Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 50, 10 Kekemapa 1864 — Page 3
| This text was transcribed by: | Pohai Souza |
| This work is dedicated to: | Halau Hula Kamamolikolehua |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
wahi i waiho iho nei i ke kamaa la, auhea iho nei la hoi? Kupanaha maoli ka hoi; (I lohe mai au ia Pou) hele hou imua a hiki i i kahi i nakii ai i ka Hipa a me ke kamaa, i nanaʻku auanei ka hana aole ka Hipa, a alawaʻe hoi i ke kamaa, "auwe! auwe no ka-e!! Auhea la kuu Hipa? Kupanaha maoli!!! Eia no kuu wahi i nakii iho nei la, a ma-o no hoi ke kamaa la, a auhea iho nei la?" Ia manawa, wehe ae la o Pau (Pake) i kana wahi buke Hawaii, heluhelu iho la ma ka mokuno Ahuawa, ma ka pauku o Roma (homa) a pauia mau pauku i ka heluhelu ia, hoi keia a hiki i ka hale o Kuia; "Ka-haha, he Hipa no ka hoi ka oukou? Nohea hoi ka oukou Hipa?" Kuia, "He Hipa kalewa mai nei no hoi, ia oe no a halaʻku, pukaʻna no hoi," "Pehea ke kuai ana?" Kuia, "Elua dala, aole e like me kau, he pii loa elima dala no ka Hipa hookahi; a pehea hoi kau Hipa, ua lilo nae paha?" Pou, "Ae." Kuia, "Ehia dala?" Pou, "Elima no hoi dala," aka nae, iloko o ka naau o Pou ke kaumaha i ka ike anaʻe i ka ili ua like me ka hulu o kana Hipa, aka, aole hoi e hiki ke hoopukaʻe, iloko wale iho no ia ona kahi i nu ai.
Pau ia mau kamailio ana a laua, mo-a na mea ai, hoomakaukau no hoi ka paina pu ana i aku o Kuia ia Pou, "Aohe Hipa au i koe?" Pou, "He Hipa no, apopo no au kalewa Hipa hou mai no." Kuia, "Ae, i hookahi hoi ha a maua Hipa." "Ae, no hoi paha."
Kakahiakaʻe. o ka Poalima ia, hiki hou no o Pou, "Mama Hila", wahi a kamaaina, "Ae, he hoi kahiko aku nei no hoi koʻu, o ke kauoha anaʻe hoi a olua, nolaila, koe mai nei hoi keia Hipa hookahi na olua," wahi a ka malihini. Kuia, "Ae paha, na maua ke oluolu mai ke kumukuai, i ole, oia iho la no." I aku o Kuia, "Pehea ke kuai ana?" Pou, "Elima no hoi paha dala." Kuia, "Aia hoi paha la, aole no e loaa ana ia maua, aole no hoi oe e oluolu i na dala elua?" Pou, "Auwe! he lilo aku nei no i na dala elima, o ko kauona anaʻe hoi, nolaila, hala loa mai nei hoi au ia nei, i na no aole ou makemake e kuai u-oki aw la no." Kuia, "Pehea no la hoi i ekolu dala." Pou, "E aho no e hoi au." Kui, "Olelo ia, e aho no ka hele mamuaʻku nei, malia o lilo hou aku no i na dala eono a ehiku paha?" Pou, "Ae." ka hele aku la no ia a me ka Hipa pu no.
Ia manawa koke no o Kuai i kii ai i ka ili o ka Hipa ana i ka-lenaʻi, a me ke poo o ua Hipa ia, ka holo aku la no ia a mama ma ke alanui mua ana no i hele ai, a hiki i kahi o ka Hipa i nikiiʻi me ke kamaa hena, a pee iho la keia ma ka nahelehele, ua uhi i ka ili Hipa ma kona kua, kau ae la i ke poo Hipa maluna o kona poo, ike la o ua o Kuia i ka hoea anaʻku a Pou me ka Hipa, ho=a=la-la mai la kela e like me ka leo o ka Hipa, a-a-a-a-a-a-a-a,, ia manawa, lohe mahuihui o Pou, ku hoolohe hou, ho-alala hou mai la o Kuia, maopopo ae la ia Poe, "Ka-hu-hu, o kuu Hipa kela, ua like no me kona leo, hoalala hou mai la o Kuia, a-a-a-a-a-a-a-a- "ae, aia la, he hemo maoli no ka! no ke kaula inehinei," ike mai la o Kuia, hoemi iho la i ke poo o ka Hipa ilalo, ike aku la o Pou, "Aia ke poo la, e loaa ana oe iaʻu, aole ou wahi e pakele ai."
Ia manawa; nikii iho la o Pou i kana Hipa ma kahi paa,,, kii e alualu i ka Hipa kahiko ana, holo aku la hoi o Kuia ma kahi e, a kii mai la i ka Hipa a Pou i nikiniki ai a paa, ka lawe aku la no hoi ia ma ke alanui a Pou i hele mai ai, a hiki no hoi i ka hale, pepehi e like mamua. E nana hou aw ia Pou, hele aku la o Pou a hiki i kahi ana i ike aku ai i ke poo o ka Hipa i ho-o-ku ia mai ai e Kuia. "Ka-ha-ha, kuu ike ana mai nei no hoi ma nei no hoi-a, emo-ole ka hoi ka nalowale, mahea iho nei la hoi?" ho-ala-laʻku la, aole he ho-alala ia mai, imi iho la, a pa ma-o a pa ma-o, aole ike iki aku, molowa, kii mai i ka Hipa i ke alanui, aole, kunahihi ae la, "Auwe! Auwe!! Auhea iho nei la hoi kuu Hipa? Kupanaha maoli keia wahi, inehinei no lilo no ia Hipa aʻu, i keia la no hoi lilo no keia Hipa aʻu (i lohe mai au ia Pou) e hoi au, aole au e kalewa hou mai i kuu Hipa ma neia wahi."
