Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 47, 19 Nowemapa 1864 — Page 3
This text was transcribed by: | Kisha Kaya |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KUU AKU LA KONA LUHI.
Ma ka hora ekolu o ka Poaono o ka pule i kaahope ae nei. ua hoolewaia ke kino kupapau o ka Mea Hanohano L. Haalelea, e like no me ka makou i hoike aku ai i ka wa i naue hope ae. He nui no ka poe Hanohano a me na makamaka no hoi i haiamu ae ilaia, mamua ae o ka hookauia ana o ke kupapau iluna o ke kaa, a ua haiolelo puleia ka pule hoolewa e Rev. H. H. Parker a mahope oia mea, hookauia ke kupapau iluna o ke kaa, a penei ka hele ana o ka huakai, mamua loa o ke kaa, ka poe aialo o ka mea make, mahope iho o lakou ke Kahunapule, a me na poe himeni, ke kaa me ke kupapau, ma na aoao ma kahili, mahope ponoi iho ka wahine kane make, a me ka Moiwahine kanemake Hakaleleponi Kapakuhaili Kalama, ma na kaa mahope iho na pilikana o ka mea make, mahope iho o lakou na ‘Lii koa o ke Aupuni, na hoa iho o ka Hale Ahaolelo Alii, a me ka poe i kohoia, a me na Luna o ka Hale ; mahope iho o lakou ke Kahunalapaau, a ma ka luna Dute Nui, a mahope iho o laua na Kahunapule o ka aoao hoomana Katolika, a mahope mai o laua na makamaka a me na hoa launa o ka mea make.
Hoomaka ka huakai i ke kai ana ma ka hora 3 ½ ponoi. I ka puka ana’e o ke kaa mailoko mai o “Holani,” kahi noho o ka mea make, aia hoi, hoomaka mai la ka bele o Kawaiahae e kani hoalohaloha.
He nui ko makou menemene i ka haule ana o ko makou mau onohi iluna o ka mea i hooneleia i ke kane, i hoonele hoi i ka hoa kaana o keia ola ana, i ka ile ana’ku i kona mau helehelena, ua uhi hohonuia e na ouli a pau o ke kaumaha minamina a me ka u ana, ua hoohaniniia na waimaka aloha oiaio, aole no ka mea wale i make, aka, no kona hapalaa maikai hoi kekahi, ka mea e hoeha menemene ole ia ana e na kukuna o ke kaumaha, a e oluolu hoi oia i ka manaoo iho, ua nui ka poe i hui me ia iloko o keia mau la o kona noho u ana ; i ka hahai ana mamuli o ka huakai hope loa o ka mea i make, ua hoomanao ae no makou i ka olelo mau, oia hoi ka hikiwawe o ka make, ke apo mai i kana mea e manao ai, a no ia mea i lilo ai keia mau huakai hoolewa a pau a kakou e hele nei, i leo noia e wanana mai ana, e waele mua kakou i na mea ino mai ke kihapai ae o ko kakou mau puuwai. a e hoolalelale hoi ia kakou iho no ko kakou wa e kaheaia mai ai e haalele i keia Ao Kaumaha nui.
Na Palapala.
Ka Hana Hoopunipuni a keka-
HI KAHUNA HAWAII E NOHO
ANA MA HONOULIULI
EWA-KEA, OAHU.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA OE:
Me ka olu o ka makani he moae-ku o Ewaloa, e paio ana me ka makani Unuunupaakea o kekaha, ke nu mai la i ke kula o ke Ahumoe.
Ua koi ia mai au e na huaolelo i hoakaia ma ke poo o keia kukulu manao ana, e hai akea’ku ma ke aloponoi o’u hoa kaina like o ka ili hookahi. Aole nae au i manao e hoakea ia ia ma ka Nupepa, no ka manao ino, a me kona kino okoa. Aka, no kuu aloha no i ka lehulehu o kuu lahui i loohia ia e na mai.
O ke Kahuna Hawaii i hoakakaia. Oia no o Kahale kona inoa, he malihini mai oia no Piihonua i Hilo Hawaii, a noho mai i o makou nei. Noho no oia ma kona hale makamaka, me ka lawelawe no i no mea e pono ai ko lakou noho ana. A hale kekahi manawa, ike iho la paha oia i kona luhi, imi no oia i mea nona e noho wale ai, me ka hoonohonoho i kekahi Akua makani maluna ona, me ka lapaau hoopunipuni aku i kekahi poe. O ka inoa o ka uhone Akua iluna o-ua o Kahale, o Kahoalii, he kaikunane no Pele, wahi ana i olelo mai ai.
I ka nana’ku ia Kahale, kahuka o Kahoalii e noho ai, he kohu alii maoli no, aole hoi oia, o ka poe hoi e maliu aku ana mahope o ua Akua hoopunipuni la ka naaupo, me ko lakou olelo he oiaio, malama no lakou me ka hoohiwahiwa ia ia, malama i kahi hakina ai, me ka lole, awa-Aloha ino ka poe i haulehia mamuli o ka hana hoopunipuni a keia Kahu-hoonohonoho Akua, no ka paa paha o na maka o keia poe i ka pale i ka pale maka, i ike ole ai lakou, he hana hoopunipuni ka Kahale. He like loa no o Kahale i ka poe e hahai ana me he alii la, ke kapu o kahi moe, kapu pu me kona kapa aahu, he kanaka ka mea nana e lawe hele ka ai, ka i-a, ke kapa, ka awa, ka paka. Hilahila ole ka poe hahai mahope o ka hoopunipuni, me ko lakou hilinai mahope o ka hana a ke Siabolo, he oiaio, a-hea la pau ke kuhihepa me ka naaupo o ko’u poe makamaka Hawaii, e hilinai nei la mahope o na Kahana makani la?
