Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 51, 17 December 1864 — Makani ikaika a me ka na Nui. [ARTICLE]
Makani ikaika a me ka na Nui.
E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe :—lna hoi he mea oluolu i kou Lunahooponopono ke hookomo iho i neia wahi Epitesole ma kahi kaawale o kou kino holookoa ; i ike mai hoi na kini makamaka heluhelu Nupepa o kaua e noho inai la i ka la hiki ma Haehae, a ka welo ana'ku a ka la i Lehua, i ka hanaio o ka mnkani a me ka ua ma ke Kulanakauhale Alii nei. (Ma Honolulu)
Ma keia mau Ia i hala'e nei, ua ikeia'ku ka ikaika nui o ka makani, a ine ka lawe pu mai no hoi i na keiki kupa o Nauwaiti. (ke anu) Ama ka Poak&hi iho nei, oia ka Ia 12 o Dec. nei, mahope iho o ka pau ana o ka aina awakea ; ia manawa ka hanaio ana a ka makani i kekahi wahi hale, oiai oia e ku ana ma-o iho o kahi o ka poe Misionari; mauka'e hoi oke alanui. Oiai oia he wahi e hooluana'i no na la wela o ke Kau, a rae ka ua lokuloku oka Hooilo nei. A aole ka hoi h'e i ae a kaimakani e he-. nani. okoi\ n.o hoi ia, hookahi no ia kikiao o ua makani la, lele liilii ana ka lehu o kapuwahi, a muu ana ka apana o ka papa makai o ke ālanui; ike hoi na kanaka i ka nahaha ana o ua wahi hale nei, kii aku hoi i na apana i puhiia eka makani; o ka pau pu aku la no ia ike puhi ia e ku makani, keu no hoi ka ikaika o ka makani.
A eia kahi mea a-ka loa'ko, ma ia hope iho o ka nahaha ana o ka hale; ia manawa, holo ae la hoi kekahi kanaka maluna oka lio, ine ka manao paha e lanakila ana oia imua o ka makani, me ke kuu pau aku i ka holo o ka lio, a makai pono ae o ua wahi hale nei i nahaha'i, hookahi no ia kikiao o ka makani la olepe ia'e haule ana ilalo mai ke kua iho oka lio, me he opala ka hoi ua mea kino la ika makani ? Me' ka manao hoi o ka poe a pau e nana'ku ana i kona haule ana, ua ona la i ka rama ; eia ka aole, i hoolei maoli ia no ka e ka makani, ikaika ka hoi ka mea kino ole la i ka mea kino ake Akua i hana'i ? O keia hana ana paha a-ua mea kino ole nei a he wahi pali, o ka make !a ia o ka mea uhane ola i hoonoho ia'i ma ka aina maloo ? (kanaka) lna paha ua hoi i Kau i ke alualu kao. ?
A kai-noa la hoi o kahi wale no ia oka poino i ka makani; eia'ku ka hoi kekahi o na laau malumalu ona pa o na haole, oia hoi na laau Kiawe, i kanu ia'i i inea e pale ae ai i ka wela hahana o ka la o ka makalii, noke ia iho la ia e ka makani a poopoomukn kona mau lala; a hula pu ia mai kekahi me kona mau a-a, a o na pa pu kekahi i hoohina ia eka makani. Ahe nui aku no hoi kekahi mau hale liilii i pau i ka olepe ia e ua makani nei; ma kahi i nahaha mua'i o ka'hale. Nolaila ka lana ana mai o ko'u manao ia oe e ke " Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii," e kowelo hele ae oe i keia mau hunahuna manao ma na kapa-kahakai o na Hawaii nei; a hoohuelo l6a akū ina kini makamaka o kaua e noho la ma na aina malihini K .(aina haole) ka poe hoi e lawe ana i kou kino. Oiai akahi a hoea mai ka makani ikaika a me ke anu pu hoi kekahi.
A i keid mau la e hele nei; eia ma ka moana Hawaii mai keia makani, me ka ua nui hoi. Ku makena no hoi u-a ua, o ka ua paha io ke nui nei ka wai-kahē o ke kahawai o ke Kulanakauhale o Konolulu nei, ke pau nei na pa-hale o Kamakela i ka wai, a ua koino pu ia'ku iloko o na hale e ku koke ana ina kab o ke kahawai, a ua lilo iho na hale me he mau moku-pohaku la iloko o ka moana-wai, aohe nae he iilo o ka h.ale, o na pa wale no ka-i pau i ka lilo, a p6la hoi $ Peleula, hoolana ia ae la e ka w&i, a lilo iho la ia wahi i moanawai; p6la ma na wahi a pau .o Honolulu nei. Ua manao ia, he uuku
ka wai i ka wa i make ai Ka Moi Kameha , meha 111., a he keu aku keia wai ana, o ns alanui keia o ke Kulanakauhale Alii nei' moku-hia mai la e na wu-kahe, hele kela u-kele. He ma'u wahi kanaenae iho la ia ia oukon ena makamaka heiuhelu Nupepa. Ke h«o--ki nei ko oukou wahi hoa hai mea hou o ke Kulanakauhale Alii nei. A pehea'ku nr la hoi na kuaaina, ua lawa like aku nei iu' paha i neia makani me ka ua ? Ke hoi nei ko ke Kaona keiki ua kani ke oeoe o Ulako* heo ua ahiahi. Me ke Aloha no. W. J. B. Kealiikanakaole. Kaumakapili, Honolulu, Dec. 14,1864.