Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 47, 25 November 1865 — Ka Nupepa Kuokoa. Rama. [ARTICLE]
Ka Nupepa Kuokoa.
Rama.
0 ka Ramake kumu o na mai inoikoke kanaka kino, he nui a lekulehu wale. He kumu ka raraa o ka hehena maoli i kekahi manawa, Ma Amerika Huipuia, ua kukuluia kekahi mau hale no ka poe hehena, a likealike ka nui o ka poe 1 hehena no ka ratna me ka poe i hehena ma na mea e ae a pau loa. O KA NALULU INO MA KE POO. He mea mau no ia i ka poe inu rama ; a, nolaiia, ua akaka ka like pu ana o ka rama me kela mea ona keia mea ona. Aole anei--1 ike ko Hawaii nei a pau mai o-a-o, ma ka inu ana i ka uala awaawa ? i kn wela ana o ka opu ? A pii mai ka wela o ke poo ; wahi ka-lae i ka wela a me ka eha. Aneane hehena kekahi poe o lakou; kuikui aku kuikui mai hoi, e like me na holoholona huhu, a he kaumaha, a he mania o ke poo, he palalea, a mahope mai hiamoe loai Oia ke ano o ka rama ; oia hoi ko kela mea keia mea ona. He nui wale na mai o na kanaka e loaa ma ka inu rama. He nui loa hoi ke ano. O na mai o ke poo—o ka umauma—o ka opu, o na iima—o na wawae—Na mai maloko o ke kino—na mai mawaho; ua kokoke pau keia mau mai i ka loaa ma ka inu rama. He PAAKIKI I KA LAPA4U %NA. Mea mai nei na kahuna lapaau naauao, " Ina e loaa kekahi mai i ka poe inu rama, aole ola wawe e like me ka poe inu Tama ole. He mai oolea, paakii loa ko lakou; no ka mea, ua hoaaia e ka rama, me he ahi la. O ka rama maloko o ke kino mai, ua like me ka aila i nininiia ma ke ahi; he mea e lapalapa ai a wela loa. Oia ka mea i ikeia ma na nina a pau a noho ana ka poe inu rama." Ua akaka i na kahuna lapaau a pau, mai kela welau a keia welau o ka honiia, aole e ola ka poe onn i ka iapaau ana, e like me ka poe haalele i na mea ona. A loaa ka mai ikaika i ka poe ona, o ka make no ka nui; aole loa e pakele ! He ano ole ka laau iapaau ia lakou; no ka mea, ua oi aku ka ikaika o ka rama e hoomahuahua ae ai i ka mai. Aole iie wea hanai kino xa rama. - O ka rama, aole ia he mea hanai i ke kino e like me ka ai maoli, aole e hui pu la me ka ai maoli a lilo 1 io no ke «kino. (He hie laua me kekahi me kekahi; e hke me ke kue o ka aila i ka wai, o ka wai i ka aila) He hanaino wale no ia maloko o ke kino. Aole he mea ia e oluolu ai. . Aole oluolu ka poe inu i na mea ona, e like me ka poe Jioopale loa ia mau mea. Aole ia he mea e ikaika ai ke kino i ka hana. O ka ikaika i loaa ma ka rama, he mea helelei kokeia. O ka nawalīwali ke akaka. Oia ka mea kuluma i ka poe ona. O lakou ka poe hele kulanalana, e uilani wale a?no i-o ia-nel; o lakou ka poe luhi i kahanamama. Pau koke ko lakou ui ana ; hikiwawe mai ka elemakule. He kumu ino ka rama i ke kino holookoa o ke kanaka. He mea ka rama e ino ai ko loko a pau o ke kino, a me ko waho hoi. O ka maka o ka mea inu rama, he «nakole no ia, he ulaula. O ka ihu, ua īike me ka momokuahi, lahi Aitiopia t O ka lae, a me ka papalina, he ulaula opikapika no ia, me he mea la ua paawela i ke ahi. Ua kau mai ke Akua i fta hoailona o ke ano ino. o ka rama mawoho o ke kino, i ike la makau no. hoi kakou. Auwe ke kanaka ! inu rama, i mea e lealea ai kona kino. O keia mau mea ke ino o ka rama i haiia, ae la. E na makamaka inai o-a-o. E lilo ana anei ka rama i laau hoola i keia mau lahui uuku, ina o ka rama ke kumu poo-keia 0 ka i ke kino o ke kanaka ? Aole loa! Ke i mai nei kekahi i hewa no haha i ka inu nui ia,- hana liilii iho no ka pono. Pela paha j e kamailio no paha malaila» malia ua 1 ia inai he mea ka inu liilii e hoohua ole ai, 1 ka hoao ana o ke. kanaka i kinohi, e hoowahawaha paha ia, a hookoni aku ia, pakahi paha ke kiaha i ka hebedoma hookahi. A ma ka puaniki paha e inu ai, a mau aku pela, a pakahi ka inu ana i ka la, a no ka maa iki ana iho, * pakolu ka inu ana i ka la. Aole e a-na i ka inu liilii. O ka hoo-hu-a loa aku no ia ; o ka lilo loa'ku la no ia i ka ona. Pau ka makau i ka ona, pau ae ]a ka hilahiia. Hiamoe iho la ka manao. O ka hana wale āku no ka mea i koe; a e hana mau aku no. A kuu kona luhi ma keia ao. O ke kanaka launa'ku i ka Tama me ka manao e pakele hoi i ka ino, ua like oia me ka poe lawe i ke ahi maloko o ko lakou goli f a manao hoi e pale āku i ka wela. Ina he ahi,
