Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 45, 11 Nowemapa 1865 — Na Palapala. Loaa anei ka waiwai i ke kanaka Ke ole ke Kumuwaiwai? [ARTICLE]
Na Palapala.
Loaa anei ka waiwai i ke kanaka Ke ole ke Kumuwaiwai?
Ina e hele ouknu a makaikai pono aku ma na aupuni nui oka honua nei; he kinikini a lehulehu wale na kanaka waiwai e nohoana ma kela wahi keia wahi. Aole hoi hookahi, aole elua, aka, he pipikini no. Ao ka waiwai hoi ka mea a na kanaka i makemake nui ai, aole no hoi he kanaka makemake ole i ka waiwai, aka, " E loaa anei i ke kanaka ka waiwai ke ole ke Kumuwaiwai ?" I. Ke Kumuwaiwai, heaha la ia* O ia na mea i'loaa mua i ka lima o ke ka- , naka i kumu~no kana hana, ua kapaia oia he Kumuwaiwai. O na mea paahana a ka poe hana, o ko la.kou Kumuwaiwai no ia ; o na 00, ka ka poe mahiai, o na koi ka ka poe kahuna kalaiwaa, o ka pahiolo a mea e ae ka ka poe kamana, a o ka moku ka ka poe holoinoana, a o ka huila ka ka poe hik> lopi, a o ke kepau ka ka poe pai palapala. A eia hoi kekahi mau mea i komo iloko o ke Kumuwaiwai ; o ka ai a me na mea a pnu e pono ai ka noho ana o na kanaka ikawa e hana ana lakou. Ina e manao kekahi kanaka e mahiai, ua makeinake mua no oia i ka ai, a me ka hale a pela aku. A pela no ke kanaka lawaia amara, kamana. A eia 'hoi, o na mea a ke kanaka i kii rtiua ai i kumu no ka hoonui waiwai. O ke kanaka mahiai, o ka aina, ka huli, na hana kanu a pau, ke kipulu.a me na holoholona. Oke kanaka hana lole, kii oia i ka huluhulu. ; a ina he amaia, o ka l.ao no kana ; ina hoi he kauka, o ka laau no kana ; a ina he kalepa, o ke rla!a no kana kumu. A pela no hoi na mea'a pau i hanaia nmiuna o ka aina, e like me na l«T, na loko, na laau hua a rive na mea like. A pela no hoi kela mea keia mea i paa i ka lima, e hiki pono ai ka hana a ke kanaka e manao ni. Ina he daia oia no, a ina he waiwai eae oia no. A o keia mau mea a pau, he kumu waiwai no ia. Ina ua maopopo ke kumu'waiwai, a eia ka mea i koe. "2. Ka loaa a me ka loaa ole o ka waiwai i ke kanaka ke ole ke Kumuwaiwai. Ua haawi wale mai no ke Akua i k(/liahi mau waiwai i na kanaka, a ua lako maoli no, a ua loaa mai hoi i kekahi poe ka waiwai ma ka makana ia mai, a ua oono lakou, a ina ke kauoha ia mai hoi kekahi, a ma ka hooilinaia mai lioi. 'a ma ka ili wale mai hoi. Ina pela, ua loaa ka waiwai i ke kanaka ke ole ke kumu wniwai. Aka hoi, mai hea mai ka loaa ana o kela mau waiwai a pau ? Ao|e anei mai kekahi o na kumuwaiwai mai no ? Nolaila, aole no e loaa ka waiwai i ke kanaka ke ole ke Kumuwaiwai. E nana aku i ka poe lawaia, e loaa anei ia lakou kn i-a ke ole ko lakou kumuwaiwai ? Aole. Ua ike no paha oukou ena kanaka lawaia ea ? Aole no e loaa ia oukou ka i-a ke ole ka waa, ka upena, ke uho, ka makau, a me na mea like. A ina e loaa ana, he limu,.he papai, a he loli he i-a maka ole, a oia wale no paha ke loaa, aole hoi e loaa ka opelu ame na i-a oka moana. Pela hoi ka amara, i ole e loaa kona kumuwaiwai, oia na ouka hao, a heaha la auanei kana mea e kui ai? E kui anei oia i ka pauku laau, a pauku ko hoi, a pauku iwi paha ? Hemahema, aole loaa ka waiwai. A ina hoi i nele oia i ka upa-makani ole, pehea la e aa ai ke ahi ? E puhi aku anei oia me kona walu e pulii ai-pu-pu ? Aole no. A pela poma-na mea like. Oke kamana hoi—l ole ana mea paahana, kona kumuwaiwai no ia. Heaha kana mea e 010 ai i ka papa, a e kahi ai hoi ? Me kona mau niho anei oia e 010 ai a e kahi ai ? Aole. Aole hiki. I ole hiki. loaa anei ka waiwai ? Aole. Pela no hol ka poe mahiai, mahi ko, mahi uwala, a pela aku no. I ole na mea paahana, a ine ka aina, a me na mea e kanu iho ai, e ulu anei ka waiwai lakou i Aole. Me ke aha la e waele ai, a e palau ai paha, ke ole na 00, na ho, na kowela ame na mea like ? E heluhelu anei e like me na moa, me ko iakou māu lima iho? Hemnliema, a nele i ka waiwai ole. O ka poe kalepa, o ka pee nona na hale kuai lole a me kela mea keia mea, i .ole ke kumuwaiwai ma kona lima, hiki ke kukulu i na hale kuai, a ke kuai i na lole a me na mea e ae , aole no hoi a ioaa ia lakou ka waiwai. A pela no hoi na kuinuwaiwai eae a pau. Aole e hiki ke ioaa mai ka waiwai ke ole ke'kumuwaiwai. (Aole t pau.) .H. U/.a.