Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 28, 9 July 1864 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

koho wale o ka Akau, ua loaa nae ia lakou ka ike lanakila aohe he moeuhane.  He nui wale lakou aole i pii ae ka maikai mamua o ko lakou ano mau.  Aole nae e loihi ko lakou noho ana pela.  Ke hooikaika nei au e hoolei aku i ka malamalama iluna o na hana ino a ka poe koho wale.  Eia au iluna o ke kulana e hiki ai ke hana pela."

S. C. LIMAIKAIKA.

Ka La 4 o Iulai.

            Ua hoomanaoia no ka La 4 o Iulai, ma Honolulu nei, e like no me kona ano mau i na wa i kaahope ae nei.  Ua hanaia he Ahaaina e na haole Amerika, ma ka Pa kahiko o Mi. Hupa, ma ke Alanui Hotele, a ua nui ka poe i hele ae e makaikai i ua Ahaaina la, me ka olioli pu no hoi, me ka poe nona ka la e hoomanaoia ana.  Ilaila na kolopupu, a me na poe opiopio loa.  Ua hoopukaia kekahi haiolelo maikai e J. W. Aukina, a ua heluheluia ka palapala hoike kuokoa o Amerika e H. A. P. Carter.  Ma ka po iho he hula haole, a ua nui ka poe i hoohauoli i ko lakou naau ma ia mea.

            I ka wa kakahiaka nui, i ka haalele ana iho o ka la i ka poli o kona makalua o ka po i aui hope ae, aia hoi, kiia mai na pu he 13, a ma ke awakea, hora 12, aia hoi kiia he 3@ pu, hookahi pu no kela a me keia mokuaina o Amerika Huipuia; ma ka napoo ana o ka la, ki hou ia he 13 pu.  Oiai e lupea ana ke Kulanakauhale iloko o keia pihe hauoli, aia hoi, he Aha hoohauoli naau kai kukuluia ma Moanalua, malalo o ka malu o ke oho o ke Kukui kahi i nanea ai o kahi poe lehulehu wale, a e waiho ana imua o lakou na mea ai maikai o na ano a pau, i hoomakaukauia e ka hakuaina lokomaikai, oia o Kimo Pelekane.  Malaila kahi i ai ai, a i inu ai o kela mea keia mea, a ana.  Ua maikai no ka hoomanao aloha ia ana o ko Amerika Huipuia la i hanau ai.

No ka Auhau Hookahi Dala o ka Lio.

            E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe: - Ua manao au he mea kupono ke noonooia keia auhau, oiai ua kokoke mai ka wa ahaolelo o ka makahiki 1864; no ka mea, i ko ʻ u manao, ua kupono ole keia auhau i ke Kumukanawai; e nana mua kakou i keia pauku o ke Kumukanawai, Pauku 15, "Pono no ke hoomalu ponoia kela kanaka keia kanaka ma na mea maikai o kona ola, a o kona waiwai ame kona keakea kumu ole ia paha, e like me na kanawai paa, a no ia mea e pono no ia ia ke kokua i ke kauwahi hapa kupono o kona waiwai, i mea e mau ai ua maluhia nei, a i ole ia, o kana hana ponoi ke pono; aka, aole loa e hiki ke laweia ke kauwahi lihi iki o ka waiwai o kekahi kanaka, aole hoi e haawiia i mea e pono ai ke aupuni me kona ae ole, a i ole ia, me ka ae ole o ka Moi ame na ʻ Lii, ame ka Poeikohoia e na Makaainana; a ina e laweia i kekahi manawa ka waiwai-o kekahi kanaka no ka pilikia o ke aupuni, e loaa no ia ia ka uku kupono no ua waiwai nei."

            Eia ka ninau.  Ua kupono anei ka auhau i hookahi dala o ka lio no ka makahiki, i ka manaoio o keia pauku o ke Kumukanawai o kakou?  Ke olelo nei au ma keia kukulu manao ana, aole kupono, e nana kakou i ka manao o keia pauku ame kona ano.

            1. Ua koiia mai na kanaka a pau e kela pauku e haawi i kekahi hapa kupono o ko lakou waiwai.

            2. Ua koi mai hoi ia lakou e hana maoli lakou i ka hana o ke aupuni me ka pono.

            3. Ua papa mai i ka lilo ana o kekahi waiwai o ke kanaka ma ka pilikia ole o ke aupuni.

            4. Ina ua lawia kekahi waiwai o ke kanaka no ka pilikia o ke aupuni, e loaa hou mai no ka uku kupono o kela waiwai.

            Oia na manao o kela pauku o ke Kumukanawai, aka, o keia auhau, ma ka hapa nui o na lio, ua pau loa ka lio okoa no ka auhau, aolo o ka hapa e like me kela pauku, no ka mea, o ke kumukuai o ka lio he 25 keneta, a o kekahi lio he 50 keneta, a o kekahi poe lio, ua pakahi dala, a oi ae no kekahi a he umi dala kekahi, a mamua aku o ka umi na lio maikai.  O keia mau lio emi nae o ke kumukuai, ua oi ka auhau imua o ko na lio waiwai ana, nolaila, aole i like me ka manao akahi o ka Pauku 15 o ua Kumukanawai la.  A o na lio hoi i nui ae ko lakou waiwai i ka umi dala, e lilo ana ko lakou waiwai a pau i ka makahiki 1864, a ia mau makahiki aku, no ka mea, e auhaia ana lakou ma ke poo pakahi hookahi dala, a hiki ia wa, ua umi dala ka lilo i ka auhau a keu aku, pau loa ka waiwai o ka lio no ka auhau ana.

