Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 17, 27 April 1865 — Page 1
KA
NUPEPA KUOKOA
Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Kanaka.
BUKE IV. HELU 17. HONOLULU, APERILA 27, 1865. NA HELU A PAU 178.
" KA NUPEPA KUOKOA.,"
HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU
I kela Poaha keia Poaha.
$2.00 no na mahina he UMIKUMAMALUA,
$1.00 no na mahina eono, ME KA HOOKAA MUA MAI.
NA OLELO HOOLAHA — aole i oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana, $1.00 ; alua komo ana, he $1.50 ; hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia ana mai e pai.
KANIKAU — he hapalua dala ka uku no ka aoao hookahi o ka pepa leta, oia hoi 4 keneta no ka lalani hookahi — penei : he 25 lalani, $1.00 ; 50 lalani, $2.00 ; a pela'ku.
KA UKU NO NA OLELO HOOLAHA — ka uku pepa, a me ka uku o ka Kanikau, e haawiia no ma ka lima o na Luna o ke Kuokoa, a i oleia, e hoouna mai ia Kauka Kulika.
O KA UKU PEPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO — aole e kauia ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono ke hiipoiia keia mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa.
AIA KE KEENA O KA NUPEPA KUOKOA — ma ke kihi hema o ka Hale Hookipa Luina (Sailor's Home.) O na hora hana, mai ka eiwa o kakahiaka, a i ka ha o ke ahiahi.
L. H. KULIKA, (Lona Hooponopono.)
KA " NUPEPA KUOKOA."
Is published in Honolulu
EVERY THURSDAY,
$2 00 per annum, or $1.00 per six
months, in advance.
ADVERTISEMENTS not exceeding 10 lines, inserted once for $1.00 ; twice for $1.50 ; and $2.00 for one month ; all advertisements must he paid for in advance. KANIKAUS will be charged 1.00 per page, or 4 cts. a line. PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus, may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter to the Publisher.
ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID. No names, either of foreigners or natives will be inserted on the subscription list until paid for. This rule must be strictly adhered to, on account of the low subscription price. THE OFFICE OF THE KUOKOA is in the South corner of the Sailors' Home. Office hours from 9 A. M. to 4 P. M.
L H. GULICK.
Publisher.
Volume I. II. and III of the KUOKOA, bound, for sale, $3.50 each.
Persons having complete sets of the above, can have them bound by paying $1.50 each.
HALE PAI KII.
AIA KO'U HALEPAI KII MA KA HALE e pili ana me ka Hale Leta, maluna'e o ke Keena Pai o ka " Nupepa Kuokoa," Ua emi loa na kii. Elima dala no ke Kakini Pepa Kii hookahi. A elua wale no dala no ke kii aniani.
H. L. CHASE (Keiki.)
174-6m Mea Pai Kii.
S. KUPANEA. J. W. KEAWEHUNAHALA.
Loio ! Loio !
KE HOOLAHAIA'KU NEI I NA KANAka a pau o keia Aupuni, ua makaukau na mea nona na inoa maluna e Kokua, a e lilo hoi i LOIO no na mea a pau e loohia ia'na i ka hihia, a e pale ana no kekahi hihia imua o na Aha Hookolokolo o keia Aupuni. He mau mea laua i aoia i ka OIHANA HOONAAUAO ma ke Kulanui o LAHAINALUNA, a ua aoia hoi ma ka OIHANA Kanawai, a me ke kakau ana i na Palapala o kela ano keia ano, e ka Mea Hanohano G. M. ROBERTSON (LOPIKANA.) A o ko laua Hale Oihana, aia mauka iho o ka huina o ke Alanui Hotele a me Maunakea ma Honolulu, Oahu.
Honolulu. Feb. 6, 1865. 167-y
PAHU KUPAPAU!!
AIA I KA MEA NONA KA INOA MALALO nei, na PAHU KUPAPAU o kela ano keia ano, no ke kumukuai emi loa. He mau Papakaukau, Hale-pa, a me na mea waiho lole. F. KAISER. Hilo, Hawaii, Feb. 1, 1865. 166-3m.