No loko mai o ka uhane Akua hoopunipuni la iluna o Kahale, kekahi mau inoa hou o kekahi mau mea a kakou e olelo nei ma ka olelo Hawaii-E like me keia, poi iloko o ka umeke,
(he kioeoe ia) Ia iloko o ka wai a me ke kai, (he mohomoho ia) Moa, (he Lelele ia, a he maheluhelu kekahi inoa o na) e hoi kaua, (eia kona olele ana, e pahee kaua, e pae kekahi inoa oia) he aahu ke kapa komo. He nui aku no na inoa o kekahi mau mea i hoano-e ia e ua Kahuna hoopunipuni la ma na inoa e ae.
KA MAKE ANA O PARETA KAMA.-Ua loaa o Kama i ka mai ma ka la 20 Oct. o keia makahiki no, elua la o kona loaa ana i ka mai, kii ia’ku ua Kahuna makani hoopunipuni la, oia o Kahale. Hele mai la oia e nana ; a i kona nana ana, ike iho la oia ; he Akua hoounauma kai-luna o Kama ; oia ka ! kona mea i mai ai. A hala kekahi mau la, hana iho la ua Kahuna nei ia Kama me ka laau iloko o kekahi Omole, o ka inoa oia laau, he Iliahi, i wauwauia, a pai pu ia me ka wai-A ma ka la Sabati ae, ua hiki mai ka Misionari o Rev. J. Bibkell. Kahunapule o Ewa nei, a ma kona nana ana, aole no he mai o Kama ke hana pololei ia e ke Kahuna kupono, ke Kahuna o Iesu Kristo make ao pau ole. Aole ke Kahuna o ke Siabolo. Aka, ua hilinai nui loa ka poe hahai Kahuna hoopunipuni e waiho aku i ke ole o Kama ma ka lima o Kahale ke Kahuna makani. (uhane Siabolo) Aia a ike ua poe liti hooio naaupo la, a me ua Kahuna la o Kahale ua make o Kama, alia i hamo ana i ka auwae, hamohamo ana i ke kuala o Puka.
He 11 la o ka waiho ana o Kama ma ka lima o ua Kahuna la, ma ka po Poaono a ao ae Sabati, wanana iho la ua Kahuna la, “E loaa kahiko keia mai ia’u i na ua ola, aole hoi, loaa iho nei hoi ia’u ua palupalu, aole ia nei e ola, ua make i ka Aumakua.” O kekahi kumu nae o ka pilikia o Kama, wahi a ua Kahuna la, o ka noho paa o Kahoalii ke Akua iluna ona, kamea ia i make ai o Kama, a ina ka o ke kino maoli o ua Kahuna la ke lapaau ia Kama i na ua ola. Hilahila ole ka imi loaa ma ka hoopunipuni. Ina hoi ha he ole ka mai ma kona ano kino kanaka. Heaha la hoi kona mea i hoonohonoho ai i Akua maluna ona, ke ike io ia he ola ma kona ano kino? Eia wale no, he hoopunipuni, no ke kaulana ole o ka inoa ma ka aoao lapaau kino, nolaila, hoonohonoho i Akua iluna ona i kaulana, i hanohano, i mahaloia, i ikeia’i, i milimili ia-O ka poe hoi kekahi e hahai nei mahope ona, ka hilahila ole, ke kuhihewa, ka naaupo.
Ma kela po no i kamailio ia maluna, hai iho la ua Kahuna Siabolo la, “Aole ia nei e ole ia’u, ua make.” A no ia ike ana o ke keiki ua haalele ua Kahuna la, nolaila, imi koke oia i ke ole o kona makuakane, me ke kii mai i ka laau haole i Honolulu, ma kahi o ke Kahuna o Amerika mai ; o ka la pule no ia. Ua hala’ku ke kanaka i Honolulu. Ololo iho la ua Kahuna ne, “Ka ! kupanaha no oukou e ka poe nana ka mai. Aole ka oukou i noi mai i’u e haawi o Kana na ka haole e lapaau, a o ko oukou lawe honua no ka ia me ko’u ile ole.”
Ma keia olelo ana a ua Kahuna nei pela, komo iho la iloko o ka naau o ka poe hilinai naaupo mamui o ke Kahuna, he oiaio kana mau olelo. Wahi a lakou, “ina no e mau i ua Kahuna la, ina no ka ua ola,” oia poe naaupo loa ia. “Uhiuhi lau-mamane i ka wai o ka Papala.” Ua ike no ua poe la, a ua lohe no hoi, ua wanana mai ke Kahuna, aole e ola ia ia, paakiki iho ka aau o ka hupo.
Ma ka hora 12 (awakea,) holo aku ua Kahuna la a noho ma Waihi i Hoaeae, a ma ka hora akahi, make iho la o Kama. I ka lohe ana’ku o ua Kahuna la ua make o Kama, holo malu aku ana oia ma ka po a noho ma kau Puuloa. Aole oia i hoi mai a hiki i keia la a’u e kakau nei a hoolaha aku ma ka Nupepa.
Nolaila, ke hai nei au imua o’u hoa Hawaii, e a-o oukou i ka hana hoopunipuni a Kahale. Aale no nae au i manao ua like loa ko kahi e ae a pau ma Honouliuli nei, a me ko Hoaeae. Ma Puuloa ka nui o ka poe wahine hoonohonoho Akua, ua ike pono au i ko lakou ana-Ua pau iho la ko’u kamailio ana no keia. Owau no me ke aloha.
J.W.P. KEOLANUI.
Apua, Honouliuli, Ewa, Novemaba 7, 1864:
Ua hookahahaia kekahi poe kanaka Farani e kekahi kanaka Pelekane ma ka hapai ana i kekahi pahu rama, me kona mau niho, aka, he nui wale no kanaka e hike ke lawe he umi pahu rama iloko o ko lakou mau opu.
MARE.
Oka. 15, ma Waiaha, Kona Akau, Hawaii, mare o B. Kalama k me Kukona w, na C. F. Hart Esq laua i mare.
Nov. 15, ma Honolulu, mareia o Kaaneuwene k, me Kahele w, na Rev. H.H. Pareka laua i mare.
Nov. 16, ma Honolulu, mareia o Kanehe k, me Kanikahoe w, no Niihau laua, Rev. H.H. Pareka ka laua mare.
