Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 52, 29 December 1866 — Page 2

Page PDF (1.52 MB)

This text was transcribed by:  Shirley Werner
This work is dedicated to:  Werner ohana

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

kona mau hiohiona a pau @ luna a lalo, he hiohiona no ka nani.  Ae, ua nalowale kona mau hoa a pau, a e imi ana oia i kahi e loaa ai lakou."

 

            No ko Miranada manao loa no hoi kekahi, ua like wale no ka heleheleaa o na kane a pau me kona makuakane, ka alualu o na papalina. a me ke kuakea o na @, nolaila i hoohihi loa ai na @ ana a kona puuwai, no ka mea, ia ia hoi i leha mai ai maluna o ka nani kilakila u Napele, oiai oia e ku haaheo aku ana iwaena o na kikiao makani e pahili nei ma kona mau aoao, me kona hulu e pulelo ana i ka makani.

 

            Ia @ nae e ku ana imua o lakou, he manao ko loko ona e nune ana. no ka mea. ia ia i luhe ai i ka mama ano e o ko Ariela leo, a i ka leha ana aku hoi a ko Miranada mau maka maluna ona, ua like loa me ka mohala ana a ka mahina piha iloku o ka po kalae, e kiei mai ana maluna o na kuahiwi, a komo iho la ke anuanu iloko ona.  Aohe mau hoomanao ana ae, he wahine keia i laha ole i ka nui manu, aole hoi i hoohaki ia kona puuwai e na ha kuponi, no ka mea, ua uhiia iho maluna ona na hiohiona o ka eehia a me ka weliweh, no ka mea, ua hoomanao wale no oia i ka mea ana i heluhelu ai iloko o na buke, he wahi no kekahi ma ka honua i noho ia e na akua, nolaila oia i manao ino loa iho ai ia o Miranada la ka Moi Wahine o na akua o ua mokupuni nei, a mamuli o ia manao kuhihewa i kau e mai ai no ka li ; "E eha ana i na kui hohou a ke anu, ua haukeke, ua wahi i ka pili o ka manawa."

 

            Ua lohi no kona hoomaka ana e kamaiho, aka, hoopuehu koke ae la i kona makau, a pane mai la oia i ka Lede Miranada, me ka leo akahele i ka i ana, "O oe anei ka Moi Wahine akua maluna o keia mokupuni neoneo ?"

 

            Ia manawa i oaka ae ai kona mau lehelehe, a ike ia aku la kona mau niho aiai me he waiu la, a o na mamala a me na hopuna olelo i haule mai mai loko mai o kona waha, ua like me na kulu ana o ka meli, a he ono i ka pepeiao i ka lohe ana.  A ina hoi paha o oe e ka mea heluhelu, he kanaka i maa i ka inu @ ana, a e like me kou hakuikui ana i ka waina, oiai ia e aleale ana iloko o ke kiaha, pela iho la ko Feredinana kulana ia manawa.

 

            I ka manawa nae mahope koke iho o kona lohe ana i na mapuna leo o ka Lede Miranada, ua hooauhee loa ia aku la na manao makau o ke keiki alii ma kahi mamao loa, kahi hoi e hiki ole ai ke hoi hou mai e hooweliweli i ka puuwai e kapalili ana ; a hoomaka mai la na kukuna halialia e hoomalamalama ia loko o kona puuwai, me he o ana ae la a na kukuna o ka ipu-kukui iloko o ke keena i uhi paa ia e ka pouli, pela iho la i loku wale iho ai na ii a ke aloha iloko o kahi huna o ke keiki alii.