KUOKOA HUMUHUMUIA.
EKOLU BUKE — BUKE 1, 2,
A ME 3
Umi kala ke kumukuai no na buke ekolu. No ka akahi buke $3.50. E ninau ma ka Hale buke o H. M. WINI.
Na Buke i Pai ia e ka Papa Hawaii.
Eia na huke kuai, a me ke kumukuai, Baibala nui no na Awai o na Halepule, $4 00
" Ohana, ano nui, me na kii, } { 2 50
a me na Moohana, } 5 00
" Ohana uuku iho, me na Moohana, ili ulaula, } 1 00
" Ohana, me na Moohana wale no, 62 1/2
" Okoa, - - - 50
Kauoha Kahiko, i paiia i ka M. H. 1838, 25
Kauoha Hou, me ka pepa lahilahi o waho, 12 1/2
Kauoha Hou, hapa haole (Haw. Eng.) 25
Hoikehonua, Hoikemanawa, ame Kuhikuhi no ka Moolelo, } 25
Haiao, - - - - - 25
Hele Malihini Ana, - - - - 25
Wehewehehala, - - - - - 25
Lira Hawaii, - - - - - 25
Na Olelo Hoopomaikai, - - - 25
No ko ke Akua Ano, - - - - - 25
Lira Kamalii, - - - - - 25
Kumumua Hou, - - - - - 12 1/2
Moolelo Ekalekia, - - - - - 50
Hoike Palapala Hemolele, - - - - -25
Himeni Hawaii me na Leo Mele, 1834, 25
Ninauhoike, - - - - - 12 ½
Eia na buke i haawi waleia.
Haawina Baibala.
Ui.
Olelo Ao i na Wahine Hawaii.
Ko Dawida Malo Kumumanao.
L. H. Kulika.
Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio o Hawaii.
Ka Anesona. Moolelo
No Hawaii nei.
HELU 12.
KE KULANUI MA LAHAINALUNA.
Ka hooikaika i haawiia no ka hana a ke Akua ma ia mau Mokupuni, ma ka hanini ana o ka uhane ma kekahi mau wahi, ua lilo ia i mea e hoomahuahua ai, i na haiolelo a me na kokua kanaka. Oia hoi ka hoomaka ia ana o ke Kulanui ma Lahainaluna, iloko o ka M. H. 1831, malalo o ka Rev. L. Anaru ao ana. Ua hoomaka ia me iwakaluakumamalima haumana, a ua mau ka pii ana a hiki i ke kanaiwa ka nui. O ko lakou mau makahiki, mai ka umikumamalima a ke kanakolu kumamalima. Ke holo la kekahi kahawai mai ka puu mai maluna, a he mea no hoi ia e kokua mai ai i na haumana ma ka hana ana i mau mahinaai kalo a me na mahinaai ; a ma ia mea, ua hoohuiia mai iloko o ke kula, kekahi kumu o ke ao ana ia lakou ma na hana lima, a ke mau la no ia mea malaila. Ua hoomau o Anaru ma ia kula no na makahiki he umi, a ua oluolu au i ka ike ana ia ia ma Honolulu, malaila hoi oia i aloha nui ia ai. E kamailio no au no kana mau hana ma ke kakau ana i na buke, ma kahi maa aoao e aku. Ke hoomanao nei au i kekahi olelo ana, he aneane kanakolu makahiki i hala aku nei, e pili ana ma kana lawelawe ana, iloko o kona manaoio a me kona ahonui, i kona wa i nana aku ai i kana poe haumana i ao ole ia, ua ike aku no ia, owai o lakou he poe kumu kula, kahunalapaau, loio, a me na hai olelo o ka wa e hiki mai ana o ka Pae Aina o Hawaii. He nui io no o lakou i lilo ma ia oihana.
KA HOOLILO ANA I KE AUPUNI.
