Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 16, 21 ʻApelila 1866 — Ka Aina o Palesetina. [ARTICLE]

Ka Aina o Palesetina.

H E L U :i No NA Mlliw.M, O lorcdane i>;a \\a!e m> ka inuiiwai kaulana nia PiiU-setina. «n iua :i t-k«>iu mau i kahawai »;au u ka '>\u!. O ka mii o na muliwai » hai 11 ma ka umn!».-!■». a i ikeia i hoi nia na [>Hi.)pnla ai?/ » hf m;»»; kahawai mau ole o ka wai. M.n laiia i kahe aku ■ ni kn wai i ka v,a ir.i ;i m , !;•• t»u! ka wai < i Ua.i i ka \va ua. :ii t a i kt- kau maloo e • [>uu aua i.\ wai, a !i<<lc t- U«u!u e maioo ko!-. e no na kahawai. | JNo lsrei!ane. O ka hapa nui o ka lo.i <i keia muhw;ii. aia mawuena o na mauna, he kanaha paha mile ma ka aknu nku o ka moannwai o Gali!.iia. O ke kumu o ke;a muliwai, he punawai nui e kokoke ana ma kahi i kapaia o Hasebeia, n o ka muiiwui e kaiie nnu mailoko mai o keia punawai, ua kapaia o llaī;ebane. Ile iwnkalua paha mile ma ka akau aku o Kaikareia Pilipi, a o ke kulanakauhale kahiko o Dana, ;i mnlaila no he mau j>unawni nui hou, a oia kahi i manaoia o ka muliwai o loredane, n 110 ka hui ai:a o na knhawai hilii e kahe aua mni keia mau puuawai aku, lilo ae lu lakou i muliwni houkahi, e kahe ann a hui nku me ka muiiwai o Hastb:)iie, a i ka hui ana o ke- j ia mau muliwai lilo ae la in o lort'dane, a 1 mai lail i aku a i ka Moanawai o Hule, ; he iwakalua kuinamaluna mile niai ka 1 punuwai mai. aole f.ao i maopo[»o ka inoa o keia pun..wai. oia ke [»oo wai o na mu- ; liwai a me na puuawai a nie na moann- ' wai o keia muliwai kaulana. Ua pipii ne j ka wni mnloko ae o keknhi wahi kio-wai, i ewiilu a he umi p;iha rodu ke annpuni. I ; kekahi wa. i na kau maloo, he nui loa na ! auwai hilii e kahe ana no na mile ekolu ; ma kekahi awawa ololi, nkn, he nani nae, j a ua kanu nui ia no hoi i na mea kanu, | a kahe loa'ku la ka wai maloko o kekahi | nuwaha hohonn ulinli. lipolipo, no nn mi- ! le eono, a hiki wale aku i keknhi kula pele, a ma kekaiii waiii pohopoho maluiki «'ikn o ku moanawai o Hule, a kahe aku la ma ke kula, ewalu a he umi paha m:le. e kahe mai ana no hoi nn auwai e ae iloko o keia muliw.i, a koino aku la ka wai ma ke kihi komohana akau o keki\i)i lokowai. O kekahi mau knhawni e hui pu ana me ka muliwui llasebane i ka wa mamua, o ke kumu o kn muliwai | o loredaue, ua ike iea ia ma Bania n ma Teieel»;-Kadi. Ma I3ania (i ka wa ka-' hiko o Pane;isi 110 ka hoomana lana) ua kalie mui kekahi mau auwai mniloko mai 0 keknhi a-na nui akea, maioko o kekaiii papa poh.iku ma ke o na mauna, ileisa, a maluna pono ae o n-nu n me kau wahi e ne no hoi, ma kekaiii mau pohaku e ku pololei ana iiuna, ua oki ia i kekahi maii kia pohaku i mea kalai kii j pohaku. A maanei o Herode i kukuiu ai | 1 iunkiui no Angeseto } a nialalo aku o j laila keknhi kulanakauhale, a ke koe nei ! no ke koena. Ua olelo ia, ua kiola ke i Alii Piiipo i kekahi mau opala ma ka Lo- j kowai o Piala, n un pukn mai ia opala ma j ke n-na o Paneasa, a nolaila, he oiaio, o j kein lokowai, oia no ke kumn o ka muli- ! wai. Ain no keia loko ma ke kukulu he- ! ma, he 15 miie ke kaawale, n he hohonu j a he poepoe e like me kb pola, a no ko- ■ na poepo« loa no hoi. I l«>aa ia Kapena i Irabe ('Oapl Jrby) iaia