Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 3, 19 January 1865 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

Pau Wale.

1, Pau ke Kula,
Hoi aku la ;
Pau ka pule,
Hoi mumule,
Pau ka hana,
Pa-le-ka-na.

2. Pau ka eha,
  Maha iho la ;
Pau ka hewa,
Pii i ka lewa ;
Pau ke ola,
Make iho la !

Kuu Baibala.

Nani kuu Baibala,
Buke maikai ae ;
Waiwai no ka Uhane,
Waiwai makamae.
Mane no ka lani,
Wai no luna mai,
No ka poe pololi,
Me ka makewai.
Dala, gula momi,
Waiwai oia mau,
No ka poe hune,
No na mea a pau.
Heleuma ikaika,
Mea e paa ai,
Ke hooluliluli,
Ko ke ao nei kai.
Puuhonua nani,
Kahi e malu ai,
Ke kau mai na ino,
A hoopuni mai.
Laau mana, ola,
No ka poe mai,
Bama ala, olu,
No na eha nei.
Maha kupanaha,
No ka poe luuluu,
No ka poe kaumaha,
Me ke kanikau.
Lama no ka pouli,
Hoku ma ke ao ;
Nani kuu hauoli ;
Maamaama mau !
Panana Uhane,
Alakai maikai,
Mai ke ao nei aku,
I ke ao laelae.
A iho au i ke awaawa,
Ko ka make po,
A au ia Ioredane,
Oia no kuu koo.
Hele au a mele,
E ka make e ;
Aole loa ou mana,
E hoeha mai.
E ka lua pouli ;
Aole o'u makau ;
Paa mai kuu Baibala,
A oli kuu naau.
Nani kuu Baibala,
Buke kanawai,
Ma ka la mahope,
Ma ka la hoopai.
Oia kau kokua,
A hookuuia wau,
No kuu malama ana,
A pomaikai mau.
WAIMEA.

Haawi ana i ka Haku.

                " Pehea oe i hana ai i kau moni ?" Wahi a Atoni i kona hoahanau, ia Waletera ? Ua loaa like no ia laua mai ko laua makuakane. Waletera. " Ua hoopuka aku au i ka'u ia Ioane. Ua haawi mai oia i hapa keneta ke kuala no ka pule a hiki i ka wa e ukuia ai." Atoni. " Ua haawi mai anei i palapala pani hakahaka ?" Waletera. " Ae ua loaa mai no he buke maikai. Pehea hoi oe i hana ai i kau kula ?" Atoni. " Ua hoopukapukaia e a'u he hapalua a koe kahi ma kuu eke." Waletera. " Ia wai oe i hoopukapuka ai ?" Atoni. " Ua hoopukapuka wau i ka Haku."
            Waletera. " Aole makemake o ke Akua i ke kala." Atoni. " O kahi poe ilihune hoi paha ****ake. Ua haawi wau ia Paina **** **kahi hapaha i mea kuai uala.
            **** ** ia he hoopukapuka ana i ka **** *** ka mea ua i mai ka Baibala ; **** *** haawi aku na ka poe ilihune **** **ku ia i ka Haku."

 

No kekahi koa o ke Kea o Kristo ma ke Kaua.