            Eia hou keia manao i ulu mai no keia auhau, ua ewaewa loa kona komo ana i kanawai, a he ano hookaumaha wale.  Penei i komo ai keia auhau wahi a na Lunamakaainana o ka ahaolelo o ka M. H. 1859, ua waihoia he bila kanawai kuai rama ame keia auhau iloko o ka Hale o ka Poeikohoia, a ua haawiia na lakou e koho, ina e ae lakou e noa ka rama, alaila, komo ka auhau lio ma ka auhau hapahaneri; a ina lakou e hoole i kela bila, alaila, auhauia ka lio hookahi dala.  Ua koho lakou ma ka auhau nui o ka lio, a pepehi loa aku la i ka bila kuai rama, no ko lakou manao, he bila ino loa ia, he Diabolo i ko lakou manao, he mea hoopilikia wale i na kanaka a pau o keia aupuni, pela paha ko lakou kuhihewa ana, aloha ino ko lakou manao kuhihewa!  Ua manao paha lakou, ina e ae lakou e noa ke kuai ana o ka rama, alaila, pau loa i ka loaa i na kanaka Hawaii ka palapala kuai rama, a i ole ia, e pau loa paha ka poe pono a pau i ka inu i ka rama; auhea la ka pilikia o ka poe pono ame ka poe makemake ole ia mea, in a lakou i ae i ua kanawai la, aole lakou i noonoo pono i ka pili kaumaha ana o ke kanawai auhau i ka poe pono ame ka poe pono ole; aka hoi, ua ae aku la lakou la e komo keia auhau a lakou i kuhihewa ai he mea pomaikai no ka lehulehu o na kanaka ilihune ame na wahine a Kamehameha III i hookuu ai i na auhau kino ano like me keia, a he auhau hoi e lawe ana i ko ke kanaka waiwai okoa, aole i ka hapa.

            Ua lilo keia auuhau i mea paakiki loa ke wehe, aole akaka e hemo ana, ua hoopiiia keia auhau i na kau ahaolelo elua mahope o ke kau ana o keia kanawai auhau.  Ua haaaia i bila e hoihoi ana i keia auhau iloko o ka auhau hapahaneri a ua hoole waleia e ka o ka Poeikohoia, ua hana houia i bila kanawai e hoemi ana i kela auhau i $50, ua hooholoia e ka Hale o na Lunamakaainana, a ua hooleia e ka Hale o na ʻ Lii, ua haawiia i ke komite hui - a malaila i loaa ai kekahi mau manao paakiki loa, e hemo ole ai ua auhau nei.  Maanei kakou e ike ai ia mau manao paakiki o lakou. 1. He mea waiwai ole ka lio no na kanaka Hawaii.  2. Nui loa na lio ino o keia pae ana.  3. Hapai keiki ole na wahine no ka holo kiihelei ana iluna o ka lio.  4. Pau ka mauu o ko hai aina i ka lio a kanaka mea aina ole.  5. Lilo na dala he nui i ka uku ana i ke kolohe o na lio.  6. Lilo na dala i ka auhau o ka lio.  7. Lilo na keiki i ka palaualela no ka lilo i ka holo lio wale no, a wi ka aina.  8. Aia a hooneeia o Puowaina iloko o ke kai, alaila, hemo ka auhau lio.  9. E pono e auhau ka lio i elima dala no ke poo hookahi.  10. Aia a pepehi ia na lio ino he nui loa, a koe elua lio wale no o na ohana he nui, a hookahi lio o na ohana he uuku mai, alaila, hookuu loa aohe he auhau.

            Ea!  E ka poe noiau o ka aina aloha, kahi e pa mau ia mai nei e na makani olu, ma na kapa kahakai, ka poe keonimana o ka Ahaolelo a makou i koho ae nei, ame ka poe hanohano o ka Hale Alii Ahaolelo o ko kakou Pae Aina aloha, ame ka Makua Nui o ka lehulehu i pii ae la i ka pane poo o kona poe kanaka alohha.  E nana pu mai i keia manao e naku hele aku la o keia wahi makaainana aloha lahui, a aloha aina hoi, ke hoike nei au, a waiho aku na oukou ka noonoo, na ka poe mana iloko o ke kau kanawai ana e wehe ai, a e hoopaa iho ai, o ke kilau keia.  A ina he lalau ko ʻ u ma keia hoomaikeike ana maluna no o ʻ u ko ʻ u lalau, wahi a Ioba 19:4.  Ua oki ae la au maanei, Aloha.

Paulo Keaeloa.

Kahanamau, Hawaii, Iannari, 5. 1864.

Ko Hana noho kuaaina ana.

KE ANO O KA AINA.  He aina oluolu maikai o Hana, aole wela, he oluolu maikai ke ea, he uliuli maikai ke nana aku, ulu pono na mea kupu, na mea kanu, he ma-u ka lepo, o ka ua ka mea e ma-u ai, aole he waikahe, aka, e kahe no ka wai ke nui ka ua, he ua kualau kolaila ma ke kai mai, he kakaikahi ko uka iho.  He nani ko Hana kii ke ike aku, he mau puu kinikini e ku ana mauka a makai, me na oawawa palanaiki mawaena.  He mau puu kaulana kekahi i ka wa kahiko o Kauwiki, ame Kaiwiopele, kekahi o ia mau puu, aia maluna o Kauwiki kahi i noho aku o na koa i ka wa i hee aku ai lakou ia Keawenuiaumi, malaila no hoi i kukuluia ʻ i o Kawalakii ko Hawaii nei koa laau; A maka aoao hikina akau iki o ua puula e kokoke ana i ke kumu o ka puu, he wahi ana poepoe uuku, he ekolu kapuai ke akea ma ka waha, a elima aku no ko loko, a he aono kapuai ka loihi, a eha hoi ka laula; malaila i hanai huna ia aku ai o KAAHUMANU KA NUI, i ka wa uuku o ko kakou alii wahine hoopono, he nui wale aku no hoi na mea kaulana o ua puu la e lealea ai ka malihini e nana, aka ke waiho nei au ia.  O Kaiwiopele kekahi, he puu ia i olelo ia o ko Pele iwi ia, ua oleloia no hoi, maluna o ua puu la i lele aku ai o Lonomuku i ka mahina, aka, he maopopoia kakou, aole he oiaio o ia mea.  He wahi mea kupanaha no noi ia a ʻ u i kahaha ai maluna o ua puu la, he kumu hau e ulu ana, ua kuhikuhiia mai au e kekahi kamaaina, hai mai la kela ia ʻ u, "He kumu hau kahiko loa ia, mamua loa aku o ko Kamehameha I, noho Aupuni ana, a mai mua loa aku no o Kalaniopuu.  Oia mau no o ua kumu hau la, aole i nui hou aku, aole no hoi i emi iho."

