Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 15, 11 April 1868 — Pane ia Katolika. [ARTICLE]

Pane ia Katolika.

£KA Nupepa Kuokoa e; Aloha oe : Ua īke hou ia ma Ke Au Okoa buke 111. Helu 46, okala 5 o Maraki. Aia milaila kuu ike maopopo ana ia Katolika, e lawe ana i ke ano papalua o na mea kino hanu ola wawae eha o ka honua, a ke hoouna mai nei ina huihui Ki popopo he 11, i hauhiliiL ma ka huelo o na Keso he 62 mn ka waoakua o Sah»ra, a ke kahea ae nei i na hor; Leyeona uhiuie haukae ona ma ka waoakua 0 Alabia i Ahulimanu, kahi hoi nnna i no ia ai oia e hookauwa na Baala—Kebupa kona haku a mau aku. Ake lele mai nei i luna me he lapu la, owala-ki kupaka ino, me he wahine la i maemae ka maka a nele i ka noonoo. Pela ke kapa ana ika pouli he malamalaina, a o ka malnmalama hoi la he pouli. Auwe! oe e Kire—Moaba. 1. Katolika a me Baala-Kebupa ; Aloiia olua :—Ua ike hou au i kou mea kamailio, n pane hoi,*e olelo ana. " Nou hoi e Kaehuaea kuu wahi haumana kula." " Eia wau !" e Kalolika, i hea kou wahi i pee ai a ike ole nu ia oe ? Iloko oka lua hailuka uhane anei a Satana ? Iloko o ka polikuai paha ? i hea la ? i nalowale ai oe akahi no ka ikea, pia k?\ oe i Moaba, ma Kauaula i Waialua kahi i gpe ai me loseve. Ua ika no au ia oe, he wahi ma-ma awa oe no loseve a ua ike maoli noau i kou hoomanawanui ma ia hann lapuwale la, o ka pouli a he ekaeka ka mea i /oaa mai ia oe. 2. Ke olelo mai nei oe, un hemahema au 1 ke kakau nna i kou inoa, Kumu-paa, Celadona, ae paha ; aka, ke olelo mai nei oe, o Der."gona ka pololei, a ina hoopau loa aku, alaila, o u Deragona Pope," " Deragona Pope Katolika Koma," lona oe, a me koa ekalesia, oia ka heluna o na inoa Kumupaa ou, mai na au-makua o ka po mai, a loaa oe ka moopuna a Kuwahailo. !i. Ke papa mai nei oe ia'u. u Mai kakau Aubereti, he Auberete ka poloki," e abo no o Aupoletelete, a i ale pnha ia.o Auhoeleele: No ka mea, ua hewa ka Aubereti, e hiki ole i keahio Pureketori ke hoomaemae. £ ke hoa, mahalo au i kou manao ma ke kakau ana, " Cor. hemahema," no ka mea p*ha, aole ia o kau mea i manno ai e kakau, he " bv. hemnhema paha," eia nae, ua hapala hemahema oe malaila, ine ka naauao ole. Hokae ua ehu maka onini, a kii hewa i ka noni o ka-apaapaa-pua-lehua. Aohe e ola ka wai hooluu. Ake ao mai nei oe ia'o e hele i ou la, " olewale," e aho no kuu hele i o Kamupuaa la, kahi i loaa mai ai o kau hakina.

4. O kuu kapa ana i ka Manuale, he BaiUala Farani, ua hemahema wabi nu, ke olelo nei au, o oe no kai lalau, no ka mea, ua ike ka lehulehu holookoa. he poe kahuoa Farani lakou, a ma ko olelo Ftrani kalakou kamailio, a na lakou no hoi paha i unuhi ka Mamale i kikokiko lnliiia no loko mai o ka Baibala hoiookoa, i mea e apono ana i ko oukou hoomanakii ana, eia ka o kou iapu mai nei no ia ia'u, me koo ike ole pabn he lann hahau ia no kou uhane e make ai. A ke hoole mai nei oe, aole ia he Baibala Farani, no ka mea, «rabi au, •' o ka Baihaia Faranī io, ua oi kona nui mamua o Baibata Kalav<na a Binarou roa i aouhi kapulu ai, n o Koa kuhihewa loa maoli no ia e Kato(ikm. Malia paha, he nui opeope wale iho no aobe io o loko. A ina paba ua ike oe a me au inau kuenu alakai makapo ua uouhi kapulu ia ka Baibala e Binamu ma, alaila, heaha Ja I

