Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 13, 31 Malaki 1866 — I na Makua. [ARTICLE]
I na Makua.
E JiA Maki'a ; Aloha. oukoo. Ul wehe ako no au nnu» o oaWou, m« na rawt e pili ana i ke ao aku i na keiki • pau a ou* kou ma na mea kupono, a me na mea maikai ano nui o ke ao ana'ku ia lakou ma na waponoa «naikai, no ka mea, o ke keiki ea! he waiwai inakamae loa ia a ke Akua i haawi mai ai nou, me ke kuai oie ia e oe i na dala he hanen me kanalima. Nolaila ia oe e ka makua, he pono ia oe e ao akahele aku i kau kaikamahine paha, a me kau keiki kane paha. No ka mea, o oe e ka makua e ao pono ana i kau kamaiki hanau kahi ea, he waiwai nui no ia e loaa mai ana inahope, ke hoolohe ke keiki, me ka ae pololei ana mai ina oldo ao a pau a olua, Alm, ina ua hu hewu ka olua ao ana mawaho ae o na pale. na o kou mau kanawai e Papa, a me Mama iao aku ai, he mea pono ole ia. No kt mea, o ke ao ana'ku i na keiki ma ka ao&o maikai, he dia hoomanao ia na kou ohana, iie pohaku gula hoi no kou mau ia. A o kn makua hana pela me ke ao ikaika i kaoa mau keiki m* na mea pololei, oia no ka Paulo i hoapono ai. NolaiU hoi, ha pono M * na nnUnn * , n «n inea e haiia aku la.
Aka hoi, o ke ao ana'ku i na keiki me kou ano huhu inaoli e ka makua, me ka hana in° aku, kuamuamu aku, a hahau ino aku i na laau, papai ino ma ke kikala paha, a hoopuka aku paha i na olelo pono ole awahia imua o kau mau keiki. AlaiU, oia hana ana au e ka m»kua pela ea. aoie ia he ao, aka, he hanaino maoli no ia au e ka makua i kau raau keiki, no ka mea, o kau mau olelo ino a pau ia wa, me ka pane nui ana o kou waha. Aia no malai!a na pepeiao o kau keiki kane paha, n o kau kaikamahine paha| kahi i hoolono ai, e aho paha kc kanaka kuli he koiuiu ka lohe ; mamua ae o na popeiao 0 kau mau keiki. A i ko iaua la lohe ana, kupu iho la ka manao kuko ino loa iloko o ka naau o au keiki, a o ko laua ohumu iho 1 a no ia e hele aea wale aku ; a noho hoo. pilimea'i wale aku no me ka poe e, ka poe hoi aole noloko «e o ko olua puhaka. A ma ia mea, ke olelo nei au ; aohe pono e hana iki kekahi makua ponoi paha, a makua hanai paha, pele i kau mau keiki, he mea pono ole loa ia. Aka hoi.be ike'nei no P**ia kekahi poe i kekahi o na makua e hana ana pela i kau mau keiki, he mea pono ole loa ia. Aka hoi, ke ike nei no paha keknhi poe i kekahi o na makua e hana ana pela i kana roaa ke«ki, me ke ao pololei ole aku ia iakou, a me ke alakai ole aku boi i ko iakou mao kapuai ma ka aoao e poma,. kai nui ai. No ka mea, o kekahi poe i loaa •k oa keiki, I» alee noi nei Ukoo • loea mai ona wahi keiki i wahi hooilina'ku no M la palupalu, a o na la no hoi a ka poiao • kau mai ana maiuna ou e ka makw, «a loaa no kahi keiki, ka mea nana e huoa i kou oMie* lohe ana, ke hiki mai kou mau la e hoi aka ai * mau, kaki hoi, aohe makamaka, aohe hoa'loha, a oa loaa kahi keiki, na)o no kahi hilahila i ka huna ia, no ka «vea, o ka mea kama ole ea, aohe pono, onou wale ialea no, a be mea olelo ia, akahi a akaka ka mea kama ole. Nolaila. imua o oukou e na makua a pau inai Hawaii a Niihau, he pono ia oukou i malama i oa keiki a oukou, mai alakai hewi ookou ia kkou ma