Ua kukuluia ka halekula mua e na haumana, ma ka hooponopono eleu ana a ke kumu ; a na lakou no i kauo mai i ka nui o na kua a me na oa, a na lakou no hoi i lawe mai maluna o ko lakou mau hokua mai Maui Hikina mai, he kanakolu mile ke kaawale o ia wahi mai laila aku. He puu kala nui kai hoolilo ia e ka Papa Misionari Amerika mamua o ka paa lea ana o na halekula ekolu, a me na hale noho elua. Mai ka M. H. 1835, ka wa ia i lilo ai o Pokue ke kumu, ilaila pu o Dibela, Rokeke, Bele, Emesona, Alekanedero, Mika Hana (Hunt,) a me C. B. Anaru i kahi manawa. Ua hoolilo aku ka Papa Misionari Amerika i ua halekula nei i ke Aupuni iloko o ka M. H. 1849, i lilo ai ia i mea e ao ia ai na keiki ma ka ike palapala io a me ke akamai kuhohonu, aole no e aoia kekahi olelo pule, e kue ana i na mea a na Misionari i ao aku ai. No keia mea ua ae aku ke Aupuni, a ua kupaa no ma kana mea i hooholo ai. Ka nui o na haumana, mai ka hoomaka ana mai, he ehiku haneri me kanahiku kumamakahi, a ua oi aku mamua o ka hapalua i noho mua i ka wa e malama ia ana ua kula la e ka Papa Misionari.
NA KAHUNA MAI LOKO MAI O UA KULANUI LA.
He umi o ka poe i puka mai i hookahuna ia no ka euanelio, a ua noho no me ka hoahewa ole ia. O keia ka halekula nui no ua mau mokupuni la. I ka hoike makahiki ana o ua kula la, owau kahi ilaila, ma ka Halepule Hoole Pope, a me ka halawai ana mahope iho o na haumana e puka ana, a ua hoomanao oluolu ae au no na mea ano like me ia ma ko'u aina ponoi. Ua hai ia ka nui o na haiolelo ma ka olelo Hawaii, a he hapa uuku ma ka olelo Enelani ; o ka olelo Enelani kahi i huipuia, ma na mea ao o ua kula la. Ua kahiko like ia ka papa e puka ana e like me kakou nei.
KA PAINA ANA.
Ua hohola ia ka papaaina iwaho malalo o ka malumalu o na laau e kokoke ana i ka halepule. Ua hookaokoaia ka papaaina a na haumana, i hoolakoia i ka poi a me kona mau kokoolua. Ka papa aina i hoomakaukauia no na haole, ua like no ia me ka makou mea e ake ai. Ko Pokue mau kokua ma ke ao ana, he keiki na Alekanedero, a he kanaka Hawaii i puka mai; mai loko mai o ua kula la. Na ka Papa Hoonaauao i malama i ua kula nei, a ua hai mai o Pokue o Lota Kamehameha, (Ka Moi ia i keia wa.) oia kahi o na hoaloha maikai loa o ua kula la. I ka M. H. 1862 pau i ke ahi na halekula, a ua kukulu hou ia e ke Aupuni kekahi hale nui. Ina hookahi makahiki o kahi e noho ai i aoia ma na hana ao no ke Akua, me kahi misionari, ua manaoia ua kupono ka haumana ano haipule e puka mai ana mai Lahainaluna mai, no ka oihana kahuna.
NO NA KULA MA LAHAINA.
Aole no au e poina i ke kamailio ana no ka poe opiopio o na luana ana o Lahaina. O Duaita Baluina, he keiki na ka Misionari, oia ke kumu no ke kula Aupuni no ke ao ana i ka olelo Beritania, a ua halawai au ma ka poloai ia ana mai e keia kula, a me kekahi mau kula eae elua, e hiki ana ka nui o na haumana i ka elua haneri me kanawalu, (kamalii kane me na kamalii wahine) o kona halekula. He mea ano e no paha, aka oia ka oiaio,— ua hoomanao hou ae au, ma ko lakou ano o ke kamailio ana, a ma ka hikiwawe loa ma na mea helu, i na keiki Helene ma ka Levanata (Levant). He mau haiolelo, mau paio, a me na mele, oia kahi i hanaia ia la. Ua hoihoi loa na keiki i ka himeni ana, a me he mea la e himeni io ana, aohe no hoi au i lohe aku i kahi leo paewa ma ia himeni ana.