No KE KO.

            Ua piha ka maka i ka hoomaikai ana i ke ko i kanu ia uliuli ma ke kauwahi, kuakea ma ke kauwahi, a pela aku, waiwai loa no koonei lepo no ke ko, no ka mea, he ulu wale mai no kekahi mea nui maanei, a pela no mai kahiko mai, he ulu wale mai no ke ko a puni kahi e pili ana me kapa kahakai, a hiki i ka ama-u, aka, eia ka hewa, aohe he wili ko nui maanei e hiki ana i ka ekolu tona o ka la, ame ka eha, e hiki ai i na kanaka maoli mea aina nui ke kanu i ke ko.- No ka mea, eia no ko Rev. S. E. Bishop ko ke ku nei, ua maloo kekahi ko &c.  A pela no hoi ka Mr. Asa Hopu ua aneane e pau i ka maloo.  E nana aku i ka lewa, aia ka! he uwahi panopano uliuli e lana ana iloko o ke ea, me ka pukauahi loihi, he hale wili ko no Needham & Co. he hiki no ke hoopauia ke ko i hookahi tona ame ka hapa i ka la hookahi; a ma ka 1/2 tona e pau ai iloko o ka la ma ka lua o ka hale wili ko.  He wili ko uuku ia, he carron paha ka baila o ia wili - Nolaila, ua like me ka elua tona e pau i ka ia.***

No KA PAKA AME KA AWA.

            A kilohi aku i ka loa ame ka laula o ka aina, e aula mai ana na makawela a kanaka i hoomakukau ai i wahi e kanu paka ai ame ka awa, he nui ka paka i kanui, ame ka awa no hoi, o na kumu waiwai ia o kekahi poe kanaka o keia wahi.  Ua kokoke e oo kekahi paka, ke lana nei ka manao i ke kokoke e loaa mai ka hua o kekahi poe, a ke iini nei hoi ka poe mea paka opiopio i ke oo ana, ao ka poe kanu hou; i mau kuaua kilihuna e haule iho, ame ko kipuna la ohe, i ulu maikai ai ka paka, i ole hoi e palaho i ka ua, a make hoi ka la.  Ma Makaalae nae kahi oi o ka paka ma keia Apana.  O ka awa, nui loa no, ke manao nei au no onei aku ka hapa nui o ka awa i lawe ia ma Lahaina ame Honolulu, he awa maikai koonei, he ona ka, noenoe ke hihio iho, aka, owai la ke hiki ke hoike mai aole keia kekahi kumu i pelapela ai ka noho ʻ na o kanaka a ano e hoi ke kii o ko lakou mau maka?  E aho no ka poe i kupono o ko lakou laau io ia e ola ʻ i, aole no hoomahui mai.

            NO NA HALE.  He wahi mahalo no ko ʻ u no na hale o kekahi poe a hoomaikai ole no noi i kekahi poe.  Ua hooluolu ia ka maka ke ike aku i ke kulana o na hale laau ma keia wahi, aole no he paapu loa e kohu ai ka mahalo ana, aka, no ke ku ana o na hale i na wahi kupono o ko lakou kulana, a no ke ku kawalawala ana no hoi kekahi iloko o kahi e manao ia ana paha aole ke ano o Hana, nolaila ua hiki ia ʻ u ame ko ʻ u manao holookoa a pau ke mahalo i ko Hana "Ku maka manu" (Bird eye view) oiai au e makaleho ana i kona nani, a e hoolana ana ia ʻ u iho me ka mea akahi no a noohui i ko lakou ka onohi me ko "Hana noho kuaaina ana."

G. WILLIE.

Hana, Maui, Hikina, Iune, 2, 1864.

No ka imihala.

            E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHA OE:- Ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii, ka wai lohi ume naau i ka poe nana e kilohi kou mau aoao, me ka naau menemene no i ka hooili aku i keia wahi ukana maluna o kou kino, aka, i na he mea oluolu i kou Lunahooponopono ke hookomo iho i kahi ukana i haiia maluna, ma kahi kaawale o kou mau aoao a pau.