                O Ioane Henere (John Henry) o Inediana (Indiana) oia kekahi o na kamaeu o keia kaua nui ma Amerika. O kona mau makahiki he 56, ua hoohuli aku oia iaia iho, me ka puali 78, o Inediana. Aole oia i alakai iaia iho iloko o ke koa, no ka manao kiekie, a me ka manao haakei, no ka mea, ua haahaa kona manao, aole no ka puni dala, no ka mea aole nele oia ia mea, a o ka uku koa he. ($13.00) wale no no ka mahina a he uuku loa ia mea iaia, aole no hoi oia i manao wale i ke Aupuni, aka o kona aina iho no kahi, a no kona manao nui i keia mea, nolaila olelo oia penei : " E aho loa ka make aku no ke kaua, i maluhia ka aina." He Kumukula Sabati oia, a hele oia mai ke aloha ae o na hoahanau o kana papa kula Sabati, a mailoko mai o na oihana a ka Haku ka mea nana i hoopaaia lakou, malalo o kona malama ana. I iho la oia, "e ninau auanei ke kahu hipa nui ia'u i na mea ana i haawi mai ai ia'u e malama. Ke makemake nei wau e hoike aku me ka pololei i na mea ana i haawi mai ai. He pono no hoi ia'u ke malama i ka uhane, o ka mea i aloha ia a malamia e ke Akua." Haule iho la oia iloko o kekahi wahi kaua iki, mawaena o kekahi poe uuku, a loohia iho la oia i na eha oia kaua ana. I ka lele ana mai o ka poka, a ku oia ma ka papalina hema, malalo iho o ka iwi papalina, a loaa aku la ka iwi o ka papalina akau, a weluwelu loa. Aole nae oia i make koke iho ia wa, ola iki no, i hoomaopopo ai oia iaia iho, a ua hauoli no oia i na eha o ka make i loaa mai ia ia. I ka la pule, ua hoolilo oia i kona manawa, i ke kamailio ana me na hoa ma na mea o ke Akua ma ka pule ana. I ke awakea paha o ua la nei puka mai la kekahi manao a kaumaha loa iho la oia penei : " E hana i keia la, no ka mea ua pokole ka manawa." A hana iho la oia. Holoholo ae la oia mai kahi halelewa a i kahi hale, e pule ana, e hoonani ana, aole i ke ao wale, i ka po no kahi. I ke kakahiaka ae, oia ka mea i haule mua, waiho malie kona alelo no ka make e kau mai ana. O kana mau olelo hope loa eia noio : " E, ua pomaikai wau, no ka mea i ka hele ana mai o ka Haku ua loaa wau iaia ma ka'u hana !" A hai hou mai la no oia i kahi mau olelo a Kristo, penei : " Pomaikai na kauwa ke loaa mai i ka Haku, e kiai ana, i kona wa e hele mai ai."

Ko Davida Baibala a me ko kakou.

                I na la o Davida ke alii o ka Isaraela he Baibala ololi wale iho no kana ; aka hoi ea, he nui kona makemake ia buke, a loaa no iaia na mea kupanaha o kela la keia la maloko oia mea. Kinohi, ua hoike ia malaila ko ke Akua hana ana i ke ao nei, me ka ike poaeae o na kupuna kahiko o ka pono o ke Akua, ame ka hu ana ae o ka hewa nui ; Pukaana hoi, o ka nani o ka hele huakai ana ma ka waonahele, me ka moolelo eehia o ka lima kakauha o Iehova a me na kanawai hemolele ; Oihanakahuna hoi, malaila o Davida i ike ai i na aka o na mea maikai e hiki mai ana ; Nahelu hoi, malaila ka moolelo o ka manao o na kanaka ; Kanawailua, malaila ka hoakea ana i na ala o Iehova ; Iosua a me na Nalunakanawai, a me ko laua mau mokuna, no ko ke Akua malama ana mai i ma mea a pao, ka haunaele ana, a me ka maluhia ; ka moolelo hoi o Ioba, he moolelo kaumaha no, no ka hooikaika ana ma ko ke Akua mau aoao ! a o ka lawelawe ana o Ruta maloko o kona ohana, i haiia mai ai i kana moopuna no ka ike io i ke Akua a me ke aloha, a me ka malama ana i na mea a pau e ili ana maluna ona, a maluna hoi o ke keiki a Davida, a o ka Haku paha o Davida. O keia mau buke a pau i haiia ae nei, oia iho la no ka buke a Davida. Nolaila, e na makamaka, a i waiwai oukou, e hoomanao ia Davida, i kona iini nui ana i kana buke, mamua o kona iini nui i kona waiwai. Hoomaikai loa oia ia mea, hoonani oia i ke Akua no kona hoopai pono ana mai i ka poe lawehala, ehiku ana pule ana o ka la. Aka o oukou he Baibala nui, he Baibala me na Halelu a na Kaula, he Baibala me na Euanelio a me na Episetole. Pehea la ko oukou aloha i ke Kanawai ? Pehea la ka nui o na wa, o ko oukou puili ana mai ia mau mea, ma ko oukou umauma, e like me Davida la ? Pehea hoi ka nui o na wa, o ko oukou wehe ana ae, i na aoao anapanapa e like me ia la i olelo ia ae la ?

