Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 32, 10 ʻAukake 1867 — Ka Hale Pai o ke Aupuni. [ARTICLE]

Ka Hale Pai o ke Aupuni.

Ke Lu nei iwaena o ke kulanakauiiaie o (Honoiuiu, rna kekahi huina aianui no hoi i i ike pinepine ia e na ka n:\ka a pu, he ha!e , pohaku akoakoa.eiua papa ke kiekie, me na j i aiapii pohaku e pii aku ni, a e komo ai ma j | ua mau papa ia 4a poe e inakemake ana e I j launa me ko laiia mau luna hana. No ua i ! haie la ko m?>kou manao* a me na huaoleio| |a inakou e hoike nei i keia la. No ka mea , ua ukuia na paahana o ua hale ia me ke da- | ia o ke Aupuni, o ke daia boi ia a makou i | j hai ni i keia puie aku nei no ka mau o ko knkou kuieana lioko o ua elaia ]a. lna o kela Hale Pai Palapala o ke Aupuni, he haie hoolaha huke no na kula o kakou, i mea hoi e emi ai ke kumukuai o ua mau buke la,a e pono ai ka lahui, ina aole a mnkou hoohalahaia iki. lna no he haie hooloha no na mea pili aupuni wale no, ina no ua lilo ka hoohalahala i ninau a me ke kuka iike no ka makepono a me ka makepo* no ole o ia inea. Aka ma ke ano o na oihana e hanaia nei ma ua hale la, ua loaa ka makou kumu hoopii imua o ka Inhui holo- j okoa, a iinua o ka poe heluhelu ma kela wu- J hi keia wahio ka honua naquao. j Ina ua lako ole kekahi kulanuknuhale pa;ha,o kekahi oina holookoa paha, \ kekahi} . pono nui, a, no ka nui ole o ka waiwai pt\a o j na kanaka pakahi, a me na Ahahui kuokoa, he hiki ole ia lakou ke hnpai > ka hana e loaa ai keia pono, alaila he mea kupono no i na kanaka o ka nina holonkoa e hapai i ua hana la ine ka mana a me ka waiwai o ke Aupuni, ke hooholoia pela e na Makaainana, a e na Aiii paha n.e ka ae like o na Makaainana. Peia no i hanaia'i na alanui, a nie na uapo ; peia i hooiakoia ai na awa ku-mo-ku ; pela no i hanaia ai kekahi mau mea e ae e pono ai ka lahui holookoa. Ina nae ua hiki i ke kanaka hookahi paha, a i ka Ahahui paha ke hapai i na hana oia ano, ua oi ka hoiopono, no ka mea he mea mau ka hoomaunauna i ke dala o ke aupuni i ka poe ia ia ka hooponopono o ka hnna, oiai aole na lakou ponoi ia poho. lna aoie he hana aupuni aiaila ua inakaaia ka poe ia ia ka hooponopono, o hoopohoia auanei ka lakou waiwai ponoi. Nolaila ua oi ku holopono a me ka makepono o na hana i hookumuia e na kanalia kaawale mai ke aupuni aku. Kia nae na hana i kupono i ke aupuni ke haoaia e hookumu ; —O na hana e pono ai ka laiiui hoiookoa, a i kupono i ka manno a ine ka inakemake o ka hap.inui;a me na hana i hiki ole i na kanaka pakahi a i na Hui kuokoa. Aoie i pili keia inau ano i na hana o ka Hale Pai Palapala o ke oupuni. Aole keia he hana t hapaiiu no ka pono o ka lahui hoiookoa me ka ae like o ka hapanui, aoie no hoi he hana i hiki ole i ka poe pili oie me ke oupuni. Kiua a inakou hoohalahala nui no keia Hale-pai, a me na pepa elua i haopukaia ma ua hole ia i kela a me keia hebedoina, Ke hoole loa nei makou i ka mana o ke aupuni e hoopuka i na nupepa e hapai inau ana i kekahi aoao hoomnna ; a o ka mea i oi ai keia hewa, o ua mau aoao hoomana la oia ka i makeinake ole i<i e ka hapanui o na ka* naka o ka aina, Aole no he inea kupono i ! ke aupuni e koino iioko o na hoopaapaa iioomana ; aole loa he mana ko ke uupuni e lawe ai i ke dala o makou, ka poe i auAauia % e kokua ma ka hooiaha ana i ita manao kue i ko makou hooniaiia. He mea hmva loa keia, ua kue i na kumupouo o na Makaainana ; ao e no hoi keia e hunaia ana, aka e loheia ma i a \vahi kaawale aku o na aina naauao e nana mau mai nei ko laila poe ia kakou nei. Kc hoole oei paha na luna hoopuka o ua mau pepa la, me ka olelo mai; Aole no makou i hoopili ma kekahi aoao hoomana, —a he inea hiki t.o i ko oukou aoao ke hoopuka manao ma ko makou mau kolamu. Ae; aka nue, aole anei i ike mau in ma ko lakou mau kolamu na palapal» kokua i na aono hoomana Katolika elua ? Aole ane:i he nmi huaolelo kue misionari Hoolepope i komo pinepine tna ko lakou mau manao pepa ? Aole anei he mea uaau ka hoopuka o na kahuna Bihopa i ko iakou mau manao ma ka Nupepa olelo Knelani o ke Aupuoi ? A he mea inau no i ua Kumu Ro:ua ka hoio kiki i ke AuOkoa, iloko okona mau kolamu e ho< • loihi ai i ko lakou mau " olelo pane " a me na mooielo maioo o na " Makua Hemoieie." Ina ua kukuluia keia mau nupepa me ka waiwai o ka poe i manaoio ima ia aoao, aiaila aole makou i hoahewa aku. Ina ua ma» naoua Kuhina paha, a o kekahi mau Alii paha, a me na men haahaa no kekahi.e knkulu me ko lakou waiwai ponoi i Nupepa Katolika Koma poha, a Hooponopono*Hou ia»me-ka-maikai loa paha. ina ua paio aku no inakou ma ke ano hoi paio oiaio, me ka hoahewa ole iuie i ke ola o ua nupepa la, Aka o keia haawi ana i ko makou daia po» noi i inea e paniia inai ai ko inakou «raha, ua pau ka inanawa kupoiw» no ia mea ku i ka wa kahiko naaupo o ua lahui. E imi na Luna Makaainana i mea e pau ai keia hewa nui. He hetra no hoi ko luakou kokua ana

