Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 15, 13 April 1865 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa.

Na Palapala.

Ka halawai o ka Ahahui Ekalesia o Kauai.

                Ua halawai keia Ahahui ma Waimea i ka la 29 o Maraki.
            Hooholoia e lilo o Kauka Kulika i lala no keia aha, a ua kohoia oia i Lunahoomalu, a o Kauka Mika he Kakauolelo mau.
            Heluheluia ka palapala hoike o ke Komite i kohoia ma Anahola i ka la 23 o Febuari no na hihia o Roela ; a pau ke kukakuka ana, ua hoaponoia.

EIA KA PALAPALA HOIKE.

                O ke Komite i kohoia e ka Ahahui Ekalesia o Kauai nei ma Anehola, i ka la 23 iho nei o Febuari iho nei e hele i Waimea, e huli a e hoomaopopo i ka hihia o Roela,— ke hoike nei makou imua o ka aha.
Mamuli o ke kauoha o ka Aha, ua hele makou i Waimea, ma ka la mua o Maraki nei, a ua kamailio makou me kekahi poe hoahanau, a he oiaio no, he nui ka wawa iwaena o na kanaka no Roela, e olelo mai ana, ua moekolohe oia me kekahi mau wahine ; a ua ae mai no o Roela imua o ke Komite, ua hana hewa no ia me kekahi wahine, a ua hoike mai no ia i kona mihi no ia hewa.
            Ke manao nei ke Komite, he nui no na hoike no ia hihia, aka, ua makehewa ke kii ana i na hoike, no ka mea, ua ae mai no o Roela i kona hewa imua o makou.
            Nolaila, ua ao aku ke Komite iaia e hooki i kana hai ana i ka olelo a ke Akua, no ka mea, aole pono iaia ke lawelawe hou i na oihana ekalesia, a ua ae mai kela ia manao o makou.
            I ka manao o ke Komite, he hihia nui loa keia, a he nui ka hoowahawaha, a me ka henehene e ili mai ana maluna o ka ekalesia ma Waimea a ma na wahi a pau e hiki aku ai ka lono o keia hewa nui. Aole keia he kanaka Hawaii, e hele naaupo ana iloko o ka hihia. He kanaka naauao o Roela, he haole, he Kahunapule, he Misionari i hoouna ia mai e na hoahanau ma Amerika, e kukulu i ke Aupuni o ka Haku maanei. Ua hanai lakou iaia me kona ohana i keia mau makahiki iwakalua a keu, a nui na tausani dala a lakou i haawi mai ai nona, me ka manao lana he alakai oia no na kanaka ma ka pono, a he kumu hoohalike no hoi no na hoahanau haipule. A eia ka ua haule oia iloko o ka moekolohe, e like me na kanaka o ka aina. Nui ka poino o ke Aupuni o Iesu Kristo ma keia hana ino ana i hana'i. Ina haumia ke kumu alakai, pehea la auanei na haumana.
            Aole hiki ia makou, kona naau hoa misionari, ke huna i kona hewa, a waiho wale ia ia iloko o kona hihia. Huhu auanei ka Haku nona ke kihapai, ke hana makou pela.
            Nolaila, he mea pono ia makou ke hana e like me ka hana ana o na ahahui ekalesia ma na aina naauao. Ina haule kekahi Kahunapule iloko o ka moekolohe, hookolokolo kona mau hoa Kahunapule iaia, a ina maopopo kona hewa, lawe lakou i kana oihana mai ona aku ; a ina hoi, ua akaka lea kona mihi oiaio ana, aole no ia he kumu e hoomau aku ai oia ma ka oihana nui o ke Kahunapule.
            Nolaila, ua hoomakaukau ke Komite i kekahi mau manao hooholo, a ke waiho aku nei makou i keia Palapala Hoike, me na olelo hooholo, imua o ka aha. J. W. Smith (Kauka,) E. Johnson (Ioane,) D. Dole (Dole,)
            Eia na olelo hooholo i hoomakaukauia e ka Ahahui.

OLELO HOOHOLO.

                No ka mea, ua wawaia iwaena o na kanaka mai o a o, ua moekolohe o Rev. G. B. Roela (Rev. G. B. Rowell) me kekahi mau wahine Hawaii.
            A no ka mea hoi, ua hoounaia mai kekahi Komite e ka Ahahui Ekalesia o Kauai nei, e huli a e hoomaopopo i keia hihia nui, a imua o keia Komite ua ae mai no o Roela i kona hewa me kekahi wahine.
            Nolaila, me ke kaumaha a me ka ehaeha nui o ka naau, ke hooholo nei keia aha i keia mau manao :
            Hooholoia 1. Ke hoopau aku nei ko makou launa ana me G. B. Roela ma ke ano Kahunapule ; a mai keia la aku, aole o makou manao he Kahunapule ia, aole he Kahuna haiolelo, aole he Kahu ekalesia, aole ia he hoapaahana pu me makou ma ke kihapai o ka Haku.
            Hooholoia 2. Ua hookumuia keia ahahui ekalesia, a ua hui pu na ekalesia, a me na lala a pau, e imi mau i ka maluhia o kela ekalesia keia ekalesia, a me na mea e pono ai ko Kristo Aupuni ma keia mokupuni o Kauai nei ; nolaila, ke ao aku nei makou i na hoahanau haipule o Waimea, e hui pu lakou me makou ma ke kukulu ana i ka pa o Ziona i wawahiia iwaena o lakou, a e imi koke lakou i kahu ekalesia hou no lakou. Hooholoia 3. E hoomakaukau ke Kakauolelo o ka aha i mau kope eha o ka hoike o ke Komite, a me na olelo hooholo i hooholoia ; a e hooili aku i kekahi kope ia Kauka Anesona ma Bosetona, a i kekahi kope i ka nupepa Kuokoa, a i kekahi kope hoi ia Roela.