Hoi aku la o Pou a hiki i ka hale o Kuia, ike iho la keia elua ili Hipa e kau ana, haohao hou no o Pou e like no na kamailio ana oia wahi me mamua.
Aole i pau keia kamailio ana aʻu ma keia pepa, aka ua pau ke kamailio ana no na hana hope a keia mau Pake, (Kuia a me Pou) a e kamailio hou ana no au no na hana mua. He mea ono a me ka Noho-lio, a mahope e hoike aku no au i ke ano oiaio maoli ma o keia mau Pake la; aka, aole ma o laua ia ka io. He like no me ka Kiilau hoakaka ana, a laua me Teopilo; aka hoi, he makemake nui loa koʻu i ikeia kahi i hoea mai ai, e like me ka ka Baibala; he mua a he hope, he kumu a he welau ko na mea a pau, a pela iho la.
(Aole i pau)
-------
Ma keia mau la e hele nei, ua ikeia iho ke kawalawala ana iho o na ulu-laau o na kapakahakai o ko kakou mau awa nei; oiai e a-u ana lakou ma ka moana kailipolipo o ke anu a me ke koekoe, mamuli hoi o ka haamanawanui ana i nei mea he waiwai.
Poni ana ia T. Pohano
E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHA OE: - Ua loaa mai iaʻu kahi manao hauoli e hai aku i na hoa o kaua e noho ana malalo o ka uhi paa o ke Akua Ola; a me na Kanawai o ke ʻLii, ka poe hoi e noho ana mai Hawaii o Keawe a Kauai o Manokalanipo, ka poe puni nu hou o keia Lahui.
Ma ka pule ahiahi o ka la 16 Oct., ua hooliloia o T. Pohano i Kauwa na ke Akua Ola, maloko o ka Halepule o Haili; na T Coana me D. B. Lyman, a me L. H. Gulick me O. H. Gulick, na lakou i hoolilo e like me ka mea mau i na Kahuna. Ia O. H. Gulika ka haiolelo i ka pule kakahiaka, a na T. Coana i hai mai i ka hana ma ke ahiahi, e like me ke poo e kau ae nei maluna, "Poni ana ia T. Pohano." Ua akoakoa mai no na mea a pau e ka malu maoli, ia L/ H. Gulika ka haiolelo ia wa; aia ma 1 Korineto 3:9, a pau kana wehewehe ana ia mau mea, ku mai o T. Coana a hai mai i ke ano o ka lawe ana i ka oihana Kahuna ma 1 Timoteo 3:1-16, a pau ia.
Kahea ia mai o T. Pohano, e pii iluna o ka Awai, pii no kela a ku mawaena o na Kahuna, pule alua o T. Coana me ke kau o ko lakou mau lima maluna o T. Pohano, a pau ia: Ku mai o O. H. Gulika a wehewehe mai oia no ka lawe ana o T. Pohano i keia mea kaumaha o ka oihana Kahuna, e like me kona lawe ana ma ka Apana o Kona Hema, a pau ia: Aloha paha lakou ma ka lulu ana o na lima, e like me ka mea mau i na Kahuna, a pau ia.
Ku mai o D. B. Lyman a paipai mai oia no T. Pohano, nui loa kona wehewehe ana ia mau mea, a pau ia. Hai mai o T. Coana he manao paipai no na mea a pau loa, a pau ia. Himeni ka poe Himeni, a pau ia, pule a pau, hookuu ka Aha.
O ka lua keia o ka hana ana maanei, a he mea hou no hoi keia i ka hana ana ma Hilo nei. Pela mau aku ana paha ke ae mai ka Haku?
Me ke aloha no ia oukou a pau e ka poe e heluhelu ana i ke kino o ko kakou Nupepa. Oawau no me ka mahalo.
J. N. KALAMAKU
Halai, Hilo, Okatoba 2, 1864.
Laau Lapaau Kupono
--------------
E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHA OE: - O keia laau lapaau kupono, he Pawale kona inoa: Penei e hana ai, e kii aku no a loaa oia e ulu ana, e kohi a lawe mai i ka mole olalo, a hoihoi mai a olioki iloko o ka ipu-ki a ipu-hao paha; e paila e like me ka paila ana o ke ki, a ninini iho iloko o ke pola; a ina he wahi ko-paa, e ho-o iho e like me ka hana ana o ke ki, e inua mamua o ka aina kakahiaka, a pela no ka awakea; ekolu inu ana i kela la keia la. O ka poe i loaa i na mai Kakio, a me na mai Puha, a me na mai Alaala, a me na mai Hokii. Ua ono no ka inu ana; e moole ke ola oia mau mai i keia laau, ua kapa ia ka inoa o keia laau, "Ka Laau Hoomaemae koko." Ua ulu no keia laau ma Hawaii nei; aia ma na mauna kona wahi e ulu nui ai.
I koʻu manao, ua kupono ia kakou e ka poe i loaa i na mai i hoike iaʻku la maluna, ke inu i keia laau, mamua hoi o ka inu ana i ka Awa, he mea ino ka awa, he makole piheka na maka, nakakaka ka ka ili, a me na mea ino e ae he nui wale ke nanaʻku, a he lilo no ke kumukuai ia mea ino. Pela no ka poe inu rama, he pupule ke kanaka a ulaula ka opu, a make aku me ka mainoino, a o ka poe puhi Paka hoi, lelolelo na pae-niho, pauweko naoli no, a aole he wahi ola iki. E pono e huliamahi kakou e inu i ka Pawale i ola na mai i loaa ma ka inoino o ke koko. Ke inu nei no makou i keia manwa, aia no ke-oki o ka inu ana a ole ke kino, alaila pau ae la. Me ke aloha no.
