Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 15, 14 April 1866 — He Haiolelo na Tatina opio (Rev. T.Tatina.) [ARTICLE]

He Haiolelo na Tatina opio (Rev. T.Tatina.)

Ma Kawaiahao, ) Aperila 9, 1876. \ loane 3 : 14, 15. 41 A e like me ka Mose kau ana i ka nahesa iluna ma ka waonahele, pela e pono ai ke keiki a ke kanaku e kaulia'i; i ole e make ka mea manaoio ia ia, aka, e !oaa ia ia ke ola mau loa."

Ua olelo mni o lesu Kristo i keia mau olelo i ka manawa i hooniaka ai oia i kana oihana. Ua akaka lea ia ia ka liopena ehaeha o kona ola ana, he hopena ehaeha no, aka he kaulana no hoi. Aole naaupo oia i kona hele ana ma ke alanui o kona ola ana, me ka liuliu ana 110 ka make kaumaha loa. Ua ku wiwo ole o lesu iwaena konu a ka ehaelm a me ka make, me ka malie o ka uhane, me ke akaka !ea o na pilikia he nui wale e hiki mai ana maluna opa. Pela no oia i kupaa ai no kona manao aloha ia kakou. E like me ko ka la olinolino ana, me ka powehiwehi ole na ao o ka lani, me ka ike ana hoi i ke alaloa o konu hele kaapuni ana, mai kakahiaka a ahiahi, mai kahi makahiki a kahi makahiki hou aku, pela no ua waihoia ka noho kanaka ana o lesu Kristo imna o kona mau maka, me ka hoopuehu ana o na mea maopopo oie ia, a me ka weli ana o na mea i huna ia, pela ua ike akaka loa oia i kona mau mea olioli a pau ma ka honua nei, me na mea kaumaha no hoi, kona kaua ana a me kona lanakila ana i ka hopena, ua ike maka oia i keia raaa mea a pau i ka wa i hoomaka ai oia i kana oihana aloha ma ka honua nei. 1 ka wa kahiko, iloko o ke alaula o ka moolelo o na poe ludaio, ua weliweii loa kela mau la a ua kaulana no hoi me na hoike ana o ke Akua ola i kona Mana a me kona nani. ua hookokoke mai ke Akua iaia iho iwaena o kanaka, a ua ike maka iakou i kona kiekie a me kona inaina. I kela manawa oia ponoi ka Alihikaua o kona poe koa, a nana no i alakai ia lakou maloko o ke ki& ao i ke ao, a maloko hoi o ke kia ahi i ka po, i kela mapawa hanai oia ia lakou me ka ai mai ka lani mai, ja manawa iho m&i ia oia mai ka lani mai, me ka naoi a me ke kiekie weliweli maluna o ka maooa o Sinai, i kela manaw a kau ,tn&i oia i na hoopai aoo e malunao kona mau enemi, i kela manawa ua kamakamailio oia ;ne Mose, a ua boifa iaia i kona nani. Ua noho makau aa kaoaka a pau i keia wa, me be mea. la, e ku aoa lakou imua o ke alo o ke Akua; a ua like kona ano me he ao eleele la, i makaukau ia e anapu mai ka uila, a i ole ia, e ninini mai ka ua pomaikaū Peia'no, ua hoolaia lakou mai ka hiamoe a me ka oaoea, a ua lilo lakou i poe oo&kau, haipule %oi i ke Akua. No ka noho paiaka aoa o ka poe Iseraela, nolaila na hele koke no o iehova i o ia, me kona inaina a me kooa abo« nui hoi. Mawaena. o kana mau haoa Maoa imua o ka Ueraela, be mea nui loa keia i oleloia iloko oke kumu manao. Aia ma Nahelu 21: 4—9. A mahope iho, i ka wa o