Ina i loaa ia'u na pule okoa elua, ina au ua ike ia Hana, ma ka aoao hikina o Maui, ia Molokai, a me Lanai, e huli pono mai ana ia Lahaina. Ua oi iki ae ka maikai o Lanai, mamua o kahi hanai holoholona, aia nohoi ilaila kahi i noho ai o na Moremona, O. Rev. S. E. Bihopa, he keiki na ka misionari, oia ka misionari e noho la ma Hana. O ka poe aku mamua ona, Conete, Mika Aiwa, Raiki, a me Kaahele (Whittlesey.) Ua lako pono ia apana i na hale pule, a ua lawe mai au mai ka papa hoike mai a Bihopa, ua mahi nui ole ia ia wahi mamua aku nei. Ka nui o na lala o ka ekalesia he hookahi tausani me umikumamawalu, a he elua ona hale pule malalo o na kahu kanaka maoli.
Ka nui o na kanaka o Molokai he elua tausani ewalu haneri me kanakolu, a o ka nui o na lala o ka ekalesia he ewalu haneri me aiwa. Ka nui o ka poe i komo iloko o ka ekalesia, ua oi aku mamua o elua tausani, a ua paa pono o Molokai i na luakini i kukuluia e na kanaka. O Forebe he keiki na ka misionari, i noho mai ka M. H. 1858; o ka poe mamua aku ona o Hikikoki, Kamika, Muna, Gulika, C. B. Anaru a me Duaita. Na Hikikoki i hoomaka mua i ka hana malaila, a ua hooikaika nui no a hiki i kona make ana i ka la 29 o Augate, M. H. 1855.
I ka auina la o ka Poakahi ua hele pu au me Kauka Balauina i ka halawai mahina hou ma ka hale pule, a he nui no ka poe i hiki ae malaila. I ke ahiahi ua bapetizo au i na keiki ekolu a Balauina opio, ma kona hale. I kekahi la ae hele au e ike i ka wili ko mahu i aneane e paa, a me kekahi hale pule Katolika Roma, a malaila i manao ai o Balauina he haneri paha ka poe hele ilaila ma ke Sabati.
KA MOOLELO O KEPAKAILIULA !
MOKUNA XXVII.
KA HAALELE ANA O KEPAKAILIULA IA AINA, A HOLO HOU AKU LA I KA MOANA,
A PAE I HANAKAULUAIKAHIKI.
MA HOPE IHO O KA PAU ANA o ke kaua, a lanakila ae la o Kepakailiula ma, a haawi aku la oia i ke Aupuni no Kahoalii, oia kana makana, me kana mohai ia lakou, aka, ua olelo mai o Kahoalii, " Nou no ke Aupuni a me ka aina no ke'Lii, a he malama wale iho no ka'u." Alaila, i aku la keia, " Aole o'u aina, no oukou no ko oukou aina a mau loa'ku i ko ka po, a hiki i ko ke ao nei, nolaila, i na i noho nui, a i loaa ke kane a kekahi kaikuahine ou, alaila haawiia ka aina."
O keia aina hoi, oia ka aina a Pele i haawi aku ai no kana kane, no Kamapuaa, ia laua i hui kino ai ma Puna i Hawaii, i pakele ai o Pele mai make ia Kamapuaa, a ia Kapo mai lele pakele kona ola, mamuli o kona hoowalewale ana ia Kamapuaa, i mea e pakele ai kona kaikaina o Pele. O ka aina hea la keia ? O ka aina a Kamapuaa e noho mai la i kukulu o Kahiki. Oia hoi ka aina o ka poe Rata, aia ilaila o Kamapuaa e noho nei. Pela ka mea i oleloia e ka poe kahiko ma keia Moolelo ; a oia no ka ka mea hoopuka i keia Moolelo e hai aku nei.
