Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 25, 22 Iune 1867 — La Hoike Kula Sabati o Honolulu. [ARTICLE]

La Hoike Kula Sabati o Honolulu.

Mamua ae o ke kakahiaka nui Ponono aku nei i haln. ua wehe ae ka pa\va o ka vrannao me ka ufa wena, a ua ike ia aka na kuahiwi e kau ia ana e na ohu, a i ka puka ana mai o na kukuna o Im la 15 o lune, aia hoi, ua nalownle aku la na me« i ike ia no ke kakahiaka, a ua hoe* kakaikahi ae n» n« huina ahnui o kc kaona uei, na kamalii i hoonuanua ia l*kou iho no ia !a, a ui ipaalo ae iniUA o ko ku lehulehu unu kii onohi

. nuU. na a.ihu maka !ike * me na lipine e pu;<<!o i kai makaoi. 1 ka hon 10 a mimua iho. oa lohei* aku na n nat kaiiMlii a me aa inakua e bolcam iujl 51.1 aianu?. a e ake o ka h;ki aku ? ika «ra kapono. t r « p»w nui n;ai n\. k<i4ki a pau mai iv% wahī a pau o kc:a o Kooa nei i ka hete t Kawatah*o. a tia akali pa ia Ukoaeko t Ukou mau makua. ine oa opeope a puoīo ai ; no ka lakoa Kiau keiki iho no ka wra e pa- ; ina ai hkou. I Ka HOONOHONOHO AJSA t IA HUAIAL i Ma ka hora 10 oke awakea, oa hooooho ia ka kuakai 'ma Kamiahao, maUlo hoi o ; ka hooponopooo ana a AUbeti F. Kauka, ka 1 lUmuku .Nui o ka U.a <ne kooa mau kokna, Kapena W. H. Oaimana opio, a roe W. W. Hoio opio. A peoei ka hoonohoooho ana i ka hoakai: 1. Puhi ohe Keoki Haiaka. 2. Kula Sabati n Pauoa. 3. KuU Sabati o Moanalua. 4. Kula Sabati o Kalihi. 5. Kula Saboti o Kapaiama. 6. Ke Kula Sabati o Maemae. 7. Kuia Sabati o Kaumakapili. 8. He hae Puali Inuwai, ua jx;na ia he kii maloko o ia hae, ua hoohalikeia me kekahi awawa uiiuii o uka, a mai ioko mai o ia awawa, he kahawai nui e hookahe nmi ana i ka wai, me be mea la nu nae, o ke kumu no o ka wai o ke kahawai o Nuuanu. 9. Na Kula Sabati haole. 10. He Hae Hawaii. 11. Ka poe j Puhi Ohe o Honolulu. 12. Kula Sabati o| Kawaiahao. 13. Kula Sabati o Makiki.i 14. Na kaiknmahine Iwa o ke kaona nei. 15. Kula Sabnti o Mnnoa. 16. Kula Sabati o Knmoiliili. 17. KuU Sabati o Wuikiki. IS> Ka Hae Hawaii. Ua palua ia na keiki i kinohi no ka hele nna, aka, no ka loihi loa o ka huakai, ua hoololihou ia ma ka pa ha a ma ka lima. KA HELE ANA MAI 0 KA lIL'AKAL 1 ka naue ana mai o ka huakai, ua ikee ia aku o Keoki Pohu, ma ke poo o ka huakai, me kana wahi pila e hookapaiili ana i ka wnha, a innhope mai ona na kamaiii e iike me ka hai ana i»aiuna, me na kapa makalike. A iwaena aku oka hunkai, ka Poe Puhi Ohe o Honoluiu, e meie ana i ka iakou mnu mele" i hoomaamaa ai, a e haule ana hoi kahi pahu uuku i ka "lilii o ka wai." 0 ka pahu nui hoi, e kukala leo nuiana no| ia e like me kona haawina mau. Ua kai ka j huakai mai ka pa mai o Kawaiahaoma Aia-j nui Alii, a ma na huina o AUnui Papu a me j Alii, pii iukn, a ma Alanui Beritania ae, he- j le a na huina o Aianui Beritania a nie Nuu- j anu, huli i kni a hiki hou ma Alanui Alii,j hele mai a hiki i ka Punawai. I