NA HANA E AE I HANAIA.

                Hooholoia, o Kauka Mika ke kahu kuikawa o ka ekalesia o Waimea, a loaa ia kekahi kahu ponoi e noho mau me lakou.
            Kohoia o Kauka Mika, Ioane, a me Helekunihi i Komite e hooponopono i ke Kumukanawai o keia ekalesia, a e hoike i kela halawai hapamakahiki aku o ka Ahahui.
            Hoopauia keia halawai o ka ahahui me ka pule ana o Kahookui.
J. W. SMITH, Kakauolelo.

He makana Makamae.

                I ka la elua o Aperila i hala'e nei ; ua haawi manawalea'ku na mea i mahaloia, o Kale Kauka a me Keoni Kumina, na konohiki o ke kahawai uliuli o Waimanalo ; he buke Baibala nui o na awai, i ka ekalesia o Waimanalo.
            He keu keia a ka makana hemolele i haawiia ; aole oia wale iho, ke hooikaika nei laua i ko laua mau ohana e ao i ka himeni, a ua haawiia'ku na lakou pakahi he elua buke, he Lila Hawaii kekahi a he himeni kamalii kekahi.
            O ke kumu nui nae o ko laua hooikaika ma keia mea, no ka nele o ka Luakini i ka poe ole nana e hoolea me ke kupono, nolaila, ua hapai laua me ko laua mau kino ponoi, a no ko laua hemahema ma ka olelo Hawaii, ua noi ia'ku ke kahunapule e kokua pu mai, a ke hana nei lakou. E ko Waimanalo ; e ala pu kakou ma keia hana maikai, a ko oukou mau haku e hapai mai nei. I nui ke aho e na haku o Kapalikoolau. Aloha ke Kilohana.
S. LUMAAWE.
Honolulu, Apr. 10, 1865.

No ka mahiai.

                E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA OE : Nau ia e hai aku i ka apana manao o ke kuaaina, ua kau wale i ka hale uahi a ua lelo i ka ipu. Eia no ia, akahi no au a ike aku i na kanaka o Koolauloa nei, ke eleu nei lakou i ka mahi pulupulu, ma ko'u ike ana iho, o ka helu akahi keia o na apana i mahi i nei mea o ka pulupulu, o ke kulina kekahi mea mahi a lakou.
            Ke eleu nei na moopuna a Kamaunuaniho ke kupa mahiai o Kaliuwaa, ke kahea aku nei o Kamapuaa ia oukou e na haole waiwai, a me na kanaka mea dala nui ; e eleu mai oukou e hoaie i na kanaka o Koolauloa nei, ewalu keneta no ka paona me ka anoano, a he iwakaluakumamalima keneta no ka paona i waeia ka anoano, i na kaualua oukou no keia manao e haiia aku la ia oukou.
            E hiki mai ana no ka na moku kalepa mai Beritania inai, e pii ana no na keneta no ka paona hookahi he umikumamaono me ka anoano. Pela ke kaena a Kamapuaa, ke kupa aiweuweu o Kaluanui. Na G. B. KAHALEAIHI. Koolauloa, Oahu, Mar. 20, 1865.

He kanikau aloha no J. Paulo,

He kanikau aloha keia ia oe e J. Paulo,
Kuu keiki mai ka nahele loloa la e Kaohe,
I walea aku la paha olua i na pihe uwalua o Mailehahei,
He pihe aloha ia no Poiuiu,
Kuu keiki mai na pali huli lua la e Kanikehoe,
A'u keiki mai ka pahoehoe enaena i ka la o Mokapu,
Kapu ka leo i ka pane ana mai ia Papa,
Kuu keiki mai ka i-a weli mai i ka po a me ke ao,
Walea aku la paha olua ia Kapahukoa,
I ka malu lau niu la e Kawele — e, auwe oe,
Auau aku ka uhane i ka wai o Puupuukaa,
A'u keiki mai ka wai aumeume pu no me ke kai,
Hele aku la paha olua i ke kui lehua i Pinaonao,
E imi aku ana i ko laua makuahine ia Powailehuaikaenamakani,
He makani no Ewa ke pa nei — e, oia ha,
Ke kuehu mai la i ke kula o Kalae,
Hai wawa iho la ka nahele o Kamaomao,
Wa iho la ke kula o Kaiolohia i ka la,
He la no ke Koolau a hiki mai,
E aho auanei a'u makani he Kaelekei,
He elele na ka mikioi i kau leo oiai iluna o Aahoaka,
He aka no ka moe ka'u e u nei,
Me he mea la hoi o oe o Kanaumoe,
O ua kanaka mali leo nei o Halalii,
He 'lii ke aloha e noho nei — e, auwe kuu keiki hoi.
BARENABA KENUI.
Haliimaile, Honolulu. Aperila 3, 1865.

He inoa no D. W. Kalawaia.