            Eia no ia: O ka imihala, oia no ka manao ino, hauhua, ohumu wale me ka hoopili wale aku i ka hewa maluna o ke kino holookoa o ka makamaka, me ka ike ole ia.  O ka hapanui no ia o na kanaka ma ko makou apana e noho nei, o ka imi ana i hewa no kekahi ma ka imihala ana, aole hoi ma ka oiaio wale no ua imi wale aku kekahi i pilikia no kekahi, ma keia hana ino oia hoi ka imihala ana.  E hoomaopopo mua kakou i na kumu e hiki mai ai keia mea ino iloko o ke kanaka, oia ka imihala (akahi) o ka noho o ka naau aloha ole iloko o kona kino o na manao ino a pau, oia ka mea i waiho ia iloko o kona naau, a aole e loaa ia ia ka manao maikai, nolaila, i na e nele ke aloha iloko o ke kanaka, alaila, aole no e nele kona imihala ana i kona makamaka, i mea e hewa ai oia, ia ia a lilo ka noho maikai ana i mea e ino ai, mamuli o keia mea ino ipuka mai ai mailoko mai o ke kanaka, oia ka imi hala ana, (elua) o ka manao o ke kanaka e lilo ia i mea nui iloko o kona apana iho ma na oihana o ke aupuni, o na ʻ lii ame ko ke Akua aupuni, pela ko ʻ u ike ma ko makou apana nei.  Penei e maopopo ai, i na ua lohe ia mai o mea e lilo ana oia ka luna ohi, a i ole e kohoia ana o mea i haiolelo, i luna Ekalesia, a i puuku, alaila, i ka wa i iohe ai keia kanaka, o kona hele aku la no ia imua o na Luna aupuni, a i imua hoi o na kahunapule, me ka olelo aku, aolepono o mea, he kanaka hewa, ua lohe au ua inu a ona ame kekahi mau hewa e ae, me ke kuhikuhi o kana mau olelo hoahewa ia hai, me ka hoapono ia ia iho, molaila, o ka manao nui o keia kanaka e lilo ia i mea nui, oia ke kumu o kona imi hala ana i kona makamaka, a lilo ka inoa maikai i kau ia maluna o ka makamaka i mea ino, i na paha he kanaka ike hohonu keia i ka Baibala, ina ua loaa kona alanui e hele ai o ka ike, a lohe paha i ka hewa o ka makamaka, e hele aku e ninau ia ia, a i hoole mai, e kono aku i elua, a i hoole hou mai, e haawi ae na ka Ekalesia e hana, ina pela e hana ai oia, ka lula o ka poe maikai a malama i ka pono.  (Ekolu) o ka puni waiwai, oia kekahi kumu e hiki mai ai keia manao ino iloko o ke kanaka, oia ka imihala, pela ko ʻ u ike ma ko makou apana, i na he kanaka kuonoono oe, he aina kuai kou, he mau lio maikai paha, a i ole ia he puu dala paha ma kou lima, a lohe wale ia kekahi hewa nou, he ona paha, a i ole ia, o kekahi mau hewa e ae paha, alaila, he hiki no i na makai ame kekahi poe e ae paha ke imi i mau hoike me ke ao aku ina olelo, me nei oukou e olelo ai, ua loaa pono aku no o mea e inu ana, e ona ana, e moe kolohe ana, pela oukou e olelo ai, i hoopai ia loa ko kakou wahi uku.  Aole no hoi e imihala ia i na he wahi kanaka ilihune ka mea e hana ana i ka hewa, aole e kii ia e hopu, no ka mea, aole e hiki ia ia ke hookaa i kona uku, nolaila, o ka puni waiwai, oia ke kumu e imi ai i mau hoike wahahee e haku aku ai i hewa no ka makamaka, ma ka imihala ana i mea e hewa ai, aole keia he ike moowini, he ike keia i hoomalamalama ia i mua o ka lehulehu e noho nei, o ka imi ana i mau hoike wahahee ma ka makemake i ke dala aole ma ka pololei maoli, nolaila, e o ʻ u mau hoa mai Hawaii o Keawe, a Kauai o Mano, in a ua koe aku kekahi mau kumu e hiki mai ai keia ino o ka imihala, e wiki oukou i ka hoopuka mai, i ike iho ka poe i imihala o ko makou apana nei.  Me ka mahalo i ka Luna o ke Kuokoa, ua pau.

JOHN HELEIKEANU

OLELO HOOLAHA!

HIMENI LEALEA! HIMENI LEALEA!

MA KA PO AE NEI O KA POAHA LA 14 o keia malama, e weheia ana ka Ahahui Himeni a

na ʻ Lii Wahine i kukulu iho nei,

imua o ke akea, ma ka Halepule ma Kawaiahao ma ka hapalua o ka hora 7 o ke ahiahi.

            He manuanua wale na leo lea e mele ia ana ma ia po, e kekahi mau Alii kiekie loa o ka Aina, a me ka huipu mai o kekahi mau wahine a me kekahi mau kane mahaloia, ma ke mele ana.  He nui wale na ano leo a la Ahahui e mele ai ma ia po.  A nolaila, e pono i na kanaka a me na wahine ke hele nui mai ma ia po.

            E weheia ana ka ipuka ma ka hora 7 o ke ahiahi, a e hoomaka ka Himeni ana ma ka hora 7 a me ka hapa.

            Penei ka uku no ke komo ana, he HAPALUA ($0.50) no ka poe e makemake ana e noho ma kahi malalo, a he HAPAHA ka uku no ka poe e makemake ana e noho ma kahi maluna.

            E hiki no ke kualia ka Palapala e komo ai e ike i ka Himeni, ma ka Hale Kuai Buke o H. M. Wini, E. O. Holo, me na Hale Kuai elua o Ake, a me ka Hale Kauka ma Monikahae.

            No ka Halemai o ka Moiwahine na dala a pau e loaa mai ana ma ia po.  E hele nui mai oukou e na makamaka.

Honolulu, Iulai 7, 1864                       137-1t

NO KOHALA, HILO

A ME

PUNA!

MA KA LA 20 O KEIA MALAMA, oia ka POAKOLU, e holo ana ka Moku Kialua HOLO o "MORNING STAR"

S. JAMES, KAPENA.                       137-2t

LOAA!  LOAA!

UA LOAA MA KE ALANUI E HOLO ana i WAIALAE, ma Palolo, he WATI DALA, e kii mai no ka mea nana ia Wati ia.

APALE (A. DOIRON)

ma kahi e kokoke ana ma ke Alanui Papu.

Honolulu Iulai 8, 1864                        137-1t

Bipi Helehewa.

