Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 49, 9 Kekemapa 1865 — HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI. [ARTICLE]
HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.
Halemai Lepera.—He 60 a oi aku ka nui o na mai maloko, i leela pule aku nei, ua oi loa ae nei paha i keia mau la. O" O ke kanalea e aahu ana i leona kuka nui manoanoa i ka vva wela kikiki, ua kue ia i ke ola oluolu o kona kino iho. Na. mea hou o ke alo Alii :—Aole makou e hoopuka mau aku ana e like me mainua, aia a pilikia, a ano hou ae paha i ko keiā wa. Pou nui.—O Kekoa o Punaluu, ua loaa iaia he $300. a oi aku no ka pulupulu, aole nae i pau ka pulupulu i ke kuai ia. Ka pono o ka hooikaika ! Ka pau no ka ia.—lloko o keia pule a me kela pule aku nei, o ka pnu no ia o na hoa hoolaukanaka o ke awa o Honolulu, oia- hoi na moku okohola. Manuwa Mareka.—X ke kakahiaku o'ka Poalua oia hoi Ua ia 5 o Dekemaba nei, ku mai ka moku Manuwa Lancaster ma ke awa o Honolulu. Kokoke e 600 kanaka. Ka uapo a Haaliliamanu :—lloko o keia tiiau pule aku nei, ua hana hou ia iho nei ia uapo, a ua makaukau oia e auamo aku i kana hana o ka hoopomaikai i ka lehulehu. No ka ai paka • —He nui ka poe ai paka, aka ea, o ka ai mau ana i ka paka o kahi poe kanaka ua makaukau ka wawae no kau $mu hapawalu ma kou eke. (H7 3 C) na kanaka'kino ikaika e kalewa wale ana ma ke alanui m? ka imi ole i hana e loaa ai kana ai. Oia ka mea lima hoolewalewa malalo iho o ka la, he aihue aku ka hope. — O 1 " Ua hiki mai i o makou nei ka lono oiaio, aoie e hoi ana o Rev. M. Kuaea i Hauula*, e .like me ka mea i hooholoia ma ka hui ana ma Waianae ; e noho ana no oia ma Waialua. . O ka-u Olelo Hoolaha e Honokoa o Moaula, Kau, Hawaii, aole makou e hoopuka ana i kau Olelo Hoolaha, no kou hoouna ole inai i ke dala, e kah ana no makou a hoouna mai oe i ke dala, alaila aku. [C?* Haukawewe lua ka hoi na mea pai kii, aia mahea ia wahi pai kii ? Aia ma Waiahao, mao iho oko Kakela pa. He hapahaahaa, a hookahi dala ke kiekie, i ona ia no pahi ilaila. Kb Kilauea.—Ua pau-maikai ka mokuahi " Kilauea" ua hoao aku oia i kona au hou ana i na kaiana i au mua'i i keia Poaha ae nei. Ua pau ka nele mokuahi, e uleu mai oukou. Wela i KA waiwela :—Ua wela kekahi keiki a Kakela ma i ka waiwela i keia Poaono aku nei, aka, hWmea kaumaha no ka ike ana i ka mea i hoowelaia, aka, aole nae i lilo aku ke ola. Kuhi au ua make. —I ka huli hoi hale ana 0 kekahi o ko makou mau hoa, ike ifio la oia' 1 kahi kanaka e moe ana ma na kae alanui, ua oha loa 1 ka rama aole ike mai, ua hele a paumaele iea waha i ke koko, hoonioni aku la'oia, onioni ae la, i iho la ia " kuhi ka hoi au ua make." Hoohaunaele :—Ma k% kakahiaka o ka Poalua iho nei, oiai e makaukau ana kekahi moku Okohola e holo aku, a ia wa lawe ia mai la ka poe kanaka i kepa ia ai a hiki ma ka uwapo; a kauoha aku la ka poe Jiule e kau iluna o ka waapa, aka, aole lakou i ae mai, a o ka hoomaka iho la no ia o ko lakou aumeume, a hooili aku la ka poe Jiule i ua poe holokahiki ne iluna o na waapa, aka ua poholo.ka waapa ilalo, a hailuku mai la ua poe_ holokahiki nei i fta pohaku, a pakele wale iho no ka poe Jiure, o ka ona ke kumu o keia haunaele.