O Kahiuka ko makuakane,
Kaulia i kana keiki o Kalawaia,
O keaha ka ia a ko makuakane i kii ai,
O ka malolo o ke puhikii,
Aia i ke kai uli,
E Paakai e, kuulia mai ka upena.
E Kamakahi e, aulia'ku ka okai,
E Ohule e, i ka waa kihi oe,
E Kalama e, paia mai ka honua.
Ka puhaka nui makai o ko waa e Au Auwaehina,
E Manaole e, oloolo hoi kou waa ihope,
E Mikinui e, hooponopono ia mai kou waa,
E Kealaikahiki e, nana'ku nana mai,
Kuhea mai o Kauiki,
Eia ka ia iwaenakonu.
Olelo mai o Kuewa,
Hukia ka waha o ka upena,
Kahea mai ka makuakane o Namaile,
Hoopiliia mai ka waa,
Eia ka ia a ka pahoe,
O ka puni a ko makuakane o Kalawaia,
O ka ia wale no kana e kii ai,
Auhea la hoi ka ai e kohu ai o kana ia,
Kaulia i ke keiki o Kalawaia ka inoa — e o — e.
D. W. KAHIUKA.
E. KEALAIKAHIKI, Kakauolelo. Hooulu, Waikiki, Oahu, Ap. 10, 1865.

KANAWAI HOU.
HE KANAWAI.
E HOOLOLI AI I KA PAUKU 956 O KE KANAWAI KIVILA.

                E HOOHOLOIA e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo kau Kanawai o ke Aupuni : Pauku 1. E hoololi, a ma keia ua hoololiia no ka Pauku 946 o ke Kanawai Kivila, ma ke kapae ana, i keia mau huaolelo ma ka lalani 5, 6, 7, a me 8, penei : "a i kona manawa e haawi ai i palapala hoopaa kupono i ka manao o ka Ahahookolokolo, a i kekahi Lunakanawai, ina he Aha Kakau, e olelo ana e pani no na koina a me na poho o ua loio la, a hope, a hoahana, a puuku paha, ke ko ole ka hoopii a ka mea hoopii."
            Pauku 2. A e hoololi hou ae ka Haawina 42, ma ka hookomo ana mahope iho o ka Pauku 960 i pauku hou, penei :
            Pauku 960a. E ukuia ua loio nei, hope, hoahana, a puuku paha, no kona mau lilo no ka hele ana a me ka noho ana'ku ma kekahi Ahahookolokolo mamuli o na olelo o ka Pauku 956, e like me ka nui a me ke ano e ukuia'i na hoike i kenaia e hele mai imua o ia Aha ma na hihia kivila.
Ua aponoia i keia la 30 o Dekemaba, M. H. 1864.
KAMEHAMEHA R.

HE KANAWAI
E HAAWI ANA I NA LUNAKANAWAI HOOMALU A ME NA LUNAKANAWAI APANA, I KA MANA E HOOKOLOKOLO AI I NA HIHIA NO KA LAUNA HEWA A ME KA HOOWALEWALE E MOEKOLOHE AI.

                NO KA MEA, i mea e kinai ai, a e hoopai ai i ka launa hewa a me ka hoowalewale e moekolohe ai, ua pono ke haawi i na Lunakanawai Hoomalu a me na LunakanaApana a pau o keia Aupuni, i ka mana e hoolohe, e hookolokolo, a e hooholo i na hihia Kivila e ulu ana no ke poho i loaa ma ia mau hewa i kekahi manawa ; Nolaila,
            E HOOHOLOIA e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo kau Kanawai o ke Aupuni : Pauku 1. E haawiia, a ma keia ua haa wiia no i na Lunakanawai Hoomalu a m-na Lunakanawai Apana a pau o keia Aupui ni ka mana e hoolohe, e hookoloko ai i na hihia Kivila a pau i lawe ia imua o lakou, e koi ana i ka uku poho, aole e oi aku i na dala hookahi haneri, no ka launa hewa, hoowalewale e moekolohe ai, a moe e ae hoi e kue ana i na Kanawai.
            Pauku 2. Ma na hihia a pau o ia ano, ke hooholoia ka pono no ka aoao hoopii, me ka hooukuia o ka aoao i hoopii ia i na dala aole e oi aku i ka haneli hookahi, alaila, ina aole e hookaa i na dala poho i hooholoia pela, iloko o na la he umi mai ka la aku i hooholoia'i, e hiki no i ka Lunakanawai nana i hooholo ia mea, e hoolimalima aku e hoohana i ka mea i hoopii ia me kekahi mea kupono, e makemake ana e haawi i iwakaluakumamalima keneta no kela la keia la, me ka ai pu kekahi, a hiki i ka manawa e loaa'i na dala iloko o ka lima o ka Lunakanawai e lawa'i no ka olelo hooholo e kue ana i ka mea i hoopii ia, a me na koina pu kekahi o ka aha hookolokolo.
            Pauku 3. Aole no e manaoia e kue ana kekahi o na olelo o keia Kanawai i ka pono o ka hoopii hou ana ae, i hoomaopopoia ma na Kanawai e kau nei.
            Pauku 4. E lilo keia i Kanawai mai ka la aku i hoolahaia'i.
Ua aponoia i keia la 31 o Dekemaba, M. H. 1864.
KAMEHAMEHA R.

HE KANAWAI
E HOOLOLI AI I NA PAUKU 143 A ME 146 O KE KANAWAI KIVILA.