i «ekahi ooj>ep« e kue ans i ko makoa ma030 no ke *no o ke aupuni ; e ku« ana » ke kobo l*i!o?a ana o na kamka a pto f e koi»y3 aon oo hai i ca kina a pau o keU Ku*mk&~ iut!r<2i hai ihopt ; ao'? n eoakoo e olelo nut 39 m mea i keia wa. Eta hot ka lua o na h.»na kupooo oi« o oa H*(e !a. O ka hwe ana i* ke d*la o ke aupun» e kokua i kekabi por e kooio iwaeoa o» Wa poe i kokoa o!e n pe!a, i mea eaii «i ka : loa a o ua poe b i kokea ole ia mt ka lakoa oihana ponoi. O ka pai ole!o hoolaha, o ka pei poo-bi!aJ a ir.e kehi aoo pai, keia ano pai. he mea ia e ; }oaa ai ke ota o kekahi poe ia lakou ia oiha-1 n'i. He kuieana anei ko ke aupuni e hapai, i keia haoa ene kona mau ope pepa i uk~u du-, te ole ia t i mea e emi ai ka ioaa o kekahi - niau hale p-ii e ae ? No keaha ke kukuiu o!e 0 ke Aupuni i hale amara ; i hale iole pipi ; 1 hale kuai pnha ? Ao!e he mau hana keia ; e pili ann i ke aupuni, aole no hoi keia o ka; pai olelo hoolaha me ka ukuia mai,—koe na' olelo hoolnha o ke Aupuni wale no. • Aoie i hiki ia makou ke heie ma ka malu 0 kela nale me ka nnnao akahai; he minamina loa makou ke kau maluna o ko makou; poo ke aka o ua hale ia ; a ke hoowahawaha ( nei makou i na kauw,» o ke Aupuni i hapai 1 na oihana o loko o ua hale la, no ka mea ke niau nei no ka hoomanao ana, i kela la i' i keia la, no keia mau hewa a makou i kuhikuhi ai maluna. E noonoo ka poe ia la-' kou ka mnna, o hoolele lakou i na huna'hi e a pio ole ana iloko o ka manao o kekahi hapin»u o na maknainana o keia aina. E hoo-; manao lakou he wa hele imua keia o ka honua holookoa, a īna ooie lakou e me na kumu manao kupono o keia wa e haule nna lakou i ka hope w.ia me ka lilo o ka mana i ka poe nana i ka pono lahui. _ t