KA HOOLAA ANA I KA PUNAWAI 0 KA LEHULEHU. I ka hele ana o ka huakai a ka Punawai, ua hoonmu aku 110 ka hele ana a hiki i ke kaa ana o wnenn konu o ka huakai, ma ke alo ponoi iho o ka punawai, o ka wa ia i ku like ni o ka huakai, aohe naue, aohe oni. a hookahi mea hoolohe, o na hana ma ka punawni; oia hoi keia inalalo nei : 1. Uimeni haole—•» From this bright Drinking Fountain." 2. He pule ma ka olelo haole—Na Rev. S. C. Demon. 3. He haiolelo hiole—No Hanale A. P. Carter. 4. Himeni Hawaii— 14 Punawai maikai nona mai ka wai." Na ka Papa Himeni o Kawainhao i niele, mnlalo o ke alakai nna a Ka Mea Hanohano Mru. L. Kamakaeha Dominis. o. He haiolelo Haieaii—Na Kev. A. O Polepe. 6. Himeni haoie— u 5Sparklingand bright io its liquid iight. M Ua holo mnikai na hana ma ka Punawai, aohe haunaele. 0 ka haiolelo a Hanale A. P. Carter, ua maikai maoli i ka poe a pau i lohe i ka olelo haole. Ua hai oia ia haioielo n.e ka wiwo ole a me ke akamai. I ka pnu ana o kann haiolelo ana, ua haawi ae ke anaina i mau huro ekolu. Punawai maikai nona mai ka leai—Ua meleia keia himeni e ka Papa Himeni o Kawaiahao, maioko ponoi o ka pa o Polelewa, ma knhi kokoke i na nuku wai e kahe inau ano. A e like hoi me ka mea mau i loheia no ia papa himeni, pteta no'i'hookoia'i ma ia la na iini nnn o-ioi' : 'p6e e makemake ana e lono i na leo mole d wa keiki o ia papa himeni. O na Kaiualei Alii Lilia Kamnkaeha a me Likelike kekahi iloko o ia papa himeni, a na ke kaikuuana ke alakai ana. 0 ka haiolelo a Kev. A. 0. Polepe i hookaokoa ai no ia hana ia la, oia no kekahi o na haiolelo i mahalo loa ia e ka lehulehu e kuku ana'. Oa hoomaopopoia e kekahi poe, me he mea la, o ka helu akohi ia o kana haiolelo niaikai foa nna ma Hawaii nei. Ua minamina loa in nae knna mau olelo o ia la. no ka inea, uo paa ole ia i ka hopu aku, a ua pakelo loa aku ia e like rae k*olaiū He mau huro a he mau paipai ana mawaena a ina ka pau ana o kana haiolelo. KA HOl 0 KA HUAKAI. 1 ka pau ana o na hana ma ka Punawai, ua hoi aku ka huakai a koino ma ka luakini o Kawaiahao. I na >hu e kani ana, a i na hae e pulelo ana i ka kwea e ke ahe makani. a i na ohe no hoi e honehone ana, aia hoi. ua uleo Hke ka hele ana o na keiki a komo i Kawamhao. U* pomaikai like na keiki a pau ma krf helenoa roa ka huakai, aohe mea i poioo a pilikm, a me he mea la, ua malama ia inai no na keiki liiiii a pau lon, s ua hoohiki poao ia aku lakou ma ka hale a lakou i hoiliili ni.

Kk komo ana i ka Halepule o Kawauhao. 1 ka hiki ana o ka huakai ma ka ipuka, ua hookomo ia aku na keiki iloko, a ua hookaawnleia ko kela a n»e ko keia Kula Sabati wahi o noho ai. i ko komo aaA aku hoi ilo» ko o ka hale. ua hooaaui ia o ioko i oa lau

fviīulī o ku naheWb«!c, a e ktaoi i» aiM hot !a* mau Uu n-iheW ixei e ke ahe nalie •Wa ibu makaoi i komo mn iloko oLa b«le. A pa'i loa nwi U r»a mnkua a me n.\ keīkī i le : komo iloko o ka hak, ua hele a po«j!» s a me ho mea U he U u,s {.loipiii. aohe he kuhihe;wa w.aka, b? pikei inauli i.o i na kanaka o keU a tr.e keia ano » komo mai e ike i na 'haoa a Hawaii optopio. NA &AXX ILOKO 0 KA ELILE. < Ooa rae"4 tnaiai»;\ oka a«rai. Ka Alea j Kiekie AL Kekuanaoa. Rct. T. Koooa, £er. j S. C. Oemooa, Rer. M. Kuaea, * me ka Pe- ; residena oka !a Rer. L. H. Kuiika. Oka mua. he himeni na I» Papa Himeni o ; Kawaiahao, oia hoi ke mele hou, oona ka