L. KAINA
Panau, Puna, Hawaii, Novemaba 21, 1864
OLELO HOOLAHA.
----------
NO KA MEA, UA NOIIA MAI AU KEKAhi o na Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu, e J. S. Shipman (Kipimana) a me Chas. H. Wetmore, na Luna Hooponopono Waiwai o REV. Wm. C. SHIPMAN (Kipimana) i make, e koho i la e hooloheia ai ka laua mau hana e pili ana i ka waiwai o ke mea i make, a e hookuu aku ia laua mai la hana aku. A ke haawiia aku nei ka lono i na mea a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 18 o Ianuari, M. H. 1865, ma ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe ana i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea mea hoole i hoikeia, aia ma koʻu hale hana ma Pohakunui, Hilo Hawaii.
G. S. KENWAY,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu.
Hilo, Hawaii, Nov 7,1864 156-3t
OLELO HOOLAHA.
--------
MA KA LA 1 O NOVEMABA, 1864, I HALA aku nei, ua haule kuu PINE GULA UMAUMA, ma ke alanui mawaena o ka Halepule o Kaumakapili, me ka Pa o Pohukaina, i ka hele ana i ka Ahaaina o ka "Ahahui Kaahumanu" ma ua la la. O ke ano oia pine, me he kaulahao la, a he wahi kaula gula pokole e hoopaa ana i kekahi mea gula poepoe me ke pani aniani. Ina e loaa i kekahi mea kela pine gula, a hoihoi ae a loaa wau ma kuu wahi noho mauka o Kahawaii, ma Kapalama, iloko o Honolulu nei, e uku no au ia ia elua dala.
MELE
Kahawaii, Kapalama, Nov. 22, 1864 157-2t*
No Halawa Molokai.
--------
Penei mai o Rev. S. W. Nueku, no na hana o kona Ekalesia. He malama mau no makou i na hana hooulu i ka pono ma ko makou mau wahi. A ua hoomaka hoi makou e hoala i na halawai pule hoomau, a hele kaapuni i ko makou kihapai. A hele pu au me koʻu mau luna kane a wahine, a moe aku ma kekahi wahi, a kukulu i ka hana, a pelaʻku. Aka hoi, ina no o ka Haku pu kekahi me kana hana iloko o ko makou lima hemahema a nawaliwali, alaila e holo no ka hana.
---------
Ua hoopuka mai o J. W. Kahopuaku ia makou no ka make ana o M. Kawelohelii, a penei kana:
"Ua make o M. Kawelohelii ma ka po o ka la 27 o Novemaba, penei ke ano o kona make ana, he mai loihi kona hookahi makahiki me na malama he umi, a make aku la oia, he puupuu kona mai mau, aole nae oia i poino ia mai: komo hou keia mai he nae, oia kona mai i make ai."
-------
I keia mau la, ua hele a hakukele na alanui o ko kakou Capitala nei, i ka noke hala ole a na paka ua, konukonu o ka hooilo nei. Mai ka la pule ka hoomaka ana mai o ka ua, a iloko o keia mau la pokole, ua hoouliuli ia mai na aoao papaa la, o na puu.
MARE.
Nov. 21, ma Honolulu, mare o Timoteo Kaaki no Kauai, me Aua Moi no Oahu, na Rev. H. H. Pareka laua i mare.
Dek. 6, ma Honolulu, mare o Pakiko k. me Kanahele w., no Honolulu laua, na Rev. H. H. Pareka laua i mare.
Dek. 8, ma Honolulu, mare o Samuel Kaanaana k., no Manoa, me Kanoholani w., no Hilo, Hawaii, na Rev. H. H. Pareka laua i mare.
Nov. 9, ma Puahaokui, mare o Kuheleaumoku me Haliimaile na J. P. Green laua i mare.
HANAU.
Iulai 4, ma Kamole, Haliimaile, Maui, hanau o Davika k, na Kalalau me Haena.
Oka. 14, ma ia wahi no, hanau o Kaaipalamaunu k, na Beniamina me Kekapa.
Oka. 19, ma ia wahi no, hanau o Keleihauola k, na Kaai me Wahine.
Sept. 29, ma Ponahawai, Hilo, hanau o Miss E Kahaawelani w, Mr. B. K. Kaapa me Mrs. H. Kaapa.
Oka. 16, ma Pauela, Haiku, hanau o Kaaua k, na Kaimu, he keiki kamehai.
Oka. 20, ma Niolopa, Honolulu, hanau o Maria Kaluahi w, na Kekipi me Nakoolani.
Oka. 31, ma Honuapo, Kau, Hawaii, hanau o Kamaliikane k, na Kauaina me Kamaliiwahine.
Nov. 15, ma ia wahi no, hanau o Maleka Wahine w, na Mauaiki me Wahine.
Nov. 9, ma Kaehehuna, Honolulu, hanau o R. Kewliihookiekie w, na Hooleia me Kaeu.
Nov. 18, ma Puukula, Pauoa, Oahu, hanau o Emelia Kahookiekie w, na Kaulua me Keamalu.
Nov. 20, ma Kaneohe, Koolaupoko, hanau o LaOimela Napahuelua k, na Iosia Meemano me Z. Kuaai.
Nov. 23, ma Kealia, Kona Hema, Hawaii, hanau o Kamala w, na Kauaua me Po.
Nov. 27, ma ia wahi no, hanau o Sibora w, na J. E. Keaweohawaii me Wahinepio.
MAKE.
Iulai 24, ma Kaluanui, Haliimaile, Maui, make o Kaihe (k.)