Nov. 17, ma Honolulu, mareia o Kaumaka k me Nailielua w, na Rev. H.H. Pareka laua i mare.
Oka. 19, ma Waiakaheula, Puna, Hawaii, mare o Kahele me Kaaikoele, na Kalolo laua i mare.
HANAU.
Aper. 80, ma Pahoehoe 3, Kona Akau, Hawaii, Hanau o Ana Kapiliwi w, na Kahanele me Kamakahinu.
Iulai 2, ma Waipohuhu, Hamakua, Hawaii, hanau o S.H.M. Daniela k, na Daniela me Mikala.
Aug. 15, ma Paako, Honokohau, Maui, hanau o Luka Kepaniwai w, na Alapai me wai la.
Aug. 20, ma Kanaloa, Honokohau, Maui, hanau o Napuaikaeha w, na M. Kaahakei me Kaalu.
Aug. 27, ma Paaukiui, Honokohau, Maui, hanau o Lelekahauli Meheiu w, na Kekona me H. Hoaai.
Sept. 18, ma Puaa, Kona Akau, Hawaii, hanau o Kapana k, na Maka me Keanauha.
Sept. 27, ma Kamani, Honokohau, Maui, hanau o Davida Kaulelewaihui k, na D. Kaleo me K. Kahopulaau.
Oka. 5, ma Waikahekahe, Puna, Hawaii, hanau o Kaiewe w, na Po me Kekapa.
Oka. 14, ma Keonepoko, Puna, Hawaii, hanau o Kaaa w, na Kahaka me Kikala.
Oka. 19, ma Waimea, Hawaii, hanau o Kamakaoolea k, na Inea he keiki kamehai.
Oka. 25, ma Honokahua, Maui, hanau o Luhiua k, na kainawahalehe me Kukauahiokalua.
Oka. 27, ma Waikahekahe, Puna, Hawaii, hanau o Inoaole w, na Kaiama me Kahoomana.
Nov. 3, ma Paaukini, Hoaokohau, Maui, hanau o Napuaikalihiwai w, na Kikoni Mahiliaua me Pukai.
Oka. 21, ma Manoa, Oahu, hanau o Vohn Kaua k, na Kaua me Wahinehano.
Nov. 4, ma ia wahi no, hanau o Inoaole w, na Kupa me Kealoha.
Nov. 6, ma ia wahi no, hanau o Inoaole k, na Haawinaaupo me Makaiki.
MAKE
Sept. 20, ma Makana, Koolauloa, Oahu, make o Hiikua w, he anu a he wela kona mai i make ai, no Kahana mai.
Oka. 2, ma Puna, Kona Akau, Hawaii, make o Kahue w.
Oka. 24, ma Kahaluu, Hawaii, make o Umiumi k.
Oka. 29, ma ia wahi no, make o Kuula k.
Oka. 31, ma Waikahekahe, Puna, Hawaii, make o Inoaole w.
Nov. 3, ma Honouliuli, Ewa kea, Oahu, make o Pareka Kama k, he poniunia koua mai i make ai, he hoahanau oia no ka ekalesia ma Ewa. Ua hanau oia i ka A.S. 1810, a ua make oia i keia A.D. 1864.
Nov. 5, ma Waipilopilo, Kapalama, Honolulu, make o Maria Mahoe, he lolo ame ka piva kona mai i make ai, a he 31 kona mau makahiki, o Molokai kahi hanau.
Nov. 7, ma Manoa, Oahu, make o Malailua w.
Nov. 14, ma ia wahi no, make o Maleka w.
Nov. 7, ma Kahana, Koolauloa, Oahu, make o Wehea k, he hano kona mai i make ai.
Nov. 17, ma Kamakela, Honolulu, Oahu, make o S.W. Kalama, he hanu kona mai i make ai.
OLELO HOOLAHA
OWAU O KA MEA NONA KA INOA
malalo nei, ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hoaie mai oukou i kuu wahine mare ia
Mrs. Kahele.
No ka mea, ua haalele mai oia ia’u me ke kumu ole, ina e hoaie mai kekahi mea ia ia, maluna no ona ko oukou poho.
A. KANAULU.
Piihonua, Hilo, Hawaii, Oka. 30, 1864 156-3t*
KAPU LOA! KAPU LOA!
KE PAPA LOAIA’KU NEI NA
mea a pau mai hookuu wale i ko lakou mau holoholona maluna o na AINA o’u ma Manoa, a penei na inoa o ua mau aina la:
KAMAILIO ame KAHAUNAKA,
ina e loaa kekahi holoholona maluna o ia mau aina, e hooukuia i $1.00 no ke poo. Kapu ka lio, Bipi, Hoki, Piula, Puaa, Kao Moa, Pelehu, ame na holoholona e ae a pau. Eia kuu mau Paniolo-ma ia mau aina, o Komo ame Kikau. E hoolohe oukou.
M. KEKUANAOA.
Honolulu, Nov. 18, 1864. 156-3t
OLELO HOOLAHA.
OWAU O KA MEA NONA KA INOA.
malalo, ke papa aku nei au i na haole ame ha kanaka maoli a pau, aole lakou e kua laau a oki wahie, aole hoi e hoa i ke ahi i ka mauu ame ka nahelehele, ma ko’u aina i kapaia o
PAAUHAU,
ame ko’u mau aina e ae e waiho ana ma ka Apana o Hamakua Hawaii-a ke papa nei no hoi au i ke ki ana i ka pu, a me ka hoohei ana, a i ka hoopaa ana ma kekahi ano e ae, i na Bipi e holo la ma ua mau aina la o’u. a ke papa nei no hoi au i ka poe komohewa i ke alualu Puaa a i ka ho-a ana i na Lio. A o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia papa, alaila, e hoopii ia oia imua o ka Aha Hookolokolo e lime me na kanawai.
JOHN P. PARKER.
Manaaiole, Hamakua, Hawaii, Nov. 1, 1864. 156-2T
OLELO HOOLAHA!