; inoa. " Meie Lakui Hawan* 2. He pufe |na Rev. T. Koaoa. 3. He himeni na ke : KuU Sab«ti o Kawaiahao, na ka papa hime- ; ai i aUkai a ma ka leo hui, e hooho lik« ana ime na haumana. 4. He wahi haiolelo pokole na Rer. M. Kuaea ma ka olelo Ha\>*aii, a ua unuhiia i ka olelo haole ia wa koke no eka Peresidena oka ia. 5. Ua kahea ia mai o Rev. A. Kaukau e ka Peresidena. He wahi haiolelo pokole hoolana manao no kana no na mea ana i ike ai ia la, a me kona hoopili ana ae i na aina pouli ana ī noho mai nei. Ua unuhiia kana olelo ika olelo namu eka Peresidena. 6. He hiineni baole na na keiki haoie. 7. He haiolelo pokole na Kapena Binamu ma ka olelo haoie, a ua kulu iho no ia ma ka olelo o kona one hanau. S. He himeni Hawaii na ke Kula Sabati o Kaumakapili. 9. He haiolelo na Ka Mea Kiekie Ka Makua Alii M. Kekuanaoa, a unuhiia ika olelo haole. 10. He haiolelo hope loa na Rev. A. 0. Porcpc o Molokai, ka mea i haiolelo mua ma ka Punawai, kai no paha o ka pau la ia o kuna mau huaOielo momona, e iliki hou iho ana no kela, o ka hele ia a nakulukulu ka papahele. la iho ana jho no ina ka olelo haole, Imuoli hoi na haole, a kuli iho la hoi na kanaka. 11. He hiineni na ka Papa Himeni o Kawaiahao. 12. He pule hookuu na Rev. S. C. Demona. Hookuuia na hana innloko o kn luakihi, a puka aku la na kamalii iwaho, a hele nku la ma na papaaina loloinhili i hoomakaukau in e ke Koinite, a i hoopihaia hoi i na mea ai e na makua o kela a tne keia keiki i makaukau. He inau hoohalahala kekahi no na makua mea keiki i hoolako ole inai ī wahi mea paina na kn lakou mau keiki, aka, ua hele waie inai no na makua ina ke ano noho paiaieha, a ua iilo ka lakou poe keiki i mea auwana, e hele wale ana ma o a maanei tne he poe la e inakilo hele ana. Eia kekahi mea hilahila loa, o ka hele ana o kekahi poe a hao wale i na mea maluna o ka papaaina a na kamalji haole, ka mea i kukala ;nua ia mai, mai hookokoke kekahi poe ma la papaaina, aka, ua pani nne lakou i ko lakou inau pepeiao, a ua heie a hao wnle ina io ipu haole a me na mea e kakau ana. Hilahila ole maoli keia hana a na iliulaula. Ke iana nei ka manao e pau ana ia hana pegana a Hawaii nei. 0 ka nui o na keiki i hele i ka huakai, ma ka ehiku hnneri a me kanalima paha, koe nae na makua i komo pu mai iloko oia huakai aoie i helu īa. Akahi no a ike ia keia hana ano hou loa ma Honolulu nei, ka hele huakai nui loa ana ona keiki o ka Apana o Kona nei, ame ka pnu nui loa ana mai ika hele e hoohiehie i ko iakou la kaulann o keia wa opiopio. Ua kuhi ia o ka ia i hele nui ai e ike ika moku Hokuao ia ka nui, eia ka hoi ka oi oka maknhiki 1567. Ua ike ia i ka wa e noho Peresidena ana o Limaikaika no ka Papa Hoonaauao, he puali lnuwai ko ia mau la, ak:i, he okoa ae keia,a ke inanaoia nei e puni ana na Kula Sabati a pau o ka aoao Euanelio o Hawaii nei ika hana i keia mea ano hou. He mea io no keia e hoolanalana ana i na inanao kamalii.