Iulai 27, ma Kamole, Haliimaile, Maui, make o Peniamina (k.)
Iulai 30, ma ia wahi no, make o Pua (w.)
Oct. 18, ma Kahakiki, Hamakualoa, Maui, make o Naholowaa (k.)
Oct. 30, ma Kamole, Haliimaile, Maui, make o Kaaipalamaunu (k.)
Iune 14, ma Paaiki, Kaupakulua, Maui, make o Paiwi w.
Iulai 3, ma Kahoana, Kulaha, Maui, make o Inoaole k.
Iulai 14, ma Kunaha, Maui, make o Pelekila w.
Iulai 24, ma ia wahi no, make o Kanealoha k.
MAKEMAKE E HOOLIMALIMA!
-------
KE MAKEMAKE NEI AU I MAU KANAKA Kuamakahiki i e
Umikumamalua (12,)
e hele koke mai i oʻu nei.
KALE
Pulaholaho, Dek. 9, 1864 159-1t
Olelo Hoolaha
A KA
Oihana Kinaiahi!
O KE KAI HUAKAI MAKAHIKI ana o ka "Oihana Kinaiahi o Honolulu" e puka ana i ka Poakahi ae nei, la 12. Ke noi ia aku nei na Hui e hoouluulu mai ma ke alo iho o ka hale o ka HELU 2, ma ka hora 10 0 kakahiaka, me ko lakou mau kapa, a me ko lakou mau kaa. Ma. ke kauoha a
C. Thos. Gulick,
Kakauolelo o ka O. K.
Honolulu, Dek. 10, 1864 159-
WAIWAI PAA MA WAIANU,
Koolaupoko, Oahu,
E Kuai Kudala ana.
E KUAI KUDALAIA ANA MA KA POaono, la 24 o Dekemaba, M. H. 1864, hora 12 awakea, ma ka rumi kudala o H. W. Severance, ma Honolulu Nei, ka AINA ma WAIANU, Koolaupoko, mokupuni o Oahu - Ka nui o ua aina la he 175 Eka aina wahie, 8 Eka aina kalo, a 2 Eka aina kula. He hale maikai no hoi e ku ia maluna o ua aina nei, a me na meaʻe ae e pono ai. Me ka Palapala Sila. Ina o ka poe e makemake e ike i ke kii o ua aina la, e hele ae ma ka Hale Kudala o
H. W. SEVERANCE, Luna Kudala.
A i ole ia ia, ia Damona Kahueapule.
Honolulu, Dek. 9, 1864 159-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA HOONOHO KA MEA Hanohano o H. A. Widemann Lunakanawai Kaapuni o Kauai, i ka mea nona ka inoa malalo nei, i Luna Hooponopono Waiwai o W. B. AKA, No Waimea, Kauai, i make aku nei: Nolaila, ke hoike aku nei au i ka Poe a pau i kuleana ma ka waiwai o W. B. Aka nei, e hoike mai i ko lakou bila aie imua oʻu mamua aku o ka la 28 o Dekemaba, mahope iho nei.
V. KNUDSEN,
Luna Hooponopono Waiwai o W. B. Aka,
Waimea, Kauai, Nov. 14, 1864 159-1t*
(A pela hookahi hoolaha okoa no E. NAIWI, ma ka wahi o W. B. Aka.)
OLELO HOOLAHA.
E KUAI KUDALAIAʻNA KEKAHI mau Lio o ka Pa Aupuni
Ma Pauoa
nei. E kudalaia ana 6 Lio, 1 Kekaka e ka Poaha, la 15 o Dek., i ka hora 12 o ke awakea. He mau lio hou mai kekahi. Na lio kudala, 1 Lio kane hinahina, hao ano e. 1 Lio k ulaula, I hao akau. 1 Lio k puakea, ua ike ia no. 1 Lio k eleele, hao ano e. 1 Lio w ulaula, no Luka. 1 Lio w kalakoa, DH hao akau. Na Lio hou mai. 1 Lio k ulaula maikai, hao poepoe mawaho elua hao iloko (Ke) akau. 1 Lio k eleele, hao ano e. 1 Lio k wiwi kuapuka no Makaila. 1 Lio k ulaula X hao akau. 1 Lio w ulaula 33 akau, N8 hao hema. 1 Lio w keokeo, hao ano e. 1 Lio k ahinahina eleele kalakoa wiwi, hao ano e.
KAAIAHUA, Luna Pa Aupuni.
Pauoa, Dek. 8, 1864 159-1t*
OLELO HOOLAHA.
E KUAI KUALAIA ANA NA LIO ma ka Pa Aupuni ma
Nanakuli, Waianae, Oahu,
ke hiki aku i ka la 12 o Dekemaba, oia ka Poakahi. Eia ke ano a me ka hao. 1 Lio w lokia me ke keiki, hao aku ano e, P hao hema. 1 Lio k ulaula, hao aku IA hema ML. 1 Lio k eleele, hao aku PC hema amo e. 1 Lio k keokeo hao W hema ano e. 1 Lio k eleele ahole hao. 1 Lio w eleele hao ano e. 1 Lio w hulupala akau KB. 1 lio w ulaula aole hao. 1 Lio w keokeo hao ano e. 1 Lio w ahina keo hao ano e.
KAMAKI MEEK, Luna Pa Aupuni.
Nanakuli, Waianae, Dek. 8, 1864 159-1t*
OLELO HOOLAHA.
KA POE JURE KANAKA MAOLI NO KA Aha Hookolokolo Kaapuni, ma ka Apana Elua ma Lahaina, Maui, e hoomaka ana i ka Poakolu, oa ka la 28 o Dekemaba, M. H. 1864.