NO KA MEA. UA NQIIA MAI KA MEA Hanohano G.M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kaualehu, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono waiwai o KAPUNI k, i make aku nei : Nolaila, ua hoike ia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka poalua, oia ka la 6 o Dekemaba, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu
L, McCULLY,
Kakauolelo Hope o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Nov. 16, 1864. 156-2t
OLELO HOOLAHA
Ma ka Waiwai o
KEONI AILAMA
no Hauula.
NO KA MEA, UA NOILA MAI KA MEA Hanohano G.M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kaano & Makaluhi, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o KEONI AILAMA, no Hauula, Koolauloa, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 3 o Dekemaba, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me keia hoi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
L. McCULLY,
Kakauolele Hope o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Nov. 17, 1864. 156-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai o
KALEPA PAHU,
no Honolulu.
NO KA MEA, UA NOILA MAI KA MEA Hanohano G.M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kahoopuipui (w,) no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o KALEPA PEHU, no Honolulu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 3 o Dekemaba, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
L. McCULLY,
Kakauolele Hope o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Nov. 17, 1864. 156-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOILA MAI AU, KEKAhi o na Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu, e J.S. Shipman (Kipimana,) a me Chas. H. Wetmore, na Luna Hooponopono Waiwai o REV. Wm.C. SHIPMAN (Kipimana) i make. e koho i la e hooloheia ai ka laua mau hana e pili ana i ka waiwai o ka mea i make, a e hookuu aku ia laua mai ia hana aku. A ke haawiia aku nei ka lono i na mea a pau, ka pili, o ka Poakolu, oia ka la 18 o Ianuari, M.H. 1865, maka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe ana i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ko’u hale hana ma Pohakunui, Hilo, Hawaii.
G.S. KENWAY,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu.
Hilo, Hawaii, Nov. 7, 1864. 156-3t
KUAI MANUAHI!
OWAU O AKAO (Pake.) NONA KA HAle Kuai Lole ma Waialua, mokupuni o Oahu, ke hai’ku nei au i na mea a pau ma Waialua nei. ame Koolauloa, e kuai manuahiana wai i keia mau ia i na waiwai o kela ano keia ano o kuu Halekuai nei, me ke kumukuai makepono loa ; hookahi dala me ekolu hapaha wale no lawa ka holoku, a pela aku. Nolaila, e hele nui mai oukou, a e wawe mai hoi, o pau e auanei i ka poe hiki mua.
AKAO (Pake.)
Honolulu, Oahu, Nov. 9, 1864. 155-2m*
OLELE HOOLAHA
UA MAKAUKAU NA PALAPALA SILA
Nui o ka Poe nona na inoa malalo nei. Eia ma ke Keena Kalaiaina, e kii kike mai:
OAHU.
E. Kuhia, Honolulu City. Kailihao Ewa Waipio
Kamakahonu, “ “ Kaiki “ “
Koloa , “ “ Kaia “ “
Kaiahua, “ “ Humehume “ “
Kaiilwai, “ “ Kahokuwelowelo “
Kaleimakalii “ “ Kahanu “ Waikele
Kinimaka “ “ Namahana “ “
Kinimaka 2 “ “ Kekualiilii “ “
Haula (no kaou) “ Pokini “ “
Mahana “ “ Pauoa (Kalawaia) “
Mauna “ “ Kaneiakama “ Waipio
G. Beckley Hooilina “ Kupihea “ Waiawa
Halulu Kapalama Homaiikawaa “ Mananaiki
Nuuanu (no Kanaina) “ Kamamaka “ Manananui
Makaau (no Nua) Pauoa. Nonoaea “ Waiau
Kaauhau (no Koohonua) “ Kanealoha “ Waipahu
Keohokalole “ “ Kaihumau “ Hoaeae
Nawaa “ Puunui Kuohao “ Waimalu
Kihei “ “ Kuli “ “
Sam A. “ “ Kaililaukea Kalihi Pahukikala
Puhi “ “
Imihia “ Alewa Waialua “ Mokauea
Punini “ “ Kaluaomahi “ “
Kapali (no Muimui) “ Pali “ “
Kanekuapuu “ “ Naai “ “
Kahinalua “ “ G. Beckley (hooilina 5) Kaliawa
Kahele “ Auwaiolimu
Puaaiki “ Kaliu Kuli Waianae Makua
Liaikulani “ “ Kakoo “ Kulauwaho
Kamaala “ Kuwili Moo Pohakuokamaile
Kapau “ “ Kapela Kahoolanakeo
Keakahiwa “ “ Kalauli “ Kahanaiki
Kinimaka “ Kaalea Alapai “ Makaha
Kapaku “ “ Lililehua (Kaianui) Waialua Kawailoa
Kekapai “ Kaolu
Molina “ Palikea Kaehuhue “ “
Kauhao Honolulu Kapauhi Kahalau “ “
Kahina (M. Nahakuelua) Kahawale, Moolea Koolauloa Punaluu
Lukea “ Kahuku
Kukui “ Hauhaukoi Keawe “ “
Kahaleaahu “ Keoneula Kamano “ Kapaka
J.W. Kaehu “ Kaalaalalo Nakaina “ “
Papa “ Kukanaka, Kapuaokahala “ Laie
Kapaalua “ Kapahaha, Haehae “ Hauula
Kaaeae “ Kawaiki, Kekui “ Kahana
Oua “ Kamakela, Kuaio “ “
Kalaeokekoi “ “ A Keohokalole “ “
Kauhao Waikiki Niukukahi Kalawaiamanu “ Keana
Kalalawala “ Kaluahole Petero “ Kaluanui
Kekukahiko “ Kaalawai Puhalahna “ Waimea
Kaole “ Paakea Kaiwinui Koolaupoko Waimanalo
Paukaa “ Haapuna
Haole “ Piliamoo Kaluahinenui “ “
Kaluahine “ Opukaala Nahinu “ “
Keamalu “ Kamookahi Kahoowaha “ “
Kamoanahulu Mookahi Kahunanui “ “
Kaupe “ Kauamoa Kalaoli “ Kahaluu
Kaua “ Kamoku Halo “ “
Haoole “ 2 Halualani “ “
Kuaana “ 2 Kapule “ “
Kuamoo “ Manoa Mahoe 2 “ “
G. Beckley hooilina Wallele Kumuhonua Kaopulupulu “ Waiahole
Wailupe Mahupuna, Poheke “ “
Nahuina “ “
Kalakuaole “ Palolo Poheke “ “
Kaalu “ “ Palaukai “ “
Kamani Maraea 2 Kupihea “ “
Halekii Wailupe, Haupu “ Kaneohe
Huli “ Kahilikoolani “ “
Nakaha “ Mahu “ “
Kama “ Palanaiki “ “
Uluhoaloha Moanalua Maile Kaehukukona “ “
Pepehu Kahalepalaoa “ Kamakahi “ “
Niuli (Makuakane) “ Keawe 1/2 Kapaeli Kailua
Kanahana Ewa Honouliuli Lima “ “
Kauhailepa “ “ Kaeliwai “ “
Kanoho (Aberahama) “ Haehukupu “ “
Nohonoho “ “ Naeno “ “
Kukahiko “ “ Keaka hooilina “
Nakai “ “ Hapaimama “ “
Luana “ “ Pou “ “
Kamaala “ “ Mahi “ “
Kaekuna “ “ Kukiahu “ “
Kaaiawaawa “ “ Kahoa “ “
Paumano “ Waipio Kaiewe “ “
Ukeke “ “ Ehu “ Heeia
Ope “ “ Naihepahee “ “
Manua “ “ Papa “ “
Puou (Kapawa) “ Keahiolalo “ Kaalaea
Naone “ “ Kehea “ Waialaeiki
Nahola “ “ Kapalu “ Waihee
Kamaka “ “
MAUI.
