Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 4, 26 Ianuali 1865 — I ko Waialua Oahu. [ARTICLE]

I ko Waialua Oahu.

I ka lehuiehu e noho ana ma waialua Oahu Aloha oukou.

Ua pau kau hana o ka Hale kau Kanawai o ke Aupuni, n<; ka mea, ua hookuu ko kakou Moi aloha kanaka, i ka Ahaolello o ke au mua o kona noho Ahi ana. Aua haawi pu maii no hoioia me kona puuwai i na kipona lun ole o ka hoomaikai ana .me ka mahaio i na hoa o ka Hale Ahaolelo.

Ano la, ke hoike nku mei au ia oukou ma ke ano pokole o na mea o ka Ahaolelo, mamuli o ko'u kuleana iloko o ia Haie, elike me ka mana Kumukanawni, a me ka pono i hooili ia mai e oukou maluna penoi iho ou.

O na manao a me na hana i hoopukaia e a'u ma ko oukou aoao, ma kē ano Bila Kanawai, ua kalakalai no ko oukou iuna e ku i ko oukou makemake, ma ke knpae i kou mau manao ponoi, i kupono i ka ipuka o ke kaulike.

Ua hooikaika no wau ma ka haawina kupono i kou kuieana nia ke ano lunn no oukou, mai ka ia o ka hoomaka ana a hlki i ka la i pau ai ka hana o ka Ahaoleio.

Ua hoopuka no wau iioko o ka Hale ma na mea hiki ia'u ke hana no ko oukou

mau pouo, a me nā poinaikai i manao ia e oukou,"e loaa mai ana i ke au o ka mnluhia, a ine ka manawa o ke kuonoono.

O k& Bila Kanawai inua i hoopukala e a'n ma ko oukou aoao, oia ka Bila Kanawai e hoololi oi i ka Pauku 481 oke Kauawai Kivila, ma ka hookomo ana ina hua. ' E hiki no i kela mea keia mea ke malaina i elua lio me ka uku ole i ka Auhau." Ma ke noi aka Loio Kuhina i kokuaia e kn hapanui o ku Hale, ua hoole ia ka Bila. Mahope mai, ua hoopuka hou no wau he Bila Kanawui, e hooemi ana i ku Auhau lio, i hapalua dala no ko lio hookahi i makahiki. Ma ka manao oka hapanui o ka Hale, u hoole hou ia keia Bila. Hoopuka hou no wau he Bila Kanawai e hoololi ai i na Pauku e pili an i ka "Awa," ma ka hooemi ana i ka uku o ka palapaia ae kuai Awa, me ka ae ia o na kanaka einu i ka Awa. Aka, ua hooleia e ka Hale. Mahope mai, hoopuka hou no wau he Bila Kainawai e hoopau loa ana i na Pauku a pau e pili ana i ka Awa, aka, no ka puka ana mai o ka Ona o ka Awa, makau hou kekahi poe, o komo ka Awa malalo o ka Pauku 1 o ka Mokuna XLII oke Kanawai Hoopai Kamima. Nolaila, ua make ka Biiu. Ua hoopuka hou no waiu he Bila hou, 0 kona ano i manaoia, ehooulu. i keia lahui ame ka noho ana hoomaikai ae Ikoka w* ihaia. Oia hoi kaae aha'ku i ka po® i okiia mamua, a e okiia'na ma keia liope aku, e mare hou. Ua nui no na mea i haule mai ilnlo o ka H&le mai na aoao-elua mai, o ka aoao ma ka Bi!a ame ka aoao kue m|i. Ua komo ke sno noi o na manao a mft ka hoopaapaa aoa iloko oka Baibale. A naehoi, ona k&ma i hoopukaia mai *i e ka aoao kue i ka Bila, he mau kumu kaulei wase no a kahua ole iboi. Eio nae, ua kokua ka hapanui ma in aoas, a nolaila, ua make ka Bila. # O keia mau m«a 1 hanaia, ua hoopuka sa no oukou makemake, e like me ka mea » ma ka haiawai makaainaha o Waialua i ka )a ii o Okatoba i hala akalnei. U« ntof,no ha Bi!a Kanawn) i haneia i keia kau Ahaolelo, a he Aiaikai ka j)ui o ia mau Bila Kanawai. Ake, r> na moiti • akeia u )oga aiia. aofe ia.

Aka Jioi, he pomaikai nui no ko'u loaa ia oukou, aole ia oukou wale no, aka mai o ao. Oke kau ole ana i Kanawai nuhau, e like me na kau Ahaolelo i hala. He pomaikai nui loa ia, & he mea hoi na oukou e hiki ai ke kaena iho me ka huuoli. Eia kekahi; oka Bila "Knnawai e dute ana i ka raifi o waho mai, i mea e lawe nui ole ia mai ka raiti i Hawaii rrei. He pomaikai no ia no oukou no ka poe mahiai raiti o Waialua. , Oka bila Haawina ona dala a ka lehuiehu i hookupu ai ma ka waihona o ke Aupuni, ua hoolilo kupono ia, & emi na lilo malalo 6 na loaa, i ole e pilikia a kaumaha ka lehuiehu. Eia no keia, o ka puu dala i noiia no ka hana ana i mouo hoopaa moku no ke awa o Maeaea, ua loaa a ua ae ia, eha haneri dala ($400.) Oka ka Luna Hana Alanui wale no koe. O ke kumu maka'u o kekahi poe, no ka hui ana o na 'Lii me na Lunamakaainnna i hookahi Hale me ka noho'pu mai o na Kuhina ; ua oi ne ka pono o ka hoohui ana, i ko ka wa mamua. O ka nui o na mea o ka Ahaolelo, e ike no oukou i ka manawa e hoopukaia'i o ka Nupepa Aupuni, ko oukou nupepa ponoi no ia. O na Lunainakaainana o keia kau Aha olelo, he poe kupono ka hapanui o lakou, a he poe maikai hoi ma na hana o ka Ahaoleio. O na nianao opu nui a nie na hana pili hoowahawaha a oukou i lohe ai, a i ike iho ni, a ma keia hope aku, paha, e like me ka L. Kaapa o Hilo, rnai wikiwiki oukou e apono aku, no ka inea, ma ke ano o na mea i oleloin e ko kakou H*ku, aole pono ke kanaku ke kaena no kona pono iho, aka, e kaena ke kanaka i ka pono o hai. Ua akaka no keia ia kakou, no ka men, aole e lilo ke kanaka i hoike nona iho, aka, e lilo kana mnu hana i hoike e akaka'i kona pono. Eia ke oki, ena makamaka, aloha oukou. J. W. Keawehunahala. Kikihale, lan. 21,1864.