Kuihelani, Kaalawa,
Keawe 2, A. Manaku,
M. Kaniau, Joseph Cockett,
Kale, Charles Kalu,
Laimakani, Isaac Prevere,
Luluka, Lupe,
Kaiwiopiopio, Kuhio,
Adam Kaukau, Hema,
Solomon Prevere, Kalama,
Poholopu, Kaimikino,
Kanaina, David Crowningburg,
George Davies, Kahulipalapala.
JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie
Honolulu, Dek. 7, 1864 159-2t
OLELO HOOLAHA
KA POE JURE KANAKA MAOLI NO KA Aha Hookolokolo Kiekie ma Honolulu, Oahu, e hoomaka ana i ka Poakahi , oia ka la 2 o Ianuari, M. H. 1865.
Keliikanakaole, William Buckle,
Keumi, Poepoe,
Kawaihoa, D. Kahananui,
G. Kamai, Jesse Aimoo,
D. Lima, Kaiauli,
Keana, Kaunamano,
Kaiama, Lopailani,
Napoleona Nihi, Kawiliau,
Maiaki, Pinehasa Wood,
Kapahukepau, Maiuaikoo,
John Neddles, J. Moanauli,
W. N. Pualewa, Kananui
JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie
Honolulu, Dek. 9, 1864 159-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai o
HILAMA POHAKU,
no Honolulu
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Poka, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o HILAMA POHAKU, no Honolulu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 24 o Dekemaba, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapal kauoha, a me keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS,
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie,
Honolulu, Dek. 8, 1864 159-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai o
KAHALAPUNA,
no Honolulu
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e B. Kauiomanoa, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono waiai o KAHALAPUNA k, no Honolulu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 24 o Dekemaba, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS,
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie,
Honolulu, Dek. 6 , 1864 159-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai o
PILA KALA,
no Honolulu
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Keaoeleele, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono waiai o PILA KALA, no Honolulu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 12 o Dekemaba, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS,
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie,
Honolulu, Dek. 6, 1864 159-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI AU O G. S. KENWAY, ka Lunakanawai Kaapuni o Hilo, Hawaii, e Kamakaohua w, no ka hooiaio ana i na Palapala Kauoha o KALOLII k, no Alae, Hilo, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 14 o Dekemaba, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma kuu hale noho ma Pohakunui, Hilo, Hawaii, koʻu keena hana.
G. S. KENWAY,
Lunakanawai Kaapuni
Hilo, Hawaii, Nov. 21, 1864 159-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo e Hamau w, e hoonoho ia ia i Luna Hooponopono no ka waiwai o NAIPUAILAMA K, no Puaa, Kona Akau, i make aku nei me ka palapala kauoha ole. Nolaila, ke hoikeia aku nei i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 24 o Dekemaba nei, ma ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka manawa e hoolohe ai i kei noi, a me na mea kue, aia ma koʻu Keena Hookolokolo ma Onouli-Nui, Kona Hema, Hawaii, kahi e hana ai.
C. F. HART,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu,
Onouli-Nui, Kona Hema, Hawaii, Dek. 3, 1864 159-2t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUAEI NA KANAKA A PAU loa, na Haole, na Pake, a me kela ano keia ano kanaka, ka poe mea waiwai, a me ka poe mea Halekuai e kuai ana ma keia aupuni. Ke papa ikaika loa aku nei au ia oukou a pau; mai hoaie wale mai oukou i kuu wahine mare ia
Mrs. Kaehu,
no Naunu, Hamakua, Hawaii, ua haalele mai oia iaʻu ame ko maua wahi moe me ke kumu ole. Ina o ka mea hoaie mai iaia, aole au e hookaa i kona aie, maluna ona ko oukou poho. Aole no au e ae e lawe kekahi ano kanaka ia ia ma ke ano hoolimalima, ina o ka ka poe e hana ana pela, e hoopii au ia lakou ma ke kanawai. Me ke aloha.
MR. KEAWEULILI
Naunu, Hamakua, Hawaii, Nov. 14, 1864 159-2t*
HALE PAI KII.
MALUNA AE O KA KEENA PAI O KA
"Nupepa Kuokoa,"
Emi ka uku no ke kii. E paiia no ke kii iluna o ke
ANIANI a me ka PEPA
E hele mai e na makamaka e pai i ko oukou mau kii.
H. L. CHASE (Keiki)
Mea Pai Kii 142-6m
A. W. B. NAHAKUALII,
He Loio! A he Kokoua!
AIA KONA KEENA OIHANA LOIO MA ka hale waiho Ipukukui Mahu, ma ke Alanui Maunakea, makai iho o Leberty Hall, (Lepekaholo.) Ua makaukau oia e kokua ia oukou ma na mea a pau a oukou e makemake ai e hoopii iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, ma na mea hiki ia ia ke kokua ia oukou, a ua makaukau oia e kakau i ko oukou mau Palapala, oia na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima Palapala Moraki, Palapa Aelike, Palapala Hoolilo, Palapa Hoopaa, a me na palapala o kela ano keia ano, e hana no oia i na mea a pau e like me ko oukou makemake. A ke kahea aku nei oia ia oukou a pau, e kipa mua mai oukou i ona la, a mahope i na Loio e ae. E ninau no ia ia, no ka uku oluolu.
Honolulu, Iulai 23, 1864 104-6m
OLELO HOOLAHA.