Heiekia ke ain o ka iuda. I«w aku !n ia i na heiau, wawahi iho la i na kii. a koa aku 1.1 i na kii a Asoterota, a uiupa iho la i ka oahesa keieawe a Mose i hana'i; no kn mea, ua hiki aku ke kuni a na maiuio a ka (seraeh i ka inen aia iaia, kapa aku la keia ia mea, i*e *• wahi kei?awe," a ma ke kumu manao ua i mai nei o lesu Kri«(o. Kamahao paha keia roau olelo ia Nikodemo ke alii o na luiiaie, i kooa noho ana; i knna kamailio «n& me lesu, i kela p<* maha pomaikai. Ua heiuheiu pinepioe oia i ka mooieio o k& Iseraeia hewa, ka inaina o ke Akua a me ke oia ano e a ke Akua i haawi ai i na mea i nahuia e ka nahesa wela. Aka he mooieio waie no keia ia ia, aoie e ae. Ano hoi, piiipu paha ia me ka mahaio, i ka wehewehe ana o lesu i keia mooielo kahiko, a me ka iilo ana ua moolelo nei i hoailona kupono o kona hana hooia, kaulana oiau>, "aolo ioa he kanaka i oleio like me keia kanika." No ke aba ia ka hoohulike ana o iesu i kona kauiia ana ma ke kea me ke kau ana o Mose i ka nahesa keleawe iluna ma ka waonahele ? Heaha ia na mea like ? I. Ua iike na mea eiua i keia, aoie loa he ola ma na mea e ae—Peia no i lia \va o Mose, ua hoolaha ka make i kona niea weiiweli ma ka lehulehu o lseraeia. Ua heie nihi maiie no na nahesa weia mawaena o kanaka, e nahu nui ana ia lakou me ko iakou mau niho make, aole mea i pakeie. Pee no lakou, ina paha hiki lakou ke hoopakeie ia iakou iho. Maaiea ioa iakou ika hunaana. Aoie ioa hiki ke hoopakeie i kekahi. Leie no na mea wela, naliu iioko o ko lakou hale lewa, iioko o ko lakou wahi huna, aoie wahi kaawale. Aole loau kekahi ika maluhia. Ua nahu na nahesa weia, a hahai koke no ka make mahope o lakon. Aoie ola kekahi ke nahuia ena mea wela. Ua loohia lakou a pau eka make wikiwiki, a weliweii, ehaeha. Ua kolo ka mea anaana waiania (mawaena ae o na aa koko) e hoopiha ana i ke kino a pau me ka hui nui, a ioaa i ka puuwai, aiaila, haumia, a paniia ka punawai oke ola ana. Peia i lanakila ai ka make weliweli mana maluna o na mea a pau, na kane, na wahine, na kamalii. Plha loa paha lea lehuiehu me ka haunaele a me ka makau nui. Auhee mai lakou ika inea nahu hoopai. Aie iho la ka makemake o ke oia ina manno aioha a pau. Aole kanuia na kupapau. Aole malamaia ka poe mai. Owai la ka mea hele iwaho e halawai pu me na mea wela ? Lanakiia kiekie loa ka make. Peneia ke ano oka honua ika wa o /esu i hiki mai ai. Hoopunana ka make maiuna o na mea a pau ; mama a weliweli ioa oia i kona haiiukuia ana. Aole maka e aloha—aole mana e ola ai.Ua lau mai oia i ka make maiuna o na kanaka a pau, no ka urea, ua pau lakou ika hana hewa. Ina e loaa oie kahi mea hooia, ina uamake na kanaka a pau ika make mau loa. Ua hoao na mea i nahuia i na laau a pau, a ua lilo lakou a pau i mea ole—i mea make, alaila, huli ae la lakou i ke Akaa, me ka pule ikaika haahaa. Peia no, oa hooikaika na kanaka i na manawa a pau, e foaa kekahi pn* kele eae ma» ka make mai—a ua holo ka make maiuna iho o kona lio ienalena maluna o lakou, a ua hahai akt) la kt po mahop# ona. A mahope, huli paupauaho aku ia lakou io lesu in, hoola mai kela ia lakon.

