Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 26, 29 Iune 1867 — Ka Hoike no na hana o ka Ahahui Euanelio-Iune 1867. [ARTICLE]

Ka Hoike no na hana o ka Ahahui Euanelio-Iune 1867.

He roan7iwa o]jo?i keh. ka w~a i akoAkoa . ai na ohana o ka Iwne'a ma ka lakou mau ahaaina makahiki. 0 ka halawa» pj ana o • na makamaka. o ka hoi aoa ma ka po!e a ; ojc ka hoemaikai, o kfi hoikē am kekahi i kekahi i ko lakei mau pilikla a me ka !oko- | maikai mai a me ko hkou ai pu ana ima ke i kauoha a ko lakoo Akua ; na ia mau mea a | pau e houlu i ko iakou aloha pu a me ko bjkoa makemake i ko }akoo one hanau, oo!ai iia, ao!e o hiki ke hoomokuahana ia lahui. ia hoopau mua ia na ha!awai makahiki. O ' na ohana eiua i koe. o iuda a me Beniami- . «a kai hoc<mau ia inau ahaaina makahiki, ua ; hui loa laua, ao!e no i h<?}elei iloke o na ino 1 haulo maiuna o Liua lioko o na kenelun he 1S. Ke pipiii i.ei na Iudaio ino iwaena 0 na one weia o Aferika, a iioko hoi o ke anu o Siberia, he hookahi no lakou, a ke a nei ko lakon i ini, e Hio bou o leriisareina i kiiohana no ka honua a pau. Ua ioaa mai nei ia kakoo ka haiawai oiioii e iike me keia; u ua noho pu kakou i na ! wahi lani iioko o Kristo Iesu. I ka iohe ana ■ i na hoike kihapai. ua hu nui ka manao aio- | ha a me ka hoomaikai. j He haiawai piha keia, aneanepau ioa maii nei na lala haoie, a eiua wale no i koe ; aoie 1 hiki mai o Rev. A. Tatina ko kakou ma* kua, ua paio mai nae oia i ka paio maikai, a ua hoopaa oia i ka manaoio, a ke kaii nei ioia i ka iei o ka pono a ka iunakanawai hoopono e haawi mai ai ; a o Rev. L. Laiann kekahi i hiki oie mai, no kona nawaiiwaii, | m6 he Gideona ia, ua inakaponiuniu oia, e ihuhainna no nae. | 0 Rev. J. S. £mcsona kekahi o na paa- : hana o kakou, i hooikaika iho nei m» k.i oihana misionari i na inakahiki he 36, ua kiii ia mai e komo iioko o ka olioli o kona HaS ku. He pono ia kakou na mea i koe, e hoo- | manao ana i ka inoa o ko kakou H.iku i na | wa i hala, a e hiiinai ana i ka olelo hooiana 'a [esu, "Owau pu me oukou a hiki i ka ho- ] pena e hnpai hou aku i ka kakou hana me | ka ikaika a me ka inanaoiana. 1 Ua piiikia na aupuni nui no ke kaua, ke ! ahuiau a me ka wi i ka makahiki i haia ; ia ! kakou nae he maluhia kuapapanui. Aole no ' he mai nui i laha ioa iwaena o kakou, he ; wahi wi no nae, aole nae i piiikia nui na ka« | naka i ka wi; ina Honoiuiu, ua piiikia io no i ka poe iiihune, a i ke kau ana mai hoi o ka | mai, ua make nui na mea neie i ka ai oie. 1 O keia wi, aoie no ka hua ole o ka honua a ! me ka ua ole paha, aka, no ke kanu ole no. No ka nui ioa o ka ai i keia inakahiki a ine ka haahaa ioa o ke kumukuai, noiaiia, hooiiio na kanaka i na ioi ai i aijia ko a i ra|ki paha, a nolaiia mai ka wi. I keia wa, ua aia ; mai ua kanaka a ua kanu nui, a ua rhaule mai ka ua, a e iako auanei kakou 'ma keia hope aku. I Ua hoike nui ia na mea a kakou i hooho(o ai nm na oleio a im Koinite, nolaila, ma- ; kehewa ka hoike hou ana o ia mau mea. i He nui na mea i hoohauoiiia ia kakou iloko o keia halawai, o ka hoi ana mai o ka ; llokuao, o ka hoike o ke Kulanui o ka Punahou, o ka hoike o na Kula Sabati, a me na haiolelo no ka Oihana Kuloko a me ka Oihana Kuwaho. Ua oiioli no.hoi kakou Y ka oleio hoolana a Kapena Kanai (Reynolds) i oleio ai ia kakou. llu ka manao M he pono kakou ir.nan$ĀJka kupu ka makemake e hooioihi aku i keia . launa pu ana ma keia mauna hoano. | Na »mba hoonaauao. No na Kuia.