 

            A no na hua ninau hoi a ke keiki alii, pane mai ai o Miranada i ka i ana, "Aole au he alii wahine no na akua, aka, he wahine kanaka hookahi wale iho no au no luna o ua mokupuni neoneo nei, a i hoolaukaunaka ia no hoi e na ale e kopi mai la la i kumupalik a me ka hu ae hoi a ka makani i ka lau o ka laau, a o na hoa olelo na manu o ka wao lipolipo, a me na pupu e kani hoene mai la i ka nahele."  Hoomaka loa aku la nae ia e hoohele loa aku ma ka hahai ana ia ia i ke kumu o kona hiki ana mai iluna o ua mokupuni nei, a me kona moolelo holookoa ; aka, aole nae i liuliu loa kona kamailio ana pela, no ka mea, ua kue koke ia mai e Perosipero no kona kamailio walewale ana, me ka hoomanao ole iho hoi he malihini kela, a aole no hoi he pono ke hoikeike wale i na mea huna unua ona, no ka mea, he umikumamalua na makahiki i hala ae mahope, aole nae hoi i hahai iki aku kona makuakane ia ia i ke kumu o ko laua hiki ana mai maluna o ua mokupuni nei, aka, iloko o kekahi mau minute pokole i hala ae, ua hoike maopopo aku la o Perosipero i ke kaikamahine Miranada i ke kumu i hiki mai ai laua iluna o ua mokupuni la.  A iloko no hoi o ia kowa pokole i lohe ai o Miranada aka, aole nae e hiki ia ia ke uuini iki iho a hala ka hora hookahi, nho ka mea, ua hoomaka koke no ia e hahai 'ku imua o Feredinana, a ina aole e keakea koke ia mai e ka makuakane, ina la ua pau loa i ka hahai ia.

 

            Aka ea, he kumu ko ia hahaiana, aole i hoakaka pono ia mai ke ano, aka, ma ka halia i ike ia, he mea ko kona mau e loku wale ana.  O Perosipero hoi, ua uhiia maluna ona ka akaaka hookamani, no kona ike ana aku, ua komohia like laua iloko o na manao mahalo pakahi, a no ka mea no hoi, ua ike lea uku la oia, ua komohia ma na mawae makalii o ko laua puuwai, na aweawe makalii a ke aloha, oiai akahi no laua a pa-pa leo.  A iloko o ia wa la i manao iho ai o Perosipero e haawi iho i kekahi pilikia e keakea ana iwaena o laua, a e hooki ai i ko laua launa maikai ana, i mea hoi e hoao ai ia laua, ina paha he aloha io ko kekahi i kekahi, nolaila, nee mai la ia imua e kamailio ai ia Feredinana, me ka leo okalakala launa ole i ka i ana, "Ua hele mai nei oe o makaikai i ke ano o ka aina nei, a he kiu hoi i @ i mai e pakaha wale paha, a e @ a Fanei oe e kaili wale i keia mokupua wale i o'u aku, ka haku hoi nona koia mokupui?  E hahai koke mai oe ia'u ano, e @ ia ana @ mau wawae a me ko puai i ke kaula, a o kau ai hoi e ai ai, o ka @ o na laau a me na hua oka, a o ua pupu o ke kai kau i-a, a o ka wai-kai, o ia kou wai e inu ai."           (Aole i pau.)

 

KA NUPEPA KUOKOA.

----

Honolulu, dekemaba 29, 1866.

----

KA HANA A KAMALII.

----

            O ka la i kapaia o Karisimaka, oia ka la 25 o Dekemaba, a o ka la no hoi i oleloia, (me ka ike ole nae) o ka la hanau ia o ko kakou Haku o Iesu Kristo, he la ia i malama nui ia e kekahi poe.  Ma ke ano Ekalesia kekahi hoomanao ana, a ma ke ano ohana kekahi.

 

            Ma geremania, a ma Enelani, a i keia wa, ma kekauwahi o Amerika Huipuia, he la keia i hoomanao ia ma ka haawi makana ana i na makamaka a me na pili kino.  O ka nui nae o na makana, ua haawiia e na makua i na keiki, nolaila, ua makemake loa na kamalii ia la.  Ua hoomakaukau e ia na makana i ka wa e hiamoe ana na kamalii, a i ko lakou puoho ana, ua loaa no ia lakou ko lakou mau mea milimili.  A o kekahi hana, o ke kukulu ia ana ma ke keena maikai he kumu laau uuku maikai mai ke kuahiwi mai, he paina ka mea i imi nui ia no ia hana ; a i ka poeleele ana ae, ua ho-aia ona mau kukui liilii, a kau ma na lala, a o na makana a me na mea ono liilii, oia kekahi mea i kauia maluna i mea e olioli ai na keiki.  Ua pili keia i na ohana a me na kula no kekahi.