            E LOHE OUKOU E KA POE NAna keia bipi, eia ma Kuliouou nei kekahi pipi kane laho po-a, ua oki pahupuia ka pepeiao hema, a ma ka pepeiao akau hoi ka mahele, he haulaula ma ke kua, he eleele ma ke poo me ka a-i, a me na aoao, he keokeo malalo o ka umauma, ka opu a pii mahope o ka uha hope, a hiki i ka elemu, ua kuniia na uha hope elua a me ka uha akau mua, i ka hoailona ana M, aohe wahi kaha ke mahope o ka M.  Ua malama wau i keia bipi ma ke kula o W. Webster ma Maunalua no na makahiki ekolu, me kuu manao, e huliia mai e ka poe nana ka bipi, a e hoolahaia mai ia hoi, e hiki ia ia ke hoihoi aku.  A uo ka hoolaha oleia mai, nolaila, ke kauoha aku nei au i ka poe nana kaia bipi e kii mai me na dala kupono i ka hapalua o ke kumukuai o ka bipi ke kuai maoliia, a ke hooholo likeia paha ke kumukuai no ua bipi nei; a una i hala na ia he kanakolu mai keia la aku, ua manaoia, aohe kahu o keia bipi, a na ʻ u maoli no keia waiwai mai ke Akua mai, a e kuni no wau i ko ʻ u hao.

NOA

Maunalua, Oahu, Iulai 2, 1864                       137-4t*

OLELO HOOLAHA.

            E IKE AUANEI NA MEA A PAU LOA, owau o a mea nona ka inoa malalo, ke papa aku nei au i na mea a pau, aole make hoaie mai i kuu wahine mare, a aole no hoi e hookipa iki aku ia ia ma kekahi ano hewa a pau, i ka inoa i kapaia ka inoa

O Haalou.

no ka mea, ua haalele kumuole mai keia ia ʻ u, a i ko maua wahi moe, a o ka poe e hoaie ana ia ia, aole au e hookaa iki ana ia aie, a maluna ona ko oukou poho.

S. KAILI

Waialaeiki, Iulai 4, 1864                     137-1t

OLELO HOOLAHA.

Ma ka Waiwai

o Kailianu

no Honolulu,

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano R. G. Davis, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e J. W. AUSTIN a me NAILI, na Luna Hooponopono no ka waiwai o Kailianu, no Honolulu, i make aku nei, e ae ka Aha ia ia e kuai aku i ka waiwai paa o ua Kailianu nei, e waiho ia ma ka aoao Hikina o ke Alanui Nuuanu: Nolaila, ke hoolaha aku nei keia palapala i na kanaka a pau, ke kuleana iloko o keia waiwai, ua kohoia ka la 21 o Iulai, 1864, ma ka hora 10 o kakahiaka, oia ka manawa e hoolohe i ua noi nei, me na mea e kue ana, ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu nei.

L. McCULLY.

Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.

Honolulu, Oahu, Iulai 8, 1864                        137-2t

OLELO HOOLAHA.

Ma ka Waiwai

o M. HOOPOLOHE,

no Koolauloa,

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie e KAMOA & WAHINEMAIKAI, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o M. Hoopolohe (k) i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 20 o Iulai, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.

L. McCULLY,

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie

Honolulu, Oahu, Iulai 5, 1864                        137-2t

OLELO HOOLAHA.

Ma ka Waiwai

o KAOPU w.

no Hamakua, Maui,,

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie e WAHINEALII, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono waiwai o Kapu (w) no Hamakua, Maui i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 26 o Iulai, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.

L. McCULLY,

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie

Honolulu, Iulai 8, 1864                       137-2t

OLELO HOOLAHA.

UA NOI MAI O J. L. NAWAHI OIA KE KANE mare a Hana manua, i ka Mea Hanohano G. M. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e ae aku ia ia e mare hou, e like me ka Pauku 1334 o ke Kanawai Kivila.  O ka la 18 o Iulai, oia ka la hana i keia hoopii, ma ka hora 10 o kakahiaka.

L. McCULLY,

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie

Honolulu, Oahu, Iulai 6, 1864                        137-2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA HOONOHO MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, i Luna Hooponopono no ka waiwai o KAILIWAI (k) o Honolulu i make aku nei.  Nolaila, ua kauohaia na mea a pau i aie ia ia, e hookaa koke mai, a o na mea ana i aie ai, e hoike koke mai.

PAALUA

Luna Hooponopono Waiwai

Honolulu, Oahu, Iune 29, 1864                      137-2t

BUKE HAULE!

UA HAULE HE WAHI BUKE kakau INOA KANAKA HANA ALANUI no Palolo, Kamoiliili, a me Manoa, mawaena o ke Alanui Alii, a me elua mau Palapala Hookuu Auhau Alanui, iloko a ua wahi Buke nei, aole nae i kakauia ka inoa oa na kanaka iloko o ua mau Palapa Hookuu auhau Alanui ia. o ka inoa wale no o Geo H. Luce, ka Luna Alanui Oahu, a mawaho o ka ili o ua wahi Buke nei, na kakauia ka inoa penei, J. KOMO.  O ka mea a mau mea paha e loaa ʻ ai ua Buke nei, a hoihoi mai, e uku no au ia ia i ka uku kupono.

J. KOMOIKEHUEHU.

Honolulu, Iulai 2, 1864                       136-3t

A. F. JUDD,

ALAPAKI, (oia ke keiki a Kauka,)

LOIO!

Ma ke kihi o ke Alanui Papu, a me Kalepa.

Honolulu, Oahu, Iune 30, 1864                      136-3m

ILIO NALOWALE!

UA NALOWALE MAILOKO MAI O KA pa o Kauka, (G. P. JUDD, ma Maemae, Nuuanu, kekahi Ilio haole, he Ilio opiopio keia.

He Kalakoa Kona Ano,

ulaula me ke keokeo, a o ke poo, ulaula kekahi aoao, keokeo kekahi aoao.  O ka mea nana e hoihoi mai ia ʻ u i ua Ilio nei, e haawi no au i ka uku kupono.

A. F. JUDD, (ALAPAKI A KAUKA)

Honolulu, Iune 30, 1864                     136-2t

OLELO HOOLAHA.

KE PAPA NEI AU I NA MEA A PAU, aole e hoaie i kuu wahine ia

Kenaoole,

no ka mea, aole loa wau e hookaa i kona aie, no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia i ko ʻ u wahi moe a me ko maua noho ana.