I ke Kahunapule Hou.

                ALOHA OE :— Ua olioli loa au i kuu lohe ana ua hapai oe i ka oihana nui o ke Kahunapule a me ke kahu ekalesia. A ua ulu mai iloko o'u ka manao e haawi aku ia oe ka lulu lima ana a me ka uwe aloha pu me oe i kou hapai ana i keia auamo a ka Haku i kaawi mai ai i kana poe kauwa e amo. Ke lana nui nei kuu manao i ka ike ana, aole o ke Akua i haalele mai i kona ekalesia ma keia aina ; aka, eia no ia ke houna nei ia oe a me kou mau hoa i komo hou iho nei iloko o keia oihana, he poe paaua iloko o kona pa-waina. Ma ke komo ana o keia manao iloko ou e hapai i keia oihana e waiwai ole ai ke kanaka ma ko ke kino waiwai, ua akaka no, aole o ke Akua i haalele i ko Hawaii nei Ziona. Ke hoomaopopo nei kakou, aole na kakou wale keia hana. He poe kauwa kakou no ka Haku nona ka mahina-ai.
            E kuu keiki aloha, e hai mua aku au ia oe i lohe oe, ua hapai oe i ka hana i oi aku ke kaumaha mamua o na hana e ae a pau ke hana pono ia me ka ikaika. He hana luhi maoli keia no ke kino, aka, he hana e hauoli nui ai ka naau, ke kokua mai, a ke launa mai ka Uhane Hemolele me oe ma ka hana ana. Ke ake nei au e hoomaopopo oe, o kau hana au i hapai iho nei, oia ka hana i oi aku ka hanohano a me ka pomaikai mamua o na oihana i haawi ia mai i na keiki o kanaka a e kuko ole oe i kekahi hana e, a lilo ole kou manao i na hana e, aka e lilo loa kou ikaika a pau i keia hana a ke Akua i kahea mai ai ia oe e hapai ; a pela e holo ai ka hana o kau Alii ma kou ekalesia a me kou kihapai. E ninau mai paha auanei oe, heaha la na hana nui, e luhi loa ai ke kanaka ma keia hana o ke Kahunapule ? Mai kuhihewa kakou, o ka haiolelo wale no ka hana a ke Kahunapule, a i ka la Sabati e haiolelo ai, a i na la e ae e hooluolu wale oia iaia iho. Aole loa no pela ! Ua pili kana hana Kahunapule iaia i na la a pau, a me na wahi a pau ana i hele ai, a iloko hoi o na hana a pau o kana lima i hapai ai. O kana hana, o ka imi ana i na uhane o kanaka ; a iloko olaila, ua hui ia na mea a pau e pili ana i kana oihana. O ka haiolelo ana i ka la Sabati, he hana no ia, aka, aole no ia ka pau o na hana o ke Kahunapule. He hapa uuku no ia o kana hana. O ka noho ana oia ma na mea a pau i kumu kupono e hoohalikeia'i. E nana pono mai ana ka poe hewa me ka hoomakakiu mai ia oe, e loaa i wahi hihia iloko ou. A e nana mau ana na hoahanau o kou ekalesia ia oe i kumu e hoohalike ai i ka lakou hana. He mea keia e paipai ai ia oe e makaala loa oe, ia oe iho, a e kiai pono loa i kou naau iho. E pule hoomau oe ma kahi mehameha. O ka pule ka mea e hoopiha mau ai i kou ipukukui i ka aila, a e lilo oe i malamalama mawaena o ka ekalesia. He hana keia i ike maka ole ia mai e na kanaka, aka, e ike ana no lakou ma kou mau ano a pau, ina he kanaka haipule oe, a he haipule ole paha. Aloha ino ke kihapai nona ke Kahunapule, pule ma ke akea wale no, a pule ole ma kahi mehameha. " E komo ae oe i kou keena mehameha, a papani oe i kou puka, e pule aku i kou Makua i na no ma kahi nalo, a o kou Makua e ike ana iloko o kahi nalo, oia ke uku mai ia oe ma ke akea." E lilo oe i alakai no na hoahanau a pau ma ka malama ana i ka pule ohana. Ua oleloia ua haalele kekahi hapanui o na hoahanau o Hawaii nei i ka pule ohana. A ua ike no kakou ma kekahi mau ohana, o ka pule ahiahi wale no ka i malama ia, a ua haalele ia ka pule kakahiahi. Ma kekahi mau ohana, ua hoopanee ia ka pule ohana, a pau kekahi mau keiki i ka hiamoe, alaila pule ia, ma ka akoakoa ole ana o ka ohana a pau. Ma kekahi mau ohana, aole i heluhelu ia ka ke Akua olelo — o ka pule, wale ana'e no a hiamoe aku. E like me ko Aberahama noho ana i Kahuna-nui, no kona ohana iho, pela no oe e houluulu ai i kou ohana a mohai aku i ka mohai ahiahi maluna o ke kuahu o ka naau haahaa. Na'u na H.