Jkoa roea ī unahi oie ai iu» buke nui p?ha • opah la a oukoa ma ka olelo Hawaii ? a ī īaa la ce. "Ooe o Kito!ika ame au mau | kumu hola Pegana.~ He poe pahaalelo iaiau kaio nui oukou rra Bmamu ma. Katina ;ma no hoī, no ka mta, n;* lakoa i aio mai i |na ino pouU o ka noho ana naaupo. a wehe Ue ia i ke ptni pna o ka iua huhona, a kaiii |ae la i na pio a ka hooennnakii mai ieko mai \o ia make la. me ke ao mai. ** Aia ke Akua ; |i Wa iani. n •» 0 Krbto oa oia Ao ka weoe no ia o ke aiauia raaiamslafn* o ka naauao. me ka .\iana o ka Baiba[a-ka oUioa ke Akua, i iohe oe. 5. Ke o?eio mai nei oe. ** Aoie kapa hoo ; i ka buke Manuaie he Batbala Fan»ni o hn lahila," ea, aole au e puni iki ana i kao hoooie hoi oe, o au mau kama anaana ahane hoi, aoie ioa no. ahea ia ka manawa e anohi ia ai ia buke oieio pohihihi raa ka oleio a ka; idhai i maa ? me ka Ihaemae, a hewa oie. no ka roe*. o ke kanahakumamawaiu keu o; na makahiki oka pono Kemiiano i hoohonua ai ma ka Pae Aiua o Hawaii nei, a na . ia Baibala no hoi i hiipoi akahele ae ia Ila-; waii moe one mai S»a make pouli o ka naaupo, a kau pono ae nei i iuna o ke kiekie oia j a ka naauao, a ke ike nei oHawaii,aa iako.; A nohea mai ka naauao i loaa i keia lahui / K kuhikuhi mai Rna i ka pono a rne ke oia ma o iesu ia, i ka make no hoi a me ka poeieeie naaupo ma oka pope ia. Aole anei e oieio mai ka elemakuie i kau ia e J*e oho i lua* 44 Noka Baibaia mai no a Bioamu i unuhi ai ma ka olelo liawaii mai na oielo e mai." A ouiiou hoi e Heletika ma e hoino nei mai mua mai. Ea !—Ke oielo aku nei; maiimaii ia'u. Aoie no hoi au e hilahila ! ana i ka olelo maikai no Kristo, ke iehuiehu ; oukou a miliona ine ou hoa uhane haukae; pu, a me Baaia-Kebupa, ke Akua huia o ou«' kou. Noka rnea, he poe enemi oukou no ke Akua e paia aku nna me ia. Auwe.'oee Kire-Moaba, Auwe*! hoi oe e Ara-Moaba, Ka mea kue i ko ke Akua mau kanawai a hana hoi i ka inakemake o na mea e oia ana nloha wale.

6. Ke oiliili hou mai nei ko alelo me ka olelo ana. " l'nihala Heretiko mumuku a Kalavina, M eke hoa, mai pono iu haika-nu* kee ann o ko auwae, iua e hiki nna i kau poe kumu, ke unuhi pulolei a maemae hoi i ka Baibala nui olelo pohihihi ma ka olelo Hawaii, mai Kinohi—a Hoikeana i oi na mokuna, a me na pauku mamua o ka Binamu unuhi ana, alai!a,e wiki koke no au e noi ia Maratiari i kii na'u e auamo hele ai ma kela wahi keia wahi a'u e hele ai, me ke kulou a hoomana aku i ua kii la, e like me Katolika. Aka, ua maopopo īa'u aole hiki i kau poe kumu ke unuhi i ka BaibaU holookoa ma kn olelo Hawaii, no ka mea hoi, aia ; iloko o ka lakou Baib;ila, he nui Jia pauku ; kue i ke kafai kii a hoohalike i ka malama | kii no hoi a hoomana nku e like me ka ma-! kou Baibala. A ina paha unuhi ia, alaila, e ikea hoi kahi huna. A kolekole ka no-a, | ahuwale hoi na iwi o Hua-i ka la. Owai ke hilahila a kaawe ? Ooe ! Ooe !! no e Kalolika, a me ou au-makua o ka po, e alakai nei ia oe e lilo i no ka la hookolokolo nui kaulana oke ao. Ake huhu mai nei oe ia'u. 14 No kuu kapa ana īa Binamu, Katina, Pareka, he mau kahuna," wahi au e ka makapo i kau-alupe ia e kahi makapo' a haule ika lua e olelo ia nei. " Aole i ino-; le ia manao iloko o ka Baibala," ea, he keu keia a ka mnnno ekaekh loa ou e hoole ana ia inanao n»ole la iloko o ka Baibala, eia kn ua moku ka pe-wa, ua hakina ka i-o. Ke ole au e kuhihewa, no ka mea, ma ka Baibala no ke ao ana e naauao ai, a malaila no na kuhikuhi pololei e pau ai ka hualu o ko ! maka. Mai olioli la paha oe a lelele i luna i lalo, ina e koho aku ana au ia he Knhuna, pela no kuu inanao. ina e makauknu ana oe e koho ia aku e ke Kakauolelo nui o ka Pa- j pn Hawaii, e holo Misionari no ka Pae Aina ; o Kiripati. alaila, e kapa pono aku no au ia : oe he Kristiano oiaio, aka, aole pela kou ma-, nao, a me loscve, e hauhili nua i ke kaula kaawe o na uhane ma Waialun.