KE HAI IAʻKU NEI I KA LEHULEHU mai waiho wale mai ina palapala iloko o ka Hale Leta me ke kau oleia i ke kuni UKU LETA, a mai hookomo wale mai i na palapala me ka ninau ole, i na ua lawa ka uku leta no ka palapala. He nui na palapala e komo mai nei iloko o ke Keena Leta o Honolulu; a pela no hoi ma na Hale Leta e se me ke kau ole o ka ulu leta, ole kekahi, a he kuni uku leta kekahi ua kau muaia maluna o kekahi leta mua aku. O na palapala o keia ano anole e hooiaiaʻku i ko lakou wahi e hele ai. Ua komo mai kekahi mau palapala, ua kauia ka uku leta aole nae he inoa o waho ae.
E pono e nana ka poe ike i ke Kanawai, a hahai aku i ko lakou mau makamaka ike ole i ke kanawai, a e loaa ole paha ia lakou ke kanawai no ia mea. E nana i ka Pauku 406 o ke Kanawai Kivila, penei na uku o ka Leta.
O ka UKU LETA malalo o ka 1/2 AUNAKI……. 02 Cts.
O ka UKU LETA malalo o ka 1 AUNAKI 04 "
A no keia HAPALUA AUNAKI keia HAPALUA AUNAKI
oi ae mawaho o ka Aunaki hookahi 02 "
O ka UKU LETA i Keleponi no ka 1/2 aunaki 04"
No ka Aunaki hookahi 10"
A no keia hapalua Aunaki keia hapalua Aunaki mawaho ae
o ka Aunaki hookahi 05"
D. KALAKAUA,
Luna Leta Nui
Honolulu, Nov. 16, 1864 157-4t
OLELO HOOLAHA.
Na Palapala Hooko!
KE HOIKE IAʻKU NEI MALALO NA inoa o na kanaka a pau, mai Hawaii a Kauai, i hookuia ko lakou kuleana; a ke waiho nei no na Palapala Hooko ma ke Keena Kalaiaina, na loihi loa ka waiho ana, aole kii ia mai. A ke kauoha ia aku nei ka poe nona na inoa malalo, e kii koke mai i ko lakou mau Palapala Hooko; a ina ua make kekahi o keia poe, alaila, o na hooilina, hooko kauoha, na makuahanai, a me na kahu, ua lakou e ku koke mai:
OAHU
W. P. Leleiohoku H. Kaakopua Keolohua Waialua Paalaa
Iwinui Waikiki Hamohamo Hahia Koolauloa Punaluu
Kaluahinenui " " M. Kekauonohi " Makao
Opunui (Kahaleula) Palolo Waiomao Kamalii Koolaupoko Kaneohe
Ahia " Kailua
M. Kakauonohi Ewa Waimalu Kamaka " "
Kini " Waipio Kuula " "
Kailiana " " Maluihi " "
S. Kanae " " Nakahuna " "
Niau " " Wana " "
Hepa " " Inulama " Waiahole
Kalaiku " " Kukuinui " "
Kaneakauhi " " Makekehau " "
Kaioe " " Paikau " "
Poupou " " Piimoku " Waimanalo
Hopoe " Mananaiki Hooulu " Heeia
Akaakaa " Waikele Haalou ʻ "
Kalou " " Poohiwi " "
Palaualelo " " Kumuino " Kaalaea
Hapauea (Kaopala) Honouliuli Kuapalahalaha " "
Leleiaupa " " Keope " Kahaluu
M. Kekauonohi " " Kalehuna " Waihee
MAUI
Kelea Lahaina Polaiki Lahaina Kaupo Pualaea
Keokeo " Haleu Kekee Kula Omaopio
M. Kekauonohi " Panaewa Kealakane " "
" " " Kapunakea Kumoa " "
" " " Kelawea Kalehua " Kalihi
" " " Puaa Kalama " Keokeo
" " " Aki 2 Kaiwialii " "
W. L. Leleiohoku " Kaio " "
Panioi " Olowalu Kahukulani " "
Pohakunui " Kamani Pa " "
Puhi Honolua Kahauiki Uilani " "
Naha Kipahulu Halemano Palekai " "
M. Kekauonohi " Alaenui Pupuka " "
" " " Wailamoa Kapaiole " Waiakoa
" " Honokowai Moomuku Kawaalau " "
Manaole " "
" " Honuaula Palauea " " "
" " " Papaka &c Naha " "
Kahula " Wahikuli Pii Kula Kealahou
Kainoa " Kanaio Kahinu " Kohea
Koukaina " Palauea Kahulukaai " Waiohuli
Mahoe " " Makaikuhia " Kalialianui
Kamaka " Keauhou Paele " Pulehu
Kekaulu " " Poonui " "
Makaia " " Halehua " "
Nawaiki " " Kupauila " "
Kiniakua " Waipao Puhake Hana Wakiu
Kekuauli " " Kekukahiko " Aleamai
Uluehu " " Kikoo " "
Pepeiaonui " Paeahu Kuakamauna " "
Kamakahou " Mooiki (no Kaleimakalii)
Puana Kahakuloa Hanonana Kuamauna " Pueokauiki
Auahikia " Haleokane Naohe " Kawaloa
Kahuku Koolau Keaa Kalua Waihee Papalua
Kekio " Honomanu Keapu " "
W. P. Leleiohoku Hamakualoa Papaaea Napoe Waiehu Poinonui
Kaupe " Kapalaua
" " " Kuiaha Kaaea " Hanohano
M. Kekauonohi Hamakuapoko Haliimaili Auwae " Halelau
LANAI
Oapolo Mahana M. Kekauonohi Palawai
Kanohohookai Kaunolu
HAWAII
M. Keakuonohi Kona Honaunau Poohina Kau Waiopua
" " " Pahoehoe Ku " Kahuku
" " " Honokohau Kauwila " "
" " " Auhaukeae Papa " Wailau
" " " Keopu Kaawa " "
Nahuewai " Hokukano Mauna " "
Keawe " " Pahupu " Kaunamano
Makaele " Alae Kailiponi " Punaluu