he wela. Ina he rama, he ilihune, he hewa nui Koi. Ua A tausani a īniliona aku hoina kanaka i manao pela, e inu liilii; a e pakele ika ona ame ka poino. He kuhihewa loa nae lakou. Aole e a-na iho ke inu liilii lakou. Oia ka mea e hana mau aku ai. Nolaila, aole e lilo ka rama i mea e ola ai no keia lahui. He lahui uuku keia. Ina he kumu ka rama o ka mai i ke kanaka, e pono ole ai ke koko iloko o ke kanaka, a oia ke kumu o ka mai a me ka make. Aole anei e hikiwawe ke komo ae e hoomake i keia lahui ? ina hoi i manao kakou e inu liilii ana kekahi hapa, pehea ka ekolu hapa i koe ? Ua mai paha kekahi poe, ua ilihune kekahi, a ua make maoli kekahi poe. Aole anei e ike kokeia mai ke kawaiawala Joa ana o kakou ? Pela io no. He manao koho waJe ike kaha hou ana. He hoohu-a loa ke kokt) Hawaii ke maa'ku. Hoohu-ia aku paha auanei o ka uuku o keia lahui. O ka pau no ia. He pono no ia paha ka apa 1 na e hke me ledo ka nui o na kanaka. HjSINO KA RAMA 1 KA NOONOO. | O ka rama ke kumu hoopouli i ko ke ka- | naka noonoo. Ua maopopo i ko kakou nana ana'ku ika poe i komo ia e ka rama a ona s e paU koke ae ka noonoo, walaau wale ka 4Vaha me ka hilahiia ole—Nui wale na kanaka ikaika i hoopio ia no ka ona, nui na moku i ili a nahaha. No ka ona o na kahumoku. Nui a lehulehu na moku i poino pela—O ka ona ke kumu i hoopio ia'i o kekahi mau puali koa he nui. He nui na hale wela no kā ona. ina he kumu ino no ka noono ka rama, he mea ponoaneiia? Ina he leo ko na pohaku, e hooho koke mai lakou me ka leo hookahi. Aohe pono ! Aohe pono ! ! Hele pela ! !! Eia kekahi mea e akaka'i ke ino o ka rama ; o ka ulu nui ana o ka hewa ma ka inu rama. A ona ke kanaka ika rataa. E pau koke kona manao i kana wahine aloha; pau kona manao ina keiki. Oka rama ka niea - e hooulu ai Ike ino ma ka naau. Ina he wahme ka mea i inu, e lili wale oia i ke kane ; e ukiuki aku, e nuku kumu ole, e inaina ina keiki. Pela no ina okē kane ka mea ona * * Iko kakou ike ana'ku ina poe i komohia e keia wai kau o Mareka he nuku wale ko lakou, he waha ulaula, he kui aku a kui mai. A, oka manao ana'e oka rama he laau hoolaia i keia lahui, he lalau loa iaIna he mea ka rama e pomaikai ai keia lahui ? Ano keaha i haawi ole ia'i ka rama e in'u na kanaka maoli ia mea ola ? •Ua ae ia e puhi rama ma Hawaii nei no na kumu nili elua paha. 1. 1 hoomahuahua hou ia keia lāhui; no ka mea, he ]aau maikai a kupono ka rama e kokua ae a'i i ke kino. 11. Ka mea ia e waiwai ai ke Aupuni, no ka mea, nui ka poe makemake ia mea awaawa. He mea hookapakahi ka rama i na pono a pau o ke kanaka—na lahui—:na Aiipuni—ina pela, ua īikeia me " Kaukapakahi ka la ma Waianae." He kini, lehu, miliona, ka poe i manao ma Beritani he mea maikai ka rama, a kupono i ke ola o lie kanaka i ka hiki mua ana'e o ;ka raqm ilaila ; apo kōke lakou me ke akai hele ole—l ka hoomaopopo ana. He nui na ; hua ino aka rama. * * A i keia manawa ke ku like mai nei na kanaka Pelekane ma na Okana a pau e kinai iho i ka inu ana ia wai awaawa. E! E Hawaii o Keawe a N iihau o Hanaio e!! Hoa-o mai ana loko, mai i iho e aho hoi paha ka hoao aku a ikeia ka rama haalele aku, (ina a eia ka inu ma kela okana keia okana) pomaikai kakou i ka hoohainu ole ia mai me he wai la. E. H. Paulo.