Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 25, 18 Iune 1864 — No na mea ma ke Aouli o ka Lani. [ARTICLE]

No na mea ma ke Aouli o ka Lani.

1. O ka La, Alahina, na HokuheW» na Hokuwelowelo, a me na. Hokupaa. O» &a mea nui a ke Akua i hana'i, i o na mea i ikeia ma keia mea, " he oui." Oia na uea i ao ia ma ke Ao Hoku. 2. 1 ka nana'ku i na Hoku, he maa mea uuku loa lakou me£le mau kikonalamaiama la. no ka mea, oiai lakou ma kahi loa'ku. 3. " O ka nui o na Hoku," ua poapu loa lakou ;ma ko lakou wahi, u& kapaia mai lakou, na Hokupaa. 1. Ua manao ia ua like loa na Hokupna me ko lakou La, no ka mea, ua malemalam» Inkou ia iakou iho, o like ine ko iakou La »

ia iho, a no lakou mai ka m?ilamalama o kekahi poe Hokuhele, i oi loa'ku ko lakou mamao i ko ka La poe Hokuhele. 4. O kekahi mau Hoku, ua hele mau lako a puni ka La, ma na Anapuni nui, nolaiIn, ua kapaia lakou na Hokuhele (1) o ka honua nei ( oia kekahi Hokuhele, ua poai mau oia i ka Lo, " a o kona aoapuni e hele ai." Ca kapaia ke ala Honua. (2) O na Hokuhele, a me ka Honua, ua mau ko lakou lōa mai ka La'ku, nolaila, aole lakou e alalai i kekahf i kekahi, ua hele kaawale lakoa, aole nae like ko lakou nui. f>. He mau hoa hele ko kekahi mau Hokuhele, i ko lakou poai ana i ka La, ua kapaia tnai lakou na JVlahina, eha Mah/na ko kekahi Hokuhele, eono kō kekahi, ehiku ko kekahi, no ka La mai ko lakou malamalama a pani. 6. Aia kekahi mea i poai i ka La, ma ke anapuni loloa ka poai ana, aole ike pinepine ia lukou, o ko lakou huelo nui kai maopopo, a o lakou na Hokuwelowelo, o ka inoa ia o keia mau mea. 2. O ko ka La poe, o na Hokuhele, a me na Hokuwelowelo, a me na Mahina ke huipuia ine ka La, ua kapaia lakou o ko ka La poe. "O na Hokuhele." He 12 Hokuhele i ikeia ; aole nae o lakou wale no, he lehulehu hoi na Hoku liilii i koe, eia ko lakou mau inoa ; o Ukali, o Mereduria, o Venuta, o Hokuloa, o Honua, o Holoholopinaau, oi Mareta, o \Vetetera, o luno, o Tereta, o Pale-j ka, o Kaawela, o lubita, o Naholoholo, o j Kadnrena, o Heredera, o Nabeduna, a me ia! mau Hoku liilii he lehulehu. U 1 oleloia ma-| luna e," aia lakou mawaena o Mareta a me lubita, aole i kakauia ko lakou mou inoa ma j keia Buke.