 

            Eia hoi kekahi hoomanao ana i ua la la,--ma ka hoomana ana i ke Akua ; na kekahi mau aoao hoomana keia.  He la nui keia no ka Ekalesia Katolika Roma, a ua hoomanao nui ia e ka lala Episikopo o ka Ekalesia.  I ke ahiahi a po mamua ae, oia hoi ka po i oleloia ua hanau o Iesu Kristo, ua himeni lakou i mau himeni maikai me na pule i hakuia, me ke kani ana no hoi o na bele i ka hora umikumamalua o ka po.

 

            Eia ka makou no keia mau mea :--Ina he makemake ko na ohana e hoomanao i keia la me na mea e hooluolu ai i ka manao o kekahi i kekahi, a e kupu mai ai ke aloha o kekahi i kekahi, ua pono no.  Ina he manao aelike ko na kanaka e hoomaha ka hana ma ia la, ua pono no.  Ina ua ae-like na lala o kekahi hapa o ka ekalesia e hoomana i ke Akua ma ia la, ua kohu pono no ia hana.

 

            Eia nae,--Aole i hiki i ka Ekalesia ke kau kanawai no ia mea, no ka mea, aole i kauohaia ma ka Palapala Hemolele.  Aia no i ka manao o ke kanaka.  Oiai hoi, aole no i maopopo ka la i hanau ai o ko kakou Haku o Iesu.  O ka maou mea keia e hoole loa nei, o ke kukulu ana o ka Ekalesia iaia iho i alii ma ia mea.

 

            A eia kekahi :--Ua makemake ole makou i ka hana i hanaia i keia po Karisimaka iho nei,--o ke kani ana o na pu o Puowaina i ka like a like o ka po.  Nawai ia mau pu a me na paona pauda ?  Na ka Ekalesia hoomanao Karisimaka no anei ?  Okana hana ka ia o ke ki pu !  Ina he bele hookani, e aho ia, nawai hoi e hoole ?  Aka, o keia hoohalulu mai i na puka aniani a me na puka komo, a a me ka honua okoa i waena-konu o ka po, he iu ole ia i ke ano o ko Iesu Krisso hele ana mai i ka honua nei.  Ileaha ko ke Aupuni ma ia mea ?  Akahi ua Aupuni hoomanamana @  O ka makou dala auhau i haawiiu i mea ki pu aloha no na moku manuwa, eia ka he mea hoohalulu mai i ka po, a pau ai ka hiamoe o na makua mea keiki ame ka poe nawaliwali.  O kekahi makua a makou i lohe ai, he keiki mai, kona ia po, a nui mai ka pilikia nokeia mea hoopau hiamoe.  I ka makou nana 'ku, he hana kamalii keia a ke Aupuni.  No ka mea, na pili o Karisimaka i ka ohana a me kekahi mau Ekalesia, aole i ke ano Aupuni o ka honua nei.  E ao kakou o henehene ia mai e kona aina e iwaena o kakou.  Akahi no a lohe ia keia hana ma na aina naauao.  Aole no i hanaia pela ma Enelani ; ma kekahi mau aina i lilo loa ai ke Aupuni i ke Katolika paha kahi i loheia.

 

            Eia hoi ;--Ua pono kekahi mau la hoomaha no na paahana. i ekolu paha, eha paha o ka makahiki.  Aka, o keia kinikini wale mai o na la hana ole, he mea ia e pono ole ai, a lilo keia aina e like me Mekiko a me Peru.

 

            O Iulai 31, o Nov. 28, o Dek. 11, o Dek. 25, o Ian. 1, a heaha la koe!  Aole no he kawalawala a koe o na la hana.  Oiai he mau Amerika kekahi e manao nui ana i @.  E malama kakou o lilo i poe @, a o ka @ wale no ka puni o kakoou.

 

NU HOU KULOKO.