                E HOOHOLOIA e ka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo kau Kanawai o ke Aupui : E hoololiia, a ma keia ua hoololiia no ka Pauku 143 o ke Kanawai Kivila ma ke kapae ana i ka huaolelo "hookahi," ma ka lalani eono, a e hookomo ma kona wahi i ka huaolelo "ekolu ;" a penei e heluheluia'i ua pauku la :
            " Pauku 143. Aole e manaoia ua kupono i ke Kanawai ka ae ana i ke kepa, a i ka lawe ana i ke kanaka maoli maluna o ka moku haole, a o ka moku Hawaii paha, e hooholo ana ma ka aina e, ke haawi ole ke kapena i ke Kiaaina, a i kona hope paha, i palapala hoopaa me na hope kupono i ka manao o ke Kiaaina, a o kona hope paha, no na dala ekolu haneri no kela kanaka keia kanaka, penei :
            " A e hoololiia, a ma keia ua hoololiia no ka Pauku 149 o ke Kanawai Kivila ma ke kapae ana i ka huaolelo "elua," ma ka lalani eha, a me ka hookomo ma ia wahi i ka huaolelo "eono," a me ke kapae no hoi i ka huaolelo "eha."ma ka lalani hope, a me ka hookomo ma ia wahi i ka huaolelo he "umikumamalua," a penei e heluheluia'i ua pauku la :
            " Pauku 146. I ka wa e kepa ai kekahi kanaka maoli e holokahiki maluna o kekahi moku, e uku mai ke kapena o ka moku i ke Kiaaina o ka mokupuni, a i kona hope paha, no na auhau pili kino o ua kanaka nei i eono dala wale no ke oi ole aku ka manawa i hoolimalimaia'i mamua o ka makahiki hookahi, a ina e oi aku ka manawa mamua o ia makahiki hookahi, alaila, e uku mai ke kapena i na dala he umikumamalua ; aole nae e hoolaweia ia mau dala mai loko ae o ka uku o ua luina la.
Ua aponoia i keia la 31 o Dekemaba, M. H. 1864.
KAMEHAMEHA R.

OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai } O KUENE KEAWEWAKAHEE. }

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU I keia e like me ka mana i loaa ia'u mai kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie o ko Hawaii Paeaina. Nolalia, ke kahea nei au, o ka poe a pau i aie mai, a aie aku no ka Waiwai o KUENE KEAWEWAHAHEE o Waikiki Oahu i make aku nei : E hele mai lakou ma ka hale noho o S. KUPANEA (LOIO,) mauka iho o ka huina o ke Alanui Hotele me Alanui Maunakea, no ka hookaa ana'ku, a hookaa mai no na aie o ka mea i oleloia maluna iloko o na malama elua mai keia la aku.
HENELI (w.) Lunahooponopono Waiwai. Honolulu, Oahu. Mar. 23, 1865. 176-2m*

Ma ke Aupuni.

                Ua koho iho ka Mea Hanohano ke Kuhina Kalaiaina, ia Hermana A. Widemann i Luna haawi Palapala Mare no ka Apana o Kona, Mokupuni o Oahu.
            I mea e hoohalike ai me ka Mokuna 1 o ke Kanawai i hooholoia i ka la 23 o Augate, makahiki 1862, ke kauohaia aku nei e ke Kuhina Kalaiaina, mai ka la akahi aku o Malaki, 1865, he umikumamalima ka nui o na la e hoopaaia ai na holoholona helehewa ma ka Pa Aupuni o ka Apana o Kona Akau Hawaii.

KEENA O KE KUHINA KALAIAINA Aperila 6, 1862.

                E laweia no na palapala sila o na aina kupono no ke kukulu ana i Hale no na Pupule ma keia keena mai keia manawa aku a hiki i ka la 25 o keia malama.
            O ka poe e makemake ana e kuai i ko lakou mau aina, e pono e hai mai, me ke kulana, me ka nui, ke kumukuai, a me kekahi mau mea e ae.
            Ua makemakeia i apana maloko nei o Honolulu, aole emi iho malalo o na eka eono ; i apana wai, a i apana hoi e ku ana ma kahi e hiki ai ke laweia mai ka wai. I kulana kiekie nae kahi makemake loa ia.
CHAS. G. HAPAKINI (HOPKINS.)

NUPEPA HOU !

                I ka Poakahi, oia ka la 24 o Aperila nei, e hoopukaia'na ka Helu 1 o kekahi Nupepa Hou. Ma ka olelo Hawaii keia Nupepa e paiia'i, a he mea ia e ike ai na kanaka mai o a o i na hana a ke Aupuni a me na mea hou o na aina e, a me na olelo e paipai ai i kanaka e imi i ka pomaikai ma ko lakou noho ana ma ka aina hanau.
            Kela Poakahi keia Poakahi e hoopukaia'i. Elua wale no dala ka uku no ka makahiki hookahi, 52 Nupepa no na dala elua ! Ma ia pepa hoi e ike ia'i na olelo hoolaha a pau a ke Aupuni a me na olelo a kela mea keia mea e hai aku ai imua o ka lehulehu. Ma ka Hale Pai Palapala o ke Aupuni e pai ia'i a malaila e hoounaia'i na palapala a ka poe mea manao a me na olelo hoolaha.
176-lt

MAKE.

