Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 20, 18 May 1865 — Na kula a kakou. [ARTICLE]
Na kula a kakou.
. . ife pomaikai nui Qo Uula ka-} malii ona makahiki i haia. Na īa mau kutar i hoonaauao i keia lahui holookoa. Oia kekahi kumu o ke kaulina koke aoa o keia Aupuni ilokoona makahiki pokole he kanaha. Emoole ka uiu aua oka ike ma v ua r mau kula nei. A i keia wo, he lahui naauko kakou. Kakaikahi jifc lahui o ke ao nei i lawa like ka ike no na makaainina a pau e like me keia lahui. He lahui makaainana ike keia. Ao ko lakou ike, oia no ka hua o na kuia i kukuluia ena kumu mua i hiki mai i keia uina, oia na kumu mai Ame« rika mai, ame na kumuKatolika mai Europa mai. Na ia mau ikumii i hoomanawainui ma ke ao ana i ko kakou lahui i koha wa pouli a ilihune. Na iakoo i aio mai ia kakou mai loko mai o ke kai eleele o ka naaupo a pae kakou i kapa o ka nina malamnlainao Kanaana o kalke. Maikai ka oiha» na kula a lakou i kukulu ai; kupono no hoft iko kakou lahui nei. Mamuli oia oihane, kula ua pii ae kakou a i ke kulana kiekie Ai kakou e noho nei, ma ke ano Aupuni a m» ke ano lahui. ! Ilokonae o keio 4i au okoa,'* me ka hooka* huli ia ana o ke Kumukanawai kamahao n ko kakou' Mbi ī aloha nui ia, (Kamehameha 111, e ola mau loa kona inoa), ua hookahuli pu id kī po«toS> ko ttakou oiharin kula. O ka mea i hoao ia no na .makahiki he nuii a ike lea ia kona pono ua kapae ia, a ke kukulu ia nei ma kona kulana he oihana kula ano okoa loa. Ua kapaeia na kanaka imhih ko ano naauao, ka poe i ike maopopo i kp ano o ka hooponopono ana i na kula e pono ai ka lehulehu, a ua hookoipoia ma ka Papa Hoonaauao he poe haole malihinii i ike ole a kuleana ole fka pono o na lehulehu Hawaii. 0 ka Mea Kiekie M. Kekuanaoa, ka Peresidena o ka Papa, oia wale no ke ' kanaka kahiko i ike a, kuleana io ; hoi iloko o ka pono oka Oihapa fKula o Hawaii nei. Aka heaha la ia iniua o na haole malihini, ka hapa nui ona lala oka Papa ? Ke hai aku nei makou i ke Aupuni* he mea hikiwawe ka wawahi ana i na pono o kei# lahui, he lohi nae ke kukulu bou ana. Pela no ina pono a pau; hikiwawe ka wawahi, lohi ke kukulu hou ana. Oka Oihana Kula o Haiwaii, ka oihana ia i kukulu ia me ka luhi nui, ame ka hoomanawanui loihi ana. A he niea pono anei ka wawahi hikiwawe ia ana 'o ia pono me ke akaka ole o ka mea nann e pani kona hakahaka ? Eao ke Aui--puni o hakahaka mau auanei. Oka hoohaikiia o na kumu e naauao ai ka lehulehu. o ke pani ia ana o ka puka o ka ike i ke keiki Hawaii, oia anei kekahi o na pono nui i kaena ia iho nei no keia "au okoa ?" muie paha henehene ia mai kakou i ka hoi i hope.. Mamuli pahaj hoOlouia kakou i na *• polohuku" o na lehulehu naaupo o Enelani. Ke hoohenehene nei ke Aupuni i na kulia kamalii o keia pae aina, me ka i ana he makehewa ka luhi, a uā poho ka ke dala i haawiia no na kula. Ke kuhikuhi nei ke Aupuni la Lahainaluna me ka hoino aku i keila kula kaulana, e nana i ka Nupepa Aupuni (haole,) okala 29 o Apeiila.. He mea ponO anei i keia Aupuni ke hoino aku i ka oihana kula nana i hoonaauao i kona pne, kanaka. Nohea mai anei ka ike oka hapa nui o na kahaka Hawaii e lawelawe nai ma na oihana Aupiini 1 Aole anei noloko ae o na kula Hawaii a ke Aupuni e hoino nesi r A he mea pono anei i ke Aupuni ke hoino a hookahuli i. ka pono nana ia i hoolako i na kapaka naauao a makaukau i ka hana ? gE nana iki kakou ina ua poho io ka haim iioko o na kula Hawaii, a kekahi poe e hakjgi nei i ka olelo, "ua poho <-ua poho!! J'e« hea ke kula m&. Kehehuna ? Ua makehewa anei ka hana malaila ? Makehewa anei ke akaniai ana ona keiki Hawaii he nui wale ma ka olelo Enelani ? 'anei ka lilo ana o na keiki Hawaii i poe hoahana me na haole ma ka olfJo hookahi a ma !ka oihana hookahi. anei ke komo ana o na keiki Hawaii ilokp o i>a oihana akapai o kela ano keia ano e liko me ka laleou ehana nei ? Ina he mea makehewa ka ike, aJ a ila ua hana ma Ka> ina makahiki i ha|a«. Noloko a$ q iar kuja na keiki Hawaii akamai < nobo rna;keia paeaina. nana ae kakou i ka hpao na kula raa Hawaii. Ua lilo ka lahui Hawaii 1 naawo. Qka hewt> ooa ,kula a kekahi poe e hoohalahala oei a e ; hoino n?i? Oka hiu ia ana o keia lahui holookoa mai )oko ae o ka lua o ka noho ana pegaiia ( a kau iluna o ke kulana kiekie a kakoei e uōho nei, oia nnei ka hewa ona kuha Hatreii» ff kekahi poe e kuamuamu nei? No* hea o A. M. Kahalewai .ma ? Nohea o S» N. Kamakau ma ? Nohs* oM. Kua ea ma? Nohea oJ. Kekela ma ? Ame na lehulehu naauao eae, na keiki o lotakamai, i hapaiia iloko o na kula kamalii, a hanauiu e Lahainaluna ? Nohea mai ke akamai o mfe makaainana o Hawaii nei ? N.o» na Loio e īawelawe nei isoko o na Ah? Hookolokolo o ke Aupts»? Nohea m«i na Luna Anpupi o kela ano keia ano?
Nohea inai na kaam «oa kikoui helei na aina e, a mahila hookaulana i ka inoa Ha.waii «aoUip kkou tikamsi a makaakau i k» hana ? Aole anei o keia mau mea ka hua maikai a ko kakou Oihanai KuJa. A he pbiHi onei i ..Aiipuoi ke hoioo.i.ka Qihana nana ia i hoolako a hoohanohano ? He kanalua ko inakou manao no keiā hookahuli ana i na kuia a kakou. Ke manao *eimakou he hanm naaupo ia, aole ia e hoehua mai ana i ka pomaikki, aka i ke ino.