Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 35, 27 ʻAukake 1864 — Na Palapala. No ka Mare Ana. [ARTICLE]

Na Palapala.

No ka Mare Ana.

E KA NuPEPA KuOKOA S» Au>RA 0£ :—K oluolu paha oe a me kou lunahooponpooo o waiho iho i leeia kukueu manao aoa n» kaiu kaawale o kau nupepa, i k«fai ntu hua e La.i hoekepua ae la maluoa, nooa ke poo ioleloia " No ka mare ana." I ike mai ai na hoa o ka iu o ka k, am< kd poe opiopio hapa-bustkani o ka ike, a:m> ka poe hoi e makemake ana i ka haukawew ma ka mare ana. Oiai hoi, ua waiho kuaikahela ae o E. K. Wahinehuhu, ke keiki kukuiu rula no ka mare «na o ka poe opiupio, ame ka poe hapauea. N'alaiia, ena hoa e makemake ana e lawe i na rula nokamir ana, e akahele ka hana e na hoa la, oiai, pohihi ole na rula oka maro ana, ke hoom.-i--opopo iho i na rula mare a ke keiki o Wailuku i waiho kuheia ae ai ma ke kahua p»Li wai o ka nujiepa Kuokoa.

! Eia hoi, healia ke kumu e haalele ai k>kane i ka wahine i mare«, a peia h«i ka wahine i kana kane ? He nui a lehulehu wa e na kuinu a'u i manno ai e kaapau aku, a e paki haalele iho ma ka pae aina Hawaii n. •. 1 1 ike mai ai na hoa opiopio o kela a o ki'ia ano kanaka.o penei no ka paae ana no ka ninau i ike ia maluua ae nei, ke pela hoi: 1. No ke ano like oie o ke kane a me ka | wahine ma ko laua mau kmo. Oia». h« | ano maikai paha kekahi, a o kekahi boi; h- ! hapauea a he opiopio hoi kekahi, a o kekala I hoi he ano 00, a j)ela wale aku no: I ka huli ana aku a kiekie, a halo aku i kn poe opiopio i keia wa a kukou e noho hoolai ne». t-;t . nani ka hopuho-pu-alunu o kekahi poe e n.ho mai nei ma ka hoo-palau ana ; a mahop*» iho o ka mare no in. Aka ea ! i ka nana'ku, he piii paewaewa keia mare ana, aole like na kii o ke kam- a me ka wahine. Aole hoi he mau kaanin rat i°—like ko laua, keakenui nei kekahi p<»> i oi aku na makahiki ; i ka poe opiopio o na kaikamahine. i hopa iho na makahiki malalo iho paha o ka umi, a i ka hoopalau ana iho; kakali aku a loihi, a ioaa na makahiki kupono i ka wnhine opiopio, o ka mare tbo la no ia. Aole liuiiu, a haalele ka mee h»pa o na makahiki i ka mea oi aku o kona mau makahiki, kahaha ! No keaha la haalele ona, a hoopau hoi i ka noho auu pumehana o ke kane me ka wahine ? ke pnne nku Ia au n»e ke kanalua oie. Nok i makemake nui ma ka maikai o ka helehekna, o kaikamahine a keikikane puukar; paha. Ke ku mai la ka Akiooa 4 o ka bukv kapaia mai "Mole Anahonua. 'o ka Buke 1 Penei kaoa: Ina i houluuluia aa mea lu» ole, alaila, ua like ole na mea i |> e , i no hoi ke nana aku i ka Afc. 5. IWi kaaa Ina i laweia na mea iike ooioko mai o n* mea like ole, alaila, ua like oie aa korm. Nolaih ea, e na hoo uhaiahok» o k« ike; noho ana mai ka Lao o Leieiwi i Hawa.i. : ka mole o Niihau hoi mai; ka poe e ho - manao ana i na rula a ke keiki o Wailuku pa-ki haalele ae ai īmua o ka poe opiopio. » me ka poe hapauea. Nolaila, e nana i ka mea kapooo • ian. ai; mai lawe ka poe i nui aku aa makahiki i ka poe hapa o na makahiki. o kapaia mai : ka huaolelo " he elemakuie poni ale opiopio, a pela wale aku uo." A waiho aka i ka poe opiopio na ka poe i aMiike. mea ia e hooia mai ana i ka ftinihai UBuke II o ka buke i haiia ae ta malaaa.

Penei. Ino paha elua poe kuanit#ratio like, alaila, ua ratio like ka mea i loaa ma ka hoonui ana ina hua kulike. E nana mai no o na hoa la, i ike oukou i ka pili ana, a i ka pili ole paha o leeia mau mea i huaipukanui ia aku la e ke keiki o ka malu kukui o Kaukaweli e hoonaauao ia oukou iho, a e mare hoi i ka poe kupono, kohupono hoi no na po anu o ka hooilo, a me ka la wela o ka makalii, i lohe e na hoa. 2 No ke akeloaa. Ika nana aku, oia ka manao o kekahi poe opiopio o kuu Lahui e noho nei i keia wa; makeinake nui lakou i ka poe waiwai ona elemakule, pela no hoi na keikikane opiopio, makemake nui lakou ina luahine waiwai. Aka ea ; i ka alawa ana iho, aole liuliu, o ka haalele iho la no ia o ka mea opiopio, pau ka hana, ī kaohi aku ka hana, pupuhi aku la kela, a pane mai la iua huaoleio uso ole, oia iho keia, "He elemakule oe," pane mai la hoi o iala ae, " He luahine hoi paha oe, he pahua hoi ke hele ae." E nana mai ena hoa la, he puni hoi ka makemake a pau, he puni hoi ka haalele iho, loaa mai ka mea i meleia, penei : " Aia ka i-a i ka moana, Aohe pilipili aina mai." Noliiila, mai ake nui ma ka loaa, ina he ilihune. a ina he waiwai, o pau hewa auanei ka olelo aelike, o ku haalele no ka iala. 3. No na makua kekahi. Ina e nana ae knkou i kekahi poe makua Hawaii e noho nei, e onou wale ana i ka lakou mau kaikamaiiine i ke kane waiwai, a waiwai ole paha, iiie ka iini pau ole o keia mea la he puuwni kopali'i o na makua, me ka makemake ole o ka mea nana e mare, ina he keikikane, a he kaikamahine paha ; kuupau iho la ka makua i ka olelo hoohuhu imua o kana keiki aloha ; nolaila, pane mai la kela me ka olelo mai i kona makua, " Kahaha ! e kuu makua e, aole o'u makemake iki i kau mea e koi nei ia'u, no ka mea hoi, aia no a makemake like kaua, alaila, pono hoi wau ke noho aku malalo o ka malu o ka mea a kaua i makemake pu ai, a pololei hoi ia mea o ka noho ana, he kane a he wahine hoi, alaila, pono oe e kuu makua ame a'u pu hoi, a oia ka mea e hoihoiia mai ai kou poho, ke pololei io hoi kau mea e onou nei ia'u." Pa nc mai la kona makua me ka leo huhu loa, " Kupanaha oe, imi aku hoi ha i kau loaa." Aka, kupu ae la ka manao iloko o ke keiki e nc aku i ka olelo a kona makua, o ka ae aku la no ia e mare, wahi a ke keiki aloha. Aole nae liuliu iho, haale|e koke kela, a hei mai la hoi i ka puka kaula a kekahi aku, oka liio aku la no ia. Ma keia mau mea i hoikeia e hoonaauao iho e na hoa. Me ke nloha, W. K. N. Laiulaikalepo: Kaukaweli, lulai 27, 1864.