AKONI LOLO, (ANTONE PEDRO)

Waikakalaua, Iulai 2, 1864                 136-3t

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, ua kapu ko maua aina hoolimalima, ma

Kapoho, Puna, Hawaii,

i na e loaa ia maua, a i ko maua ma Luna paha, ia M. K. Kealawaa a me J. W. Kaaihue, e kii wale ana kekahi kanaka, a wahine, a kamalii paha, i na mea ulu, a me na i-a ma ke kai, e uku no elike me ke kanawai, a in a e loaa kekahi mau holoholona e hele wale ana me ka ae ole ia, na Lio, Bipi, Hoki, Kekake, e uku no hookahi dala ($.00) no ke poo hookahi.

L. KAINA,

J. H. HELELUHE

Panau, Puna Hawaii, Iune 21, 1864                136-4t*

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei, e KAEO, no ka hooiaio ana i ka Palapala Kauoha a Kalaikoa, o Wailuku, Maui, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 26 o Iulai, 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ko ʻ u Keena Hookolokolo ma Wailuku, Maui, kahi e hana ai.

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.

Lahaina, Maui, Iune 24, 1864             136-3t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei, e ALAPA, no ka hooiaio ana i ka Palapala Kauoha a Kaneiaulu, o Wailuku, Maui, i make aku nei: Nolaila, ke  hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 26 o Iulai, 1864, i ka hora 10 1/2  o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ko ʻ u Keena Hookolokolo ma Wailuku, Maui, kahi e hana ai.

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.

Lahaina, Maui, Iune 24, 1864             136-3t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei, e MAKUAKANE (w), no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono i ka waiwai o Keawi, no Kaupo, Maui, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 12 o Augate, 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ko ʻ u Keena Hookolokolo ma Kaupo, Maui, kahi e hana ai.

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.

Lahaina, Maui, Iune 25, 1864             136-3t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei, e MAILELUNA, no ka hooiaio ana i ka Palapala Kauoha a Kahialii (k) no Kaupo, Maui, i make aku nei: Nolaila, ke  hoikeia i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 12 o Augate, 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ko ʻ u Keena Hookolokolo ma Kaupo, Maui, kahi e hana ai.

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.

Lahaina Maui, Iune 27, 1864              136-3t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei, e IKUA, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono i ka waiwai o Ikua a me ka waiwai o Kaulani, no Hana, Maui, laua i make aku nei: Nolaila, ke  hoikeia  i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 15 o Augate, 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, ame na mea hoole i hoikeia, aia ma ko ʻ u Keena Hookolokolo ma Hana, Maui, kahi e hana ai.

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.

Lahaina, Maui, Iune 25, 1864             136-3t

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, KE nana mai lakou, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ka papa aku nei au i kuu aina hoolimalima, ua kapu na holoholona Lio, Bipi, Hoki, Miula, Hipa, Kao, Puaa, &c.  Aole e hele wale maluna o ke Ahupuaa oa Pakini-iki, e waiho ana ma Kau, Hawaii, a ua papa pu ia ʻ ku no hoi na holoholona o na mea a ʻ u i ae aku ai e hele wale mai ko laua mau holoholona, i ka wa o ka hoolimalima mua ana a ʻ u i ua aina nei, oi hoi o Charles N. Spencer a me Kahalewai aole e ae hou ia ko laua mau holoholona.  Ina e loaa i ko ʻ u mau Luna, oia Z. PULU, a me J. W. Hanu, e uku no e like me ke kanawai.  E lilo keia i kanawai paa i kona wa e laha ai ma ka nupepa Kuokoa.

S. M. KAMAIKUI

Puulena, Manoa, Oahu, Iune 30, 1864                       136-2t*

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI OUKOU A PAU, E NA Haole, Pake a me na kanaka maoli, ka poe mea waiwai e noho ana ma keia Aupuni, ke papa aku nei au ia oukou, mai hoaie mai oukou i ka ʻ u wahine mare KAOHU, no Waikaumalo, Hilo, Hawaii, ua haalele mai keia ia ʻ u me ke kumu ole, a me ko maua wahi moe, ua hele aku keia me hai, a ua hihia no hoi ma ke kanawai o ka aina, ina o ka mea hoaie mai ia ia, aole au e hookaa ana i kona mau aie mua, a me kona mau aie hope, a o ka poe hoaie ia ia, maluna ona ko oukou poho.  Eia hoi kekahi, aole o ʻ u makemake e lawe kekahi Haole, Pake, a kanaka maoli paha, i ka ʻ u wahine ma ke ano hoolimalima, a ma kekahi ano hewa e ae paha, o hihia auanei oukou ma ke kanawai.

J. W. KAAUHAU.

Waikaumalo, Hilo, Hawaii, Iune 21, 1864                 146-2t*

OLELO HOOLAHA.

Ma ka Waiwai

o KAIO (W)

no Kamakela,

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie e SOLOMONA a me MANUEO, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o Kaio (w) no Kamakela, Honolulu nei i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka 23 o Iulai, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.

L. McCULLY,

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie

Honolulu, Iulai 1, 1864                       136-2t

OLELO HOOLAHA.

UA HOOPII MAI O KELOMIKA (w) KUE i kane kane mare o ACHUN, he Pake, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana ia ia no na makahiki ekolu.  E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano G. M. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 29 o Iulai, i ka hora 10 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.

L. McCULLY,

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie

Honolulu, Iune 28, 1864                     136-4t

OLELO HOOLAHA.

UA NOI MAI O KANAKAOLE (w) OIA ka wahine mare o KEKAHILI mamua, i ka Mea Hanohano R. G. Davis, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e ae aku ia ia e mare hou, e like me ke Kanawai, Pauku 1334.  O ka la Poakahi, 11 o Iulai, oia ka la hana i keia hoopii, ma ka hora 10 o kakahiaka.