ka aoao pono ole. Aki» e ao ikaika aku no meka makaala Ina. Eia no ma Honolulu nei kekahi mao makua Hawaii, no Lahaina ke kane, a no Maui ka wahine, a ua hanau na laua eono keiki iwiena o na makahiki he umi i kaahope ae nel A o kekahi o ka laua mau keiki, aia ma t£a. punahou, a oa oi loa aku ke akamai, a oa oi aku ka ikailm o keia mau makua i ke »o ana'ku i ka Uua mau keiki, ina ao ke kaoe i na keiki. aole e huhu aku ka wahine, a iaa hoi e ao ka wahine. aole e huhu aku ke kaoe, a oa like ka laua ao ana i ka laua maa keiki me na haole. A ina pek ma« kekahi mau makua Ha*
•va,.. • };tki i. e lik" tn*' kmau u»VhU't i, i». 0 ,IA m-kin Ha*.v,jii mn pr-h mau aku. Aka. n 'j--t in'i'ku :tu e ka makua i kau mau kfiki tnn k'* kupjno oiuolu, a akahpK no f,oii c 3f maikai mai rti ke a p»-la no fi.»i <««■! c a«: oi ioiu rt»ai ai i kau *r«a» ia n «vni l'W.* m.ii kd ni<* n hi)n i 1»* h<.jw. A lua īua keiki i.n :ri ; a i k" kaikamahine paha, abila, e hikiwiw»'» auan<M laun la i ke kii nku i kau m« a r o!Hn nku ai. an'o e hookuli iki nna. \nhi!i. h'* f>no ia or eka makua eao oinn!u aku i ktu mau keiki me na rti!a kujK?no a po|o'f>i. Ao!e me ka nuku aku, oo!e iioi ka Hoohilahiln'ku. no ka men. o ka mnikni nnh'mahe o kau no ana, he n«ea no ( a *Uf "luolu mai ai ke keiki, a e akakuu tnai ai hoi ka who aua. Nolaila, e malama o** '• ka makna j kein mau olelo a e hoomai»ao hoi. i rnf;i e kupono ai kau ao nna'ku i ka'ī mau k< iki ma ke ahnui pololei e malulua ai lakou. Aole i pau. \a haua hou u ka likali'Ma o Lwa, 0 ka hele aua'f o kn moa Hunohano J. li iloko o keia Apaua ; i k;i poe i kupae ia, a uie kn po»* mawuho ; o ka po£ auwulia, oia kana hoola nei iloko o kem ekalebia, me konn Imomanawanui i ka hana a ka Haku. .. r , ' * .\ A il AN A MA l t' L' 1.0 . 0 ka halawai ann o J. Ji me J. M. Aikrtke uo kekahi hihiajpftwaeua o ua hoohanau me ka huole j uo ka liale haiawai e ku oei ina Puuloi*, uo Ua ninnao o J. 51. Aikake e wn\>alu i ka luile, a nolaila, kuu na hoahanau D\ mii», no U mea, he kuleana ko na hoahauau iloko o k\\ hale, u me ke Aupuui iloko o keia hale, No ka in*'o» o. 11 ke komite oia hana, ua hooponopouo oia ine ka hnole ;. ua p«iu ia kue iwa?ni\ u-or hoahanau a.ine( ka haole, ua lik«* me ka olelo a ko kakou .Haku,e ole* lo aein, •• ua holwpono oukou aole mea uana » krakoa." NA IIAM MA KA HALAWAI. Ma la la, hoomaka k» hulawai ma ka ho« ru hoomaku ka hana maioko o ua hule uei. Ua hoopihaia ka haie ena kane amo ua wahiue na keiki, a nie ke kumu kula o Puulon, oN. Nahenna kekahi iloko o keia halnwai nna, - Ua nui ko makou olioli ■» ka lohe ana i na olelo paipai a ko kakou makun i ka pono e malama nei. NA HA t NA OKK S,\BATI. 1 ka la 4 o Alaniki nei, liio ia li kn hana >. . . i. r -~ „ui,. 1-:- nn.o, ua nui kona hooikaika ana iwaena o ke anaina, ina ka iiana'ku i kana mau olulo, he uwila mnoli. Na ka.na ma Honouliuu. i\la ka la 15 o Maraki, hulawai malaila, ua oi aku na molihini inanmn o tu\ kamaainn, ia li -ku hnna ma na olelo hoolnna n me na olHo paipai,- f ua piha'i ka hnuoli a i lea inainao nui. Ma ka imna nku, ke aln mai nei nn hoiihanau. K wiki! E wiki!) E hookomo iho oe. •- f -