Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 20, 18 Mei 1865 — Pakele mai make i ka moana. [ARTICLE]

Pakele mai make i ka moana.

E ka INūpkpa Kuokoa b : Ka pua lehua i ka maka o ke hoa ; Aloha oe imai luna a la,10. He wahi ukana ka'u e inoanao nei; e hookomo ma kou pakeke, ke olaolu oe, a ke loaa hoi ke aloha ia mai e kou Lunahoopo* nopono. Ma ke kakahiaka oka Poaha, la _20 oAperila. Holo o Kaianui kane ika lawaia kapae malolo ; mawaho lilo, o ka moana kai ul!i, lij)oIipo, launaole mai ; i kahl hoi oka malolo i noho ai. Hoomaka'ku la oia e lawnia ; a loaa ia ia na malolo ewalu, me na inahimahi eha. Huli ae la oia me ka manao e hoi ; aka, hoea koke mai la ka ale nui, nana ae Ia oia mamua, a a pela hoi ma na aoao; aole ana wahi e manao ai e hiki ke hoi i pakele ; aka, knalalo ae la oia "•me Hilanao e hooiho ika jpeuwini; aka, uhi malu'e iho la ke kukui launui o Kona, ' a pilikia iho la ua Kaianui nei, me ka pokaa- | kaa ilalo i o Milu la, mc ka hookui ia hoi 1 na piikoa o ka pnupnuaho, a me ka naenae. A hoea ae !a oia me Ue kino i piha i ka luhi, a me ka eha, nana'ku la oia i ka waa ona I aiu hoi e lana mai ana i kahi e. A penei ! no kana mau olelo lealea. He nui no ka pipi oka hoea ana mai; aka, he pipi-kolo ko'u mea nana i obiu. (Kuke no hoi ke keiki lawnia malolo.) Au uku la oia a loaa ka waa, eia nae, ua hemo aku la ke ama a kaawale. Hoomaka'ku la oia ika hauhoa ann, aeile no he paftitri, haukawewe mai la | ka haki ana o na ale, hauhol» ae la ke ama | me ke kuaiako, o ke ka hoi, r a me ka hoe, kei pupuhi ia la e ka makani, hauhili mai la ka hana a ke aho mahimahi, mai mua a hope, n lewa wale aku iloko o ka hohonu. Pau ae la kona manao ana e hoolana i ka waa-; komite iho la oia i kona manao a hoō- ; holo ae ia e haalele i ka waa, a e a-u Lalau aku la oia. ; \: ke ama, i wahi hooiana nona, no ka au ana: Pule aku la oia-i ke Akua Mana Loa; a pau kana puie ana, a-u aku la oia me ka hoomanawnnui i ka pilikia a ke anuanu, a me ka welivreli i na ia nui huhu haia ole o ka moana, a penei no kaūa olelo: M ina e a-u oia a pae 1 Maui, aole no dia e make."

He keu a ka makau ole, kohu puhi no hoi ke kanaka Hawai(j. A-u mai la oia a pae ma Puuepa» ia ia liae en-u ana, no ka ikaika 0 ke a-ueiawe anai ka hikina, ua lilo oia 1 nae a kupono iwaiho o Hmea. Ai ka hoi ona mai o ke au i ke komohana, ua pae oia ma Puuepa. A i waho no hoi o laila kahi i make ai; e hiki ana ke ike ia ka wai ona pali» ooia ka Hulaana. lla holoaku oia. ika lawaia i ka hora ehiku, t piie mai i ka aina ika hora ekoiu paha oke ahiahi. He keu a ka ikaika, ua pae mai oia. me ka nawaliwali ole Nplaila, ia oe e ka. Nūpepa Kuokea ke aloha, ame kou mea nana e heluheln. Ahe mahalo ia-hoi ko kou Lunahoop6n6pono. Ua pau, ke hoi nei ke keiki o lee bai linaalomai o Umiwa! t a hoomaha'ku i ,P f ke kou o ' "Na'u na Kaiw!.

