Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 14, 6 ʻApelila 1865 — KA MOOLELO O KEPAKAILIULA! [ARTICLE]

KA MOOLELO O KEPAKAILIULA!

MOKUNA XXIV. Ka. pae ana o Kepakailiula i Niihaū. ® UA PO NEI A KE ALIII HOLO ai a hiki aku keia mawaho loa'e o Waimea i Knuai, o ka wanaao ia, (p a hoolana iho la keia i kahi waa ona, me ko ia nei manao e pae iuka o Waimea, aka, manao wale iho la kela, i na ia e pae make ia, no ka mea, he la kapu heiau ia no keia Pae aina a puni, oia ka po o Mahealani a ao ae. Nolaila, holo loa aku no keia a pae i Niihau ; ma kahi o kekahi Aliiwahine Opiopio, o Kahelelani ka inoa o ua Aliiwahine la. Ia ia nei i pae aku ai, o ke kupono ana ia o ka |a i ka 1010, me he mea ia o ka aina awakea ia, (o ka hora 12 i ka manao o ka pōe naauao.) la ia nei e holo ana ma ka moana a hiki i ka aina.

aole i iiaakle na auuenue ev\alu ta ūt uei, a nie na punohu ua-koko t(ua. Aku, la inanawa nae ana e heie aku ana a kokoke iuku oka ae oue, ua ike mua ia ui&i keia e na Kahuna o Niihau, a ua makau* kau na Kahuna e uhau luai i ka ihu o k* puaa, e like me ka iiaua aaa i KeMu i Oahu nei, aka, aoie keia i ku aku uui ka ae one. No ka inea, ua |Xilo!i loa ke Aiii, ia monawa, hookupu mai la ko Niihau a puni i na moena pawehe, na aahu kapa, ka puakai, ka malo kuauia, a ku ka puu, iioukupu na mea ai, k& puaa, a ine uu inea e ae. Elua »ua ia i Niihau, ia pa ilio, iioio maiu aku keia ma ka moana, a ao ae !a, ua nalowule ka aiua» heie wate aku la 110 ko iu nei waa ika lepo. Ma ka moie uku o Kaula koua hofc> a«ta, a ina ka hikiua iieum ae, hoi hou ta a hiki i Lehua, hoio hou a uaiowaie o Hawaii nei, pela ko ia nei hoh) ana'ku ; a o ka iele aku o ke ao-opua uiaiuuu pouo ae oia nei, ia wa iiu mai ia ko iu nei aioha i ka wahine ia Makoiea, a kau ae b oia i keia Meie uiaiaio iiie nei. Peuei ua Mele ia:

" Kau i ka laai ke ao opua makaui, He uo haiii aioha no kuu wahiue, No kuu hoa i ka piii o Heieikaiaui, • O kuu lani Haku Alii ka'u « uwe n«i, Eia au ia i ka iewa lani, 1 ka moaiui uiiuii iipoiipo a ka inu, He uiea iuo ke aloha e ukaii uia» uei, E haawe mai nei i ke kua ke op« aioha, A iie uloha no—e! Aiohu wai«—a." A pau ka ia nei oii aua, ku ia uei hoio aku lu no ia, kau ae k ka hoe iluua, uoho waie uo keia na ke au e h&we. 1% wa a ke au e iawe ana ia ia uei» ua uanea ioa keia, a pauhia iho kie ka hiamoe uui, i ko in uei wa e kulou ana me ka hiamoe, kani ana keia wahi mat»u> lohe keia, ak ae ia ko ia nei hiamoe, i ahwa'e auauei ka liana, ku ana keia aina nani, ku mai ana ka niu, hoio mai ana ka moa, ku uai ana ka uiu, waiho mai ana kahua kauki, e kauiai mai ana ke kapa, e a mai aoa ke aln, aohe noe he heie kanaka mai ma kahakai. A, manao wale ae bno keia o Kuaiiieiani paha keia aina» e aho e pae au iuka.

I ko ia nei wa i pae aku ai, aohe mea e ae i halawai inai me ia nei, hookahi wule no he luahine kuilena, ua bel« a aluaju, ua hele ke oho a pala f poohtßa,) inakau keia, hoolana mai la keia ika waa mawaho iki mai, no ko ia nei makan i ua luahine la, no ka niea, he luahioe ano e loa keia. O keia luahine he moo, oia ke kupunowahine o Aukelenuiaiku ma i oleloia e J. Kaunamano ma ka Pakipika, a no ko ia nei makau loa, hoolana malie no keia ika waa. Alaila, hea mai la ua luahine la ia ia nei, "E! e Kalani, e kuu kuu Pulapula, e pae iuka." Alaila, pae aku la keia ike one maloo. Alaila, ia manawa, lalau mai la ua luahino la ia ia nei, a hoonoho iho )a ihina o kona uha, a honi iho la, nie ka nioau iho, u Ga! heaha ka lipakai e Kalani i hiki mai ai ?" lae la keia, (( He huakai makaikai, a he huakai hakaka kekahi, ,> a pau ka laua olelo ana pela, koi aku la ua luahine la e hoi i ka hale, aia no ou makuakane i ka hale, a me na'Lii, a hoi aku la laua. Iko laua wa i hiki aku ai, ua makaukau na mea ai a pau e waiho mai ana. No ka mea, ua ike mua ia keia ia nei e hele aku ana i ka moena. Ia manawa i makaukau ai o uka i na mea ai, a i ko ia nei komo ana iloko o ka hale, ua hele mai na'Lii kino akua e ike ia ia nei. Na lakou no i ai—puupua mai i ka ia nei mau mea ai a pau loa, ia wa ana eai ana, kau mai la ua luahine la i keia Mele malalo iho, penei: " O oe ia e Kapunohuulaualani, Ke Alii ke kupu-mi o na moim, Nana i alo ka ua puanaiea o ka moana, Ke kupa ka eaeu o Hawaii—kuaali, Na wai ka lani oia nei la—e, Na Hinaaikamalama laai, Kuu lani ka keia ke nakolo nei, Ke haalula nei na moku o Kuaihelani, Ke pee nei na kino akua o iakou nei, -Ke hoike mai nei hoi he kino Aloha e ka lani—e." Alaila, aloha mai lakou a pau. [Aka, eia ka mea kupanaha a kakou e nana mai ai,J ua oleloia o Kuaihelani "he aina akua," pela ma kekahi Moolelo o .Hawaii nei. Eia no ka he mau alii kekahi do Kawaii nei aku. KAaUi