Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 7, 16 February 1867 — Kumu manao i heluhelu ia imua o ka Aha Euanelio o ka Mokupuni o Oahu, Feb. 7, 1867. [ARTICLE]

Kumu manao i heluhelu ia imua o ka Aha Euanelio o ka Mokupuni o Oahu, Feb. 7, 1867.

Ua kiki mai anei La \ca Lnpono e hoomal a ia i na kula kttok'ta rni na kihapai I'A alesia ? 1 0 na keiki oia ka waiwai hooilina a ke ; Akua i haawi inni-ni i kanaka i oi loa aku 1 inainu i o na uioa e ae a p.au nu.i i haawi mai ai. U ka uhane ka waiwai niakamae' loa i oi aku ke kumu kuai mamua o na nn?a ; o ao a pau i hoiko ia mai ma!a!o iho o ka ■ lani. A o na mea e pomaikai ai nī kino 1 a me na uhane o !ca kakou mau keiki. a me ! na keiki o ko kakou nei hananna, oia ka ka-, kou e huli ai. Ko olelo mai nei ka mea haku meie, ke l kaula aiii ō k«i lseraelu, Hai. 127 : 3, 0 na ,keiki, he hooilina lakou no iehuva mai. i'omaikai ke kanaka ke piha kana aapua ia | lakou." Aka, ke olelo hou mai nei kana \ keiki ke kanaka naauao, penei : Sol. 17 : 21. : " O ka mei i hanau mai i Ue keiki lapuwa-i io he kaumaha kona, aoie e oiioli ka makua-; kane o ke keiki naaupo." " A eia hou r»o, iMok. 129 : 15, " o ke koiki i waiho waie ia,| oia ke hoohiiahiia i Uona inakuahine.'* : Ke ao hou mai nei ke Alii naauao ia ka-' kou i ka mea e piie ai i ka ehaeha o me ka : hilahila e ili mai ana inaiuna o na makua : 0 na keiki naaupo, penei; Soh : 6, u E ao aku i ke kamalii ī kona aoao, a eleinakuie eia, aole ia e huii ae maiiaii.i aku." Pe- i nei hoi ka Paulo i na makua mea keiki ma j Epe.so, 6 : 7, " e alakai ia iakou ma ka hoopono a me ka hoonaauao a ka Haku." • Ma keia inau pauku o ka ke Akua oieio 1 hoopuka in maluna, oa maopopo ia kakou : keia inau mea elua. | 0 ka mua—He waiwai malamae ann e loa ; na kei(ii. ! A o ka lua noi—Ua ili mahina o na vm- 1 kua mea keihi ka mulama nnaia lakou, ke j ao ana a ine ke alakai ana ia iakou ma ka \ maka'u ia iehova a me ka hoouna ana ia la-j kou ma na kuia kahi i ao ia'i pefa. | 1 ka loaa ana ia kakou o keia mau haina ! elua, e uiu mai ana ka ninau no ke nno o; na kula aupuni kahi e ao ia nei ka hapa nui o ka kakou mau keiki. He mau kula mai-; kai anei keia, a e ioaa ana anei i na keiki : ina ia mau kuia ka mole o ka naauao, oia ! hoi ka maka'u ia lehova pu me ka ike i na | mea o keia ao ? ! Elua mea e nana aite hooinoopopo i ke; ano o kekahi kuia, oia noi Ue ano «naoii oj ke kanaka i hoonoho ia 4 ao, a me ke ano o j na kula a nie na kanavvi\i i kau iu no ka ; malama ana i ke kuia. s j Mn kekahi o na kula aupuni e noho nei, l ua hoonoho ia mai na kanaka maikai e ao, na kanaka e makau ana i ke Akua, ae manao ana i na uhane o na keiki. Aoie a I kakou kanalua no la mau kmnu a no ia j inau kuia. ma kekajxu-gjQa kula | hoonoho iai_kqmu k ka _uie£ ; hoomana a ke kamana, oia o Maria, a ma kekahi mau kula ua hoonohoia ' ke kuniu i kanalua loa ia kona mau anri a pau e na makua mea keiki. I Ina ma na rula i hoonoho ui mai no na ' kuia aupuni, ka nana ana, eia na mea pono oie e kue maoii ana i ka pono io o na keiki, joia ka papaJa ka pule a ke kumu, a hajivxjLia^Qiaii he pule aku a me ka napa ialea himeni ana.