 

Ke Keiki maikai.

                I kekahi la e hele ana keia kaikamahine a ike aku la oia i ke kanaka e ku ana ma ke alanui e helu ana i kana moni. Pau kana helu ana, hele aku la no ia ; a hiki mai ke kaikamahine i kela wahi, loaa iaia kahi hapawalu i haule, aole ike ua kanaka la i ka haule ana o kana hapawalu. Aole huna ke kaikamahine. Hele pololei no ia, i ka hale o ua kanaka nei a haawi aku i ka hapawalu iaia. Hoole mai ke kanaka, me ka i mai, "aole o ka'u hapawalu ; e malama no oe o kau no ia." Aole kuko ke kaikuahine, aka, i aku ia ia; "o kau hapawalu no ia, ike no wau ia oe, hiki koke no wau ilaila a loaa ia'u keia hapawalu i haule ia oe, o kau no ia." Pela i hoihoi aku ai keia keiki i ka moni, a ua mahalo ke kanaka i ka hana pololei a ke kaikamahine. Pela oukou e na kamalii ; mai kuko oukou, no ka mea ua pili pu ke kuko me ka aihue. Ina ua huna kela keiki i ka moni, o ka aihue no ia. ALOHAKANAKA.

Aole i ike i ka Pule ana.

                Hele mai la kekahi Kahunapule ma ka hale mai o na koa, i kahi kakahiaka, a ku iho la oia ma ka puka a pule aku ia i ke Akua no ka poe pilikia iloko o ka Halemai, a i ka pau ana ae o kana pule ana, ike aku la oia i kekahi lima palupalu e peahi mai ana iaia nei e hele aku malaila. A o ko ianei hele aku la no hoi ia, a loaa iho la he wahi keiki mai e moe ana, ninau oluolu aku la oia i ua wahi keiki nei ina he haipule oia. I mai la ke keiki "aole au he haipule." Kahuna. " He hiki no nae paha ia oe ke heluhelu i ko Baibala ?" Keiki. " Aole, aole mea nana i ao mai ia'u e pule." Kahuna. " Na'u oe e ao aku i ka pule, ma ka pule a ka Haku." Keiki. " E hai hou mai oe i ka pule a ka Haku ia'u." Pule hou no ke Kahuna. Keiki. " Auwe no ka hoi aohe a paa iki ia'u !" Kahuna. " E ao aku wau ia oe ma ka pule pokole. Penei : " E ka Haku e alomai oe ia'u i ka mea hewa ma ka pono o Iesu Kristo." Alaila wehewehe pono aku la, i na mea e pili ana no ka mea hoola e like me ka mea i paa i ke keiki, me he mea la i poholo iloko o ka wai, a puoho koke mai a apo koke mai. Keiki. " E haawi no wau i elima haneli miliona ina e hiki ia'u ke heluhelu i ka Baibala." Eha paha la mahope mai, hoi hou aku ke Kahunapule, aole o kahi moe, ua lawe ia ilalo i kahi e hoomakaukau ai no ka lua.