--

            HELU KAMALII.--Ua paa iho nei ka Helu Kamalii i pau iho nei mamua, a i keia wa, ua lako loa ka Papa Hoonaauao, a eia ina ke Keena Kuokoa kekahi mau Buke kuai.

----

            UA PUKA MAI HE KOE LOIHI ehiku @ ka loa, mailoko mai o kekahi keiki uuku nona na malama he 15, ma Waimanalo, Oahu, Dek. 21.  I ka wa i puka mai ai ia koe ua nawaliwali ke keiki, a i keia manawa mai nei paha ua ikaika ae.

----

            NA DALA MAHINA HOU O HELANI.--Ua loaa mai nei mai a Rev. J. W. Kupakee mai, ke Kahu o ka Ekalesia o Helani na dala kokua mahina hou he haneri umi ($110.00)  Ke pii ikaika loa mai nei hoi keia Ekalesia, no ka ikaika no paha kekahi o ke Kahu.

----

            KUAI AINA.--Ua hai mai o S. Kamelamela, o Hamakua, Hawaii ia makou, i ka hiki ana ae o S. Kipi Esq. o Hilo, laua me G. S. Keniwe Esq., e kuai ia Kukaiau, ma Hamakua no na $2,500.

----

            Aohe i ku mai kekahi moku lawe leta i ka wa a makou e hoi ana e pai i ko kakou pepa, a no keia kumu ua nele kakou i na Nu Hou Kuwaho.  O ko makou ake nui no ka hoikeike aku ina e hiki koke mai ana.

----

            KA MAKANI KONA.--I ka po Poakolu iho nei, ua pa mai ka makani kona ma ke kulanakauhale alii nei, a ua ano e na ao kaalelewa o kalani ke nana aku.  Ua hakumakuma na ao i ka nana ina, me he la e hai ana e hoohiolo mai i na paka ua lokuloku o ka hooilo.

----

            KE KUNA PFEIL.--O keia wahi kialua no ka i holo aku nei i na Pae Aina o Maikonisia, a hoi mai nei, ke lohe nei makou e kuai ia aku ana ua wahi moku nei i ka poe a pau e makemake mai ana.  O ka nui o kona mau tona he 127.

----

            HALE PAU AHI MA PUEHUEHU.--Ma ka la Sabati aku nei o ka pule i hala, Dekemaba 23, ua pau hiki wawe loa kekahi hale kua ma Puehuehu, Honolulu nei i ke ahi.  Aohe nho i maopoopo loa ke kumu o ka pau ana i ke ahi, me he mea la no paha no ka hemahema no o kanaka nona ka hale.

----

            HE KUNA HOLOHOLO PILI AINA.--O kahi kuna Mink a makou i hoolaha iho nei e kuai ia ana, ua kuai ia iho nei e kekahi mea o kakou, a ua hoolilo ia iho nei i wahi kuna holoholo pili aina no kakou, a ua kapa ia kona inoa o Kohola.

----

            KIA HOOMANAO NO KAPENA KUKE.--Ma ka Poakahi iho nei, ua halawai ae ka poe e haawi ana i dala no ke kia hoomanao no Kapena Kuke ma ka nuku o ke awa o Honolulu nei, oia hoi he hale kuikui e kukulu ia ana no ua mea la i make ma Kaawaloa.

----

            KA AHA KUHINA.--I kekahi la o kela pule aku nei i hala, ua halawai ae ka Aha Kuhina ma Honolulu Hale no ka noonoo ana paha i na kumu o ka pepehi mainoino ia ana o kela mau kanaka Hawaii ma Butaritari.  O ke kapena o ka Paila kekahi i ninaninau ia.

----

            KA NUPEPA PUKA LA.--Aohe i hoea mai nei kahi makika puka la i keia pule holookoa a pau wale no.  Ke lohe wale mai nei makou, e hoolilo ia ae ana paha i pepa ano nui iki ae, i ekolu puka ana o ka pule.  O kekahi lohe hoi, ina e hoopuka ia ana i nupepa puka la e pii ae ana i hapalua no ka pule.