Ianuari 7, ma Waioli, Kauai, mare o Kaaleakauaka me Keokeo, na Rev E. Johnson laua i mare.
Ian. 16, ma ia wahi no, mare o Kikiko me Laa, na Rev. E. Johnsona laua i mare.
Feb. 17, ma ia wahi no, mare o Neau me Kanoho, na Rev. E. Johnson laua i mare.
Mar. 6, ma ia wahi no, mare o Lauahea me Pahuku, na Rev. E. Johnson laua i mare.
Ian. 14, ma Waioli, Kauai, mare o Kauaole me Kawahine, na Dionigio laua i mare.
Mar. 4, ma ia wahi no, mare o Papalauahi me Kekona, na Dionigio laua i mare.
Mar. 22, ma ia wahi no, mare o Kaaoao me E. Kamaka, na Dionigio laua i mare.

HANAU.

Ian. 17. ma Waiakalua, Koolau, Kauai, hanau o Kealoha w na Kealoha me Kaahanui,
Ian. 17, ma ia wahi no, hanau o Makahiki w, he keiki kamehai.
Ian. 23, ma ia wahi no, hanau o Kalaiohi w, na Kalaiohi me Loleta.
Feb. 24, ma Waipake, Koolau, Kauai, hanau o Mose Kahula k, na Kahula me Kaukau.
Aper. 3, ma Kiikii, Waikikikai, Oahu, hanau o Puhipau k, na Kauhaahaa me Kahi.
Mar. 6, ma Kaneohe, Koolaupoko, Oahu, hanau o Kapule k, na Kauwe me Keaka.
Mar. 7, ma ia wahi no, hanau o Keai w, na Kahalewai me Keai.
Mar. 7, ma ia wahi no, hanau o Keawepoepoe k, he keiki kamehai.
Mar. 10, ma Manoa, Oahu, hanau o Ioba Napua k, na Kuleana me Pupue.
Apr. 10, Ma Pohukaina, Honolulu, Oahu, hanau o Alunuwaiwai k, na George Kakalia me Mary.

MAKE.

Aperila 6, ma Aigupita, Honolulu, make o Hoohalulu k, he luaiakoko kona mai i make ai. O ka nui o kona mau makahiki o ke ola ana ma keia ao, a hele aku la, he 31, me 1 malama, a me 5 la. Aloha wale !
Mar. 23, ma Auwaiolimu, Honolulu, make o Keo k, he wela ma ka umauma kona mai i make ai.
Mar. 23, ma ia wahi no, make o Kawahaopi w.
Mar. 4, ma Pelekunu, Molokai, make o Uwenaole k.
Aper. ma Niolopa, Nuuanu, make o Kamakaoi w.
Mar. 30, ma Kamakela, Honolulu, make o Kealohanui w.
Apr. 6, ma Heeiauli, Koolaupoko, Oahu, make o Manena k.
Apr. 2, ma Helumoa, Waikiki, O., make o Kukalakanawai k.
Ian. 19. ma Kahili, Koolau, Kauai, make o Hawea w.
Ian. 29, ma Kaneohe, Koolaupoko, Oahu, make o Kunane w.
Feb. 11, ma ia wahi no, make o Pupu k.
Feb. 16, ma ia wahi no, make o Manaohia w.
Mar. 19, ma ia wahi no, make o Kamaka w.
Mar. 26, ma ia wahi no, make o Laamaikahiki w.
Aper. 9, ma Manoa, Oahu, make o Nawahineokawai w.
Aper. 10, ma ia wahi no, make o Kalimainaoa w.

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA HOOPANEEIA KA LA no ka hoolohe ana i ka hoopii no ka Palapala Kauoha hope a KALOLII, o Ala, Hilo, Hawaii, i make aku nei : Nolaila, i ka Poakahi, oia ka la mua o Mei, 1865, i ka hora 9 o kakahiaka, ma kuu Keena ma Hilo, Hawaii, kahi e hana ai.
G. J. KENWAY, Lunakanawai Kaapuni o Hilo. Hilo, Mar. 31, 1865. 176-3t

E HELE MAI OUKOU !!
— HE —
50 KANAKA PAAHANA E MAKEMAKEIA NEI.

                KE MAKEMAKE NEI MAKOU I MAU kanaka paahana no makou ma na Mala Ko. E haawiia no mamua ke aala i ko oukou wa i hele mai ai, oia hoi keia, he KANAHIKU Dala !
            A e haawi mau ia no hoi ka uku malama. E hele wiki mai oukou, a e ninau ia
ALDRICH, WALKER & CO.

OLELO HOOLAHA.

                E KUAI KUDALAIA'NA HE 15 Lio i kela Poaono la 21 o Aperila, ma ka Paaupuni Ma Pauoa i ka hora 12 o ke awakea. Elua Lio hou mai.

NA LIO KUDALA.

1 Lio kane keokeo, hao akau UKP. 1 Lio kane Lokia, hao ano e ma ka uha mua. 1 Lio kane Puakea hulupala, hao ano e. 1 Lio kane Puakea hao hema 8L akau hao ano e. 1 Lio kane Eleele, aole hao. 1 Lio kane Hauliuli ulaula, hao akau VNA. 1 Lio kane Ahinahina, hao akau M-I. 1 Lio kane Keokeo wiwi, hao akau WP, hao hema K. 1 Lio kane Ulaula, hao hema OK, hao akau OKP. 1 Lio kane Ahinahina aole hao. 1 Lio kane Ulaula, hao akau AKW, hao hema ano e. 1 Lio kane Eleele, hao akau KC. 1 Lio kane Keokeo aole hao, 1 Lio kane Ulaula, hao hema KB. 1 Lio kane Keokeo wiwi, hao kuni V.