11. Ua like 'ieia mau mea elaa mn keano o ka hoola ana. Ua hana o Mose 1 nahesa keleawe raa ka like ana rae Im moo wela, a kau aku ia m mea maluim o ka laau—a o ke kanaka i nahuia e ka we)a, i ka wa i nana aku ai oia i ka nahesa keleawe, ua oln ot». Pela no, ua kahiko o !esa' iaia iho rae ko ke kanaka kino—Ua hoohalike oia iaia iho me na lawehala, ma ke kino a ma ka uhane no hoi. Ua hoohaahaa oi& iam iho malalo o na kaoawai, a ua malama oo hoi lakou. He kupanaha ano e loa keia, ua like !oa kona ano me ko ke kanaka, me na lawehala—aka, pili ole ka hewa io na'la ; maemae loa ia e like me ki la laelae—Noho ka maemae a ine kē aloha iioko o ke ano o ka paumaele rāe ka inaina. Aole ola iki iloko o ka nahēki, he apana keleawe wale 00, aka. o Kristo, oia no kn mea nona ke oU ana o na mea a pau.—he mana kona no ka wiiho aoa aku o kona ola, a he roana kona no ka !awe hoa am ia. Mai kana makaq» ke ola o ka iehulehu, mai kona inaina ka make, he heailona ka nahesa ho kona oawaiiwali wale no; kona hoohaahaa aoa. Aole maoa ko lee kele*wr, aka poin maf ka oabi o ke Aku* mai ke kple«we aku a hoola' i*fca mai. Xoo4 iho wale no Kristo. Kupanaha wale ka hoomana atta o poe beiaela i ke keleawe » ka wa o Heaekia, »o ka mea, oa kaili <ria i ko lakoa mau kahiina n»i ka make «eiiia mai. Aka, aole hoomaoakii %e hoonaAakakoa iaiesu Kristo kupooo 100 k# hooiMiikai iaia. '• £ pono oo ke keiki hipa i pepehiia, ke loaa ia ia ka mana a me ka waiwai, a me ke akamai, a

me Wn tka»kra, iimlk *>*m, ft me ka niah'i me ke aloh#." " N*o ka mea t *oit> <i«a n t ki oohoalii, ivo ke keik* hij» ho»« ke aloha ; roc kn iwnu a roe ka haoohaai*, n nvc ka nu - na ia no aku« m *a aku." 111. Ua like hoi keia mnu moa elua uu ke kau ana iluna.« oa uiea haola. Ln!\ i Mose lea nahesa keleawe a kau ia mea nwiluoa iwaepa konu o ka I«rncla« i mea e h»ki ai i na kanaka a pau ke nana'ku io ua \\. Pela no ma ke kea. roa Kalavari ua Uul;.n ke keiki a ke kauaka. e hiki 1 m» kauakn a p«u o ka honua uei ke nana iaia. Ina o kaulia au iluoa, mai ka houua ako. e auanei au ioa kanaka a pau io'u neL K»« kaulia oia imua o kakou. Ka mea nui lt i a hanohano hoi i(oko o ka gioolh'o o kv uo nei, mai kona kea ua huai na ]>omaikai a pau, o kona koko, oia waie no ka inc.\ i hoopakele īa kakou mai ka make nt>. K uan.i i ke kanaka, e nana ana i ke Akun. 0 U nahesa, he keleawe wale no, a ua ike o!e n i mea mana i hanaia mamuii ona. iunop«>po ole ia ika ehaeha, aole hoi ka olioli. Al:i ua ike ke keiki a ke kanaka i ka elia n me k;i make. Ua kauia na la\vi>ha!a oke no n.-i maiuna ona, ua nana inaina mai ke Akua ia ia. Ua inu ia i kekiahao kn inuina oko Akua ine na okaoka n pnu. Kaulnua ioa kn mooleio o ka nahesa, he hoailona pi'i |h>no m no ka hooia ana o kannka, aka hiki o!c ia ke hai aku i ke aloha a me nu kaiim'nha oke keiki ake kanaka. Ao!e ioa he hoa». lona no keia; e nana kakou i ke kon, ika mea i kauiia ai oio. Ku mehnmeha ko kea aole mea like, he ano e kona, he uaui u ke Akua Mana Loa.