Maanei e ku iki iho ai kakou, a hoalu, aloha wahine, a kunou aloha kane ; a e nana hou aku ihope, no na olelo maikai a ke'Lii Kepakailiula, i hai aku ai ia Kahoalii, penei no ia : " Imua ou e Kahoalii a me kou mau kaikuahine, ke hai aku nei au i ko'u manao. Ua imi nui iho la no i ka pono, a ua pono ea, noho ia ke Aupuni, ai ia ka momona o ka aina, mai manao oukou ia'u, oiai aohe o'u kuleana, ua haawi aku au a lilo no oukou, a o oukou no ke'Lii o ka aina, a i keia la, ke hai aku nei au ia oukou, ma keia ahiahi e haalele ai au ia oukou, a e pau ai hoi ko kakou hui ana, a ke mahalo aku nei au ia oe e Kahoalii, no kau mau hana maikai, me ka malama pono ana ia'u iwaena o keia aina malihini, a he aina hoi aohe makamaka. No ka mea, o oukou na makamaka, o oukou no hoi kai hoapono mai ia'u, aole no hoi au i lohe i kou leo ino no'u nei, aka, no kou mau kaikuahine no kau ao ana, i ka mea i kui ko'u aoao ko ke kane, he aoao miki no, a he aoao limalima. A ma kau olelo hoi, he maikai, pela io no, aole no au i noi mua aku ia oe no Hiiaka, i mea la hoi nana e hookoo ka pili o ko'u mau uha, a me ka hoopumehana ana mai ma ko'u aoao, a ae mai la hoi oe, alaila, pono, a pomaikai la hoi au, keia aea, i hele malihini mai nei. A o kuu ai ana, a me Hiiaka pu, aole nana iho i uhai i kou Kanawai i kau ai nona, aka, na'u, ma o'u nei oe e hana mai ai, a i na he enemi kou no'u nei, alaila, pono no ke hoike mai. A ke hai aku nei au ia oe ano, mai kau i ka hala o keia mea maluna o kou kaikuahine uuku, aka, e kala ia ia."
A hooki ae la ke'Lii i kana mau olelo, ia manawa, kuku ana ka mahu o ka mea ai ua moa, ua hele a paluhe ka ilio, ka moa, ka uala, ka maia, na mea ai no a pau, me ka awa, ua pau i ke kihee ia i ka apu, elua no laua o Kahoalii, elua no apu, alaila, i aku la o Kahoalii ia Kepakailiula, " Ae, heaha la hoi, o hele, aka, he oiaio, ua ao no au i o'u kaikuahine e like me kau i olelo mai nei, a ke manao nei au e hai aku ia oe, me he mea la hoi he mamo akua oe ka ike, ka lohe i ka'u mea i olelo ai i o'u kaikuahine, o au mau wahine makani hoi ; aka, he kanaka oe, a he lani alii hoi. Aka, o ka'u mau mea i olelo ai, ua pau loa i ka hoikeia mai e oe, e hele oe me ka pono, a e ai pu kaua me oe, mamua o kou hele ana." Alaila inu iho la laua i na apu awa, a pau, me ka hoomaikai ae o Kepakailiula i kona akua, a me ka haawi aku i kona apu awa no kona hoa hele (manu,) a mahope iho, aole no o Kahoalii i ike mai i na hana a Kepakailiula. A pau ka ai ana, alaila makaukau ia i kahi hokeo ukana ona, a me ka hoe, e auamo ana, me he kanaka lawaia la me ka ipu holoholona, e iho aku ana a hiki i kahi i kau ai kahi waa ona iloko o ka niu. He uluniu nui i kapaia o (Kamalu,) ia lakou i hiki aku ai, hapai aku la lakou i kahi waa oia nei a lana i ke kai, ia manawa, kau ae la keia iluna, a aloha aku, a aloha mai, a o kona holo aku la no ia.