----

            MAKE MALUNA O KATE LEE.--I ka wa a ke kuna Kate Lee i haalele iho ai ia Honolulu nei, a ia ia e holo ana maluna o na ale o Pailolo, make iho la o Kuhihewa no Makena maluna ona ma ka la 19 o Dekemaba.  Ua manao ia e waiho a Makena, aka, no ka pohu loa o kela pule aku nei, manao ia o pilau, nolaila hoolei ia i ke kai.

----

            KULA HAOLE MA KANEOHE.--Ua kipa mai ma ko makou nei keena o J. P. Kamai ke kumukula haole o Kaneohe ma ke awakea o ka Poaono aku nei i hala.  Ua ninaninau aku makou ia ia no kana hana nui a makou i hoolaha iho nei, ua hai mai oia, ua hoomaka ia ke kula ma ka la 17 o Dekemaba nei, a he 19 ka nui o na haumana ia la.  Ke lana nei nae ka manao e piha loa mai ana ka hale kula.

----

            HOOMANAMANA  @ NO HOI KANAKA.--Pau ole no hoi ke kuhii.  @ o kanaka.  O kekahi kanaka @ Kauai, ua loaa @ ia wahi mai iho nei, ua lapaau ia a ua ola, @ i ka hana i ka mahiko, a mahope iho paha hele paha i ka auau a loaa hou i ka mai.  Olelo ua kanaka mai la, e lawe aku ia ia ma ka hale e, ina e noho hou maloko oia hale make.  I ka mea mai no e ola ana, ua olelo ia ua hele ka uhane.  Ko ka Hawaii mau no hoi o ka wa kahiko.

----

            KA AIHUE MAKAU OLE.--I kekahi manawa mamua iho nei, ua hookuu ia ae kekahi kanaka aihue mailoko mai o ka halepaahao mahope iho o kona hoopaa ia ana a hooluhi ia no ka aihue.  Mahope iho o ka pule hookahi o ka noho wale ana ae, aihue hou iho la ia.  Ua hookolokolo ia a ua hoopai ia e noho hou ma Kawa i ewalu mau makahiki.  Mamua ua hoopai ia elima makahiki, o keia @ hoi ewalu, pau loa no ke kamano ia ia.  @ kona inoa o Kaiama.

 

            UA HANA HOU IA AENEI kahi e noho ai o ka poe o ka Papa Himeni o Kaumakapili.  Ua uwai ia aku ma ka paia ma Ewa ma ka hi e kupono aiu ana i ka awai ke nana aku, a ua hookauia ae la iluna he mau kapuai ke kiekie.  Aia ma ia kahua kahi i ku ai o ko lakou Melodiana hou.

----

            PAI KII MA PUNAHOU.--Ma ka Poalima i hala aku nei, Dekemaba 21, ua hele aku o Kale Boikeke me kana mau mea pai kii maluna o kona wahi kaa pai kii ma Punahou, mamuli o ke kauoha ia ana mai.  I ka hiki ana aku i laila, ua pai koke ia na halekula a me na kamalii e ku ana mawaho o kahi pani.  He nui wale na kulana o ke pai ia ana.

----

            HE MAU MAKA ALOHA UA HOI MAI.-- I keia hoi ana mai nei a ke Kilauea i kela Poaono aku nei i hala, ua hoi mai Ka Mea Hano hano S. H. Pilipo ka Loio Kuhina, ke Kapena o ke Kuokoa a me kekahi mau maka aloha Hawaii i alu aku nei i ka lepo ula o Lahaina a hoi koke mai nei.

----

            PAKELE MAI MAKE.--I ka wa a ke kuo Marilda e holo ana e ku ma Kaupakue Hilo, Hawaii mamua iho nei o kona hoi @ mai i Honolulu nei, ua punia oia i ka ino loko iho nei o na la e pa ikaika ana ka @ kani, a ua pakele ke ola o ka malamamo, aka, ua hoeha iki ia no nae paha @ kona mau lala.  O ka waapa hoi, ua wao ia no ma Kaupakuea, a ua holo aku ka Marilda i Hilo ponoi e ku ai.  Ua hoi @ ua kuna la, a ua hala hou aku nei no.