3. O ka mea nui loa o ko ka La poe, o ka La no ia, oia hoi ka mea mawaena konu o ka La poe, a ua poai kona mau Hokuhelea pau e puni ana ia in, mai ka Hikina a ke Komohana, mai ka la mai ka malamalamaa me ka mehana o lakou a pau, a o ka La ka mea nui loa, ua oi loa'ku konu nui i ko na Hokuhele a pau, a me ko lakou hoahele ke huiia iakou, he 195,000,000, mile kn loa mai ka La mai a hiki i ka honua, eia kekahi mea e akaka'i ka loihi loa o ka La mai ka Honua aku. Ina e lele aku keknhi mnnu he 460 mile i kela la keia la, alaila, e haln ae na makahiki he 546 mamua aku o kona 'hiki ana i ka La, (1) Pe-hea la e iini ai kakou i ka loihi mai ka Honua a hiki aku i ka La ? Ina e ike lea mai kakou i ka Parahke o ka La, alaila, e hiki no ke imi i ka loa, no ka mea, ua haawi mni na mea ekolu o ka huinakolu kupono, oia hoi kekahi aoao o ka huinakolu, ame na huina elua, akn, ina e haawi mai ia mau mea ekolu o ka huinakolu, alaila, e liiki no ke imi ina aoao eae o ka huinakolu. E nana i ka aoao 300 o ke Anahuinakolu, aka, ua pohihihi paha ke ano o keia hua oleio Parulake, nolaila, ua pono ke wehewehe iki ana ia mea. (2) Oka Paralake, okawa ia nmwaena o ke kiekie o ka La, Mnhina a me Hoku, ka ana ia oia e kekahi e ku ana roa ke kiko waeiia o ka Honua, ke ana ia oia e kekahi e ku ana maluna o knuwahi maluna oka Honua. E nana i keia kii elun. (4) O ka Makeria kii H. O. (J. M., kekahi wahi hapa ia o ko ka Honua Lani, o M., he ala Mahina, o E., ka Honua, a o ke kiko waena 0 ka Honua o E., a o M., ka huina nouli i ikein. Penei e nkaka'i ka Paralake, ina e ku ae ke kanaka ma E., a e nna ae oia i ka Mahina, alaila, e ike oia i ka Mahina o N., ma M.j aka, ina e kekahi kanaka e ae ma ke kiko waena o ka Honua, alaiia, e ike oia 1 ka Mahina ma N., ame U., no ia mea o V. M., ke kiko waena o ka Mahina, ke nna ia oia e ke knnaka e ku ana ma ke kiko waena o ka Hoiiua, a *ne ke kiekie ke ana ia oia e ke kanaka e leu nna ma ka iii o ka Honua. A o ka Pamlake o ka Mahina no ia, Ma kapaiu kahuieai hana ia ma N., ka ka Mahin;i Pamlake huinaaouli.

Ua latio like ka Paralake o kekahi mau mea, o ka La paha, o ka Mahina paha ? A o ka Honna paha ? Me kona loihi mai ka Honua aku, a me kona kokoke mai ka Honua aku, na 01" aIfH ka Paralake <na ka haina aouli, a ua emi malaila ak» a hiki i ke kiko kupono, alaila, aole PanUake o ka Maihina, ua moakaka lea ia, no ka mea, «a kokoke mai ka Maaiiina i ka Honoa, a e hiki ke ana i kona Pamlake, he 57 minute ka Paralake 0 ka ilahina, aka, qo ka loihi loa Aku o ka La mai ka Honua aku, aole hikiwaweke aua aku i kona Paralake. Ua hoae pinepine nae kekahi poe naauao 1 ka imi awa, a loaa ia lakou, 8° 1' ka Pamlake o ka La, a ina e hoomoopopo oukou i keia ano 0 ka Paraluke i wehewehe ia, a'.aila, ma keia loina e imi ai oukou i ka loihi mai ka Honua akn a hiki i ka La. Me ka iike ana o ke kaha pili o ko ka La Paralake huina aouli i hana ia pela o ko ka Honua ana waena i ko ka Honua miie a hiki i ka La. O ke ana waena o ka La, he r 80,000 mile no ia, e imi dukou i kona anapuni. (l)Eia kekahi mea e maopopoai he nui loa ka La. Ina i manao ma< kekahi kanaka « hele a puni ka La, he 100 na mile o kona hele ana i kela ia keia la, alaila, aneane 76 makahiki e hala'e mamua uku o kona puni ana i ka La. (2) Eia kekahi, ina i manao ana kakou ua hakahaka wale iho no ka La, alaila, e hiki ke hookomo ae i na Hokuhele a pau loa, a me na Mahina o ua

mau Hokuhele la iloko ona, aole nae piha. (3) Eia hou kekahi kii e ikeia'i ka nai oka La, ke hoohalike ia oia me na Hokuhele e ae. (•:. He tna-u ia wahi kope ia e na hoa, o ke komo aku hoi, a heaha la ia? O ka ike ka paha i na mea a ka poe naauao i imi ai, nona kela mau hua e kau kehakeha'e la maluna o ke poo o keia kukulu manao ana. Owau no me ka mahalo, S. Y. KaLanikūihonoikamokū. ■ Wailupe, Oahu, Aperila 1, 1864. '