Hulihia kekahi kaa lio I keia Poakahi aku nei, oiai kekahi mau wahine haole e ! holo kaa aiia, aia hoi, hulihia iho la ke kaa, I a haule iho la laua malalo o ke kaa, ua loaa ia laua ka eha, pakele mai no nae ko laua ! ola, me laua no nae ke aloha nui luuluu. Palule haule:—Ua loaa kekahi haule ia Kulika makua ma ke alanui, a erfP ma ke keena o ke Kuokoa e waiho aei. 'Ua j makemake ia ka mea nona ia waiwai e kii mai, me ka hai pono mai i ke ano o kona palule. * No ka mea Palaualelo :—He hoa aloha ka uluna a me ka bela moe no ka mea palaUalelo, ka makua hoi ia o ka makilo a me I ka anee kauhaie, e ka pa\aua\e\o-e, e hana' O ke kauoha mua ia a ka haku, me ka hou o kou maka e ai ai oe i ka ai, a pau na la o kou ola ana. I O" O v\a nwku a pau e ku mau ana i ko lakou mau heleuma, e hoemi ana lakou i ka waiwai o ka mea moku. Aka, o ka moku huki inau i kona heleuma, e mahuahua mai kana, pe la no kekanaka ke miki ia ma kana hana, aole ia e nele. Mea kaomi pulupulu :—Eia mahope iho 0 ka haie kuai buke o H. M. Wini, kahi i ku ai o keia mea kaomi. C7a eleu maoli ka j hoopaa ana i ka pulupulu iloko o ke ope, oia no oe i ka pauku laau Ja i ka hele a kanaia ka pena. Hui Kalepa:—Ua hoomaka ae kekahi P°e o keia kulanakauh;ile e hoiliili i puu dala, e hiki aku ana ka nui i ke tausani ($1.000,) i kumu no ka hana, ua hoomaka lakou i ka hui i keia poakahi aku nei, a'ma ia hui ana ua aneane hapalua o ke kumu waiwai na mea i loaa. (H? 5 " Ke Kapena Nemonemo. • I ke ahiahi o ka Poalua ae nei, ua ku mai o Nemonemo me kona kuna, he haole kamaaina oia me kakou. oia no ke Kapena o Emaīulea, A nona keia wahi mele. Kapena leiepi o Neinonemo. I ka hooopiii ana ia Emaiuka. Leo kahea.—Ke kahea ia'ku nei na Luna o ke Kūokoa ma Honolulu nei, o ka hora 6 o ka Poaono la 16 o keia mahina oia ka wa e akoakoa mai ai oukou a pau ma ke Keeiia " Kuokoa." £ kuka pu kakou no na mea e pili ana no ka hana o keia makahiki ae. (E7" O kau mele e J. W. Kaaloanu o Kaupakuea, Hilo, Hawaii.- Ua ne ia no e hoopuka, aia a hoouna hou mai oe i ekolu ha- | pawalu i koe, a i ole oe e hoouna mai, e hoemi iho no makou i na lalani, a like me kau uku i hoouna mai nei. Kula Himeni:—Ua hapai ae ka Mea Hanohaho John. li, i kekahi kula himeni, ma ka luakini rna Kaumakapili, ma ke ao ana i ka poe opio, ma na kanawai o ke mele ana. Nani kona ahonui, ke mahalo aku nei ko ma-, kou mau puuwai iaia, ka mea nona na makahiki i nui aku. Auiue hilahila ole :—Ua loan inai ia makou he palapala mai ia Kapala mai o Kahua, o Hilo, Hawaii, e hai mai ana no ka aihue ia o kana uaia, ko, maia, ana i kanu ai, me ka manao nae na na keiki, eia ka hoi na ka aihue. Hilahila ole io no i ke l<ii e aihue i ka mea kanu a ka wahine. [Aka, aole