L. McCULLY,

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie

Honolulu, Iune 30, 1864                     136-2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo nei, e THOS. W. EVERTT, ka Luna Hooponoponi o ka waiwai o Michel Burns, no Makawao, Maui, make aku nei, a e koho aku i kekahi la e hoolohe i kana palapala hoike hope loa, a e hookuu ia ia mai kana Oihana Luna Hooponopono ae.  Nolaila, ke hoikeia nei i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 26 o Iulai, 1864 i ka hola 11 o kakahiaka, oia ka la ame ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ko ʻ u Keena Hookolokolo ma Wailuku, kahi e hana ai.

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua

Lahaina, Maui, Iune 24, 1864             136-3t

OLELO HOOLAHA.

A KA ILAMUKU!

MA KA MANA I HAAWIIA MA KEKAhi Palapala Hoomalu Waiwai i hoopukaia e ka Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, e hooholo ana i ka pono no PAULO JARETT, ka mea hoopii kue ia PAULO F. MANINI, ka mea pale, e uku aku oia i ka mea hoopii he $3,958.45, nolaila, ua hopu iho au a ua hoomalu, a e kuai aku ana ma ka la 20 o Iulai ae nei, ma WAIANAE, Mokupuni o Oahu, ma kela Ahupuaa nona ka inoa o LUALUALEI, ka hapalu o na

Bipi he Hookahi Tausani, Ekolu

Haneri Hipa âme Kanakolu

Lio Hana,

a oi aku a emi mai paha, a me na noho a me na pono a pau o ua mau Lio ia: Hookahi Hale Hana Waiu Baia, a me na pono o ia hana.

            E mahele ia ana no ka Bipi a me na Lio, no kela mea keia mea waiwai, a e kuaiia no e like me ka nui o ka makemake o ka poe kuai mai, e hoomakaukauia no na mea e oluolu ai ka poe e hele ae ana i ua la kudala ia.

            A ma ka la 26 o Iulai, ma ka Ipuka o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, e kuaiia ʻ ana he EKOLU KAA LIO, a me na pono a pau e pili ana, a me kekahi LIO KAUO KAA MAIKAI.

            A o kela Apana aina pu kekahi e waiho nei ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu, a me ke Alanui e holo ana i Pauoa, e ku koke ia ma ka uapo i PUALOALO, a me na hale a pau o luna, oia hoi kahi a ua Paulo F. Manini, e noho nei i keia wa.

            A me kela Apana aina e ku nei ma ke kihi o ke Alanui Maunakea, a me ke Alanui Manini, a me na hale a pau maluna iho.  A me keia Apana aina pu hoi e waiho nei ma ka aoao Akau o ke Alanui Maunakea, ma ke kua iho o kahi o Mrs. Colburn, (Kolopana)

            A me kekahi wahi Apana aina ma WAIKELE, Ewa, he Loi Kalo a me na Loko I-A he 7 35-100 Eka.  A me kekahi Apana aina iho no, aia ma PEPEEAOPILI, Halona, Waianae, he 9 45-100 ka nui, a me na hale e ku ia a me na mea i kukuluia maluna iho, ke ole e hookaa e ia mai ua mau dala la i hooholoia ai e ka Aha, a me ko ʻ u uku a me na lilo a pau.

W. C. PARKE, - Ilamuku

P.S.- E hoomaka ke kuai ana o na Bipi ma Lualualei, ma ka hora 11 o ke kakahiaka o ka la 13 o Iulai, a e hoomau ia ke kuai ana i kela la keia la a hiki i ka pau ana.

Honolulu, Iune 11, 1864                     134-4t

IMUA O KA AHA KAUOHA

Ka Waiwai o Lonohiwa o Wailuku, Maui ame Mahuailani, kana wahine.

NO KE NOI PONO IA ANA MAI IMUA O ka Mea Mahaloia ka Loio Aupuni, a e hoike mai ana, ua make o LONOHIWA, ma ka M. H. 1854 a iloko paha o ia manawa, a ua lilo kana wahine o MAHUAILANI, i hoo@ no ka hapalua o kekahi aina i haawiia no Lonohiwa ma ka Palapala Sila Nui, Helu 4424, a ma ka Palapala Hooko a na Luna Hoona Kuleana, Helu 3330, e waiho nei ma Waikane, Wailuku, Maui, a e noi mai ana hoi e maheleia ua aina la iwaena o na hooilina o ia mau mea; me ka hoola pu mai hoi, ua hoi hou ko Mahuailani i ke Aupuni Hawaii no ka make ana me ka hooilina ole: Nolaila, ua kauohaia e hoolahaia ʻ ku ma na Nupepa ka Pacific Commercial Advertiser a me ke Kuokoa, he mau nupepa i paiia a i hoopukaia ma Honolulu, e kauoha ana i ka poe a pau e hele mai iua o ʻ u ma ko ʻ u Keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, ma ka POAHA, oia ka la 26 o Iulai, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, i hooloheia ʻ i lakou ma ia mea.  A ua kauoha pu ia ʻ ku no hoi e kikoo kino ia ʻ ku o James Branan, John G. Kahuailua, Kahakau, a me Mahina, ke kaikamahine a Opunui, he kaikuahine hoi no Lonohiwa, a i noho ai mamua ʻ ku nei ma Waikahalulu; a ke kauoha houia ʻ ku nei, e paiia kekahi kope o keia Olelo Hoolaha ma ka puka o ka Hale Hookolokolo e pili ia i ka Halepule, ma Wailuku, i oleloia mamua ae nei.