Piiko Maui Lahaina Piipii “ “
Kamiki “ Kapewakua Akuu “ Kahakuloa
Kahele “ Olowalu Hookauu “ “
Minamina “ “ Kamalalawalu “ “
Haole “ “ Kanae “ “
Paia “ Kamani “ Pepehu “ “
Kaiwi “ “ Kahakamano “ “
Kalaipaihala “ “ Nahinu “ “
Keoni Ana “ Puako Haiea Mai “ “
Do (G. Lahilahi) Puunoa Kauluhua “ “
Kumakua “ Hana Keliimahiai “ “
Napaia “ Mualea “ Kauhiku “ “
Ii “ Hamakua Piilaii “ Kaanapali
Kiha “ Poko Kaui “ Honolua “
Kaumauma “ “ Keanakulani “ “
Kaumanu “ “ Haulili “ “ “
Keliiokekanaka “ Koolau Holoua “ Honokowai
Kalohia “ “ Meeau “ “
Mahoe & Kamakea Waikapu Nahuli “ “
Makaole “ Kahikinui Mauwele “ “
Kekapa “ Kaupo Amai “ “
Poholowai “ Wailuku Paele “ Honuaula
Pokee “ “ Hika “ “
Kamakaoolea “ “ Kukui “ “
Kaawa “ “ Kuhia “ “
Pa “ “ Hiapo “ “
Palea “ Hamakualoa Kihuluhulu “ “
Namokuelua “ “ Nakilu “ “
Nika “ “ Keoniu “ Waihee
Lopa “ Honokohau Kahuana “ “
Kaialaolao “ Waiehu Ku “ “
Waiwaiole “ “ Pauahi “ “
Kamahaaloa “ “ Kapua “ “
Kumahana “ “ Pumaiwaa “ “
Kapohuli “ “ Kaai “ “
Kahue “ “ Mahoe 2 “ “
Kaleo “ “ Kuanea “ “
Kane “ “ Mahaalu “ “
Ulaula “ “ Kahinu “ “
Kalaulaula “ Kula Kihe “ “
Kaniho “ “ Papohaku “ “
Kekapai “ “ Kahikiula “ “
Kaala “ “ Anakalea “ “
Apiki “ “ Kekahuna “ “
Napoko “ “ Mahoe 3 “ “
Keawe “ “ Lauhoe “ “
Kaui “ Waikapu Kaua “ “
Kawanu “ “ Kua “ “
Kaai “ “ Kuaiki “ “
Kamauu “ “ Uhu “ “
HAWAII.
Paaluhi Hilo Pueopaku Mahua “ Okoe S.B. Kokua “ Papaikou Kaaumoana “ “
Halaki “ Piihonua Mikahaka “ Waiea
Hewahewa “ Ponahawai Kaupu “ “
Kanaka Hamakua Laupahoehoe Kunia “ Honoino
Popolo “ Keei
Kawau “ “ Kamakahiona “ Keekee
Kaowau “ “ Nakauwaa “ “
Kahoopahee “ Haina 1 Kahinahuna (no Nalino) Holualoa
J. Kaaukai “ Kapulena
Kailakanoa “ Koholalele Naai “ “
Kaai “ Kanahonua Kapahu “ Keauhou
Kaanaana “ Papaanui Puhi “ Honaunau
Kepaa “ Waimanu Kumukahi “ “
Kamule “ “ Kupuna “ Hianaioli
Kapahowai “ “ Poopoo “ Pahoehoe
Namaielua “ “ Kaipo “ “
Nakanelua “ “ Ilikaualoha “ Kawanui
Punihauiha Waihea Kawaihae Ioha “ Kawaaloa
Kaui “ “ Kapohaku “ Keopu
Kepaimaka “ “ Mahuka & Kaai “ “
Kaikai “ “ Nau “ “
Kuamoo Hoolulu “ Nuuanu “ Kealia
V. Beckley “ “ Nuhi “ “
Kuahuia Kona Hokukano Kanahele “ Waiaha
Kahana “ “ Naiwi “ Oomakao
Ukaka “ “ Nakea “ “
Ualoko “ “ S. Laanui “ Kahilipali
Poka “ “ Nahuakau “ Laaloa
Kaikuahine “ “ Holoua “ Kaohe
Kawaha “ Kalahiki Kukahuna “ Onouli
Kapaka “ “ Kanakaole Puna Kalapana
Oopa “ “ G. Beckley Kohala Kealahewa
Napohea Wawaia Kaauhaukini Kahananui
Keawe “ Kahueia Puko
Kapalu Kumueli Kauhane Mapulehu
Kainuinu “ Waimea “
Kaapa “ Kekowai Keawanui
Nakahuna “ Pahupu “
Pukila “ Kamakahi (elua) Kaluaaha
Kenui Kumimi Kaieu (elua) “
Kauhanui “ Makaulaau Kalaupapa
Keaki (elua) Manuwai Kapule Waikolu
Kahookano Ohia
MOLOKAI.
