Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 27, 6 Iulai 1867 — Heaha keia! [ARTICLE]

Heaha keia!

E KA LtJNAHOOPONOPONO K J Ālōhā Oe : Oiai ko'u mau ia i aui ae ne>, a ke uee aku nei ma ke oioina e hiki aku ai i ke ala iho o ke kanaka makua me ke kanikuo, oiai ua puana ae ka mea haku Haleiu, "O na la o ko makou mau maknhiki. he kanahiku ia, ina no ta ikaika, e kanawalu— M A me he mea ia, ua hookuu ia mai ke kanaka e hoonuu i ka uiaikai o keia ao, oiai oia e ola'na. A o ka mea hilu ioa ka loaa aoa mai o ka ike i keia lahui; ike ma ka heiuhelu ana a ma ke kakaulima ; iioko o ia ike ana, ua pahoio pu na mea a pau —ke kiei ana ī na mea o ialo a uie ka halo ana i na mea o iuna. O kahi ike waiwai loa, o ka lohx.> ana i ua Nu

Hoti oka hooai a puoi. M»i bei mai auanei e lohe ai ? Ma na oupepa no a kakoo e bt!ahela d«k Ua kaulana o Makoa ka ( elele a Kamehameha 1., a me oa kukmi boi. a paa o ka wa k&hiko, no ka mama, aka T b« : lohi io« ka iakou, —a be kea Im aka ko ka- j koo maa eiele mama o keia wa. He mao-, popo oie ka bai aoa o aa kanaka o ka wa , kahiko, be hoopuoiponi mfe ibo 00« aoie no pela ka on oupep® hai aoa, he akaaka a oia- > >o no hoi. I He mea maikai oa oopepn i ka hoooaaao j ina mea hoa a poni ka hooua—i oa mea ( hou o Hnvr.ui nei, a i oa mea hou 0 ka lani. I o!e oa oupepa, pehea auanei kakou e ike ai 1 na mea kupanaha o ka honua, ma ka hi* kina a ma ke komohana, ma ka akau a ma ka hema ? Pehea hoi e ike ai ioa moolelo o Hawaii ? He meaaua ia na moolelo eka poe ike i ke kuauhau o ka wa kahiko. i ka

hooponopono hou ana o J. F. Pogue i ka Mooielo Hawnii—ua naaupo ioa au i ka ioaa oie ia'u o kahi mea e haawi aku ai i ke kumu ; e oie ka ioaa ikī ana i ko T u \rchi iuaui ka oieio no ke kanu kupapau ana, ioaa ai ka'u wahi mea iki "(Mooielo Hawaii, Aoao 28, No ke kupapau, Aoao 29, a me 30. O na mea nae i huna ia ia lakou, ua hoai puka nuiia ia kakou. Uuku wale uo ua mea i oieioia ma ka Mooieio Hawaii no Kamehameha I a peia aku, aka, nui ioa ma ka nupepa Kuokoa He iahui naauao keia, ua ike i ke kakauiima a me ka heiuhelu ; a no ia mea i nui ai na buke i paiia a hoolaha ia ae—a peia no hoi na nupepa. Ake noho poai nei ina nn ae-kai o ko kakou mau aina hiwahiwa a ke aioha i noho ai, na opio a ine na pupu i hiki e heiuheiu. Ake ninau nei au, "Ua pau anei ka hapanui 0 na kauaka ike i ka heiuheiu i ka lawe i na nupepa ?" Aoie no paha ea ? Ma ka apana kahi a'u i noho ni. a e noho nei, aneane pau ka § i ka ike i ka heluhelu. Aka, he 25 waie no nupepa Kuokoa waie no, a he 10 paha Au a 0 ka nui, he noho heiuheiu nupepa oie 1110 no, noiaiia au i ninau iho ai, Heaha keia ? He ike oie paha ika heiuhelu ea ? He ike no. ileaha ka keia ? Lawe no kekahi hookahi makahiki, a haaieie waie īho la. E ninau hou no kakou, Heaha keia ? lna e hopu kekahi ika faau kekee i hana hiuuhinuia, ua hou ia hoi a puka, a ua ho-oia i ka iau awaawa kena-

kena, aole loa ia e haalele iki ana a make, n ua minamina ole ia hapawalu e lilo mau ana. Nui ka poe opiopio e noho heluhelu nupep ole ana. Ua inanao wale ia no nae, he kupono no e lawe, aole nae he lawe; ina e lawo kekahi, hookahi no makahiki haalele hou ; a uluhua paha i ke koi ia aku o ka ului pepa, haalele hou no. E kuhi ana no paha he mea ulu waie ae no. O ka poe i lawe mau i na nupepn,'iia mau no lakou, ine ke ake uui e loaa mai na nupepa, a ike koke i na nu hou, olioli iho la. Elua nupepa ma ka olelo Hawnii, n ua kupono loa i ke kanaka nana ua olelo la. E lawe i keia mau nupepa, oiai aole laua i like ma na mea a pau ; o ka mea i loaa i kekahi, ua koe i keknhi, nolaila, aole pono ke lawe hapa. E iawe i keia me ka lalem hoi i kela. O ka poe e lawe mau ana i na nupepa, ua piha mau lakou i ka ike ana i na mea hou i kelu manawa keia manawa, a oka inea heluhelu nupepa ole hoi, ua mau no kona kukule. lle pono loa ina mea a pau i ioaa ka ike i ka heluhelu, e lawe muu i na nupepa. Ahe pono no hoi ika poe lawe mau ke hoomau. E lalau aku i kela, mai hookuu aku i ka mea i loaa mua. O ka uku mau ana i ka nupepa i ka wa pono, he hoa kupono ia 110 na kau a me na hooiio. Oia no ka mea e oia ai ka nupepa. ImuaeHawaii! E. Helkkunihi.