IV. Ua like keia mau mea elua i il»e ia ma ka mna nna, pela wale no e lona a» ko ola. Hooknhi walo no kauoha, e imna. oke kanaka i nahu ia e ka nahcsa wela, ika wa e nann aku ni oia ika nahcsa keleawe ua ola oia. Me ka mnka oka mnnaoio e nana ai kakou a e ola auanoi kakou. He inoa akaka lea kem, aole hemea pohihihi, he manaoio wale no m KTisto; he hilinni waie no maiuna ona i na manawa a pau, nole loa o]a ka iseraela ma na hana, ma t\a mohai, nnle ma na mea e ae, ma ka nana wale nna no i ka nahesa keleawe. Pela no, aole e hiki i ke kanaka ke lapaau i&ia iho ke oie oia e nnna i ke kea o Kristo, inae make koke oia. 0 Kristo wale no ke kahunalnpaau, i hele kakou i ona ia e ola auaoei kakoa. V. Ua like keia mau mea elua ma ka unkiwiki oka hoola ana. Ika wa e uana aku ai ka inea i nahu ia i ka nnhesa keleawe, ua ola ia, ola koke no. Ika mannwa no e nnna ni ia wa koke noe ola ai ka mea mai, ioa aueane makp )oa ia ua ola koke ia ke nana o»a ika nnhesa. Olelo ke Akua i na mea a pau e nana i ola. Peln no, ina nana kakou i ke kea o Kristo, e iona koke no ia kakou ke aloha a me na pomaikai o ke Akua. Ua hoomaka ia kela kuikahi o ka mea manuoio ma o (esu Kriso la, a ua pau ka noho pio ana mnlalo o ke kanawai. 1 kela wa pau koke ka hoohewa ann i ka make, a ioaa iho U i ke kanaka ka nmkana oke ola mau ioa. £ like me ka pili nna o na lala i ke kump waina, pela auanei e |nli ai kakou ia Kristo ke manaoio kakou. Aka, ma ka boobalike ana ī keia man mea elua, ua kue laua m* kekahi ano nui. O ke ok o ka mea i h*awiia i ka mea i nahuia, be hoihoi w«le ana oo ia i ke ola mua mnmaa ae, aohe m«a e ae. Ua lilo ka mea make iioko o kooa aa i mea ole, a ua |<ma hou iaia ka oiioli o ka ikaii*, nkn, like loa keia ola hou rae kela oia kab<ko, hikiwnwe, onipaa ole, pilikia; niake. ke qia e hola aoa mamua iloko oko lakou oa kokp. Ku no ka mnke inamua o Uiou t e kali ana uo ka la i waeia. Hehoopanee wale no keia no ka make, he la i » ka mea i hoahewa ia i kona hele ana ika māke. Aka, o ke o!a i hanauia e ka manaoio i ke keiki a ke kanaka, he oU liou kmai ka make mai. He ola hou no ia. keola am n mau loa aku, n\e ka pomaikai, me ka ehaeha o|& ame ka nani nui waie. Aole loa he maoa e hiki ai ke hoopau 1 ke(a ola a»ja, aole hoghalua ke aka make Itoko o ka pouli mamua •e, e apo ia oe iloko o\ioha poti. Aole e ala mai na pilikia i hoopou ai i kona pomaiAole e hiki mai ka inai, a me ka oawaliwili % hoomainoino. Aole t e hiki mai ka nele ona makamaka. O kela t ola he ikaika,a he nani mau loa kona. £ia ke ano o keia oU ana, he oU a mau ioa aku, me ka mahuahua ana ae o ke aloha, a ine ka po* maikai, aole loa he palena e hooki i ka hel* ana, a me Va olioli ana, aka # be maluhia a mau loa aku. ke aloha ana a mau loa aku t me Krislo a mao loa aku. Oia no ke ola «nao loa". Owai ka mea nana ole aku ike kH a loaa hoi i keia o!a, '