e hele ana mai Da- | maseko aku i Binia, n he 12 mile ka lo- ' ! ihi mai Bunia aku. O ka lua o ka muhwai o loredane, e I iike me kamea i haiia e ka poe kahuua ; o ka wa kahiko. aia ina kahi e k«pa ia 5 nei i keia wa o re!cele—Kadi, ua nneane ekolu mile ma ke k<«mohaua aku o a-na ma Bama. O Tela he wahi puu ma ke kula a he pnlahaiaha loa ma ka piko, a malaila elun mnu wai mjpona, he nui loa kekahi o laua. A o ka wai i puka : niai, u.i iilo i auwm, i nnenne 13 iwilei i mai kahi aono n i kahi noao, a kahe aku j h me ka ikaika loa mahina o kahi aa, a hiki aku ma ke kuia malalo aku. Kahe aku la kt~i:i wai a hnla '1 mile, alaila hui ! aku h me na muliwai ma Bania s a hui ae ln lakou a lilo i muliwai loredane, a mai l.iiia i kahe aku ai a hui roe ka niuliwai Hast bane, n |>ela aku a i ka Lokowai Huie. A niawaena o keia mau Lo- , kowai, he aina kiekie a awaawaa, e wai- \ ho ana, a malaila i kahe aku ai ka muli-

wai loredane, he 10 mile ma kekahi waiii awawaoluli a pakauakee, he ikaika ke kafie ana o ka wai maluna, a he luihi hui maialo, a he ekaeka no hoi ka wai. Elua pha mile inalaio aku o ka loko, he alahaka maiaila, i kapaia o ke aiaiiaka a liidoba, a maanei he 60 kapuai ke akea o ka muliwai, ac-l kapuai ka hohonu. Ua oleloia i ke kahe ana o ka muliwai loredane mnloko o kn Lokowai o Genesareta. aoie i hui pu kona wai me ko ka ioko ? a ia no hoi ka mea i oitio ia no na muiiwai mauaena pono o ka loko e lana mahe ana ka wai. O ka iuipa kuulana loa o ka muliwai o loredane. oia no kela liupa e kalie ana mawaena o ka lukowai o Tiberia a ine ke Kai-Make. Aohe he nui o ka niea i ikeia no keia hnpa mamua. aka. ua ana pono ia i keia wa (me ka moanawai Make pu'kekahi) na kekain haoie Amerika, maiulo o ke kauoha a Lulanela Liniki, (Lieut Lync'u) o Amerika lluipuia. Ua hoomaopopo iea ia, ua oi aku niuninn o na kapuai he tausani ka iiaaiiaa o ke Kai Make malalo aku o ka moanawai o Tiberiu. A hola ka monnnwai o Geneseret;i, kahe aku ia ka muiiwai ma kekuiii awawa akea o Gora fGhor) a o ka inoa ia a na kamaaina i kapa ni, no ka haahaa oia wahi. Ma kauwahi he umi miie ke akea o keia awawn, a ma ke kauwaiii eiima waie no, a lie mau mauna ma kela aoao a ma keia aoao. Aole no i knhe poiulei ka muliwai mawaena-konu o Gora, o ke kahe ana ua iiiki ma ka aoao komohana o na puu, alaila hoi iiou ma ka aoao iiikina, aka, mawaena-konu no o ke awawa ke kahe nnn a hiki i ka Moanawai Kni Make. Maloko o keia awawa, he wahi awawa haaiiaa iiio kekaiii, a maioko no hoi <ūa, he wahi awawn haaiiaa iho no, a ipalaila ke kahe ana o ka muliwai; a o ke awawa maloko ua anenne hapnlua mrie kona aken, aka, iie uliuli a he nnni launa ole no hoi, ua iioonani ia ina iaaiaau, a o ke awawa nui iioi, he oneanea wale iho no, a o na kuahiwi a me na muliwai o na aina mnluna, he inoino a iie koiiu ole 110 hoi. O na mauna ma ke komoiiana he papaii loa, a o na mauna hoi ma ka hikina he kiekie a he nnni no hoi, ua pii ka-moe ae mai ke kumu a hiki waie i ka welau. O ka wai o na muliwai ua moakaka ioa, a ua piha i na ia he nui. Ile hnihui no ka wai, aka, aoiie ono. lle lepo loa ka wai ma kahi o na wai-iele a me na wai kalie, aka, i ke kaiie loa ana a hiki ma ke Kai Muke. ua kaiie aku