Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 40, 5 October 1867 — Na Dime a me na Hapa Dime. OLELO HOOLAHA! [ARTICLE]
Na Dime a me na Hapa Dime.
OLELO HOOLAHA!
I na kanāka a pau, i-:m e hwe oukoa i na dime eiima i ka Ha!e Baoeko o Bishop Sc Co„ e loaa no ia ouknu ka hapilua dala Amenka mao!i. a ina e tatve ilaila i na dime he umi, e loaa no hookahi dala paa. Ina hoi makemake oukoo i oa da!a paa ewawahi ī mau mea iiiiii, e loaa mai no mailaila mai. Aponoia e Bi;hop & Co. O ka maoao nui no keia hoopuka ana, i laha ai na dime a me na hapa dime a ae like na kanaka a pau o keia Aupuni a hoomaka koke no ka hoolnha a me ka lawe ana. Eia na kuma oko makou manao ana: o keia Aupuni, aohe wahi hana e'ala no na kala, a o na hnpawala a me na hapaumi ke pau aku nei ika nalowale. Ke makemake nui nei na Kalepa i na mea liilii malalo iho o ka hapaha, nka, ua nele nae. Aohe kupono ke oki ana i na hapaha dala i mau mahele hapalua, a hapaha paha, i kumu e ioaa ai na mea liilii, a aohe no hoi he akaka, mai hea mai e loaa ai na mea na> hah3, no ka mea eia koke ne no ka Ripabalika Nui o Amen'ka ke pili loa mai nei me kakou, a inailoko mai o kona mau mauoa i eliia ai na hunahium kal.i ; nolaila/he hikiwawe loa ka hooiawa ana mai i ko kakou makeinake i na n;ea nahaha ma ko lakou dala. He mea kupono a maikai ke nana iho, ke kokoke aku nei kakou i ke kalepa ana me Amerikr Huip«iia, ina ke komo ana mai o na mokuahi holoholo mawaenu o Honolulu nei a me Kapalakiko, a ina e hooholoia ae ke Kuikahi Haawi Like, e ae auunei kakou e lawe i ko lakou mau dime a me na hapa dime.
He makemake nui makou e ninau i ko inakou poe heluhelu naauao a noonoo, heaha ka na kanaka e hana ai ke nele i ka hapawalu, aole anei e ae i na dime a me na hapa dime ? Heaha ko kakou manao, ke laweia aiku na hapawalu ina na Hale Oihana Aupuni, oia like no me ke dicne a me na hapa dime.
Ina ua maopopo pono ia makou, ua hooUha iho nei Ua Hope Kuhina Waiwai i mau rula, i hiki ai i na dime a me na hapa dirne Amerika ke hoolahaio, 44 o na hapawalu a me ni\ hapaumi e ukuia mai i Ua Waihona Aupuni, ma keia hope aku, e hoohalike ia me ka waiwai 10 o ke dime a me ka hapa dime." Ke manaoio nei no hoi makou, ua kauohaia na Luna Auhau e ohi i ke dime a me na hapa dime no na auhau. Ano koke iho nei no, ua hoolaha ae nei ka Aha Kiekie o keia Aupuni, he rula o na Aha e like me ke kia malalo iho nei: 44 1 mea e hoohalike ae ai i kekahi mau koina p •—J o u.i ana nooieu* lokolo o keia Aupuni, i like ui me na apana dala liilii (dime) e makemake e hoolaulaha ae ka lawe like ana ia mea. Ko kauohaia aku nei ma keia e na Lunakunawai oka Aha Kiekie, mamuli o ka inana i hooiliia aku mamuii o ka Pauku 1282 o ke Kanawai Kivila, oia hoi. no ka hoohiki ana iloko o na Aha Apana a Hoomalu, ma na hookolokolo imua o na Aha Kaapuni ma ke keena, a me na Aha Kaapuni.a me ka Aha Kiekie, koe ka Aha Hooko Kauoha, e kauia ka uku he uini keneta ma kahi o ka umikumamalua me ka hapa keneta. No ka lawe ana i na Palapala Kii Hoike, iloko o na Aha Apana, Hoomalu a me ka Aha Kaapuni ma l<e keena, he unii keneta ka uku.a no ka pulapala hooko no ka hoopii iloko o na Aha Hoomalu, he umi keneta ma kahi o ka 10 me ka hapa keneta." NoUiila, ke kau leo nei makou i ko makou poe heluhelu a me ka lehulehu holo okoa no a pau, e lawe i na dime a me na hapa dime, a mai noho a makau, no ka mea, aole e liuliu, a e makemake auanei oukou i ka wa a ka Luna Auhau e ohi ai no ko oukou mau auhau.