*jTTS" ke ao ana i na keiki i ka hoonani aku ia lehova.. ka inea e malama nei i ke aupuni. ine ko' lakou leo hooiea. O ka hoo]ohe ole o na manao o na ; makua, no ke ano o ke kumu i hoonoho la ; e alaleai i ka lakou iAau keiki, a me ka hoike pinepine ole ia o aupuni, oia kekahi inau mea nui e keatea ai ī ka pono o na kula nupuni. Eia bou\jioi kekahi mea e holo ole ai ka makauka&, o na keiki ma kau wahi, oia ka hoomaha ioilii ioa ia o ua kula. Ma ka ike ana aku i nei mau ouii a pau ' o keia kau, ke hoopuka la mni nei ka ninau.; " Ua hiki mai anei ka wa kupono e hooma-' ka ia'i na kula kuokoa ma na kihapai Eka-; lesia ? M A ke pane aku nei makou meke; kanaiua ole, " Ae, ua hiki inai no ka manawa e hapai ikaika akuai na makua mea ' keiki a pau i keia hana nui i oi mamua o na haha a pau i haawi ia i kanaka e hana, i oia ka maiama keiki." ile pono e kukuiu ia na kuia kuokoa n:a na kihapai a pau, kabi i hoohemaliema ia e ke aupuni, ina ka hoonoho mai i na ku-; mu kupono oie i ka manao o na makua, a 1 ma na wahi i haalele wale ia e ke aupuni i ka > malaina kula no na keiki, a me na wahi i! hoomaha loihi, kupono ole ia na kulaaupuni. | Elua ano hana e holo ai keia mea. O ka j mua, oia ka hui pualu o na makua, a hoo-l limaiima aku i ke kumu i ku i ko lakou { makemake, a o ka lua, oia no ka hapai ana j

0 ka Ek-ī.eiii i keia hina Alis:>>r.eri ku'oko na keni apani iho. mx koia minawa'w Hc m.iu uani kupono oo keia a eiua. M ijo ke ar.o mm. eii hoi ka hui puaij o tu u».\>iaa e hoohuniun* i kaiau i»o «a miu 'ho. ke nn!?mi ?a he k-.sla mniiai !on k nui o 'ka o ka ua malalo o ke ?.!aku». atta !iive H kikoke. Ma Ka'uaaha hoi keVahi ku!a p.ia!u nui 'a maikai. e ma'ama ia nei e ke kaikamahine makaiiiapo a ke kahu Ekaiesia o Kea- ; !;ikt-ktn. ; A?a no ho: nv\ Waiaiua. malalo o ke ala* kaf am a J. W. N ikaiaa. kula i mahaio nui io. me na haumana he -10 paha. i inaiama ia ena makua naauao oīa apaua. Ai>- : ie e hiki ke heiu la na kuia a pau o keia ana puaiu i mniama ia i keia wa ma Hawaii nei. He nui aku paha iakou. O ke ano eiua i oieio ia ma'una, oia hoi ka hapai ana o ka ; 1 Ek.»k.>ia ; hana noa;» iho. | M»htlo o keia ano ua hapai ka ekaics»a o ; Waiaiua i hana. Ua kukuin la ho hale ku-j : ia tu-\ Mokuieia, a ine ka hoo'imalima aku i kekahi kanaka naauao haipule o K:»ncohe ' 0 Knmana i kuinu kuia nana e ao i na ; ; keiki he o Mokuleia. i haaleie ia eke ; | Aupuni me ke kuia ole ia a haia na malama he umi o ka M. 11. 1566. n hiki i ka la i ' ; hoomaka i i'ku ke kuhi a Kamana. Na ia nei; ;noe an nei i kona pokii i ka himeni, ika ; pule, a me ka hoo{»au i na haawina a pau i uial.nna ia ma na kula. Ika lu Sahati hoi, i ua akoakoa pua mai hoi lakou ma kona Ku-> ia S ib:iti. He nnni ka ho!o ana oka hana 1 ia ia, a nie kana mau haumana. | ' Ua iehe mai hoi makou no ka hana nia- ■ kaala o ka ekaiesia o lvev. J. Kauhane o | Kapaiiuka ina Keaiwa, Kau. Ua hookuu ioihi kupono ole ia ke knla aupuni o Keni- i ■ wa, nolaiia, ua ala mai ka Ekaiesia, a ua j hooiimaiima i ke kmnu no na dala S6 pa-; ha o ka malama, aua iioonoho aku ia in j ma ka iiale kuia aupuni, tne kona ao mai i Ika iakoumau keiki i ka iiimeni, a me na : mea a na makua haipuie i inakemake ai. ; j He hiki no ina ekaie&ia a pau