maluna o na wnhi i uhiia e na lepo pnkilo. Aohe like loa o ka iiohonu a me ke akea o kn muhwai ma na walii a pau, a i keia kau keia kau o ka makahiki. Ua hana o Kauka Soa (Dr. a ua loaa ia ia akea iie kanakoiu iwiiei, a o ka hoiionu eiwa knpuai. O ka wa waikahe aia i ka maiama o Aperiia a me ka hapa niun o Mei, ua piha loa na muiiwai i ka wai, a no ka piiia loa. ua hu aku kn wai ma na w:»hi mliomoie o ka muiiwai, a he nui na mea i hoike wale ia ma ka Baibala, (losh. 3:13; I Odiannlii 1*2:15; ler. 12:5; 49:19 ; 50:1.) 3. Vo Kisona. No ku nui a me ka ikaika o ka wai o keia muliwni kahiko, ua puiumi ia aku na kna o Sisera e like me ka n.ea i haiia ma Lunakanawai 4:13. He ikaika loa ka wni i keia muliwai i ka hooilo, e kahe ana mai ka mana mai o Tabara. a hui pu mai la ka wai o ke kula o Esedaraeiona a me na puu e kokoke mai ana, n&a, i ka makalii, ua maloo na wahi e ae, koe kahi wai puna. ma Karamela komoaku ka wai ma ke kaikuono o Akara, e kokoke ana ma ke kumu o ka muliwai o Karemela. 4. Ao Belusa. E kapa ia nei i keia wa o Nara Karadmusn, ua kahe aka no kona wai i ke kaikuono o Akara. He wahi kahawai uuku keia, aohe i haiia ma ka Baibala, a ua kaulana ia no na mooieio mai na kupuna mai. a o ko laiia one no hoi kai hana mua ia i aniani. 5. O kekahi mau muliwai kaulana e ae, ua kahe mai a ua hui me loredane mai ka hikina mai, oia hoi o lamuka, o laboka a me Arenona. O ka lamuka i kapaia hoi o Seria!ela, i ka wa kahiko naeo Hieromaka } ua hui keia muliwai me loredane, eiima mile mai ka lokowai mai o Genesereta, o kona kumu he wahi

; loko uuku, hookalii miie ke anapuni. ma i Mezare;ba. he 30 mile ma ka hikina o . lortdane. He wahi kahawai maikai a | nani no hoi keia, a he nui kona wai e kahe ana iloko o loredane. 6. -\o īahoka. I kapaia i keia wa o | Zeraka, he wahi kahawai uuku no keia, I e wiii ana a puni kekaiii wahi awawa a ■ iiiki i lalo loa, a aohe no he nui o na : laau e iike pu me kau wohi e aku e ko- ; koke mai aus. He aiai loa ka wai, he oioii a he hohonu nae keia wahi kaiiawai ; a iie ikaika ioa ke kahe aua o ka wai. i 7. J\o Aienona. I kapaia i keia wa o \Vade M«Hloj<;be, ua kaiie aku kona wai a hui me ko ke Kai Make. O ka muiiwni no ia o Moaba i hniia ma ka J)aibaia. La kahe mai keia muiiwai mawaena o kekalii awawa nui iioiionu poopoo, uohe no iie nahelehele loa e iike me na muiiwai e ae. Aneane maioo no ka wai o keia kahnwai i ka makalii, akn, i na wa e ae a pau, lie nui no ka wai e kaiie ann iloko o ke Kni Make. DON PEDROS BaR TI'OH'MNE ) Co. Califoknia, Mnrch > 16, IS6G. \ Ia Rf.v. L. H. Kulika ; Aloha oe. Ua loaa inai kau paiapala ia'u, i kakauia e oe inn ka la 9 o Fcbeluari, M. H ISG6. Aka, ma kou kauoiia ia'u, e hai aku i ko makou neho ana na kanaka Hawaii a pau ; nolaila. ke liai aku nei nu. ' 0 ko makou noho ana i keia wa, he kauliiiii, aole akoakoa ma kahi hookahi, aia kekahi poo ma Columebia, a o keknhi poe, aia ma Buttle Salu, Buttle Co. o kekahi poe aia ma Ber Valle Mariposa Co. a o kekahi poe 1 ua hala aku paha i San Atonia, pela kuu lohe mai, a o makou no hoi eia ma Don Peilros Bar, Tuolumne Co. Nolaila, hiki : pono ole ka launa pinepine pu ana, nka ua hiki mai ka lakou mau palapala io'u nei, e hai mai