NA LIO HOU.

1 Lio kane Hulupala, hao manamana ano e. 1 Lio kane Lokia wiwi hao ano e.
P. KAAIAHUA Luna Pa Aupuni. Pauoa, Aperila 12, 1865. 176 1t*

Awa o Houolulu.
Na Moku Hawaii ku mai.

Apr. 7 — Hana, mai Nawiliwili mai, e 3 la, me 33 pahu ko, 15 laau ala, 13 puaa. 1 lio, 12 moa, 1 pahu waiu paka. 15 ohua.
7 — Moikeiki, mai Kahului mai, me 100 pahu ko, 11 ohua
7 — Kalama, mai Kohala mai, me 200 pahu ko, 140 pahu malakeke.
8 — Kilauea, mai na awa o Hawaii a me Maui mai.
8 — Anelaulia, mai Koloa mai.
8 — Helene, mai Maliko mai.
8 — Wauwika, mai Molokai mai.
10 — Marida, mai Hilo mai.
10 — Mery mai Anehola mai, 1 la, me 20 paila wahie, 1 lio, 2 pahu waiu paka, 1 puaa, 1 hoki. 5 ohua.
10 — Kiakahi, Pukoo, mai Waialua, mai, me 400 ipu haole, 30 ipu pu, 9 ope pulu, 12 puaa.

Na Moku i Holo aku.

Apr. 5 — Emalani, i Kau, Hawaii.
5 — Prince i Hanalei, Kauai.
5 — Helene, i Molokai a me Maliko, i Maui.
8 — Kalama, i Kohala, Hawaii.
10 — Kilauea, i Lahaina, Ulupalakua, Kohala, Kawaihae, a me Kona, Hawaii.
10 — Marida, i Hilo, Hawaii.
10 — Hana, i Nawiliwili, Kauai.
11 — Moikane, i Kahului, Maui.
11 — Active, i Lahaina, me Ulupalakua, i Maui.
11 — Mary, i Anehola, Kauai.

OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai o } KAIPUHA (w.) }

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson Lunakanawai o ka Aha Kiekie e PILALI (k,) no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o Kaipuha (w,) no Honolulu, Oahu, i make aku nei. Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 22 o Aperila i ka hora 10 o ke kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS. Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie Honolulu, Aperila 5, 1865. 176-2t

OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai } o SAMUELA (k) }

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson Lunakanawai o ka Aha Kiekie e KANALULU (w,) no ka hookohu ia i luna hooponopono no ka waiwai o Samuela (k,) i make aku nei ma ka moku Odd Fellow : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 16 o Aperila, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 8, 1865. 176-1t

OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai
o KEOMAILANI (w.)

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano R. G. Davis, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e KAINAINA (k,) no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o Keomailani (w.) no Honolulu, Oahu, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 21 o Aperila, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS,
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 11, 1865. 176-2t

OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai
o KEO KAHOPULUA (k.)

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ELIZABETH R. PRATT, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o Keo Kahopulua (k,) no Kahehuna, Honolulu, Oahu, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 26 o Aperila, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe ana i ka oiaio o keia Palapala Kauoha, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 10, 1865. 176-2t

OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai }
o KALAULI (k.) }

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, NA mea waiwai maloko o ka waiwai o KALAULI (k.) no Waialua Oahu i make aku nei, o ka poe i aieia, o ka poe pili kino, a pili paha ma kahi ano e ae, na lakou e hele mai a e hoike mai ia lakou iho, imua o ka Mea Hanohano G. M. Robertson kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Hale Hookolokolo i ke kulanakauhale o Honolulu, i ka Poaono, oia ka la 22 o Aperila, e hiki mai ana, i ka hora 10 o kakahiaka. Ia manawa e hooponopono ia ka moo waiwai a KAMAU (k.) ka luna hooponopono waiwai a ka mea i make, a e hoike mai i kauwahi kumu, ina paha he kumu oiaio kona i ole e hookoia ua moo waiwai la, a e hoopauia ka oihana a ua mea hooponopono waiwai la.
WM. HUMPHREYS,
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu, Ap. 10, 1865. I76-2t

OLELO HOOLAHA

                E IKE AUANEI NA MEA A PAU LOA ke nana mai, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hai aku nei au ma ke akea, ua hoopau aku au ia K. M. Mayor, o Lahaina Maui i kona noho ana i Kahu Malama Waiwai no'u, ma ka la 28 o Feb., M. H. 1865. Aole ia e hana, a malama, a hooponopono hou maluna o ko'u mau waiwai a pau, aole hoi e hiki ia ia ke hoolimalima aku me kekahi kanaka, a haole, a mea e ae o kela ano, keia ano. Ina ua hoolimalima aku oia i kekahi o ko'u mau waiwai, mai ka la aku a'u i hoopau ai, a hiki mai i keia manawa, e lilo no ia hoolimalima ana i mea ole, aole ona kuleana e hana ai ma keia hope aku. A no ka oiaio o keia, ke kau nei au i ko'u inoa ponoi.
MRS JURIA M. KAEO. Honolulu, Oahu, Aperila 8, 1865. 176-2t*

MA KE KUAI !