ke iiana ■ peia i na wa e hookuu ioihi ia ai na kula ! | aupuni. a eae ia no na liale kula aupuni no ; ia ano kuia, oiai aoie e kula ia na kuia au- ; puni iloko. E hoomahui na wahi i hoohe» ; mahema ia na kula aupuni i keia hana o ka ' ! Ekalesia o Keaiwa. j I Ke hai aku nei makou ina makua mea , keiki o keia au malamalama, eia no maiuna ' o oukou ka malama ana i ka oukou mau kei ki, a ina ma ko oukou paiaka wale, e ae waj le uukou i ke alaki hewa ia o ka oukou mau | keiki, e ili ke koko o ko lakou mau uhane maiuna o oukou. 1 Ma ko makou ike ana, eia no kekahi ona hoailona i īke ia i keiawa, e hooiana ioa ai !ka naau o na haipule, oia no ka ike ana i ;ka ikaika loa oka imi ana o kekahi hapa j nui o na makua i na kuia inaikai no ka la- | kou mau keiki. Ua iini na makua i na kannka nnauao, a .me na kannka haipuie, i mau kuinu no ka .lakou mau keiki. He iiana nui no keia i ; waiho ia imua o na keiki naauao o Lahai- , naiuna,o Hiio, o Kehehuna, a ine na kuia eae. E ao na makuo, e imi ina kanaka ! haipuie io, aoie wale ona kanaka i loaa i ! na mea helu, a me ka namii. ' Ua hai mai kekahi kumu kula Sah»ti i j keia mooielo nona iho, penei : Ika loaa ■ana ia'u na makaiiiki elua a ine ka hapaiua, i hoouna aku kuu makuakane haipule ia'u i ke j kuia Salv.it i. oka oieio ao a kuu papa ku- ( la, oia keia : l - E hoikaiha ?io wau." Ika io m aiia ia'u nn m ;kahiki eiwa, hoouna'ku : kuu makuakane ia'u i kekahi la noa, e kii ! i ka pu-a hipa, u e hookomo mui i ka pa hi- ' pa. Ho-a mai wau ia iakou a loaa kekahi ! muliwai uuku, a inakau ioa iakou i ka wai, a hoio iiiiii aku ma kela aoao keia aoao, no ka makau ika wai. Hoikaika nui no wau, aoio nae iiiki iki na hipa, a mai manaka : wau, hoomanao aku wau i ka olelo ao o kuu | papa. " E hoikaikn no umi,'' nolaila, hoo;ao hou aku wau. Hopu aku wau i kekahi keiki iupa, a kaikai nku wau ia īa iloko o ka wai, a kau i kela kapa o ka muiiwai. oka ' ■ hahai mai no ia o ka makuahine o ua keiki • iiipa nei. Aole emo, pau ka pu-a hipa i , keia aoao. , Aoie no e hiki ia knkou ke hooemu aku, a ho-a aku i na kanaKn a-komo iakou i na i ekalesia, aka, ina noe'uoopaa aku kakou i ;.na wahi keiki e hulihaii ia lakou ma ko kakou poli o ke aioha. 'aoie emo, hahai mai no na makua ī ke alakai ana o na keiki. E hookanaka ae e ka Ekalesia o Hawaii nei, a e apo aku i na wahi keiki hipa auwana. E hooko aku ike knuoha aka Haku ia Petcro, *• E hanai oe i nn keiki hipa a'u." Ma na oieio hoi o Petero e hoopau ai au , ; i kou manao la oukou. na iala oka Aha Eueneiio. ! "No oukou ka olelo hooiana, ano ka ou-j kou poe keiki, ano ka poe i kahi inamao! aku, M oia hoi kakou e noho nei ina keia ai-' na ma ka welelau nei oka honun, ma ka ili o ke kai o ka moana Pnkihka. v I Na KOKL'A o KaWAIAIIAO X0 KA MALA>IA o! Feberuari, 1567. ; Honoluiu 833.37; Kapalama 51.37 ; Ku- ■ nawai 51.62; Kalihi $0.37; Maemoe $2.12; J Puiwa 12 ; Pauoa $2.37; Kaakopaa 81.75 ; Maunakiekie $2 62; Makiki 54.00; I Manoa $20.36; Kamoiiiili 511J25; Waiki-I ■kikaiS3.bi; Palo!oslJ2ō; . j Huiia $87.44. | No n*a kula Sabati.—Honolulu $2.57; i Pauoa $0.57; Makiki $1.00; Kamoiliil» $1.25; Manoa $4.57 ; Waikikikai $6.37; Huiia $11.23. ; Huina pau $96.67.