Beneamina " " Kaawa " "
Kahiamoe " " Lehoula " Moaula
Kaumu " Keei Kamekona " "
Kamanuwai " Honomalino Waiahulu " "
Kaulia " Haukalua Pulehu " Ninole
Moeloa " Kahaluu Kahananui " "
Kuaalu " " Kaui " "
Kanewahilani " Puaa 1 Kapunanui " Papaikou
Nawai " Keekee Wahine " Keheekai
Kalamaia " " Palea " Aemalo
Kahunainoa " Honokua Paahao " Keaiwa
Kalaikoa " " Kahookamoku " Kauhuhaula
Keawekalohe " " Makahilei " Manienie
Piho " " Kahaku " Waiohinu
Wailuku " " W. P. Leleiohoku Kahilipali
Pakake " " " " " Hilea
Kahoukua " Kalahiki " " " Hionamoa
Kauwahi " Olelomoana " " " Kauhuuhuula
Kaanehe " Waiaha W. P. Leleiohoku Hamakua Kaiakalaula
Kahinalua " Alika Waikoloa
Kuikai " " " " " Kapaaula
Ilaumea " Kukuiopae " " " Kemau
Kalama " Halelii " " " Pohakuhaku
Kaheana " Kanaueue " " " Paalaea
Kalimakauo " " " " " Kaalakaiwiiki
Kauhi " " " " " Manowaialei
Nahulu " Kapua " " " Waialeale
Kaawa " " " " " Keahua
Keliiainaole " " " " " Kana
Kaulua " Kahului " " " Kapaaula
Kaiakaola " " M. Kakauonohi " Kauahonua
Makaike " Keokea Hua " Paauilo
Kaipuala " Hanakalua Kaiainaina " Honokaio
Naahu " Kaawaloa Kaohimaunu " Waimea
Kaina " Keopu Unahiolea " Nienie
Kalino " " Kea " "
Uilama " Kaohe 3 Kiniakua " "
Pohai " Pahoehoe 1 Kaulumano " "
Konohiki " " Kahiku " Papalele
Kaoo " " Kapu " "
Kaaiuoa " " Kaaukai " Paalea 3
Halai " " 4 Kekoa " Haina 1
Kaaimoku " Kalama 2 Kahemolele " Malanahae
Kamauli " " Kahuhu " Koloaha
Puaa " Honaunau Lono " Mooiki
Kawelo " " Nawai " Hoea
Kahananui " Onouli Pakele " Kawiki
Kanapi " " Pale " Kapoaula
Mahi " Hoopuloa Keliinohopali " Waipio
Anadarea " " M. Kakauonohi Kohala Kukuipahu
Paaluhi " Puapuaa
Kawainui " " 1 " " " Puuokumau
W. P. Leleiohoku Honokohauiki " " " Kealahewa
" " " Moeauoa " " " Puuepa
" " " Kamalumalu W. P. Leleiohoku Niulii
" " " Hookena " " Kawaihae Kaaiao
" " " Kapua " " Puanue Poepe
" " " Kuaipuhi " " " Poohuai
" " " Niumalu " " " Kamakahonu
" " " Halehanalole Waimea
" " " (2ahup) Lanihau " " Puna Paalaa
" " " (4 ") Honuaula M. Kekauonohi Puna Waiakahiula
" " " Pailoi Kaliua " " " Panau
" " " Hulihewwe Keopu " " Hilo Hakalau
Keepaiawa Kau Makaka " " " Kalaoa
Kauikaa " " " " " Maulua
Keliaa " " Kapapa " Kaopakuea
Kapule " Waiopua W. P. Leleiohoku Kikalao
Poaeae " "
MOLOKAI
Kaupe Ualapue Kauhi Moanui
Kana " Kauhanui "
Kauhikokoa " Kelupaina Mapulehu
Koenakaia " Kapoli Kupeke
Kawelo " Kualualu Kaluaaha
Nohoaai " Puhi Kapuaokoolau
Puupuu " Puailelewale Kalaupapa
Paluhi " Kauhi "
Hapuku Kapualei Kalamaika Manawai
Lipali " Penopeno Kumimi
Nahauna " Koa Waikolo
Kawaihoa " Kelohaniu Onouliwai
Kanakaokai " M. Kekauonohi Moakea
Kaaiiepo Keawanui " " Makanalua
Kaiu Kahananui " " Kumueli
Napela " " " Naiwa
Kaluau 3 " " " Kapualei
Kahoowaha Ohia L. Haalelea 1/2 Kamononi
Maalahia " W. P. Leleiohoku Kamalo
Nahoiha Moanui
KAUAI
M Kekauonohi Waiakalua " " Waikoko
" " Kaakaunui " " Wainiha
" " Namahana " " Kealia
AINA MAHELE
OAHU
Keawehano Waikiki 1/2 Poloke
Kainalu Kailua 1/2 Kulapuaa
HAWAII
Boaz Mahuna Hilo Umauma
(na Hooilina)
Dekemaba 1, 1864 159-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA HOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Makea, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono waiwai o KALIIKUKAHOA, o Kaneohe, Koolaupoko, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 10 Dekemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la ame ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie
Honolulu, Dek. 2, 1864 158-2t
OLELO HOOLAHA.
O WAU O KA MEA NONA KA INOA MAlalo, na hookohuia mai au e ka Mea Hanohano G. M. Robertson kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, i Luna Hooponopono no ka waiwai o Kamahui w, o Kailua, Koolaupoko. Nolaila, ke hoike aku nei au, o ka poe i aie ia Kamahui w, ame ka poe ana i aie aku ai, e hoike mai lakou ma loko o na la he kanaono, i ko lakou kuleana, i na he kumu oiaio, aole no hoi e nanaia na mea e puka mai ana mahope aku o ia manawa.