Eia ka mea kupanaha loa ia ia i holo aku ai ia ahiahi a po, a ao ae, i nana mai auanei ka hana oia nei, e ku aku ana no na hale, e waiho aku ana no ouka ua kokoke loa, ua like ka loihi me ka lae o Kalaau, a me ka lae o Kawaihoa, pela mai kahi a ia nei e lana ana, a hiki aku iuka, pela ma ka hoohalike ana, ma ka olelo a ka poe kahiko o Hawaii nei, nolaila, ua like ole na ano o keia Moolelo Alii, a ua manao nui ia e kekahi poe alii i make aku nei mai a Kalaiopuu mai a hiki i keia wa. O keia Moolelo kai pololei.
Ia ia nei e lana ana, hukia aku la keia e ke au nalowale ka aina, a po ua la la, a, mai ia po a ao ae, i nana'ku auanei ko ia nei hana, ua kokoke loa mawaho mai o ka hale, e ku mai ana no o Hiiaka ma ke kala o ka hale, e peahi mai ana ia ia nei, no ka mea, na ua kaikamahine Hiiaka nei no keia apaapa ia Kepakailiula, no ka mea, ua hoeha ia na wili aa ehiku o kona puuwai, ka mea hoi nana i hoeueu ke a-na kaumalie o kona nui kino, nolaila, ua aloha loa o Hiiaka ia ia nei, no ko ia nei ui, a me ka nani lua ole no hoi ke nana'ku, ia manawa a Hiiaka i peahi mai ai, hookahi no aia nei mapuna hoe, pae ana keia i kahi lae akiaki, a he wahi ponaha one ma waena, ia manawa, pae keia malaila, i ua wahi one la, a halawai pu laua me ke kaikamahine Hiiaka, a me ke alii Kepakailiula, a ua olelo pu laua.
A i mai la o Hiiaka, " Ua loaa mai ia'u na kaomi pumehana a ke aloha, me ka hoomau iho hoi ia mea ma kona waihona, a me he mea la nae e kauo aku ana ia'u ma ia wahi, aole hoi e hihi, ua naaupo no oe ia Kahoalii, nolaila, o hele, me kou hoomanao mai no ia'u, a pela hoi au ia oe, no ka mea, ua loihi ko kakou noho pu ana maanei." Nolaila, ma keia olelo a Hiiaka, ua kokolo anuanu mai ia Kepakailiula ke aloha, oiai oia e lohe ana i na mapuna leo a Kaipolaomakani, ka mea hoi nana i pauma mau na aa o kona puuwai ; a pau ko laua olelo ana pela, koi aku la no ke'Lii e holo pu laua i ka moana uliuli a ka ino i noho ai. Aole nae i ae aku o Hiiaka, alaila aloha mai la o Hiiaka, me ka haawi pu aku hoi i ka honi pumehana a ka makemake, a pau ko laua aloha ana i kekahi i kekahi, a o kona holo aku la no ia, a hoi aku la no hoi kela.
Ia ia e holo ana, ike mai la o Kahoalii, piha loa iho la ia i ka enemi ia Hiiaka, me ka olelo aku o ke kaikunane, " Ka ! kupanaha oe, nui no auanei ko makemake ia Kepakailiula ?" Alaila, ku ae la o Hiiaka iluna, a ae maikai aku la oia, me ka haahaa, ia manawa, i mai la kona kaikunane, " Aole e hiki ia oe ke noho me ia, no ka mea, he akua oe, a o ko Haku hoi au e manao la oe e noho, he kanaka ia, pehea la e like ai olua, no ka mea, ua hanau Akua ia oe, a ua hanau kanaka ia kela, he Alii Nui, he lani, a o ko kakou Haku no ia, nolaila ea ! makau ole no hoi oe. Nolaila, e nana mai nei au a, ua wehe ia na pani wai o ka pea kapu o kukulu o Tahiti, alaila, e aho kuu make ana mamua o ke ola ana, no ka mea, aohe ou hoolohe iki i ka'u olelo, a me kuu Kanawai i hoomalu ai ia oe."
(Aole i pau.)
Ka Hoomana Kahiko.
HELU 15,
NO KA LUA, A ME KA POWA.