E ola maoli ana paha i ka paa o ka Hale.

                Aia hoi i kekahi kakahiaka, holoholo ae la kekahi Kauka, a ma ia holoholo ana, hiki aku la oia ma ka hale hou o kekahi kanaka mahiai, a ike aku la oia e ohi ana ua kanaka nei nona ka hale i ke kui kakia, a me na pili i helelei ilalo, a i koe iho hoi i ke kamana. Ku iho la ke Kauka, a mahalo aku la oia i ka hanaia ana o ka hale a maikai. I mai la ke kanaka mahiai, " ke hoomaikai aku nei wau ia oe me ka i aku, he hale maikai no, a o ko'u makemake no ia, i hana ai wau me kuu ikaika a pau no keia hale ; a nolaila ke manao nei wau, e ola maoli ana paha i ka paa o ka hale." I mai la ke Kauka, " ke lana nei kuu manao, e ola loihi ana oe, a e hauoli mau ana hoi," a kunou aku la ke kauka me ke aloha aku no ko laua kaawale ana, a huli hoi aku la ke kauka. I aku la ke kanaka, " ke hoomaikai aku nei wau ia oe." Aole i nalo aku ke kauka, pa-e ona ka leo me ka i ana, " E Kauka e, e Kauka e !" hoohuli ae la keia i ka lio, a ike mai la ke kauka he kanaka e holo aku ana i ona la ; a i mai la ua kanaka nei, " E Kauka, e Kauka ! ua haule mai nei o Mi Winikolo (Mr. Winslow) mailuna mai o kaupauku o ka Hale; a he makau ko makou, ua make loa anei." Pahua ke akamai o ke Kauka a me ka ikaika o ka laau maluna o keia mea i make, aole hiki ke hoola. Ua make loa oia, ua hele i ke ala hoi ole mai. E ke kanaka e, he nui paha na makahiki e ola ai oe ma keia ao, nolaila, e lawe i kou mea e oluolu ai, e inu, e ai, e lealea, mamua o ka hele ana o ka uhane, a haalele i kona hooilina. No ka mea, i ka make ana iho, pehea, he ano lako anei ke kino make e waiho ana ? Aole loa, he Nele ! Pehea ka uhane ? Lako anei ? Aole i makaukau no ka mea e pono ai — elike me ka mea i oleloia no ka mea i makaukau ole i ke kapa mare.

 

Kaikamahine makau ole.

                I mai la kekahi kaikamahine liilii i kona makuahine —" E Mama, aole au makau i keia manawa, i ka hekili a me ka uila." I mai la kona makua, " Pehea ia e Meri ?" Kau ua kaikamahine liilii la i kona lima maluna o kona naau, a pane aku —" No ka mea, o Iesu no maloko nei. Mamua ua manao au e hiki mai ana o Iesu ; aka, i keia manawa, ua akaka lea ia'u. Aole au makau i ka uila ke olapa mai ia'u a make. E lawe auanei o Iesu ia'u ma kona poli iluna i ke Akua." Pomaikai kakou, ke lilo o Iesu i hoola no kakou.

He mau Olelo Akamai.

                Ua oi aku ka maikai o ka laalaau liilii ana, ka ho-a ana i ke ahi a lapalapa, mamua o ka pauku wahie nui. He kaikaina o Palaualelo no Makilo. O na hana, ka hua ; o na olelo, ka lau. O ka poe lulu i ka ino, e ohi no i ka poino. Mai hoalauna aku i ka poe ino. Ua oi aku ka lilo, ma ka hana hewa hookahi ana, mamua o na hana pono he nui. E aho la makilo i ka wa e ohi ai, o ka poe i lulu ole, i ka wa o ke kupulau. E aho ke hele loa, mamua o ka lele ana i ka auwai, a haule iloko a make. E mahele i kau mau oihana. Hoae i nui na kaula o ke kakaka. O kahi mau mea hua, i mau ka maikai, ua maikai no ke kuai ana. E nana ina mea liilii. E hoomanao, a e malama hoi, mai lawe i ke poo o ka poino.