Kaianui Halawa Keaki “
Makaole “ Lawelawe Onouliwai
Upai “ Ailaau “
Mahoe “ Kapu Kaamola
Kaauhaukini Ualapue Akahi “
Pala “ Kahauli Puahala
Napoheo Wawaia Kaauhaukini Kahananui
Keawe “ Kahueia Puko
Kapalu Kumueli Kauhane Mapulehu
Kainuinu “ Waimea “
Kaapa “ Kekowai Keawanui
Nakahuna “ Pahupu “
Pukila “ Kamakahi (elua) Kaluaaha
Kenui Kumimi Kaiue (elua) “
Kauhanui “ Makaulaau Kalaupapa
Keaki (elua) Manuwai Kapule Waikolu
Kahookano Ohia
LANAI.
Malulu Maunalei Apiki “
Kaleo “ Pohana Palawai
Kalawaia “ Kauihou “
KAUAI.
Apiki Kona Kamoola Kaialiilii “ “
Hiiaka “ “ Paele “ “
Kalauli “ “ Makalalau “ Niumaiu
D. Kapule “ Waimea & Wailua Kapuahoia “ “
Kaiakamalie “ Maulili Koloa M. Kipani “ Haiku
Kaiamoku “ Koloa Keo “ Koloa
L. Keawe “ Makaweli Kaunahi Koolau Halelea
E. Nawaalau “ Wahiawa Kaohi “ “
Poipu “ Waimea Kuolulo “ Pilaa
J. Pawela “ “ Pahi “ Waipake
Z. Lae “ “ Palaha “ “
Koolua L. K. Merieko “ Moopuna “ Maloaa
Nawaalaau “ “ Kekua “ Pilaa
Naaie Puna Kipu Maikaola “ Anahola
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI OUKOU E NA kanaka a pau loa, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei,ke hookapu loa aku nei au i na holoholona komohewa mai ma kuu ainakuai
Ma Kahalii, Hilo, Hawaii,
i na ano holoholona a pau, Lio, Bipi, Hoki, Miula, Hipa, Kao, a me ka Puaa, na kapu loa no, ina e kue kekahi mea i keia, alaila, e uku no ka mea nona ia holoholona i haiia maluna ae, hookahi dala ($1.00) no ke poo hookahi, a o ka uku hoi o ka hipa kao ame puaa, he hapalua dala ($0.50) pakahi no ke poo hookahi. A ua kapu loa ka hele wale ana o na kanaka maluna iho o ua aina nei o’u, ina e kue mai kekahi kanaka i keia, e uku no oia elua dala ($2.00), a i ole hoi ia, e hana no wau e like me ke kanawai. E lilo keia i olelo paa loa, mai kona ia e hoopukaia aku ai ma ka Nupepa Kuokoa.
Z. KAPAKU.
Kahalii, Hilo, Hawaii, Oka. 31, 1864. 155-2t*
He Kane Haalele Wahine,
E IKE AUANE NA MEA A PAU, UA haalele mai ka’u kane mare ia’u, oia o WAHAEKU, ua hele aku me ka wahine manuahi ; nolaila, ua hookaawale aku au iaia no kona apiki, ua lawe kela i ko’u waiwai a ua apiki aku. Nolaila, ke hoole aku nei au ia ia, aole ona kuleana e olelo e kuai a e hoolimalima no ko’u waiwai paa, amo ko’u mau waiwai lewa a pau, no ka mea, aole a’u olelo aelike me ka’u kane lalau, ke kauoha aku nei au ia Avona (Pake,) a o ka uke hoolimalima o kuu aina i hoolimalimaia e WAHAEKU, aole o AVONA (Pake) e haawi i ka uku makahiki ia Wahaeku, ua keku loa aku au i ke mea palaualelo.
MRS. AKANETI PAKU.
Haleaha, Koolauloa, Oahu, Nov. 7, 1864. 155-2t*
OLELO HOOLAHA
KE HAI AKEIA AKU NEI I kela mea keia mean, no lakou na Lio e holo ana maluna o ka aina i kapaia o Lualualei, ma ka Oakana o Waianae, Mokupuni o Oahu, o ka Poalua, la 22 o Novemaba, M. H. 1864, e hiki mai ana, oia ka la e ho-aia ai na holoholona iloko o ka Pa ma ia la, a ma ia wahi no hoi, e uku ia mai na koina no ke komohewa ana me ka lawe pu aku i ko lakou mau holoholona, a i kii ole ae ka poe nona ia mau holoholona, e hookomoia no ma ka Pa Aupuni.
GEO GILBRAITH,
155-2t Luna Hooponopano o Lualualei.
Kiakahi e Kuaiia Ana.
O KA MOKU KIAKAHI ‘UNION’ I kapiliia ma Waikane, a ua ane hou loa no, ua lako i na pea hou, na Likini, a aohe liu iki, ke makemakeia nei e kuaiia aku. Ua ane hiki na tona o kona nui i ka elima (4 ame 78 95,) a he moku maikai loa no hoi. Ina aole e kuaila mamua o ka la 23 o Novemaba, alaila, e kuai kudalaia ma Honolulu, ma ka hora 12 o ia la. O ka poe e makemake ana e ninau no na mea e pili ana i ua moku la, e ninau i ka mea nona ka moku ia L.Y. Squires ma Waikane, a i ole ia la.
II. W. SEVERANCE (Sevarana.)
154-3t* Luna Kudala
KE KEU O KA WA PONO!