----

            HOIKE KULA.--Ua poloai ia mai make e Z. Paakiki, o Waimea, Hawaii, i ka like ana o na Kula Aupuni a me ke Kula Sati ma ia wahi, a ua holo no hoi ka hana kekahi mau haumana.  Hookahi ka ku hemahema i ka hale ole, oia hoi ke ila o Waikoloa, he hale noho maoli no ka @ ula.  Ina pela io, alaila, he pilikia @, a he pono ke kukuluia i hale kula no poe keiki.  Aole nae ia kakou ia, aia wai no i ka manao o ka Papa Hoonaauao.

----

            AKAMAI I KE O I-A.--Ua haiia mainakou e S. K. Kuapuu, no ke akamai o @ i ke o ana i ka i-a, he kanaka oia nolohala, Hawaii mai, a eia ke noho nei ma @ nei i keia wa.  Ma kekahi la nae @ pule aku nei i hala, ua holo lai aku ikou ma Kalia ae nei, a ua ku hookahi @ nui, a no ke awa o Kalihi, he 12 nenue @ ulua a me hookahi ku-mu.  Akamai mai.  O ke keiki ka hoi o Kohala ka oi.

----

            HALE KUAI MEA ULU.--Mai iko aku o ka hale kuai mea ulu o Mr. S. K. Kuapuu laua o James Humphreys, 3045 ia nui o na Ipu-pu, he 186 puhene akaakai, ie 15 tausani alani a keu aku, 420 pahu @ kahiki, he 109 pahu uala maoli i lilo ak i na moku okohola a moku kalepa o keia kaulu moku iho nei o kakou--Ua pomaika laua, aka, i ka lono mai, e haki ana ka ua Hui la.  Ina he oiaio pela, alaila, o ka @ pokii keia o ka Hui o Walker Allen & Co.

----

            KA MEA HANOHANO ROBAT.G. DAVIS.--Ua panee aku keia Lunakanawai o ka Aha Kiekie ma Wailuku i ka Paha o ka pule aku nei i hala, e malama i @ hana nui i hele aku nei oia hoi ka malama i ka hookolokolo ma Wailuku no na lihia i hoopii ia mai imua o kana Aha.  U@ lohe wale mai makou, he mau hihia waiwai wale no ke hana ia ana imua ona me Wailuku.  Ke lana nei ka manao e hoi @ ana Ka Mea Hanohano i keia la maluna mai o Kilauea i keia kakahiaka.

----

            MAKANI.--Ua haiia @ makou e S. H. Mahuka, o Waimea, Hawaii penei : Ma ka la 10 a me ka la 11 o Dekemaba nei, weliweli kamakani ma Waimea, aole i kae mai, a mehe mau paka ua la ka lepo maluna o ka aina holookoa, wili ka ea o ka lepo, pipipi na maka, ike ole ia aku na kuahiwi, koele aku ia kai o Kawaihae a me Puako, aohe nao paakai i ka haueka.  A i ka nana aku ka me he ua naulu la.  He makani no ka mamua, aole nae i like me keia.

----

            PAKELE KE OLA.--Ma ka la 14 o Dekemaba nei, ua hina kekahi hale i ka makani ma Honopou, Hamakua, Maui, wahi a W. B. Kaauamonui ia makou.  Mamua iho ka o ka hina ana o ua hale nei, elua mau luahine e ho-a imu ana, a enaena ka imu, ulu ua mau luahine nei ; a ia manawa, hina iho ana ua hale nei, a paa iho la ka a-i o kekahi luahine i ke kua, kapalili hoi na wawae, a hina mai la hoi ka pou, pa iluna o ka puu o ke kua o kekahi luahine, a eha loa.  Aloha ino ka hoi !  Pakele io ke ola.