Kei keia hooU aoa i& kakoo. fcei kela kook ao» i ka wa kahiko, kupanaha loa ke ola o ka* meae make aoa, i kn nana wale ana i ka mea keleawe, malamalama mai ia ka nani o ke Akua mai ka Nahesn mai, a

mai. Aoie mea hiki l»« boo!a peU, oke Akui wak 00. Aka, ot nuitt kaoaoi o ke k*ul» ia ao* o ke īeiki a ke kanaka ipamua o k?tyu. nie ka niaikii o.Jc^ uhane mamuā oke kino. E like me I» oa,Ui o ke o-a hou. mau Joa, mamua o le ola kahiko e pau aoa. E like me ka maikai o ke keiki a k<? kanaEa mamua o ka hakioa keleawe. Ua h«» ia pa meap pau loa, e piW ana i kaaaka, ma ba kea o Kmlo. 0a apo oia i oa k»flAJ«i4 paM- Oke aloha kaulana keia, aole hiki i na aneia ke aloha nui ae. Nar» mai la Iki honoa nei ike kea me n« maka nloha, o#e. kahe no mai ke kea mai ka punawal oke ol» mau loa. Mawae* na konu o tre k*» U o ke oo nei T o ke ao pauole. Okē k<A, oia no ka noni i hoikeia o ke Akua i ike maka ole ia.

I(ia olaio keia rnaa mWi nui wale ka hoahewa ana no ka hoole aha i keia alohii ka« mahao: Ano e kon4 ahonui ia kakou. Ina mahalo ole kakou i kela nani, ina hooikaika ole kakou e loaa keia makana, hookaofnaha kakon i laia aloha, ina hoowahawaha kakou i keia Hoola, ina kupono ko kakou hana i keia hoahetvti ana, ike no kakou ika hehenaaoie ike kanaka. Irs nanea ko kakou ano, mahope paha weHweli loa. Ua kaolia ia 6 lesd i kaftio aku ia i na mea rt pau i ona ia. Ano ke kau nei oia imua o ke ao nei. E nana iaia ma kona lima, ame kona wawae, a me kona poo, lei ia i ka lei •lii kakal&ioa, a o ia 'kona aoao, kona ehaeha, kona oloha, knulia'i oia i keia la, e kauo ae iona la i pakele oe ika make. E nana a oia, e ola a aloha, e aloha a hana.

E hiki mai ana ke anohou ae, aole mau loa kona kau ano ma ke kea, a me kona nonoi ana, aole e noho loa nna kuu uhane me kanaka. A e iho auanei ilalo ke keiki ake kanaka inni ke kea aku, a huna kona aloha a mo kona ahonui me he aahu o ka Lunakanawni la, a pii i ka Noho Alii o ka hoahewa ana, i kela wa aole ka mea pepehiia, akn ka mea pepehi aku, pehea kona manao i kela manawa. Hiki anei ia oe ke nana iaia f kela wa ? He in?a weliweli ka haule nna iloko ona lima oke Akua ola. Aka, aole e pakele kekahi, nana no kakou a pau ia Kristo, kulou kakou a pau ia Kristo, nokamea, ua hoohiki mai la ke Akua. E na« na no oe i ke keiki a ke kannka ino ke kea, a i ole ia, i ke keiki a ke kanaka nia ka nolio'lii, kulou no oe inalalo o ke kea, a i oleia malalo o ka nohoahi, noho no oe malalo iho o ke kea, a » ole ia. e pepe loa auanei oe i ka nohoulii. E hoolohe ano ika lesu kahea ana ia oe.