KEALO,
Luna Hooponopono Waiwai o Kamahui w.
Kailua, Koolaupoko, Nov. 21, 1864 158-2t*
E HOOPUKA IA ANA
MA
KA POALUA, AUGATE LA 2,
KA
HIMENI HOOLEA HAWAII!
PAI HOU IA! HOONUI IA!
A ME
KA HOOPONOPONO IA!
HE 400 AOAO!
UA PAI HOU IA IHO NEI KA
BUKE HIMENI HOU,
a ua hoomakaukauia e kuai koke aku.
Ua hoomahuahua iaʻku keia buke, me Himeni Hou he nui loa, he 400 ka nui o aoao.
No ia mea, ua hoomahuahuaia aku kumukuai o ka buke hookahi, penei:
HIMENI humuhumuia me ka lole, $0 50 Keneta
HIMENI humuhumuia me ka ili, $1 00 Keneta
Auhea oukou, e ka poe haipule, e ake ana e ao a e mele aku i na mele hou o Ziona, e hele mai, a e loaa no ia oukou keia buke, aia ma ka Hale Kuai Buke o
H. M. WINI.
Ina e makemake kekahi mea, e pai no au i kona inoa ma, ka aoao o kona buke Himeni, me na hua Gula, o ka uku no ia hana ana, he HAPAHA dala, (25 keneta.)
Honolulu, Iulai, 30, 1864
MEA HOU!
Pulupulu! Pulupulu!
UA LOAA MAI IAʻU MALUNA O
ka moku Kiapa
ʻHELEN MAR,ʻ
mai Bosetona mai, i kekahi mea
Wili Pulupulu
NO KA
Pulupulu Ki Ailana!
no ka hoomaemae ana i ka Pulupulu. He mea hou keia ma Hawaii nei, mailoko mai o keia wili hou, ke hookaawale ia nei ka Pulupulu mai na hua mai - o na hua, e haule ana iloko o kekahi pahu, a o ka Pulupulu maemae, e haule ana ia iloko o kekahi pahu okoa.
Ma keia hope auk, e kuai aku au i ka Pulupulu, penei:
Helu 1, - (KI AILANA,) he 8 keneta no ka paona hookahi.
Helu 2, - (ANO GEOGIA A AIGUPITA PAHA,) he 7 keneta no ka paona hookahi.
Helu 3, - (PULUPULU KAHIKO O HAWAII NEI,) 5 a 6 keneta no ka paona hookahi.
A in a e lawe ia mai ka Pulupulu i pau ka anoano i ka waeia, a e kuai aku au, penei:
Helu 1 a 2 paha, he 25 keneta no ka paona hookahi.
EIA KEKAHI. - E malama pono oukou, a e hookaawale i ka Pulupulu Helu 1, ma ka eke okoa, a o ka Pulpulu Helu 2, ma ka eke okoa. No ka mea, in a e huiia iloko o ka eke hookahi, e uku aku no au i ke kumukuai e uku mau ia nei no ka Helu 2.
E lawe mai oukou i ka Pulupulu ma ka Hale Leta, a e kuai koke aku no au.
H. M. WINI. 144-3m
KUAI MANUAHI!
O WAO O AKAO (Pake.) NONA KA HAle Kuai Lole ma Waialua, mokupuni o Oahu, ke haiʻku nei au i na mea a pau ma Waialua nei ame Koolauloa, e kuai manuahi ana wau i keia mau la i na waiwai o kela ano keia ano o kuu Halekuai nei, me ke kumukuai makepono loa; hookahi dala me ekolu hapaha wale no lawa ka holoku, a pela aku. Nolaila, e hele nui mai oukou, a e wawe mai hoi, o pau e auanei i ka poe hiki mua.
AKAO (Pake)
Honolulu, Oahu, Nov. 9, 1864 155-2m*
MANUAHI! MANUAHI!
AIA MA KA HALEKUAI O KILILIKA, ma Wailuku, Maui, kahi e kuaiia ai o na mea o na ano a pau e pili ana i ka Halekuai, penei:
NA LOLE - o na ano, ame na waihooluu a pau.
NA BUKE HIMENI HAWAII - aho hou.
NA BUKE PAKEKE - hoomanao o na ano a pau
Na Laau hoola maikai a Kauka Jayne, ame Kauka Ayers, e kupono ana i ka hoola ana i na mai o na ano a pau.
O KILILIKA ka Agena no Kakela ame Kuke ma ka mokupuni o Maui.
E hele mai oukou e na makamaka a pau e nana i koʻu Halekuai, ame na mea maikai he nui wale maloko - E kipa mai no mai hoomaka-e e na hoa o nei mau wai eha, ame keia aina hauliuli o ka he kuawa. Ko oukou makamaka.
J. D. HAVEKOST (Kililika)
Wailuku, Maui, Oka. 4, 1864 159-3m
A. F. JUDD,
ALAPAKI, (oia ke keiki a Kauka,)
LOIO!
Ma ke kihi o ke Alanui Papu, a me Kalepa.
Honolulu, Oahu, Iune 30, 1864 151-3m
OLELO HOOLAHA.
A KA
LUNA AUHAU!
E WEHE IA NO KE KEENA NO KA OHI ana i na Auhau o ka Apana o KONA nei - ma ka Poakolu, ame ka Poaono, o kela pule keia pule mai keia la aku, ma kahi kahiko no mamua, ma ke kihi o ke Alanui Moiwahine, a me ke Alanui Nuuanu o Honolulu.
GEO. H. LUCE.
Luna Auhau.
Honolulu, NOv. 26, 1864 157-4t