Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 38, 22 September 1866 — Make weliweli ma Kalihiwai, Kauai. [ARTICLE]
Make weliweli ma Kalihiwai, Kauai.
Ua hooiliia mai ka mea weliweli loa maluna o kahi poe lawaia weoweo ma kahakai e pili ana i ka pali o Kapukamoi, Kalihikai, ma ka hora 10 o ke kakahiaka o ka la hoomalolo, la 8 o Sepatemaba i hala iho nei. He wahi haiki o ke kai e moe ana mawaena o ka pahoehoe a puka malalo o ka pali. He 25 paha anana ka loihi o ua lua kai nei, a ane 3 anana paha ka laula, a 4 paha, 5 paha anana ka hohonu o ke kai ma ia lua. Ua komo nui mai na weoweo ma ua wahi la, ia mau la, a nolaila u nui loa ka poe hele malaila e lawaia ai. Ma ka poalima la 7 ua mahuahua loa ka poe i lawaia ma ia wahi, a ahaaina lealea malalo o ka pali e ku hio īki ann mawaho, a no ia hio ana o ka pali ua lilo ia he ana ma ka pili pali. Ina ua haki ka pali ia la, ina ua nui wale ka poe i lilo koke i ka make, aole nae pela ka manao o ka Mea nana kanaka i hana. A ina ua hiolo hoi ma ka hora 8 o ua la hoomalolo la, ua nui loa kanaka ilaila ia wa. A wela mai ka la hoi liilii ka poe lawaia a hiki i ka hora 10, ia wa uuku ka poe i koe e noho ana ma ke kae o ua lua la, a ia wa koke no, haki mai ua pali hio ia ma ka aoao hikina ae o ua lua nei, a hiolo okoa mai ka pali, a pa mai na pohaku lele o ka lihi komohana o kahi haki, a hoolele i 7 o na lawaia i loko o ua lua hohonu nei i waena o na pohaku e lele ana, a nalowale loa lakou. Ekolu o na kanaka i ola mahunehune, ua eha nee i na pohaku, a pakele loa kahi poe uuku e ku kaawale ana. Lilo iho la ka poe ola i ke kokua i na mea eha, a holo aku kahi poe e kahea i na kanaka o kauhale o Kalihiwai, a o ka pihoihoi iho la no ia o na kanaka o ia wahi. Lohe koke ia no ka uwe ana o na makamaka o ka poe i make! I ko makou ku ana ma ke kahua o ka hana kupaianaha, weliweli okoa ka manao. I iho la "eia no lehova ua hoike mai oia i kona mana!" Hookahi kino i loaa mai ia ahiahi. A ma ka la Sabati a me ka Poakahi loaa mai 5 kino hou, a koe hookahi waie no i nalowale ioa. Eia, na inoa o ka poe i make. Kukuiehu —He kanaka kua wahie no Opupahi. Paakea a me Aimoo—He mau kanaka kumakahiki no Mr. Low. Kimo— He keiki no ke Kuiu Beritania o WaioliKuaiki (k,) Henere (k.) a me Kealohi (w,) no ke kula Beritania o Kalihi. Eia hoi ka poe i eha. Momona, Kahoomana, a me Mauwele. He mau kanaka kumakahiki no Mr. Low. Eia ka poe i pakele no ke ku kaawale ana ia wa. Samuela (ka makuakane o Kimo.) Kamaka, (k,) Aukai, (w,) Akoniia, (w,) He mea kupaianaha loa keia haki ana o ka pali, no ka mea, aole he ua ia mau la, e palupalu ai ka lepo o luna o ka pali, a e nakaka ai. I ka nana ana, me he mea la, ua ae ke Akua i keia mea weliweli ilaila, i mea e noonoo ai na kanaka hoomaloka. No ka mea, ua kaulana o Kalihiwai me Hanalei no ka hoomaloka o na kanaka a ua oleloia, ua lawaia na kanaka ma ia laa ma na la Sabati mamua aku. Malia paha no ka hookuli nui o na kanaka i ka olelo a ke Akua, nolaila mai paha keia poino i mea e hoolohe ai a e noonoo ai. O na haole kekahi i kaheaia me na kanaka Hawaii iloko o keia mau la. No ka mea, ma ka Poakahi oia hebedoma no i make ai kahi haole i ka pepehiia e kahi kanaka Hawaii ina Hanalei, me kona oo mawaena o
ka Mala Ko. O McIntyre ka inoa o ua haole la, he luna na Hiram. Ina ua ae mai ke Akua i keia mau poino i ili mai no ka hookuli o na haole a me na kanaka Hawaii i na kauoha a Iehova, ma ka Baibala, e aho no lakou ke hoolohe i keia leo weliweli e hea mai la, a malama i ka ke Akua. Eia hoi ka pono, nona kanaka a pau loa e lohe ana i keia mea weliweli, e noonoo iho, a e hoolohe i keia leo nui e hea mai nei, i okiia ka hoomaloka, a i hoomakaukau kela mea keia mea e halawai me ka Mea nana i hana. E. J. Waioli, Sepatemaba 11, 1866.