E KUAIIA ANA MA KE KUDALA na Honolulu, ma ka Poalua, la 22 o Novemaba, ma ka hora 12 awakea,
Ka Hale ame ka Pa ma Kona, Hawaii,
i honoia iho nei e H.L. Sheldon, he 1/2 eka ka nui o ka Pahale, me ka Papohaku maikai, he 45 kapuai kuea o ka Hale, me ka lanai he 7 kapuai ka lalau a puni ka hale, he elima Rumi nui maloko, a ke ku nei me ka maikai, ua hanaia naloko mai o na laau maikai loa, i ka makahiki 1855-6, no ke kumukuai he $3,000. Aia mawaenakonu o na wahi kanu-kope, he wahi oluolu o ka noho ana, he 200 kapuai wale no mai ka paena waa kahi a ka mokumahu e hole mau nei, ame na moku holopili aina. He wa kupono keia no ka poe e makemake ana o kuai ia wahi, me ka manao e hoopukapuka kope. He Palapala Alodio ko ka aina. O ke kuai ana, he 1/4 o ke kumukuai e uku kokeia, a o ke koena i 6 malama e hookaa’i.
H.W. SEVERANCE,
153-3T Luna Kudala.
OLELO HOOLAHA.
UA NOI MAIO Kaneka w, OIA KA WAhine mare a Mano mamua, i ka Mea Hanohano R.G. Davis, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e ae aku ia ia e mare hou, e like me ka Pauku 1334 o ke Kanawai Kivila. O ka la 19 o Novemaba, oia ka la hana i keia hoopii, ma ka hora 10 o’ kakahiaka.
L. McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu. Novemaba 7, 1864 155-2t
OLELE HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G.M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kahuena, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono waiwai o KAOPA k, no Koolauloa, Oahu, i make au nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 23 o Novemaba, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la ma ka hora oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
L. McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Nov. 7, 1864. 155-2t
OLELE HOOLAHA
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei, e Aheony, no ke kohoia ana he Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o D. K. H. KAPONO, no Aapueo, Kula, mokupini o Maui, i make aku nei : Nolaila, ke hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poaha, oia ka la 1 o Dekemaba, 1864, i ka hora 11 o kakahiaka, ma Lahaina, oia ka la ame ka hora e hoolohe ia keia noi ana a me na mea kue i hoike ia.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Oka. 28, 1864 154-3t
OLELE HOOLAHA
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei, e Waha, no ke kohoia ana he Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o Hakiki, no Waikapu, mokupuni o Maui, i make aku nei : Nolaila, he hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 2 o Dekemaba, 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hooloheia ana kela noi ana a me na mea kue i hoikeia, aia ma ko’u keena ma Lahaina kahi e hana ai.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuna o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui. Oka. 28, 1864 154-3t
OLELO HOOLAHA.
MA KA HOOIAIO ANA O KA MEA HANOhano R.G. Davis, kekahi o na Lunakanawai Kiekie ia’u, i Luna Hooponopono Waiwai o A. Kane, no Honolulu, Oahu, i make aku nei : Nolaila, o ka poe i pili a i kuleana pu ma ka waiwai, a i aie aku oia ia hai, a aie mai hoi iaia, e hoike mai imua o’u ma ka Poalua, la 22 o Novemaba, (elua pule) e hoike mai hoi i na bila aie ame na palapala kupono o ke kuleana ana ma ka waiwai i kakau inoa pu ia.
Owau no KEKAAWE w,
Luna Helu Waiwai o A. Kane.
Hoaolulu, Oahu, Nov. 5, 1864 154-3t
OLELO HOOLAHA.
HE AINA KUAI
-AKA-
LUNA HOOPONOPONO WAIWAI!
MA KE KAUOHA O Jon. G.W. KENUAY, Lunakanawai Kaapuni o Hilo, Hawaii, e kuai ana maua i ke Kuleana, oia no ka hapalua mahele ole ia a J. Keahi, i make aku nei, iloko o kekahi apana aina e waiho nei ma Puna, Hawaii, a ua kuhikuhi ponoia maloko o ka Palapala Sila Nui o ke Aupuni, HELU 1011 iloko o keia apana 452 eka. Ma ka la 24 o Novemaba, 1864, i ka hora 12 o ke awakea, ma ka hale o Lainaholo, ma Kaimu, Puna, Hawai, kahi e kuaila ai.
D.H. HUTCHOOEK,
S. KIpI,
154-3T Na Luna Helu Waiwai o J. Keahi.
LOI KALO ame ka AINA KULA!
E KUAIIA ANA.
E KUAIIA ANA HE EHA (4) EKA AINA e waiho ana i kahi hookahi, e kuai pau ia, a i ole ia, e kuaiia maka eka hookahi, he Aina Kalo ame ka Aina Kula, aia ke waiho ia ma Kawaiki, e pili koke ana me ka hale noho o Mr Barnard (Kakauolelo o ka Aha Kiekie.) O keia kekahi o na aina momona loa ma keia mokupuni, a ua lako hoi i ka wai, a ua kupono hoi no ke kanu ana i ke Ko, Pulupulu, ame ka Laiki. E ninau ia
MR. BARNARD,
ma kona Halenoho, a i ole ia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu.
Honolulu, Nov. 1, 1864. 154-4t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA a pau loa, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hookapu loa aku nei au i kuu kuleana aina ma
Lanihau, Kona Akau, Hawaii,
ke papa aku nei au i na mea holoholona, Lio, Bipi, Hoki, ame ka Miula, aole kekahi o keia mau holoholona i haiia maluna’e, e hele maluna o ua aina nei o’u, i na e hele ka Lio, Bipi, Hoki, ame ka Miula, e uku no i hookahi dala ($1.00) no ke poo hookahi, i na e loaa kekahi o keia mau holoholona i kuu mau hope ame kuu luna ia Mahu me ka hookaa ole mai o ka mea holoholona i ke dala hookahi, alaila, e hoopaa ia no ma ka Pa Aupuni. E lilo keia hoolaha i mea paa loa e like me ke kanawai e waiho nei.
KAUMU.
Lanihau, Kona Akau, Hawaii, Nov. 19, 1864 156-1t*
MEA HOU!