No ka pana ma ka lima o na Kanaka.

                O ka pana, he mea i lawa i na kanaka a pau, a he mea hoike oia mawaena o ke ola oluolu ana, a me ka wa mai. A me he papa hoike io la no ia, e waiho ana iloko o kakou, e hoike mai ana i ke ana manawa, a me ke ola. O ka pana o ke kanaka ola maikai, he 70 pana ana iloko o ka minute hookahi, a o ka palena no keia, aia i ke 70 makahiki, ma keia mau makahiki he 70, o ka pana o ka mea pakiko i na mea ai, he 2,574,440,000.

Ka hoolana ana i na holoholona.

                I ka hoolana ana, e pono e imi i kumulau maikai, a malama pono loa ia lakou. No ka mea, o na holoholona maikai, he kumukuai kiekie ko lakou, a he mea waiwai ia, no ka mea nona ia mau holoholona. E hoao e malama i mau lio maikai. O na kanaka hana pono i na lio, aole lakou e hookaulua i ka uku, ke makemake lakou e kuai. Ina e hoolahaia ka lio molowa a holoholona e ae paha, aole mea nana e make make. No ka Hipa — He pono ke wae a ka mea maikai, oia hoi ka hipa wawae pekepeke, kino nui, laka, aole hoopauaka i ke kahu. Ua ike no paha kakou i kekahi poe mahiai, ua hoolaha no lakou i na hipa ; aka nae, aole he hipa maikai iki ; aka hoi, he pono no ka pilikia ponoi. Mai hanai hou i ka puaa, ke ole e hiki ia oe ke malama pono.

Ua hoolako ana o na Kipi i na kauwa kuapaa me na mea kaua.

                Ua nui ka olelo ana o na Kipi i ka hoolilo ana i na kauwa kuapaa i poe koa. Ua kakau aku ke Kiaaina Kipi o Louisiana i kekahi palapala i ke Aupuni Kipi ma Rikemona, me ke koi ikaika loa ana e hookuu loa i na kauwa a pau loa i hiki ke lawelawe i na pu, a e hookomo koke ia lakou iloko o ke kaua. Ua kakau mai kekahi palapala Lunahooponopono nupepa o Georgia, e olelo ana : ka hana a na Kipi i keia wa o ka "hoomakaukau i na kauwa he 30,000 i keia wa, no ke Kau ae nei e hiki mai ana." E hookuu loa ia no hoi keia poe kauwa, a e haawiia aku no hoi i kela kauwa keia kauwa he 50 eka aina pakahi i ka wa e pau ai ke kaua, pela kana olelo.

Ke Kipi ma Kina.

                Ua lohe mai makou kokoke e pau ke Kipi ana ma Kina ; Ua lilo i na koa Aupuni ke Kulanakauhale nui Nanikina ma ka la 19 o Iulai. Oia no ke kulanakauhale alii kahiko (Capitala) o Kina, a o kona lilo ana he popo make ia no na Kipi.

Ka hana ana i na Kii ma Beritania.

                Aia ma Bireminahamia, i Beritania, kekahi hale i kukulu kaokao ia no ka hana ana i na akua ke kauoha ia mai. Ua hoolahaia ma kekahi pepa o Calcutta ma keia ano. " Iamena (Yamen) ke akua o ka make ua hana noeau loa ia maluna o kekahi papa keleawe lahilahi. O Rironadi (Rirondi) ke akua o na uhane ino ua hana maikai ia, a o ke kanaka nunui ana e kau ana, he kii hoohalike maikai no ia, a o kana pahikaua ma ke ano hou no. O Varoni ke akua o ka la, he hana akamai no ia a ka kanaka ; a o kana moo nui he kaliawe, a o ka huelo he dala. Ua nui no hoi na akua liilii e ae a he nui wale. Aohe e ae ia ka hoaie, i na nae he dala ku ike, alaila makepono ke kuai ana.

 

LAAU LAPAAU!

