Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 12, 21 Malaki 1868 — He Moolelo no Kekahi mau naaupo Kahiko o Hawa i nei, e kawelewele nei i keia manawa. [ARTICLE]

He Moolelo no Kekahi mau naaupo Kahiko o Hawa i nei, e kawelewele nei i keia manawa.

O ka maka'u wale i ke Anauna. 0 kekahi liupa nui o ka lahui e noho nei. ke maknu nei no i keia mea he Ananna. Oia ka naau> po mua a'u e hooinaopopo ni. O keia men ka Annana, he pule no ia i lona i kekahi konaka, a wahine pnha, n ine in pule i lonn i keknhi knnakn, me ia pule e hana mnke nku ni i kekahi kannkn, e kauoha nku ni p.-ihn i konn mau Akuu e hana innke aku i kekahi knnaka, n ua nui waie ka poe i innnnoio i keiu men, me ka olelo iho un make oe i ka Anannn, n un niake o mea \ ka nnanna, n pela aku, ua hoopiopio u paha, uu kuni in pahn, a ke pipili nei ka nnau o kekahi poe o kn hnnnuna hou ma keia inau mea, me ka mnnnoio pauMe maoli no me ka hooioio he mnke io no ka pule anaana kn hoopiopio, ka pule kuni, oia kekahi o na nanupo knhiko o Huwnii nei enai nui nei i ka hannuna opio e noho nei i kein knu. Eia na kumu mnopopo mnoli i pan lon ni o keia nnnupo i ka hunuuna hoii o Hawaii nei. 1. Un knuoha ia e na mnkua i na keiki ino kn ikaikn loa, a ua hoolilo mua ia kekahi poe i ka wa opiopio i na akna hoopunipuni o Inkou, me no itt i ka wu opiopio. £. 0 ka lohe mau o kn hnnauna hou i na olelo hooweliweli a hoohiakaukau mni ka wnhn mni o nu mnkun, a o na elemakule knhiko pnha e pili ann i ka nnannn. 3. 0 kn noho mau o keknhi poe iloko o kn nnnupo kahiko, hoomanno i na mea pono, num i ka hele i na wnhi lealen, noho inau, n pipili tna kahi' unnaina hupo, hele pu, a pi* li pu ine na hon ino. 4. 0 kn pipili mnu i na olelo hoopunipuni n nn kahunn hoopunipuni o Hawnii nei. a nie nn knhuna hoonohonoho akua hoopunipuni palnu. O keia inau kuinu 4 ka inea i pipili ai kn kn nnnu o kekahi poe opio o kn hanaunn hou, i kein mau naaupo kahiko o Hawaii nei a ko inanaoUnui nei ka luea nnna keia moolelo o hoopuka nei, ina e hoohiolo ia kein mau kumu 4 n'u e hoike nei i mau ni ka nnaupo kahiko o Huwnii nei, alniln ke hai aku nei nu ine ka manaolana, e hiolo ia ann kein naaupo kahiko o Hawaii nei, a e pio ana, a e kaa hope ae ana kein no kaumnha e mnlumnlu nei mnluna o kn iahui Hawaii holookon. E pulo nui e na haipule o Hnwaii i ke! Akun, i hoohiolo loa ia ni keia kupu ino e| ulu nei i ka lahui Hawaii holookoa, i hala 'e! ka lahui kahiko me ka lakou mau hana nnau-! po, u ulu hou ka Inhui hou me ka nanuao. ■ • N. K. Keehukai, March 9, IS6B. PI'AKOLIKO, MANUA t KaHKIU'NA, ) j Maraki 17. IS6S. ( INA HOOKELK KO MO'U ANOAI. | Ke waiho hou nku nei au i ka moolelo o • na Kamehameha, a e mau no kona hnlaoa ana i ko oukou mau mnka mohoee onaona, } » o ke koena o ka poe e ola mai nei oia mau | kau i hala e aku; e halaoa mai auanei i ko : lakou mnu maka na kau i hala, a e halialia ko Ukou mau maka me ke aloha nui. a o: ko Mou mau leo, me he leoleo hanehane w »mwioi iloko o ka puuwai. Nolaila, e he« nui me ka mnluma i ka moolelo me kuauhau maloko o kn inooleīo. He nui.» °* ka w*i wa j maloko i kn poē e imi ana i e #lt *®ai a me ka naauao. A • »ke ana ko kakou poe opiopio, e hoo--0 k» olelo o Ia moolelo Hawuii ma ka olelo Beritania, a ot makemake loa ) U moolelo a me ki noh# maluhia ana o! I

Kamehameha 1., in;s makahiki he i«raka!oakumaniaiua a keu, mai ke kaua hope o Kai* pnlaoa a hiki i kona make ana i Knenakahonu ma Kailua. Ke oleio oei na bito!e, aole «upuni o ka honua « !tke me ka Kamehameha hoomalu ao4t i kona aupuni. Pela mai o Ketr. Lorrin Aneru, o ko Kamehameha 1.. koa, ua iike me ko na 'Lu o Koma o ka wa kahiko. t'a oJelo mai oia, ua kupono loa ka mooleio Hawaii ke uouhi ia ma ka oleio Ber.Unia. Alaila, i ike inai na aupuni o £uropn, a lilo o Kamehameha 1., i kumu hoehalike n« lakou. Pehea ka ! hoi ka Baibaia ? Aole aupuni Kristiano hookahi ma ka honua, ua paumaeie ka honua i ke koko. E aho e hoi mai na 'Lii o Euro« pa ma Kawaihae, a i oh ia ma Kaunakakai; ana i aia e tmwi pakahi aku ina wahi manea kuapa, aole e hawele na nuku i na io dia momana a me na bipi i kupaiuia. Eia kekahi mea au e hai e aku nei i oa Luna o ke Kuokoa, a ioa e ae mai lakou, e hookaaw-iieia kekahi koiamu mahope o ka Nupepa Kuokoa, aia a ae mai iakou, aiaiia, e hoopiha aku au i na mele kahiko ano nui. E iike me ke Kumuuli me Kumuiipo, ka Hoohalikelike o Kualii, Kahoi o Peleioholani, o ka Anoho o Kamahana, o Piliiua o Kahahann. me ke ano kahiko o kela ano kahiko. E piii ana ike a ipuni ika aina ika hanohano alii, ina kanikau o na 'Lii kahiko. Aoie o'u makemnke i na meie hooipoipo. O na mele Koehonua ka'u e hoopiha. Ua oiuoiu la i kn maka o ka poe e heiuhelu ana. I ka huli ana mu ka p.ua, kuupau iho la i ka leo genora, e kohi iho i ka leo i ke kumu pepeao ma ke oa pokoie uiaialo iho o Pa. No— M Aole i like i ka naulu, la ua heohaH ke hau, Me he ipuwai i ninia ia, Na hau o Kumomoku, Kekee na hau o Puuloa, Piiku na hau o Leleiwi, Noho e na hau o Kepookala, Aole ka! oe i īke ika hau kuapuu, Kuawili, kekee, nohokee 0 hai mohola— O Hanehili i Kaupea—la— Ua like pnha— Aole i like— (me Ku)." S. M. Kamakav.