Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 14, 4 April 1868 — Kumumanao. [ARTICLE]

Kumumanao.

| Heaha La ka ohenana o la ikt i« % i | hoolaha k'īke ia maw ieu i o keia Aupuni ? j j O ka ohe nana kekahi mea panhana mai- j ! kai loa i hana la ina ke ao nei, me ke aka-| | mai hoi o ka hana ana ; a me keia mea paaj hana maikai o ka ohe nana, e hiki ni ke na-! 1 na aku i kekahi mea nu i manao ai e nana j aku, ina paha he moku, a he mea e ae paha,| a ma keia mea o ka ohe nana, e hooniahua-; | huaia ai ke kino o ka mea kino 1 nanaia'Uu : i maloko o na iene o ka ohe ; a ma keia mea | ! no he ohe nana, e hiki ai ke mna aku i ka | | mnhina, la, a me na hoku, a ioaa ko lakou j | kiekie nuii ka honua aku, aole nne au i ma-; i nao o ka ohe nana maoli ka'u i mnnao ai ej j hai aku imua o ouknu, aka, ua hoohaiike I nae au me ia i ka hikiwawe o ka ike ia. O i . ... | ka'u i manao ai, oia no na nupepa i paua, a ] i holaha ia hoi mawaena o keia aupuni, oia | hoi ka'u oh« nana i hoohalikl ai. O ke Kuoioa a me ke Au Okoa, oia kekahi o lakou, uka, i.mau kumu e maopopo ai keia, eia no, j 1. O Ua iUe ia o na manao o na kanaka o ! Ueia aupuni, e paiia ana maioko o na nupe|pa. 2. O ka ike ia o kekahi mea e piii nna i IkeiaAupuni. I 3. 0 ka ike ia ana o kekahi o na mea hou . 0 na ama e. f (1) O ka ike ia o na manao o na kanaka | o keia aupuni e pai ia nun ma na nupepa.— I Owai la ke kanaka ieo nui e ku ana ma Haj waii, a hai ir»ai i kona manao iwaena o Ueia J Aupuni ? Aole he kanaka leo nui e ku a hai mai i kona manao, me ka lffhe ia e kela j kanaki keia knnaka mai Hawaii a Niihau. | Aole, nole loa no, oka, i na e manao ana oe !e hoolaha i kau mea i inanao ai e hoolaha, ! me ka ike ia e kela mea keia mea, e h6ouna |aku iloko o na hale pai nupepa, a na ka poe | hooponopono e pai i ua manao la au i hoo- | una nku ai, a ike auanei oe i Ua hikiwawe o ] Ua ike iu, o ka manao au i hoolaha ai e ke- | l.i kanaka keia kanaka i akwmai i ka heluj helu. ] A maloko no hoi o na nupepa, ua ike ka- | kou i na kanaka he lehulehu e hoolaha nei | i ko lakou manao, e like me Aubamte ke • Kahuna Katolika Roma o Lahaina i pane ! iho nei ia Rev. W. P. Alekanedero, ia Rev. | D. Balatnvina, ia Rev. J. F. Pogue, Akeoia- | io, Akeike a he lehulehu wnle. A maloko no hoi o na nupepa kakou i ike ai ī kekahi poe kane e hoolaha ana no kana j wahme raare, no ka hele i ka mannahi a s haalele inai i ko maua wahi moe, a heleaku |i ka uiaia, i ka uiuaoa e Mamala—o ko'u ; ia heo keia ; a pela no hoi me ka wahine e ; hoolalia ana no kana kane, a pela aku. ] Maloko no hoi o na nupepa e hoike nei j ka poe paanaau o na o na'iii o ke--1 ia Aupuoi, a me na kauo, a me na kaua i 1 h.ma ia iioko o na \va i hala ae uei, a me na I kupun ino, a pela aku. I (2) 0 ka ike ia nna o keknhi mea e pili 'ana i ke Aupuni.—lloko no ona nupepa ka- | kou i ike iho ai i ka hooUha ia ana o keka--1 hi mea oo ke Aupuni, iloko o na makahiki i 1 hala ibo nei, oia hoi ka hooloii ia ana o ke-| ! kahi uiau pauku o ke Kumukanawai, ke ka-| hua hoi o na kanawai, mamuli o ke kauoha' !a ka Moi Kamehameha V., no kona ike ana| ; ka ua hemahema ia mao pauku, a ua kaa-] 1 oha ia mai keU a me keia mokupuni i noho] | ia e kanaka e koho i mau Eiele, a e heie; aku ma ka Hale Ahaolelo e kuka a e noo>) ) noo pu no na mea e pīli ana no keia Aupui ni; » pela no hoi me keia makahiki 1568, j ! ua koho in na Lunamakaaionna o kela a me | 1 keia mokupuni, a me ka malama e hui ai j ' lakou, a me ka ]a i oleloia. . A pela no hoi m« ke Kaikahi Pauai Like • i hana ia mawaena o ke Aupuni Hav\aii nei a me ke Aupuni o Amenka Huipuia, ke aa-i i puni hoi e manaoia nei i keia wa e lilo ana; ' keia mau AiUna nona t ke oiaio a ina ao-< le oii iho la n«; a pehe* la e akāka ai, a e j Ukeiaai keia mau manao iwaena o keia? Aupuni a me ke Aoponi nui o Amerika?| : Aol-e i Aole loa !! E ike ia auanei keia mau j i §