He-mea nani no makou a me ka lehuiehu pu paha ke hoike ae ma ke akea i ko makou olioli i ka makepono o ka hana a ka Ahahui Misionari Hawaii, a ma ko makou manaoiana, ua loaa ka waiwai puka iloko oia hanā ana, mamuli o ka hoouna ana'ku i mau kumu e ao ina JPegana o ko Nuuhiwa Pae aina. no ka mea ua, hiki mai ka hua oia mau hana iwaena o keia ms.u mokupuni iloke o keia mau la, a ua lohea ka leo a me na leo kaniuhu oia poe ma na lele o na Luakini, e i ana. uHe poe makou mai na aina naaupo mai.e noho ana iloko o kapouli lga, a no ka hoouna ana ae o oukou i poe kumu e ao ia makou, nolaiia ike ai makou i ke ao malamalama," a pela'ku. A no ia mea, ke pakui ae nei makou he moole-lo no ka hālawai ma ka Halepule ma Kaumakapili i ka po o ka la 7 o Mei nei, ma ka hora 7 (la Babati.) . f . HE WAHI MOOLELO N0 KA HALAWAI MA KA - Halepole o Kaomakapili I KE AHIAHI O KA LA SABAT%CMBI LA 7) F. PILĪ ANA 1 KO N-UUHIWA POE. Ma ke ahiahi o ka la 7 o Mei, hora 7 ahiahi (aia ka la Sabati) i ka la i laWe aku ni i kona mau kukuna malamaiama ma kela aoao o ka honua nei mai keia aoao ako, a uhohoia- mai la ka pouli maluna o ka aina. la wa, akoakoa nui mai la ka lehulehu iloko 0 ka Luakini ma Kaumakapili, i lohe ai i ka haiolelo a ko Nuuhiwa poe. la W. N. Pualewa ka heluhelu Himeni, ia P: Kapohaku lgrpule anaina ma ka olelo Fatuhiwa ;a< pau ia«; • Ku mai 6 Taane« n«> < a ia P. Kapohakui ka mahele olelo. Eia mālalō iho kana haiolelo. . ->■ " Alo/ia'oukou.—-£ia makou ua hele mai nei mai ko makou aina naaupo mai, he poe naaūpo . makou, aole ike i ka malamalama, aoie lohe i ka nlelo a ke Akiia, e he?l6 ana makou māmuli o ka hoomanakii ( o ke kaua ka hana' nui a ko» makou aina. ! A i 'ko oukou hoouna ana ae i mau Kumu eao i ko makou aina, nolaila. loaa ai ia mākou ka ike iki; aka, ia manawa, ia makou i lohe mua'i ia Kekela ma, aole no makou i manaoio aku, hookahi nae mea i huli mua o ko makou aina i huli mua i ka pono, o Aberahama Natua, a oia wale no ka Kekela mau hua muamaka pono, he kanaka naauao ia a kupaa no hoi, a mai kona huli ana i ka pono o ke Akua a hiki i keia manawa, ke kupaa la no ia me ka luli ole. Ano ka hiki ana ae nei o Pikaneia laua o Keoni ii, lawe mai nei laua ia makou e ao i ka naauao a me ka pono a ke Akua ma ko oiikou aina nei; a loaa ia nmkou ka ike ame ka naauao, alaila hoi aku makou e ao i ka poe naaupo e noho la inako makou aina pouli; a lilo iho la makou i mau kukui malamalama iwaena o ko makou Lahui kanakā ; a no ko makeu hiki ana mai nei ma ko oukou aina maikai nei, nolaila nUi ko makou olioli e ao 1 ka pōnoo ke Akua, e like me ka lesu ma Mataio 5: 12. " E hauoli oukou, a e olioli nui hoi, no ka mea, he nui ka uku no oukou ma ka lani." Ua like me ia makou i hele mai nei'ma ko oukou aina e ao i ka malamalama. Aole o makou kanalua iko makou hele ana mai nei me Keoni Ii a me Pikanele; ua like makou i hele mai nei me Ruta a me Naomi, i ko lakoii puka ana mai, mailoko mai o ka aina pouli o Moaba a hiki iloko o Betelehema. Ika manawa i makaukau ai o lakou c hele, a i ko lakou hele ana a ma ke kauwahi mamao akO, honi aku la o Orepa i na hunonawahine, aka hoopili paa aku la o Kuta ia ia me ka manao ole e kaawale. Aka loheia kekahi ieo ia Ruta maia Orepa e olelo ana : 44 Ua hoi aku kou hoahanau i kona poe kanaka, a i kona poeakua, a nolaila e hoi aku oe mamuh o kou puiiālua. Alaila olelo mai Ia o Kuta īa ia. Mai nonoi oe ia'u e haaiele ia oe, a e hoi aku mai ka hahai ana ia oe, no ka mea, ma kou wahi e hele ai, malaila hele ai, ma kou wahi e moe ai, malaiia au e moe ai, o kou poe kapakā, "no'u ia poe kanaka, o kou Akua, no'u ia Akua.'' Pela nomakeu i he* le.euai nei mamuli o Pikanela, me ke kanalua ole, aohe manāo ina hoahanau ame ko ka hale. - •