—11 e mea kauinaha i ka īke ■ ana a me ka iohe ana i ka emi o ka nui a me ka nani o na kuia La o ke Aupuni i keia wa, no Ua mea, ua huaiele wale ia kekahi lnnu c u p un ' ' " o na f>ula i k(/e r ua malaineipono oie la no e na luna kula a me nā'iuimu ina k©kahT niau wahi, e kali waie aua na keiki ma na halekuia no ka lohi o ke kuinu, a i ke kula ana, he pokoie ioa ka nrtanawa, aoie no hoi e maiama pono ia ; aole no hoi i hoike piuepine ia nn kula i inea e paipai ai i na makua, na keik: a me na kumu, ma keia iiana nui, e pomaikai ai ka iahui ; noiaiia, ua ..QioIowg na keiki, a ua hoovvahawahajja makua i na kula Aupuni mtr kekahi mau wahL e au waie ana i na firsiī e ao la ai ka lakou inau keiki i ka naauao a me ka pono io maoli; no ka mea, ua kinai ia ka pono hoomana kuokoa ma na Kuia Aupuni. He mea hauoli nae ka ike aoa i na makua mea keiki e hooikaika maoli ana e aiu i kumu nana e ao pouo i ka iakou mau keiki, e iike me ko lakou makemake kuokoa, no ka mea, ua ulu ka naauao a me k* pono , Kmtiano, a kn\Tow*o loa iioko.o ka puuwai * o keia lahui. He kiahoomanao mau iwi ia ( na ka poe nana i kanu i ka naauoo a ine ka ! pono Euaneiio ina keia pae aioa. e haaheo at īloko o mi apelua. Ua lana ka man#o, o ulu nui aku ana keia hana maikai ma na wahi a pau, i hoike no ka pono oie o na Kula La o ke Aupuni, a me ke kuapapanui o ka pono io maoli iioko o kek. iahui. 0 kou oki no ia e Hawaii, o ke "kuokoa * " He mea olioli nui hoi ka ike ana i kekahi mau £kaiesia, e hapai ona i keknhi mau kula kuioko no iakou iho, i mea e pono ai | na keiki a na makua iiihune, a me nn keiki kawaiawala ma na wahi i haaleie \rale ia e | ke Aupuni. Ua iaoa no hoi ka manao» e mahuahua mau ani keia hana kamahao ma na £kaiesia a pau ma keia hope aku, i mea Mna-Io ai na kauia likini o kn pono Euane- \ lio inn Hawaii nei. | He mea hauoii nui no hoi ka ike ana i ka r«lu «ui ana o na Kulahanai a me na Kulakahi e ao pono lod ia ai ni keiki i ka

naauao tnc i na a tce ka rnalaoa maloh;! aoa i na keiki, i pakele ai i na me* hauaiii e make ai ke kioo a nie kii ahane. O ke k;!ohaaa px>kela ia o na kola e ai keii khai, oia oa knla i ake nu» ia e na makaa no ka iini i ka raalah?i a m« ka p<?no o ?>a keiki. Ca lawa na Kulanai kahi e hoonnhuahaa ai i ka ike o na keikik.m? a me rvi kaikamahioe ; a qs ane* aoe lawa na KuUhanai co na kaikamahiee. a ua hemahema foa na keikikane i oa Kulahanai o ia ano. He mea pono e hapai pa la na aoao elua i ho!o ka hana. Ua pom3i?<a ; loa kakoo i ka holo ana mai o Lidla Btnamu, e hapai hoa i Ku!ahanai * no ma kaiknmahine ma Honoluln nei. me ka hanleie i knna hana noi ma Amenka, no k«; a!oba i ke»a Jahui. He mea pono hoi i keia ] Aha ke hiawj aku i ke aloh.i a me ka ina- i haio i.i in. | A« han-i a ke Kūhikula Nui.