makou he mau makai, nana e hopu aku, ka aihue.] Pomaikai i ka moku :—E pomaikai ana ko Hiio, a me na wahi a pau a ka >' moku kuna " Alhemi" e kipa aku ai, a me Kauai hoi 1 ka moku kūna " Onward," no ka mea, ua oleloia e holo mau ana keia mau moku ma keia mau kai, a he pomaikai nui lTeia no kakou, ma ka hoolako ana enai o keia Ahahui Hooholo Moku, i na moku kupono no kakou. Makk ka iioomaloka :—Ua poloai ia mai makou e D. S. Kaelele o Niihau, i ka make hikiwawe ana o kahi wahine, o Nune, ma Puuwai, Niihau. O keia wahine, aole mai, a hoomaka oia e hele aku e holoi lole i ka la Sabati, o kona hele no ia a kokoke i ka punawai, o kona make.loa iho la no ia. E ka makamaka-e, e makaala he pokole keia ola ana. Nuhou.—Ua ike au i keia nuhou ma Kaneohe nef i ka malama o Okatoba, i ka la 9. He keiki i hanau kupanaha ia mai e kekahi wahine, o Lipewale kona inoa, ua hala hookahi makahiki, me elua malama, 35 la. Eia ka'u mea i ike aku ī ka mea kupaaahā a ke Akua i hana'i i keia koiki, elua ona ihu, hookahi ona haku uleule nui, maloko mai o kona lehelehe luna i puka mai ai keia haku pele ma kona waha. Ua hoalu ia kona j ihu £ ilalo, o ka inoa o keia keiki o Nakii k. 1 o kona makuakane o Kau. j Nupepa Hou.—E hoopukaia ana e ka Pa- ! pa Hawaii, he Nupepa no na kamalii, o ! ke Alaula ka īnoa ; o Kev. O. H. Gulika ka | Lunahooponopono. He nupepa puka malama keia, e pai pu ia ana he mau kii maloko, e hoonanea ai i na kamalii ma ka heluhelu ana. He hapaha wale no ka uku no ka makahiki hookahi, aia i ka' maiama ae nei o lanuari 1566 e puka ai. Nolaila, e na j kamalii, e imi ikaika i loaa kahi hapaha, e ! ola'i ko oukou makamaka hoa, ua like no j kona wahi kino me ko Ua Hoku Loa. - !
Ahaaina lūlu dala ma Makiki :—I ke awakea o kela Poalima aku nei, ua hapai ae ko Makiki i ahaaina lu\u da\a, i ka hana ana, ua loaa he kanakolu daia a keu, i mea kuai pena no ko lakou luakini. Alake.—Ua make iho nei o Puukoe, fre.kahi o na Fatuhiva, he kane ui oia, he pua alii no hoi oia aina. Ua make oia i .ka la 6 o Dekemaba. O ka ha keia o ka poe i make iho nei. He wahine kana a me ke kaikamahine e noho nei t ke noho nei ka wahine me ka u i ka hoa aukai he kane. No a kai, anuanu mai : —Ua loaa mai ia makou he leta mai a Geo Makawalu, c hoakaka ana ina mea i loohia mai iaia. Oka moku Kenanakoa kahi, a o ka make ana o ka malamamoku o llinoi kahi mea ana i hoomanao nui ai. Oka hiu oke kohola ika wa(a ana mai kahi, nui ka weliweh'. Aka, hookahi wale no mea i oiuolu loa ai ia, o ka malama mau o ko lakou Kapena i na la Sabati a pau, ua ioaa nui ia iakou ka ia, he 21 boayhead, piha ka moku, ua lana kona manao ia lehova no e pomaikai ai ka mea hili-. nai iaia, o na pilikia ua kaawale aku ia.