ana, ua noho no lakou me ka makaala ma na halawai, a ine ke kula S .bati, a ke ao aku nei i na Ilikini ma na hua pala» I pala. pela mai kuu lohe. Aia a ma keia ; mau la iho, e hele ana au e launa pu aku me iakou, a iauna pu aku au me na knnaka Hawaii a pau, alaila, e hai hou nku no au. Eia keia, e haawi aku oe i ke aloha o Ha- ; riata Kulailua ī kou kaikuahine, a ke manao nei oia o kou kaikuahine kona hoa aloha inaikai. E hoomalu mai ke aloha o ka Haku o lesu Kristo mawaena o kakou a pau. ; Aloha oukou. L. H. Kapuaa. | E ka Nupepa Kuokoa e; Aloiia ob: j Ma ka la 21 o Mei, 1565, oia ko makou I manawa i haalele aku ai i ke kulanakauhale • o Oregona (Oregon city.) Ma ka la 5 o i lune hoi ko inakou hiki ana mai ina ke kua- | hiwi nei. O ka nui o na mile i kaahope ae ; mai Oregona mai 457, ua kaahope keia mau ; mile ia maknu me ka hakaiia. ! A i ko makou hiki ana inai, eiua kanaka e noho ana, ka niea nana i hookamaaina mai ko makou hiki malihini ana. Ma ko loua : home makou i hooluolu iho ai no na la elua. Ma ke kolu o ka la, hoomaka ka eli ana i ke «rula malalo o ka lepo, ekoiu eha da!a ka : ka loaa i ka la a ke kanaka hookahi, a oi , aku i kekahi la. a emi mai i kekahi, aka, o ka hana hooiimaiima ka mea i oi aku maj mua o keia. Oiu hoi, elima dala no ka la ; hookahi, pela i na la hana a pau o ka hebe« ; doma. Eia hoi kekahi, he pii ke kuai o na mea j ai, penei. He 20 keneta no ka paona palaoa, i he 60 keneta no ptma, he 50 keneta no ka paona ia, pela ka pii o ke kuai o na j mea a pou. Ma ka la 2 o Dekemaba iho nei. hoomaka | mai ka haule ana o ka hau maluna iho o ka • ili o ka honua. pau ka makou bana ana, ma | ka la e 3 ae hoi, haalele mai kekahi o ko j makou mau hoa hui aloha, hoi aku laua i ; Jacksonville t Oregon. O na inoa pakahi o j laua T. Kalawaianui, a me M. Kaauweaina, i o:a hoi na kamaaina o ke alanui o keia hele 1 maiihmi ana, koe iho makou eono, elua kaj maaiaa awalu, eia na inoa G. B. Kahinano, | C. Mahoe, J. Kaluaapnna, W. H. Lewo, D. 1 Keomo, Meke, ii, S. B. Kanakaoui, J. Pu. j hene, o ka mea nona na inoa mahope nei, o | na kamaaina ia o ke koahiwi nei, o kekahi | o lakou o kamaaioa ua hele aku i ka Maine ! Hou (New Mine.) Aia ia Maine ma ka | hikina akau o ka makou Maine e noho nei, ; o kona loa mai enei aku 260 mile. O ka | inoa o ka Maine Blafck Foot M. T. mai laila mai ko makou lono, i na malama i kaa* hope ae, hookahi haoīe i loaa ke daia gula $2100 i ka minute pokole. O na bjiole hoi o kela wahi keia wahi ua akoakoa aku lakou malaila, e Imi ana i na puupuu nui i oi ae mamua o keia. O ka Maiae i haiia ae la maluna, na ke- ! kahi kanaka Hawaii inē kona mau hoa hui

haole. na LiLou i i;r.i a lt»a, o ka iaot o m knn.iK-i la J. l>. KamaiH', a o kona wahi Makaho, Honolulu, he kumukala no ia ma* mua no K:\umakapili. Ei.t kekahi. e 7 kapuai S iniha ka hohonu hau aoie no i jviu ka haule ana.a k« noho nei no makou nu' ka maikai. hookahi h«na he oki \vah;o, a kauo nui maluna o ka hau. a hiki i ka hale pau ka hana nna, he hoa ahi wale uo. A hiki mai hoi na malaina oke kau, ao!e i ikea'ku ko laila !a. ame ka how, no ka mea, he wa, a h* manawn no na mea a pau i hanaia malalo iho o ka h. M* ke aloha. (}. H. Kj hina.no.