----

            KA MAKE ANA O BENIAMINA S. KAAPA.--Ua loaa mai ia makou kekahi leta mai a L. Kaapaa mai o Hilo, ka makuakane hoi o ka mea nona ka inoa ma ke poo, e hai mai ana i ke kaumaha luuluu i ilihia mai maluna ona a me kana wahine, a me na makamaka, no ka lawe ana aku o ka make ia B. S. Kaapa, kana keiki hookahi i koe, ma ka la 14 o Dekemaba nei.  O ka pau loa ia o ka laua mau keiki mai ko laua mau puhaka mai.  O keia kanaka, he naauao, a he kuonoono no hoi kona noho ana me kona ohana a hiki i kona hele ana aku la.  Aloha ino no hoi na mea i hoonele ia i ke keiki ole, a ke noho nei laua iloko o na pale lahilahi o ke kanikau ana.

 

            UA WALE no mau keiki o H. M. Wini i he mai i ka hoonoho hua ma ke kakahiaka ka Poalua i hala ae nei, a o ka nui ua pai ka noho i ka ia Karisimasa, oia hoi ka lainau o ka Haku i manao waleia.

----

            HIKI POELEELE.--Ua hiki mai o D. Lena @ i o makou nei, a hai mai la oia i @ poeleele ana o ka huakai hele a ke @ o Oahu me kana Aliiwahine Lidia @ a me na hoahele ma Heeia, ma ahiahi o ka Poakolu i hala ae nei.

----

            KOMO MAOLI.--I ka holo ana aku o Marila Hilo i ka Poaha i hala ae nei, ua ike aku akou i ka hele o waena o ka moku a piha ui i ka ukana, aohe wahi e moe iho aina wai ohua ilalo ke ua iho.  Ina o ka ua iho @ pulu peno a oe aku.

----

            MAKE MALUNA O KE KUNA EMALINE.--O kahi kuke o Emaline, ua make maluna ona.  He make mai no kona.  Ua manao ia e kanu ia ia ma Kau, Hawaii, aka, no ka ikaika loa o ka makani, nolaila, ua kanu ia ma Kapalilua.  O na ukana maluna o Emaline i ku mai nei i ka la 24 o Dekemaba, pulu, kope, ilipipi a me kekahi mau waiwai e iho.

----

            KE KUNA MALOLO.--Ua hoololi ia aenei ke kuna Malolo i moku holoholo mau, mai Honolulu aku nei a Nawiliwili, a me Koloa @ Kauai, ma kahi o ke kuna Moi wahine i holoholo iho nei, a hoopau ia iho nei, a ke kapili hou ia nei.  Ua hoihoi ia aku ke kapena a me na luina o Moi wahine maluna o Malolo a aia nui lakou a pau ke au la i ke kai.

----

            HE WAHI KEIKI UUKU AIHUE.--O kekahi wahi keiki uuku Hawaii, i ke awakea o ka Poakahi iho nei, ua hookomo iho i kekahi ulu pahupahu o ka pakaukau pahupahu o ka Hale Hoainu Kope o Farani ma ma ka uapo.  Ua miki koke ia mai no nae e na kaiko a lawe ia aku la ehoopaa ma ka hale hoopaa lawehala.  Limalima e no kamalii Hawaii.

----

            MAHUKA.--Ma ka auina la o ka Poakolu i hala ae nei, ua ike aku makou i ka hele ana o kahi mau makai me kahi poe keiki uapo, iloko o ka moku haole i holo ai ia la.  O i noke wale ka i ka imi aole wahi mea a loaa iki.  A i ka Poaha ae no, ua puhiia i ke kukaepele oloko o kahi moku e manao ana e holo ia la, no ka manao ia aia iloko kahi poe haole mahuka.  Ua ike no hoi paha aohe makemake i ka holo, kepa keia e kepa ai.

----

            HOOPAIIA KE KOLOHE.--Ma ke kakahiaka Poakolu iho nei, ua lawe ia ae imua o ka Aha Hoomalu ma Honolulu nei, he haole ua aihe i ka lole wawae o kekahi haole elemakule.  Ua hookolokoloia ua haole aihue la a ua ku ka hewa iaia, nolaila, ua kauia ka uku hoopai kaumaha maluna ona, eono malama e hana ai ma ka hana oolea.  O kahi lole wawae i aihuaia ai ua nahaehae, aka ua paa nae ke kino holookoa ma ka halepaahao, me ka luhi nui oia e hana ai a pau ia mau la.

