Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 29, 22 July 1865 — Ka Naaupo o na kanaka Farani. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Ka Naaupo o na kanaka Farani.

Ua hai mai ke Kuhina oka Papa Hoonaauao o Farani, hookahi miliona keiki ma ia Aupuni i loaa ole kahi ano naauao. O ka hapalua o na wahine, aole lakou i ike i ka heluhelu, a ua oi aku mamua o ka hapakolu o ka poe i mareia, aole hiki ia lakou ke kakau i ko lakou mau inoa. Ma Geremania, iloko o na koa hookahi haneri he kakaikahiloa ka poe ī ike ole i ka heluhelu, elua no paha, ina ma Farani, ua oi aku mamua oka hapakolu. Oka poe lawehala hoi i laweia ae imua o ka Aha Hookolokolo i kela makahiki aku nei no na Karaima he nui wale, he Sl iloko o ka haneri hookahi i loaa ole kahi naauao, a o ka lilo no na Aha Hookolokolo, elima miliona dala iloko o kela makahiki keia makahiki. He 11 miliona dala a oi iki aku i haawiia no na kula i ka makahiki hookahi, oiai ina he kanalima miliona dala aole no e lawa pono ka Oihana Hoonaauao. Aka, ika manawa i olelo iu ai ma kahi i ekoakoa ai o na kanaka elima haneri malaila e kukulu ia ai kekahi kula no na kaikamahine, ua kue mai na nupepa o Parisa, no ka mea, he wahi pomaikai uuku loa ia o ka ike ana o na kaikamahine ika heluhelu. O ka hoouna ana aku o na makua i ka lakou mau keiki e hele i ke kula, ua keakea loa ia ia mea e ka ohana Aupuni, a o ka lawe ana ae hoi a ke Aupuni me ka lima ikaika no ka oihana koa, aole i keakeaia ia mea. Ma na hoopaapaa ana a pau ua noi pinepine aku na Bihopa a me na Kahiunaia mea. Henha la ka pomaikai e loaa i keia lahui kaulana, ina lakou e ao ia ana ma na mea e kue ana i ka pono o ka lakou kumu hai ola, a me ka hoemi ana iho ia pono. Ke Karaima ma Ki'aaina. He mea hiki ole ke hoakaka aku i keano o ko lakou noho ana, oia hoi ko lakou ilihune, pilikia, ame na hewa. Ma ko lakou lima no ka mana i na manawa a pau, a ua hoolilo iho lakou in, lakou iho i poe koa no ka hewa, ano ia mea wale no. Ma na kuaaina e ike ia ai na hana hewa me na hana ino o kela ano keia ano. Mamua aku nei, ma kekahi wahi kularrakauhale, ua loaa kekahi kaikamahine opiopio nona na makahiki he 20 iloko o kekahi hale lio, malaila kahi i hoopaa ia e kona mau makua no na makahiki elua, a o ka laua Kamakahi noia. He o, a me ke kinipana wai, a me ka omoomo palaoa na mea e waiho ana ma kona aoao ika manawa i loaa aku aku ai. Aole e hiki iaia ke ekemu a me ka oni ana, ua okiloa ia i ka lepo, a ua paapu ioa hoi i ka uleu. Ua opili na wawae me na lima, a ua helelei na mniao.

Aole i hai ia mea i na Luna Aupuni e na kanaka e noho koke mai ana, eia wale no ka lakou pane, ua makau lakou o loheia e ka poe nana i hana ia Karaima, kipi mai a pepehi mai ia lakou. He makai ka mea i lele kona oili me kona manao he wahi hewa ae nei a lohe' mai i ke ao. Ua loaa aku iaia, a lawe ia aku ma kahi e me ka malama pono loa ia, eia nae ua apo koke h mai ia e ko make me ka maopoopo ole o ke kumu o ka hoopaa ia ana, a me kona hanaino ia ana, a ua hoopaaia na makua iloko o ka Halepaahao. Mahope iho o ka hoolaha ia ana ae o keia mea, loaa hou no kekahi mea e like meia, oia hoi ka hoopaa ana o kekahi makuahine i kana wahi kaikamahine nona na makahiki he 12 iloko o kekahi rumi maluna loa o ka hale, me ka haawi aku iaia i ke kai o ka ia i hoolapalapa iu i ke kakahiaka, no na pule he nui wale, me ka pepehi aku iaia i kela la keia la, aka, mahope iho ua lanakila ia, a pakele mai kona ola, a ua hoopaaia ka makuahine iloko o ka Halepaahao no na malama eono. Ma kekahi wahi, ua pepehi maluia elima kanaka na kekahi kanaka powa i ka po hookahi, no ka ohana hookahi laleou a pau. No ka manao nui o ua kanaka nei i ko lakou la waiwai, kuko iho ia-e pepehi oiai ua kaawale loa aku kona wahi. Aole kanaka i ike, aka i ke ao ana ae ua loaa aku na kino kupapau e waiho mokaki mai ana, me ka loaa ole o ka mea nana i pepehi no na la henui wale. Aole hookahi la i nele ia makou i ka heluhelu ana i na kanaka i powa maluia ma kuaaina. Aole e neie ka manao ia he poe pepehi kanaka ko laila, no ka mea, aole wale ma na aina Pegana ia hana ino, aka, ma na Aupuni naauao no kekahi. . Ua hai mai kekahi kanakanaauao o laila, * O na kanaka o kuaaina. aole i loaa ka hana i hoapono inaoli ia i waena o na kanaka. O na keiki wale no ka poe hoolaha nui ia, e like me na me4 hana, oia ka mea e pono ai o na waiwai o na hana kineu O ka lealea oia wale no ka mea i manao nui ia." He ano okoa lea ke kanaka pono, (ke kanaka o kahi 'lii)*i waena n ka poe o kunaina, he

mea ia e lilo ai i poe naaupo. Ma keia mea e akaka ai ka naaupo a me ke kolohe o na kanaka o Farani. "Na ke Akua i hana ka aina, a na ke kanaka hoi i hana ke kulanakauhale," pela ka Cowper, a eia hoi ka makou pane, a ina na ke kanaka i hana ke kuna ke daimonio hoi i hana ke kuaaina.