—Ua lohe nui īa na leo kupinai o na makua a me ka; poe aloha lahui, e ufuno ana no ka pono ole 1 0 ka hooponopono ana a ke Kahukula Nui i! na Kula ; ma ke keakea apa i na kahi i kuleana pu ai me na a me ka iioonoho ana i na kumu kupono ole labi N mau tr>a ka ,fc9pki ana i ka hi T , mēni a me l>a o?eto a ke Akua ka mo!ejjJka» naauao, a me ka hoomana ana i kupono i ka. noao pule o na makua nana na meb līooiaha kona~taahele ana e hoike inakula, e kīnai ana i na kumu hooiaha ike i pouh iho ka hanauna ho-J, a lanakila mai ka hoomanakii. No iia imke.—Ua nui na buke i paiia a i hoolaha ia e pono ai keia lahui; o na buke hoonaauao. rm buke himeni, ka oleio a ke Akua. a me na buke wehewehe no ia mea, a mu im palapulii liilii o kela ano keia ano. Ke hooinakuukau ia nei he mau huke hou no ka wehewehe ana i na olelo o ka Baibala a me ka buke kuhikahi no na pauku like o ka Baibala, a me ka buke moolelo o Opukahaia. He mea pono paha e pai hou ia ona buke himeni kamalii no na Kula Sabati. iVo na Nupepa.—Ua nui na nupepa e hoolaha ia nei mawaena o keia lahui ma na ! olelo elua. Ekolu nupepa ma ka olelo Hawaii, oia hoi ke Au Okoa, Kuokoa, a me ke Alaula. Ua ola ke Au Okoa no ke dala o ke Aupuni; a ua ola hoi keKuokoaa me ke Alaula no ka laua hana iho. Ua nui ka poe 1 lawe ia niau nupepa, me ka makemake a me ka mnhalo, a ua lilo ia i mea e hoonaauao t»i i na makua a me na keiki ma na mea o ke kino a me ka uhane. " He mana ka oiaio, a e lanakiia ana no ia." ISo Na Ekalesia. 1 ka hoolohe ana i na palapala hoike no na Kihapai, ua maopopo ko ne Akua hoomanao nna mni i na ekalesia Hiwaii me ka lokomnikai. He oiaio no ua hoike ia mai he mnloo kekahi mau Kihapai; a ua ulu nui ktr-pnto-kn-Hia -ke^*hi--nmu- apana ; ya laha no hoi na hewa nui ma kahi \&ihi. ri Aka, ma ka hoohalike ana i na palapala hoike a pau nō keia maknhiki, o ke Kihapai holookoa o keia pae aina, me na mea i hoike ia no ka makahiki mamua iho nei, ua maopo* po ua hele imua ka pono, ua pii ae a ua hoopalahnlaha aku na ekalesia. He hiki no ia kakou'ke olelo, ua kokua nui mai ke Akua ia kakou iloko o keia makahiki a hiki ia nei. Oiai nole i ninini nui loa ia inai ka makana o ka Uhane maikai maluna o na ekalesia a pau, aole no i nele ka hana a ka Uhane maloko o kein mnkahiki. A ma kekahi mau apana ua hoike ia ka mana nui o ke Akua ma ka hoohuli i ka poe hewa mai kd lakou mau aooo hewa mai. Ua hauoli pu ka noau o kn poe a pau i nloha i ke aupuni o ke Akua no ka hana aloha kupanaha i hoike ia inn ka ekalesia o Kaluaaha ma Molokai. Aole n.ie i hoopaa ia keia, Ua hoopomaikai nui ia mai ke Kula hanai kaikainahine o Waialua, pela no hoi ke Kula o Makawao ma Maui, aole no hoi i hoonele ia na. Klila nui o Kapunahou a me Lahainalunfj. Ua hoopomaikni nui ia kela mau Kula a pau e ke Akua ma ka hoolalelale ana i ka manao o na haumnna, rne ka hoohuliana i na naau o kekahi poe o lakou mai ke ano kahiko a i ka pono. A oini hoi, aole i hoopiha ia ka makemake o ka poe pono ma keia mea, oiai ke noho nej kekahi mau Kihapai iloko o ka maloo a me ka paakiki maoli no, ke i nei ko oukoii Komi(e he kumu pono no ko oukou e hauoli nui ni me ka hoomaikaiaku i ka Ha* ku no konn lokomaikai nui i na ekalesia o keia Paeaina iloko o ka makahiki i pau iho nei. 0 ka holo mna ana o kn hana a na Kahu eknlesia Hnwnii, oia keknhi mea a kooukou ; Komile i neonooai. A ua kono ia ka naau j e hoomaikai nui aku i ke Akua no ka hoo-, holo pono ia o ka lakou hana. Ua pau ka j wa a knkou e olelo he h«»na