A pau kana haiolelo ana, alaila ku mai la o Teanohotetua ka .Wahine a Tuanea, ka men nana ka haiolelo inalunaae ; aole nui o kaoa haiolelo, aka, ua naauao no nae ka olelo, ua ano like no nae me kana kane. A ku mai o Hawaii, he keiki opiopio, (oia keiki ka mea ihaku i kekahi mele i hoolahaia ma ka 11 Hae Hawaii" nole he nui loa o kana olelo, aka ua naauao no.) : mau mea, kd mai o P. Kapoha ku, ae la ifttaa o ke anai> na. " I na i manao kekahi o oukou e olelo ao ae i na maiihiai o Fatuhrva, alaila pono no ke olelo.".» la manawa liio mua ia S. N. Haieole ka haiolelo ; eia iho malalo kana. E na makamakai Aole a'u mea nui e ae e. olelo ai no kakou i keia wa, i hele mai nei au maanei e hoike i ko'u olioli a me ko'u mahalO'i na malihini i haioleloae nei, no ka mea, aole i.poho ka 'hana a ka Ahahui Misionari Hawaii, no ka hoouna ana i mau Kumu ma ko Nuuhiwa Pae aina, no ka mea, ua loaa ia kakou ka waiwai pulea; ma ia hoouna ana, eia ka bua q ka kakou hana ke ko pu nei me kakoo i keia po. Aka, aole nae au e olelo ana, o ka maka> mua e mahalo ai. O ka men mna a kakou e haawi ai i ko kakou

mahalo; oia no ka Ahahui Misionari ma Bosetona, i ko lakou kukulu ana i Ahahui, kahi e hiki ai kekuka a noonoo hoii mea e holo ai ka ike a me ka naauao i na pepna e noho ana ma na pae āina mokupuni i ke kai, a me kekahi mau wahi o nā Ainapuniole oka honua nei; a mamuli oka hana ana a ia Ahahui i kuleana ai kakou iloko o ka ike a me ka naauao, i loaa'i hoi ia kakou ka waiwai a me ka hanohano i keia mau la e noho nei; a mamuli oia ano hookahi no i kuleana nui ai kakou e hoouna aku i mau kumu e ao i ka malamalama ma ko Nuuhiva Pae āina, e like me kakou e ike nei i keia po. A nolaila, ke i aku nei au ia oukou. O ka Ahahui ma Bosetona ke kumu waiwai no kakou, o ko Hawaii paeaina nei ka wa|wai puka no ko Amerika poe haipule. A o ko kakou waiwai puka hoi; oia ko Nuuhiva poe e noho nei me kakou ano. Eia hou kekahi mea a kakou e mahalo nui ai ano. Oka hooko ana oka poe a kakou i hoouna aku ai i na kauoha, a me na olelo ao a ka Ahahui Misionari o Hawaii nei. Ame ka hooia ana i ka, hoohiki a lakou i hoohiki ai imua o ka Ahahui ma ka inoa o ka Mea Mana. Ke olelo 'hou aku nei au>a- bukou mā ia ano no, no ka ninau aku. : Heaha ka waiwai oJ<a Ahahui Misionari Hawaii o ka hoouna ana i mau kumu ma ko Nuuhiva Pae aina e ao i ka ike, ina i hoole,. a l}ooko. ole pahajkja poe Kumu a kakou i hoouna'ku ai 1 na a me na olelo ao a ko iakou poe nana i hoouna'ku ? Loaa anei ka ike ī keia poe Nuuhiva ? Launa pu apei kakou i keia po maanei me keia poe Nuuhjva ? No ia mea, ke i hou aku nei au ia kākou. Mamuii wale no o ka'hooko ana o Kekela i na kauoha i launa pu ai kākou me keia poe ; a i kuleana ai hoi kakou ke olelo. •« He waiwai puka keia poe Nuuhiva no ka kakou o.hana Misionari."