----

            HE WAHI AHAAINA HOOMANAO.--Ma ka hora 12 o ke awakea o ka Poakolu iho nei, ua haawi manawalea ae kekahi makuakane, he wahi paina ma Kamanuwai i Honolulu nei no ka hoomanao ana i ka la i hanauia ai o kana keiki makahiapo me kana wahine.  Ua poloai ia mai na hoa paahana a pau o ua makua la e hele aku e hoohiala ai ma kana papaaina.  Ua ai no ua poe hoaaloha la o ka makuakane a liliha i na mea ai.  Nani wale kona malama ana i ka la hanau o kana keiki, o ka inoa o ua makua la o Kaaikaula.

----

            HOLO KA PONO MA MOLOKAI.--Ua poloai ia mai makou, ua huli nui na kanaka a pau o Molokai i ka pono, a e hana nei lakou i ka hana nani lua ole, oia hoi ka imi ana i na ola no na uhane.  I ko makou lohe ana i keia ua olioli makou, a ua olelo ae.  "E imi e oukou mamua i ke aupuni o ke Akua a me kana pono, a e pau ua mau mea la i ka haawi ia mai ia oukou.

----

            HOAO E LAWE I KE OLA.--Ua loha lauahea mai makou, ua hoao kekahi pake paahao o Kawa e lawe ae i kona ola iho.  Eia ke kumu, i ka ulono wale ia ana mai ; ua loaa oia i ka mai ai-ake, a ua olelo paha ka Luna paahao e hookuu e lapaau ia, a no kona lohe wale pahe o ka hope o ua mai la, he make, nolaila, hoao ai ia e lawe i kona ola ma ke kaawe ana, aka ua pakele nae ia i ka ike mua ia ana.

----

            AHAAINA (Tin Wedding).--Ma ke ahiahi @ i hala ae nei, ua malama ia he mau makana pa tini, puna tini, kiahi ini, ipukukui tini, a me na mea ano tini e ae, e @ poe wahine kuonoono o ke Kaona nei o Honolulu no ka hoomanao ana i ka hiki ana i ka umi o na makahiki mai ka mare ana o kekahi mau makamaka hanohano o keia Kaona.  he mea hikilele ka ia o ua mau mea nei i makana ia ai, no ke kani ana o ka ole a na wahine e makana ana, a me ko lakou nei ku ana iloko o ka hale me ka ipukukui i ho-a ia.  Aole nae i  hoomaopopo ua mau mea nei, he poe kekahi e hele mai ana.  Ua haawi ia na makana, a ua hookipa ia no hoi na wahine ma ka papaaina i hoolako ia i na mea ono ; o i ai no hi a koe ka mea ai, i ka ka mea ua hele a piha pono ka papaaina.  Pau ka ai ana, ua hoi aku ua poe wahine nei me ka mahalo nui o na mea hale.

 

E @

hala @

mae 3

Ha@

me @

kou @

ia @

 

M @

J. W. @

pili @

13 @

la, @

hana @

 

--U @

You@

mak@

lo @

me@

lohe@

na @

hai @

 

A@

he @

o @

ka @

puke @

i na @

kahi @

 

K@

ka @

kak@

ko @

Ha@

hak@

i @

 

I@

--M@

la, @

ka@

he@

mau@

na@

him@

ni,@

we@

elua@

hele#

ma@

ka@

ka@

ma@

ia@

ole@

puli@

he@

 

@

--I

ha@

ma@

E@

oia@

aku@

Ed@

i@

na@

ma@

aku@

na@

i @

ma@

ha@

ni@

ma@

ni,@

po@

wa@

ka@

o@

no@

ka@

ae@\

wa@

 

Po@

o ka@

ana@

na@

kai@

na@

kei@

ai,@

kei@

na@

Ma@

e@

Ua@

me@

na@

he@

o @

na@

eha@

na@

kei@

ka@

la@

ma@

eha@

kun@

Hon@

ae@

kulu@

kai@

ehi@

loa@

ia@