Pulupulu! Pulupulu!
UA LOAA MAI IA’U MALUNA O ka moku Kiapa
‘HELEN MAR,’
mai Bosetona mai, i kekahi mea
Wili Pulupulu Ano Hou!
no ka hoomaemae ana i ka Pulupulu. He mea hou keia ma Hawaii nei, mailoko mai o keia wili hou, ke hookaawale ia nei ka Pulupulu mai na hua mai-o na hua, e haule ana iloko o kekahi pahu, a o ka Pulupulu maemae, e haule ana ia iloko o kekahi pahu okoa.
Ma keia hope aku, e kuai aku au i ka Pulupulu, penei :
HELU 1,- (KI AILANA,) he 8 keneta no ka paona hookahi.
HELU 2,- (ANO GEOGIA A AIGUPITA PAHA,) he 6 keneta no ka paona hookahi.
HELU 3,- (PULUPULU KAHIKO O HAWAII NEI) he 5 keneta no ka paona hookahi.
A ina e lawe ia mai ka Pulupulu i pau ka anoano i ka waeia, a e kuai aku au, penei:
HELU 1,- (KI AILANA,) he 25 keneta no ka paona hookahi.
HELU 2,- (ANO GEOGIA,) he 20 keneta no ka paona hookahi.
EIA KEKAHI.-E malama pono oukou, a e hookaawale i ka Pulupulu Helu 1, maka eke okoa, a o ka Pulupulu Helu 2, ma ka eke okoa. No ka mea, ina e huiia iloko o ka eke hookahi, e uku aku no au i ke kumukuai e uku mau ia nei no ka Helu 2.
E lawe mai oukou i ka Pulupulu ma ka Hale Leta, a e kuai koke aku no au.
144-3m H. M. WINI.
E HOOPUKA IA ANA
-MA-
KA POALUA, AUGATE LA 2,
-KA-
HIMENI HOOLEA HAWAII!
PAI HOU IA! HOONUI IA!
-A ME-
KA HOOPONOPONO IA!
HE 400 AOAO!
UA PAI HOU IA IHO NEI KA BUKE HIMENI HOU, a ua hoomakaukauia e kuai koke aku.
Ua hoomahuahua ia’ku keia buke, me ka Himeni Hou he nui loa, he 400 ka nui o na aoao.
No ia mea, ua hoomahuahuaia aku ke kumukuai o ka buke hookahi, penei:
HIMENI humuhumuia me ka lole, $0 50 Keneta
HIMENI humuhumuia me ka ili, 1 00 “
Auhea oukou, e ka poe haipule, e ake ana e ao a e mele aku i na mele hou o Ziona, e hele mai, a e loaa no ia oukou keia bule, aia ma ka Hale Kuai Buke o
H. M. Wini.
Ina e makemake kekahi mea, e pai no au i kona inoa ma ka aoao o kona buke Himeni, me na hua Gula, o ka uku no ia hana ana, he HAPAHA dala (25 keneta.)
Honolulu, Iulai, 30, 1864.
A.W.B. NAHAKUALII,
He Loio! A he Kokua!
AIA KONA KEENA OIHANA LOIO MA ka hale waiho Ipukukui Mahu, make Alanui Maunakea, makai iho o Leberty Hall, (Lepekaholo.) Ua makaukau oia e kokua i oukou ma na mea a pau a oukou e makemake ai e hoopii iloko o na Ana Hookolokolo a pau o keia Aupuni, ma na mea hiki ia ia ke kokua ia oukou, a ua makaukau oia e kakau i ko oukou mau Palapala, oia na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, Palapala Moraki, Palapala Aelike, Palapala Hoolilo, Palapala Hoopaa, ame na palapala o kela ano keia ano, e hana no oia i na mea a pau e like me ko oukou makemake. A ke kahea aku nei oia ia oukou a pau, e kipa mua mai oukou i ona la, a mahope i na Loio e ae. E ninau no ia ia, no ka uku oluolu.
Honolulu, Iulai 23, 1864. 140-6mt*
A.F. JUDD,
ALAPAKI, (oia ke keiki a Kauka,
LOIO!
Ma ke kioi o ke Alanui Papu, a me Kalepa.
Honolulu, Oahu, Iune 30, 1864- 151-3m
MANUAHI! MANUAHI!
AIA MA KA HALEKUAI O Kililika, ma Wailuku, Maui, kahi e kuaiia ai o na mea o na ano a pau, e pili ana i ka Halekuai, penei:
NA LOLE-ona ano, ame na waihooluu a pau.
NA BUKE HIMENI HAWAII-ano hou.
NA BUKE PAKEKE-hoomanao o na ano a pau.
Na Laau hoola maikai a Kauka Jayne, ame Kauka Ayers, e kupono ana i na hooia ana i na mai o na ano a pau.
O KILILIKA ka Agena no Kakela ame Kuke ma ha mokupuni o Maui.
E hele mai oukou e na makamaka a pau e nana i ko’u Halekuai, ame na mea maikai he nui wale maloko-E kipa mai no mai hoomaka-e ena hoa o nei mau wai eha, ame keia aina hauliuli o ka he kuawa. Ko oukou makamaka.
J.D. HAVEKOST (Kililika.)
Wailuku, Maui, Oka. 4, 1864 150-3m
OLELO HOOLAHA.
O KA MEA NONA KA INOA MALALO NEI, ke kahea aku nei oia i ka poe a Kaihuolua i aie aku ai, a me ka poe i aie mai iaia, na lakou e hoike mai ia lakou iho imua o’u ma ka la 8 o Dekemaba, 1864. E loaa wau ia oukou ma iaia ma ke Keena Loio o A.W. B. Nahakualii, ma ke alanui Maunakea makai o Lepekaholo, a i ole au e loaa ia oukou ma ia la, o A.W. B. Nahakualii no. Ina e hoike ole mai oukou ia oukou ma ia la, o ka pau no ia.
HAILAMA,
Luna Hooponopono Waiwai o Kaihuolua.
Honolulu, Oahu, Nov. 11, 1864 155-2t*