hooao hou \va- I le no fceia, Un hoono ia na Kahu Hawaii,! n ua ike maopopo ia ko lakou kupono ana no ka hnna ma keia Pae aina, a no ka halihali ana kekahi i ka olelo o ke Ola i ko na aina e. Ua pii ae lakou mai ka noho ana kaknikahi a i ka lehulehu, he iwakaluakumamnhiku o lakou e hiwelawe nei ma ka oihann Kahu ma keia aina. He nui no hoi ka poe e lnwelawe nei ma ka oihana inisio□ari i ko na aina e. Maloko o keia mau lnla elua o ka hana a ka Haku, oia hoi ko !oko a me ko \xnho, ke i nei ko oukou Komite aole i nele ka holo ana o ka hana o na Kahu eknlesia Hawaii. Ma ka lokomnikai o ke Akua «ia hoomalu pono ia na eka!esia malnlo o lakou, ua pii ae na Kahu no ke aupuni o ko kakou Haku. ua alakai ia kekahi poe iloko o na hana maikai hou ae a ke kukuln ia nei e lakou na Kula kamalii ma na wnhi i hemahema īa e ke anpuni. Ma ke kokua nna o ke Akua i na Kahu ekaiesia Hnwnii, ke hookupaa ia nei keia Lahui ma ke Ola o Krista e hooia ai ia lakou. Aole no hoi i manao kooukou Komite he olelo kaena wa)e keia me ka hoomaikai kumu ole ana i na paahana a ke Akua i hoala mai ai ma Hawnii nei iioko o na makahiki pokoie i kaa hope ae. Ua haoa io no paha kekahi poe rae ke kuhihewa ; aka o ka maa ma ka hana ana, oia ke kuma ao nana e hoopau i na hemahema a pau. I ka nana 'ku, ua wehe ia he puka akea no na Kahu Hawaii e komo «ku ai iloko o ka hana, a e kono ia ana iakou ileko o ka hana nui ma keia hope aku. Ma ka hoolohe ana i na palapaia hoike Kihapai no keia makahiki, ua akaka, he ino nui e laha nei maluna o ka aina i keia wa, oia ka moekolohe, ka ona me ka

h*?hi i k» H? mu ati ika*ka lo& ia eko ana ika bhoi i?a!o ika make, Hepo-' no i ka poe a pau i afoha i ke o ka Haku a i fca Lahui Hiwaii e hooikaika mao J ma ka hoeemi a me ke kīr>ai 'oa ana i keia ; maa ino nui e a!e aaa i ke ola o ka aina. Elua kumo noi e laha nei keia mau hewa, o ka makaa'i o!e oka poe nana e heoko na kanawai o kn aioa kekahi. a o noho ana okekahi poe iala o ke Aupuni iloko o ia maa hewa kekahi. Ma kekāhi mau apana, { ua kaulaoa na lala o ke Aupuni. ka poe nani e hooko i na kanawai, ua kau'ana lakou ;no ka moekolohe ano ka ona. Pehea la e ī maiu ai ka ama m&ialo o ka hooponopono aoa oka poe oia aoo ? Pehea ia e pomniikaiaīka lehuleha sa iakou ? Pehea la e ola ai nn hana maikai maialo o lakoo. ' Aka, nole he pono e lilo keia mau kumu \ keai.ea i ka pono i mea e make wale ai o ka i maoao o ka poe e hapai nei i ka hana mai- ; kai aka Haku ma keia aioa. A ke oleio , nei ko oukou Komite, ua oluolu lakou i ka j ike ana iloko o keia halawai makahiki o ka • Aha, na hoike o ka manaolana ana i ka poe |a pau e mahi nei i ka pa waina a ka Haku Ima Hawaii nei. He pono la. He ikaika ia. i : O ke ala ana inai o na tnea keakea i ki ka- > |-kou mau hana, aoie ia he mea e maule ai ka ika manno, aka, he kumu paipai ia ia kakou > e hoopakele aku i ka ikaika ma ka hana maoii ana, a e hoonui aku hoi i ka manaoio maluna o ke Akua, ko kakou ikaika a me , ko kakou alakai. , Ma ka halo ana i na a«o a pau o ka hana Euanelio o ka aina i keia wa, a ma ka hoomaopopo ana i ke ano o na mea i hoopu-; kaia ma kei ī halawai o ka Aha, ke i nei ko oukou Komite, he makahiki pomaikai nui keia i pau iho nei no na Ekaksi;i Hawaii. .