R. G. DAVIS,

Kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie

Hale Hookolokolo, Honolulu, Iune 17, 1864             134-3t

OLELO HOOLAHA

I KA POE MEA WAIWAI, KE HAI AKU nei au ma keia Olelo Hoolaha, mai hoaie mai oukou i ka ʻ u wahine mare, ia KENAO PUAA HAOLE, aole au e hookaa i kona mau aie a pau, no ka mea, ua haalele mai keia ia ʻ u, a ua lilo aku me ke kane manuahi, aia ma Hauula kahi i noho ai, ma ka hale o ke kane, ke noho kane ia a wahine hoi laua, nolaila, na weliweli honua au, no kuu lohe ana mai, ua hele aku kekahi poe me ka olelo aku, pono no i kuu wahine ke aie, a na ʻ u no e hookaa, oiai e kaawale ana maua, nolaila, ke papa mua aku nei au ia oukou, mai hoaie ia ia, o poho auanei oukou, no ka mea, aole au e hookaa i ka aie a ka wahine aiau, aole e loaa ia ia ka hapakolu o kuu waiwai, ke ike la e na Makai, i keia olelo hoolaha a ʻ u, ina e ike oukou i kuu wahine, oia o Kenao Puaa Haole, e noho pu ana ma ka hale hookahi me P. Naue, e hopu aku oukou ia laua me ka ano moekolohe, a e lilo no au i hoike no ia hana, a e nianu io no anei oukou me ka iho, "heaha la ko Kenao kuleana malaila?"  Ua ike ae ia ia ʻ u kauna olelo, me oukou ka wikani, me a ʻ u ka hauhoa aku, mai hookipa oukou i ka wahine lalau e palaualelo ana.  Ke hooko nei au i kuu manao, me  he Liona ia no ka waoakua.

J. PUAA HAOLE

Kapaka, Helemehameha, Iune 28, 1864                     136-5t

Moku! Moku Kuai!!

W KUAIIA ANA KA MOKU HOLO

KEKAULUOHI!

E ninau no ke kumukuai ia

JOHN H. KOLO,

Luna Kudala

Hale Kudala, Honolulu, Iune 18,1864                        134-1m

LIONEL BROWNE

Loio o Ladana

O KA MEA NONA KA INOA MALUNA, UA makaukau e hana i na hihia i na hihia a pau imua o na Aha Hookolokolo o keia Aupuni.  Aia kona Keena maluna ʻ e o ka Halepai Polynesian.

Honolulu, Mei 24, 1864                      131-3m

$2 00 MAKANA!

HE LIO AUWANA MAI KE KULA o Nuuanu mauka, he Lio ahinahina, penel ke ano o ka hao KP (ka hao o ka aina mahi ko o Koloa.)  He keokeo ma ka lae a me ka ihu.  He kamaa hao ma na wawae mua.  E haawiia keia makana i ka mea hoihoi mai ia ia ia ʻ u ma Nuuanu nei.

H. HILAPALANI

Nuuanu, Iulai 1, 1864             136-4t

MAKEMAKE IA!

KE KELEAWE a me KA HAO KAHIKO a e ukuia no ke kumukuai kiekie loa.  E ninau no ma ka HALE HANA HAO ma ULAKOHEO.                    127-3m

OLELO HOOLAHA.

OIHANA WAI O HONOLULU,

O NA POE A PAU E LAWE NEI I ka pono WAI, ke hoikeia ʻ ku nei, e hiki mai ana ka wa e hookaa mua ai ma keia Keena, no ka hapalua ma ka la mua o Iulai ae nei, o una e hookaa ole ia iloko o na la he 10 mahope aku o ia wa, alaila, e okiia no ka Piula Wai o ka poe e nele ana, me ka hai hou ole ia ʻ ku.

H. PRENDERGAST,

Luna o ka Oihana wai o Honolulu

☞ Keena o ka Oihana Wai o Honolulu, makai o ke Alanui Nuuanu.

Honolulu, Iune 15, 1864                     134-1m

OLELO HOOLAHA.

KE PAPAIA AKU NEI NA POE mea holoholona a pau loa, aole e hookuu wale i na holoholona, Lio, Bipi, a me na ano holoholona no a pau, ma kuu aina ma kahi i kapaia o

"WAIKOAE,"

in a e loaa ka holoholona a mau holoholona paha, e hele wale ana ma ke ano komo hewa, a hoouku ia no e like me ke Kanawai.

PETE MIKI

Honolulu, Iune 16, 1864                     134-4*

MAKEMAKE IA! MAKEMAKE IA!

Ka Loli! Ka Loli!! Ka Loli!!!

KE MAKEMAKE NEI KA mea nona ka inoa malalo nei, e kuai aku una LOLI o na ano a pau, ke nunui kupono, oia hoi ka LOLI mai ka aha iniha ka loa a hiki i ka alima, a aono no hoi; me ke kaulai pono ia a maloo maikai, a penei ka hana ana e pono ai: E ho-o i ke kai maoli o ka moana iloko o Ipuhao, a o elua paila ana, a e hoopoha uuku no ma ke kua o ka LOLI, i hookahi paha iniha - mai oki a hoopoha hoi mamua o ka opu o ka Loli, aohe pono ke hoopaku ia ka naau; a pau ia mau mea i ka hanaia, alaila, kaulai a maloo maikai.  A ina e hanaia pela, e uku no au i Eono Kaneta (6) no ka paona LOLI hookahi, a ina no hoi e nunui loa ke kino o ka LOLI, alaila, nui ae no ka uku.  Penei ke kuai ana: Ina elima iniha ka loa o ka Loki, Eono keneta no ka paona; a ina eono iniha Ehiku keneta no ka paona: a ina ewalu iniha, Eiwa keneta no ka paona hookahi, a pela aku.

            EIA KEKAHI: He makemake no wau e kuai i ka LALA MANO ame ka PEPEIAO LAAU.  A nolaila, e na makamaka, i lawe ae oukou i ka Loli, Lala Mano, ame ka Pepeiao Laau ma ko ʻ u Halekuai, ma ke Alanui Nuuanu, makai iho o ka Halekuai o AKE, a mamua mai hoi o ka Hale Paina o na kanaka Hawaii, oia o Haleola.  Me ka mahalo.

AKUWAI, - Mea Kalepa

Honolulu, Aperila 22, 1864                128-3m