                UA LAKO AU I NA KUKA PAINA ELEELE maikai, he hookahi haneri. Mai ka Umikumamalima aku a ke Kanakolu dala ke kumukuai o ke Kuka hookahi, oia hoi na Kuka maoli, na Koheoheo, me na Kuka Holoku.
            He mau lole manoanoa kekahi, oia hoi na Palemai, na Kakini me na Palemai wawae i hanaia noloko mai o na lole maikai loa. He mau Kuka Palu Holoku no kekahi, me na Koheoheo, mai ka a 7 a hiki i ka 14 dala o ke Kuka hookahi.
            O na lole i haiia ae la maluna, he mau lole maikai, aohe aie, he dala kuike wale no. H. McDONNA.
Ma kahi e kokoke ana i ka Pa Kuai Papa o Lui a me Dikesona. 176-3m

AHAHUI LAHAINALUNA.

                O KA'U NO IA E KAU LEO PINEPINE aku nei ia oukou e na hoa o ka Ahahui Aloha o Lahainaluna, a me na mea e ae e makemake ana e lilo i mau Lala no ua Aha la e hele mai. E hele mai no ! No ka mea, e hoike ana ke Kulanui o Lahainaluna nei, ma ka Poalua mua o Mei, oia ka la 2, 1865. A oia no hoi ka wa e halawai ai ka Ahahui Aloha o Lahainaluna. A mea no a naue nui mai. Mai hoopupu oukou. L. AHOLO,
Peresidena o ka Ahahui Aloha o Lahainaluna. Lahainaluna, Maui, Aperila 6, 1865. 176-4t

OLELO HOOLAHA !

                I KA POE A PAU E NONOI MAI ANA e hooponoponoia ka waiwai o ka poe make ma ka Apana Hookolokolo Elua, o ko Hawaii Pae Aina. Owau i hoonohoia i Lunakanawai Hooko Kauoha, no ka waiwai o ka poe make. Ke hai aku nei au, mai keia la aku, aole e hanaia ia mau nonoi ana ma kahi e, ma ke Kulanakauhale wale no o Lahaina, Maui, kahi e hana ai.
            No ka mea, aia malaila na Buke a me ka Moolelo o kekahi poe i make mamua, a ua pono ole ke hanaia ma kahi e, o huikau, a hoopapaa, a lilo i mea ole ka hooko ana a ke Kanawai. Aole pono ke kakau a hiki i ko'u wa e hele kaapuni ai, no ka mea, elua wale no o'u hele kaapuni ana i ka makahiki. Ua loihi ka waiho ana e kali ai, a nake e paha kekahi poe i nonoi mai, a poho wale ko oukou dala, me ka pau ole hoi o ka hana. E hele, a e holo mai no ma Lahaina, Maui, a e loaa no au ia oukou ma ko'u Keena Hookolokolo Kauoha, i na la noa a pau.
Owau no me ke aloha ia oukou,
A. M. KAHALEWAI.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua. Lahaina, Maui, Aperila 7, 1865. 176-1m

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA KANAKA, NA Haole, na Pake, kela ano kanaka keia ano kanaka, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke papa aku nei ai i na kanaka a pau, mai hookuu wale i na holoholona ma kuu aina e waiho la ma Papalapuka, Hamakua, Hawaii, ka aina hoi nona na Eka he 48 1/2, kapu ka Lio, Bipi, Hoki, Kekake, Hipa, Kao, Puaa, ina e ike au i kekahi o keia mau hololona i haiia ae la maluna, a i ko'u Luna paha, e uku no $1.00 no ke poo hookahi o ka Lio, Bipi, Hoki, Kekake, he $0.50 keneta no ka Hipa, Kao, Puaa, ina hoi e kue kekahi i keia Olelo Hoolaha, e hoopii no au ma ke kanawai, ua kapu no hoi na mea ulu, aole kii wale, o ka mea kii wale, e uku no $1.00 no ke kii hookahi ana. P. KAIANUI. Waialeale, Hamakua, Hawaii, Mar. 27, 1865 176-lt

KUOKOA HUMUHUMUIA.
EKOLU BUKE — BUKE 1, 2, A
ME 3.

                Umi Kala ke kumukuai no na buke ekolu. No ka akahi buke $3.50. E ninau ma ka Hale buke o
171-4m H. M. WINI.

MOKU KUAI !

                E KUAI IA ANA E KA MEA NONA ka inoa malalo nei, i ka moku KIAKAHI " Waikane," nona na tona i aneane aku i ka 5, he moku hou no keia a paa hoi, o na pea a me na rikini he mau mea hou. Iloko o na la he 30 mai keia la'ku, e kuai aku ai, i ka poe e makemake mai ana, a e ninau no hoi ia Kuea (Z. Y. Squires) ma Kaneohe, a i ole ia ia WM. Combs ma Waikane,
KUEA (Z. Y. SQUIRES. Maraki 30, 1865. 174-4t*

OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai } o NAIWI. }

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Nalaau (w,) no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai o KAIWI, no Honolulu, i make aku nei : Nolalia, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaha, oia ka la 20 o Aperila, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o kela noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
L. McCULLY.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu, Mar. 26, 1865. 175-2t

OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai } o KAELELE (k.) }

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha
Kiekie e Puhi (k,) no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai o KAELELE (k,) no Honolulu, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 15 o Aperila, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS,
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperia 4, 1865. 175-2t

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei e J. C. FARWELL, no ke koho ia ana i Lunahooponopono Waiwai no Meeau o Waihee Maui i make aku nei. Nolaila, ke hoikeia'ku nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 10 o Mei, i ka hora 10 o ke kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ai i keia noi ana, aia ma Lahaina kahi e hanaia'i. A. M. KAHALEWAI.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua. Lahaina, Maui, Mar. 24, 1865. 174-3t

HALE PAI KII.