O ka puka oia kekahi mea i manao nuiia e ka poe lua, oia ka ka wehe ana a hemo, ekolu no mea nui i ka poe lua. 1. O ke ao ana ia lakou i na ai, oia na kaina. 2 O ke ao ana ia lakou i ka puka e hemo ai. 3 O ke ao ana ia lakou i ka pule i ke akua aumakua. Eia ka inoa o na ai ; ma ka Maui kapa ana, e hoomaka ana ma ka hua a, a hiki i ka w.
Aukoaeuamalie.
Ehoikauiomanoauaahiahi.
Ohanakekeuamaikai.
Oohikimakaloa.
Oakiiala.
Ohiikau.
Oopuola. +
Okepainakuli.
Okekuikahiameheula.
Okoikua.
Onohikaiolepohihihikalawaiaokalaino.
Opulekai. +
Owelokahueloku.
Uliulikaipaliekahikinui.
Ulakamakaiakuikuipahu.
Hanakailuna, ||
Hamakua o ka paiaalaikahala.
Haehaekamanu e Kanealoha.
Kaheepalaha.
Kauaelehei o Makawao.
Kalena. ^
Kaopeapanipani.
Kaaenalii. +
Kahaukomo.
Kaahuula. +
Kauaukaha.
Hanuipii.
Kaleiomanu, +
Kapuaakahuluhulu,
Kapao,
Kuiakanakaheleokapo,
Kamalo o Liloa, +
Kamalohei,
Kaauwaelewa,
Kakaauki,
Kauakipuupuu o Waimea,
Kana, +
Kahilikolo,
Kaeheu,
Kaluelue,
Kaio, +
Kahului,
Kauhumakalii,
Kaiahoopapailikanaka,
Kapilimaiuu,
Kalimukakanaka o Mahamoku,
Kamaiawa,
Kaomakaokailio,
Kawaeku,
Kamuku,
Kawahaokamano, +
Kaloloamaiau,
Kapiko o Awakea,
Kauaukomohewa,
Kauaulewalewa,
Kalawakua,
Kanihi,
Kalaha,
Kapuaiokana, +
Kahaupalemo, +
Kapuahiakuialua.
Kaununu,
Kaihuokapuaa,
Keamio,
Keaholehi,
Kuanunu,
Keakeomilu,
Koukou,
Kokiawailau, .
Malalei,
Malama,
Mahiki o ka lua kanaka.
Malama kue,
Malama ku waho,
Malama ku loko,
Malama ka opuahiki,
Naanuenueewalu,
Mehamehapuuloa,
Papalakailiu,
Puupa,
Palaole,
Popoki, ^
He nui aku no paha na inoa o na ai i koe aole i komo iloko o keia Papa inoa.
Eia ka pule ana i ke akua lua, oia hoi ka aumakua o ka poa kumulua, penei ke kahea ana :
" O Kuahailo, Kumakaakaa, Kumakaloa, Kumakaapoko, Kuemanu, Kuialua, Kuikapaa, Kuikaehi, Kuikahikii, Kuikahawele; Kuikekala, Kuikauweke, Kuialuakini, Luahele, Luahooponopono, Luahoowalewale, Luakahiakahaole, Olakawanana, o Kiha, o Kea, o Lua, o Hao, o Pakeau, o Kuaialii, o Kamahaulani.".Na aumakua wahine: " Ia Popoki w., ia Hua w., o Lauhau w., o Lowahine w., o Ani w." Ua nui aku paha na pule i koe aole i pau ia'u i ka hai aku. Eia kekahi ; he mau kuhikuhi no ka Papa inoa o na ai. Eia ko na'Lii hoailona — + No ke kapu o ka uluna o ka poe lua — || No ke kapu o ka ia ia lakou — + Na ai kupono i ka wahine — ^
Maanei e maopopo ai ia oukou ka na 'Lii, ke kapu o ka uluna, ke kapu o ka ia, ka na wahine ai ; a o ka mea aole i hoailona ia, no na kane ia, oia hoi no ka poe e ao ana.
(Aole i pau.)