AIA MA KAHI O
KAKELA ME KUKE
Ma Honolulu.
J. T. GOWER, — Makawao, Maui. J. D. HAVEKOST. — Wailuku, Maui. C. H. WETMORE, — Hilo, Hawaii. J. W. SMITH, — Koloa. Kauai.
HE LAAU KAHIKO, A HE MAOPOPO NO HOI.
Laau hoopau Naio me na Koe, A DR. JAYNE.
            HE NUI NA PILIKIA O KAMALII I KA Naio a me ke Koe, a pela hoi na kanaka. O ka hope oia mau mea kolo, oia ka lolo. Oia mau mea kolo hope oia ka lolo, a o ka make hoi i kekahi manawa, a nolaila ma ia mai e ae kekahi, e like me ka lepo pou, nalulu, pehu, uleule, a me na mai e ae.
            O ka Laau no keia e pau ai ua mau mea ino nei.
            Eia hoi kekahi. O ka laau ka pono keia i ka pau pilikia i ka wela o ka houpo: i ka ono ole i ka ai; i ka nawaliwali o ke kino, i ka mai pehu; i ka nalulu hoopailua; i ka pono ole o ka mai wahine, a me na nea like.
            Penei no e inu ai i ka laau hoopaia Naio me na Koe.
            Ina no kamalii, e haawi aku i hookahi kupakolu o ka paua ki, i ka manawa hookahi no ke keiki malalo iho o ka makahiki hookahi. Mai ka makahiki hookahi a hiki i na makahiki eono, elua hapakolu o ka puna ka pono. Mailaila'e a i na makahiki eono, hookahi no puna okoa ka pono, a mailaila aku a i ka na kanaka makua, e hanai i elua, a i ekolu paha puna i ka wa hookahi. I ka wa e inu ai, e hui i ka laau me ka pa ka o ka wai maoli. Oia hoi, ina hookahi ka puna laau, alaila, e huiia me na puna wai maoli eha; a pela no e inu ai ma ke kakahiaka, awakea a me ke ahiahi. Aka, i nui ka pilikia, alaila, pono oe elima inu ani i ka la, penei; kakahiaka, kiekie ka la, awakea, auwi ka la, ahiahi.
            E inu mamua o ka ai ana, aole kokoke mahope iho.
Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne,
JAYNE'S CARMINATIVE   BALSAM.
            He laau maikai a oluolu hoi kela no ka Hi, ka Nahu, Nalulu. Wela o ka Houpo, Haoa, Huapailua wale, Luai, Luai moku. ono olo i ka ai, Nahu me ka awe no hoi o na keiki uuku, a me na mai like he nui.
            Emo ole ka oluolu o ua mau mai nei i keia hana.
            Penei e inu ai, i ka inu ana hookahi. Ina he keiki akahi hiki i ka iwakalua ka pono.
            Ina he keiki mai na malama eono a hiki i na malama ewalu, he hapalua puna ki ka pono. Mai ka makahiki hookahi a hiki i elua, e inu no ia i puna ki okoa. Mai ka hiku a akaa a i ka walu o ka makahiki, elua puna ka pono, a no kanaka makua, he puna nui ka e inu ia i ka manawa hookahi.
            A inu ea, e hui me ka wai maoli uuku. (a like a like me ka wai me ka laau,) a pela e inua ae ai. Ekolu, eha, elima paha inu ana i ka la hookahi, e like me ka nui o ka pilikia.
            I akaka nae. Ina he nui ka wela, a ina ua kumu kekahi ai pono ole iloko o ka opu, e aho e moni e mamua i mau hua'ale Ola. a i ole, e inu i wahi paakai, a i wahi aila paha, i kumu e ka mea ino oloko, alaila e inu i keia laau hoopaa hi.
            Ina e luai ka mea mai, mahope o ka inu ana i ka Laau, a pau a i ka luaiia, e hanai hoi aku no e like me mamua; a pela no a pinepine, a oluolu hoi ko loko, a waiho malie no hoi ka laau ma ka opu.