                AIA KO'U HALE PAI KII MA KA HALE e pili ana me ka Hale Leta, maluna'e o ke Keena Pai o ka " Nupepa Kuokoa," Ua emi loa na kii. Elima a eono dala no ke kii pepa. A elua wale no dala no ke kii aniani.
H. L. CHASE (Keiki.) 174-6m Mea Pai Kii.

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo, o W. H. UWELEALEA, e hooiaio i na Palapala Kauoha o William Humphreys o Waikapu Maui i make aku nei. Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 27 o Mei, ma ka hola 10 A. M. oia ka la a me ka hora e hoolohe ia'i ka oiaio oia Palapala Kauoha, a me na mea hoole i ikeia, aia ma Lahaina kahi e hanaia'i.
A. M. KAHALEWAI. Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua. Lahaina, Maui, Mar. 24, 1865 174-3t

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo e I. KEOHOKAUA, e hooponopono i ka Waiwai o Kealoha (k.) o Honopu, Hamakua Maui i make aku nei. Nolaila, ke hoikeia'ku nei i na kanaka a pau, a ke pili hoi, o ka Poalua, oia ka la 23 o Mei, ma ka hora 10 A. M. oia ka la a me ka hora e hoolohe ai i keia nonoi ana mai, a me na mea kue i hoikeia, aia ma Lahaina kahi e hana'i.
A. M. KAHALEWAI, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua. Lahaina, Maui, Mar. 23, 1865. 174-3t

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI E KA MEA nona ka inoa malalo nei e Gov. P. NAHAOLELUA e hooiaio i na Palapala Kauoha a Kalahohina o Lahaina i make aku nei. Nolaila, ke hoike nei i na mea a pau i pili, o ka Poalua, oia ka la 23 o Mei, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ai ia nei aua mai, a me ua mau kue i hoikeia, aia ma Lahaina kahi e hana'i.
A. M. KAHALEWAI. Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua. Lahaina, Maui, Mar. 21, 1865. 174-3t

OLELO HOOLAHA.

                No KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei e MANU, e hoonoho ia ia i Lunahooponopono Waiwai no Kaanaiua o Waikapu Maui i make aku nei. Nolaila, ke hoikeia'ku nei i na mea a pau i pili, o ka Poakolu, oia ka la 10 o Mei, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ai ia noi ana mai, a me na mea kue i hoikeia, aia ma Lahaina kahi e hanaia'i.
A M. KAHALEWAI. Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua. Lahaina, Maui, Mar. 24, 1865. 174-2t

OLELO HOOLAHA.

 

                NO KA MEA. UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei e J. C. FARWELL no ke kohoia ana i Lunahooponopono Waiwai no Pakaku o Waiehu Maui i make aku nei. Nolaila ke hoikeia'ku nei i na mea a pau i pili, o ka Poakolu, oia ka la 10 o Mei, i ka hora 10 o ke kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ai i keia noi ana, aia ma Lahaina kahi e hanaia'i.
A. M. KAHALEWAI Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua. Lahaina, Maui, Mar. 24, 1865. 174-3t

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei e OPUNUI, no ke koho ana iaia i Lunahooponopono Waiwai no ka Waiwai o Ehu no Makawao Maui i make aku nei, a e hooiaio ia hoi kona pili ana. Nolaila, ke hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 26 o Iune, i ka hora 10 o ke kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia e hoolohe ai ia noi ana mai a me na mea kue i hoikeia, aia ma Lahaina kahi e hanaia'i.
A. M. KAHALEWAI,
Lunakanawai Kaapuui o ka Apana Elua,
Lahaina, Maui, Mar. 24, 1865. 174-3t

MRS. SCHIMMELFENIG,
Mea hana Koloka,

ME NA LOLE WAHINE MAIKAI LOA,   Ma ka Hale kahiko o W. Fischer, Alanui Hotele, kokoke i ka Hale Keaka. Ua lakou mau na Papale a me na Koloka no na Keiki a me na Wahine i ko'u Hale Kuai. 147-1m

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo, o John Kawaihalau, no ka hookohu aku ia ia i luna hooponopono waiwai o KAILI (w,) no Lahaina, Maui, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na mea a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 22 o Aperila, i ka hora 10 o ke kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe ana i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, Maui, kahi e hana ai. A. M. KAHALEWAI.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua. Lahaina, Maui, Aperila 7, 1865. 176-3t

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo, e Puonohi, e hooponoponoia ka waiwai o KAUHIAKU (k,) o Kahakuloa, Maui, i make aku nei me ke kauoha ole, a e hooiaio pu la kona pili ana ia ia i hooilina no kona waiwai : Nolaila, ua hoikeia na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 20 o Mei, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, Maui, kahi e hana ai.
A. M. KAHALEWAI,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua. Lahaina, Maui, Aperila 1, 1865 l76-3t