manao e ka iehulehu e noho ana mai Hawaii aNi hau, aie ka huiwawe. ioa aole he mau nop>ep« i paiia mi keia aupuui, īna paha he mau k,*aaka i hoouna ia e ka Mot Kinjehameh(t V., e he'.e aku pah* e hai aku i ka lehuiehu e noho ana mai Hawaii a Nii* hau, he hana iuhi maoii ij, aka, m* ka hoolahaia ana a me ke paiia aoa o na nupepoi ma kei* Aupuni, oia waie oo ka mea e hiki wawe ai o ka ike ia ana a me kekah» piiikia kuloko e p*!i ana i ke Aupuni, a me kekahi niau pilikia e ae t a me ka hoopvu ia ana paha o kekahi Kuhina Nui, a Lunakanawai Kiekie paha, ke loaa ka hawa ia Uua e hoopauia ai mai ka iaua' oihaua ae ; a pehea e ike koke ia ai keia mau mea elua i hoohe- . mo ia roai ko laoa kuiana ae, ke ole na nur pepa maanei ? (•*) O ka ike ia ana o na u>ea hou o na aina e.— Ua ike ia na mea hou ona aina e. e like me ke knua o Amenka Huipuia i iu makahiki i hala ae nei, mn Hawaii nei inaloko o na nupepa. a peia no hoi ke kaua ma* wnena o Perusia a uie Auseturia, a pela u»« ! hoi o Garib,ilati ka puhi oiaii nana i hoeueu | :uai la i ka hiiinai muku ana ae o Pio IX mn kn palekai, a aneane pnhn auanei ua o Pio IX e hoopio ia iiaio oke aupuni po. 1 [ ko kakou ike ana iho hoi ma na heiu mua | o na nupepa i hala ae nei, ua pio o ua o ribalati nei, a ua hemo hou mai nei no, a [ pela ka ike hou ana iho ma keia mau nupe- | pa inai nei. A pela no hoi me k.i hoikeike nui o Parisa rna Farani, a me kekahi mau aupuni e ae i hoeueu kaua mai nei, me Beriunia laua o Amerika e hoeueu mai nei e kaua i keia wa t ke hoihoi ole ia mai na poho o ke aupuni : Ainerika i keia wn. £ nana aku kakou i ke eupuni o Butnritari a me kona nlii i pepehi haia oie mai nei i na kanaka Hawaii, mamuli o ka lilo nna i ka ona, o ka hana no ia a ka lahui naaupo. 1 ka nana ana iho hoi kekahi i na nupepa i paiia mai nei i keia mau la iho nei, ua ike ' ia ka inanao o na Kahunapule a kakou e | noho mai la i ko Maikonisia, e hoike ana i ko lakou inau manao aloha i ko Hawaii nei, a me ke ano o ko lakou noho ana. I ko'u manao inaoli, a i hoohaiike ai lioi, o na nupepa i paiia a i hoolihaia hoi mawaena o keia aupuni, oia no ka mea i ike koke ia 01 o na manuo o na kanoka he iehuiehu e hoolaha nei, a ine na mea e pili ana i ke aupnni, ame na mea hou ona aina e. A o ku'u ohe nana ino ia keia ; hoohalike ai. Ua pau me ke aloha. J. Kulailua. Lahaina, Mar. 13. 1868.