            Aohe a makou mea e noi aku ai i ka ka hui uku hookahi wale no o ke kauoha aku ia lakou e HOAO PONO i na Laau Kunu a Kauka Jayne, i hoike aku ai i ke oia o na mea a pau i hoakakaia oa kana mau laau. Ua hooia, a e hiki ana no ke hooia i ka mai KUNU, NAHU, a me ke ANU, a me na mai e ae no hoi he mai wale ; a o na mai Hukii no ho i ola nui, na mai i ola ole i na laau e ae. E aho e hoao oukou o ka poe i mai la.
HE KUHA KOKO ANEI KOU?
HE KUNU ANEI KOU?
HE EHA ANEI KOU KANIA-I?
HE KUNU UMII ANEI KOU me ka NAE?
AOLE ANEI HE KUNU OO OU ? AOLE ANEI OU MAI KUNU? AOLE ANEI OU MAI NAENAE? AOLE ANEI OU EHA MA KA umauma? AOLE ANEI OU KUNU KALILI? AOLE ANEI OU HU MA KA iwiaoao?
            A ina ua loaa ia oe ia mau mai, alaila, e ike oe i ke ola o ka LAAU KUNU a Kauka Jayne.
NA MAI HOOPAILUA.
MAI o ke Ake!
Mai Nalulu a me ka mai Dyspepsia.
(O ka nawaliwali o ka puu hoowali ai, iloko o ko kakou mau waihona ai.)
            He pono ke ai koke i ka laau a Huaale Ola a Kauka Jayne. he laau oluolu, a he ola no hoi. Aohe ae ke mai i nele ka makekemake i na laau hoonaha ; a mai nui no hoi ka poe e ola ana, me ka oluolu no hoi, ina e hoomaopopoia, a e inu ia no hoi ua mau laau la. Aole no e oluolu pono kekahi mea, oiai e inoino ana oloko o kona kino ; a ua ulu nui ae no hoi ka mai, a i kekahi manawa ua make no, a ina e malama pono ia a e inu hoi i na Huaale Naha, alaila, ola no. No ka hooiaio ia ana mai o keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka Huaale Ola a Dr. Jayne.
            Me ka hiki ke hoola'ku i ka maikai, a na ka hoao ana i hoike maopopo mai i ka oi o ke ola o keia laau mamua o na laau e ae, a me ka maikai no hoi o ka inu ana, a me ke ola maoli no hoi. A ina no e inu ana ia laau, aole no he mau mea i hookapuia, oia ka ai ana a me ka inu ana. Aole e ino ke waiho loihi, no ka mea, ua hanaia no a maikai loa. A ina e inu ia ua hikiwawe loa ka hehee iloko o ka puu waiho ai. Ma ka inu ana ma ka haawina liilii, he maikai loa no ka naha ana, a he oluolu no hoi, a me ka holoi pau i ke ino oloko o ka opu.
DISIPEPESIA.
            (Oia ka mai ono ole o ka ai i kekahi manawa, a me ka hoowali pono ole ia hoi o ka ai iloko o ka puu moni ai.) O keia Huaale Hoola a Kauka Jayne, he maikai loa no ka hooikaika ana ia mau oihana o ko kakou mau kino. Ina ua loihi loa ka mai ana, alaila, e hikiwawe ke ola ke inu pu ia ka Huaale me ka Laau Hoomaemae Koko a hoopau KAIO me na KOE A Kauka JAYNE, e like me ka mea i kuhikuhiia mawaho o ka wahi o ka laau.
NO NA MAI MA KE AKE, MAI LENA,
MAI MA KA OPU HANAWAI, NA MAI WELA, KA HAALULU,
KA MAI O KA ILI, KOKO INO,
MAI NALULU,
PAA O KA LEPO, MAI KUNA,
MAI WAHINE, a me ka MAI HOOPAILUA.
            Ua maopopo loa ke OLA o keia mau HUAALE. A o ka mea wale no i koe i ka lehulehu o ka hoao pono ia mau hua. A he maikai no hoi na laau a Kauka Jayne, no ka hoola ana i na mai PUHA, ALAALA, KAOKAO, PUUPUU, PEHU, KUNAKUNA, Hanene, Lolo, na mai wahine, a me na mai e ae, no ke KOKO a inoino mai no i kana LAAU HOOMAEMAE KOKO.
162-1y