7. Ke niimu mai nei oe ia'u. »• Owai i(a poe nana i malama q i kope hoi ka Batbala i ka wa aole kumu Kalavina ma ka honua ! nei," eia no. "Ua malamaio ka Baibala ma ; ka lima o nn aposetole, mai la lakou mai ia ; loane ka ka lesu i aloha ai." Ina < paha oe i maopopo i ka moolelo o Polukipa ! & me Ileneo, e pili kokoke ana o Wikeribe f j oia ka wa o ka hoomiinoino wela hookahe ! koko a ka Pope, i ko ke Akua poe kanaka ia ; kau. Ua malnmn no poha kau poe kumu i ; ka Baibaia me ka manno ole he mea ia e j naauao ai ka lahui a me na lahui, aka, ua ! malama nae i mea e pepehi aku ai i na milio-1 na uhane o ke ao. Ua imi ikaika no o de- i ragona Pope, kou iua-ui makua e pani paa i j ka puka o ka ekalesia, aka, ao!e pela ko ke Akua makemake. »• E like me ka nui o na ! pilikia, a me na hoino ia, M pela no ka noi mau ana o ka eka!esia. A ke olelo mai nei | hoi oe. " Ua lilo 1 mea laau make i ka unu-! hi hewa ia ana," e iala-e! pinepine kou ku-! awili mau ana i keia manao hookahi me he ' Parisaio la. Ua maa no paha oe i kaa pule -* kuawili a laowili hoi E olelo ana. M Aloha | I oe e Mana." Aloha c§ e Maria," &c. » a j kuhihewa hoo oe !a i ka pouli he kakahkka, a me ka make hoi he o.'a/ o oe no i koa I PBrisaio. I 8. Ke olelo lua mai nei oe, rae he i«a la o kai (moheeholoiua) e olelo ana. Aole i pane ko waha i ka apaapau no ka hua olelo." " Un hoonoa roai no o i ka hana ana ikii kalaiia." Auwe ī oe e Ka'olika, ka mea hoololi i kou ae i hoole, a me kou hoolei ae, a fee olelo roai nei o lakoha. " O ke kanakm i lolelua ka naao, ua Uuwili o ia i kona mau aoao a pau, o oe oa kaoaka la e Kaloiika. A ke olelo mai nei oe, " e pai mau ia

ke sHa koni oka wahahee ma ko lae," K» bai aku nei au, ma kou Ine iho no, a me ka iae o ko wahi ahane haakae. a o oe no i lokoo koa Apotata. Ake makemake nei oe e koho i ka Lunahooponopono, a me ka poe heiuheiu oupepa Ke Okoa, i Looakana* vrai nana e hoohoio i waena o kaua. ae. Ina peia ka maoao ana, aiaiia, eaho no ka haiawai kīno ana o kaua, a kamaiiio pu ana he waha a he waha—ke oluoiu oe e komo ae ma kekahi o ko makou mau P» Halepuie e laa o Kawaiahao i Honoiulu Oahu nei» ke hiki aka i ka ia a me ka manawa a kaua e ae iike ai, i naauao oe. 9. He nui kuu aioha i» oe, oo kuo ike ana. *• Ua kaao aioha oie ia oe e lo?eve i ioko oka peuli—Kuakar.e, a i loko hoioka loa haiiuku uhane a SaUna. A-'ke hoomanawanui aku nei au n»e ke aloha ia oe. 1. E haaieie i kou noho pio aoa ma ka I hewa kalaikii a hoomana. 2. E haaieie i kou noho paahao ana na ka hewa i ke Akoa. 3. E hoopau i ko« miho ana na ka hewa make he hoomaioka, hoomanakii a me kou puie ika mea e oie ana. Eia ka pono. *• E nana aku i ke Keikihipa a ke Akua." Nana e kaiii ae i ke kauia kaaweo ka make weiiweii mai ko pua-i ae a ula oe ! a mahope aku, e hoi no ka iepo i ka lepo e like me ia mamua, a o ka uhane ia, e hoi no ia i ke Akua oana i haawi tnai. Me ke Aloha no. T. M. Kachcaea.