope oka o-eim ia ae o kakou, a pau no hoi ka welo ana o ka Hak HAW^naloha. O keia maoli ke kumu maikai a kaknu e manao aku ai e lilo io ana ia Amerika ; alen. | nowai ia hewa ? No kakou no, mai honhe. |wa waleaku kakou īa Amerika naauao. ku(ai Hilii mai uo paha lakou la i wahi e noho | iho ai, aoie nae paha lakou i manao e lawe aupuni; aka ina lakou hi e ike iho ua pau loa no i ka lilo ia lakou In, alaila hooknna* okoa ae la laleou la, «laiia lilo loa. Penn kakou noonoo pono. £ xa Kanaea Hawau, k mai. Ina e hoomau oukou i ke kuai ana i nn apana aina i na Amerika. lilo 10 no keaupu* ni, aole e lilo koke, aka he inan wn loihi no. e like me ka nui o na apana aina kulean.i i ikoe, nolaila mai kum hou aku oukou i n;\ haole. kuai iho no ia kakou iho. £ loaa ana paha ia nooooo maikai la kakou, aka eia paha ka hewa, ina u<i lilo i kein wa nei eiua hnpa*kolu oke aupuui Hawnii nei i na haole, alaila nole wahi lihi pono ; i hookahi wale iho no wahi hapa>koiu m knkou. a hohoi ae paha auanei kakou a ma ua \vnhi hapa*kolu la e-o-M ai. tne ke knli ana o ka hiki mai o na la e komo aku ni i ua nupuni hou. E koi ae kakou i na Lunamakaninnnn o kn> kou e noonoo pono mai, e imi mai i kn tnrn e pono ai ke atipuni ma nei hopeaku. E koi aku i ke Anaaina Aupuni e hai mni i ka nui o knhi o ke aupuni Hnwnii nei i liio i kn poe o ke aupuni e. i maopopo p<>no ai; elua paha hnpa-kolu i lilo, hooknhi no paha ? Ina ua lilo hooknhi hnpa-kolu, ahnU, aole e lilo ko knkou aupuni, a o ka* kou no ka poe mana i keia wn, n e imi iha nne i men e mnlele ole aku ni kau wnhi lihi. Ina hoi uh lilo elua hnpn*kolu. makehewn loa ka aua ana iho. aohe wahi pono, un lilo ke aupuni. Aohe pono e ae. Hoou Ai*rrxi.