Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 19, 7 May 1864 — Page 3
| This text was transcribed by: | Tiana Companion |
| This work is dedicated to: | KS |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
me ka hiki ole ke haalele, ke ole he kumu kupono i hoikeia imua ona. Hiki ole I kekahi ke hele i ka apana e, i ka mokupuni e ae, ke loaa ole ka palapala hele mai ka Lunahoomalu mai. Pili hoi i ka Lunahoomalu ka nana I ka hookaawaleia o na lumi moe o kela seke keia seke, me ke kuhikuhi i kahi o ka hale, i ke keena okoa paha, e moe ai kela mea keia o kela ohana keia ohana. Ma kona ano makua o ka lehulehu, e ae ai mamua o kona hoopii i ke kanawai. Oia ae la kekahi mau kumu manao a makou e kauleo nei, i noonooia’i kakahi ma Kanawai e hooano e ia’i ka noho ana o Hawaii i pakele ai i ka make, a i mahuaua hoi keia lahui.
HE MAU MANAO I NOONOOLA’I KEKAHI KANAWAI HOOMALU KEIKI.
E hookapuia ka olohelohe ame ka aunu huikau o na seke elua; no ka mea, o ka nana ana o kekahi seke I ka olohlohe o kekahi, he mea e hoononi ai i na manao ino a me na kuko haumia a o kekahi kumu ia o ka make ana o kanaka i ka mai kaokao , I hoolaha ia ma ka moe kolohe, ka hua o ka olohelohe ma ka aunu huikau ana o na keiki o na seke elua; anolaila, e papa ia ka auaupu ano o na keiki kane me na kaikamahine; aole hoi e auaua ma kahi hookahi na mea lehulhu, ke ole kahi kappa, he malo paha ko na kane; he pau paha ko na wahine; aole no hoi e auau pakahi ia ma kahi akea, imua o kanaka, me kahi kappa le: Ma kahi nalo wale no, a ma kahi kanaka ole e auau pakahi ni ka mea aole kappa, a o keia i mea e paleia ka enemi nui o Hawaii nei, ka hewa hilahila nana e hooneoneo i ka aina i kanaka ole, i kona hoolaha i ke kaokao a i kona keakea i na hanau.
D. PUHI,
M. KAHANAKUI,
Na Komite B. PUAANUI,
PKAMAKA,
M. P. PEENAHELE.
Hana, Maui, Apesila, 12, 1864
NA MEA HOU O HAWAII NEI
OMAMALU. – Omamalu i ho nei ke alo o na Lani iloko o keia pule, a ke mau nei no ke Omamalu ana.
ALA HOU KA HULA.- Ua ala hou ka Hula ma ka apana o Koolaupoko, a ke huikaulauna ole nei ka noho ana o kekahi poe. Pela o S. E. Papaai i hai mai nei; e pono ia oukou e na makamaka ke opiopi ia mea, a e kiola loa'ku hoi iaia ma ka paia, a e huli mamuli o ka pono.
KA MOKU KAUA SUTLEJ. - Ma ka Poaha iho nei, ku mai ka Moku Kaua Beriania Sutlej, he 17 la mai Tahiti mai. He moku nui keia, he 60 ka nui o kona mau pu, a he 700 ka nui o na kanaka oluna, o ka moku ia o ka Adimarala Tingcome. A ka Poakahi ne nei holo aku oia i Vanakoua.
OIA MAU NO.- 1 keia holo ana'ku nei a ka moku Kekauluohi, a hiki i Kona ame Kau, me ka hoolei aku hoi i kolaila `mau ukana, a me ka hooili hou mai no hoi i na ukana o ia mau awa, he eiwa wale no la ame ka hapa, mai ka holo ana mai Honolulu aku, a hiki i ka wa i ku hou mai ai. Holo ka hana ia Kekauluohi.
MOA KUPANAH.- Haiia mai nei makou e W. K. Jeeb Daivdi o Punahou Honolulu Oahu, e hoike ai ana i ka hanau ana ia o kekahi Moa Kupanaha, ma ka la 30 iho nei o Aperila, oia hoi, ua hanau mai kekahi Moa wahine na Mr. W. D. Alexander, i ke keiki hua me na wawae eha (4.)
KA MEA HANOHANO R. G. DAVIS. - ma ka Poakolu iho nei, ua holo aku Ka Mea Hanohano R. G. Davis; (Lopaka,) kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie i Kauai, ma ka moku Kalama, a me kana Aliiwahine, a me kana Kaikamahine. I hole aku nei oia e wehe i ka Aha Kaapuni oia Mokupuui no ke kau Jiure o Mei nei.
KAHUNA HOOPUNIPUNI.- Ua hai mai nei o J. K. P. lakobo i kona ike ana i kekahi Kahuna Hoopunipuni ma Kapauh; a he oiaio no hoi, o ka makou no ia e nuku mau nei, aka, aole nae hemea a maliu iki ia mai, me he mea la ua pau ka ike o na kanaka i ka poio pinepine e olu hia mai nei, noloko o ka lakou hana Hoopunipuni, a o kahi mea wale no i hiki'i i ko lakou mau maka ke ike iho, oia no ka waa kaele nana e aloalo i keia lahui ma ke kae o ka make.
HOLONUI A HOOPAI PONOIA.- Ua hopuia kekahi kanaka o Kahanu ka inoa, no ka holonui ana me kona lio a pakele mahunhune ke ola o kekahi wahine, a mahope koke iho no o ka pakele mahunhune ana o ka wahine, ame koa hina ana no hoi ilalo, holo loa ua kanaka nei i Waimalu, me ka haule nae o kona papale, a i kula'ku nei paha o Kaiwiula la, loaa ia ia kekkahi makamaka ona, a lawe aku la oia i ka papale ame ka lio 'o kona makamaka, a holo mai la ua makamaka nei ona a hiki i Honolulu nei, hopu hewaia no ke kuhihewaia ana o ka lio. Aka, ua kuhikuhi oia i ka mea nona mai ua lio nei, ka mea i holonui ai, a ua kii kokeia e hopu ma Waimalu, a ua hookolokolia imua a ka mea mahloia ka Lunakanawai Hoomalu o Honolulu; a ua hoopai kuponoia ua a Kahanu, he $100. He kumu ao maikai keia i ka poe a pau, mai holonui o pilikia auanei.
MAI HOOHALA.- Mai hoohala oukou e na makamaka, a me na Lunamakaainana o keia kau ae, i ka lolmaikai, a heluhelu ibo i ka palapala hoike a na Komite o Maui Hikina; no ka mea, he kumu manao maikai ia na kakou e noonoo ai.
MAU MALIHINI KAULANA.- Ua hiki mai nei ma ka moku Smyrniote, he elua mau malihini kaulana, oia hoi o Mr. W. T. Brigham, a me Mr. Mann; noho laua maanei a liulia loa, me ka imi i ke ano o na pua, a me na laalaau, a me na holoholona a pau o ko Hawaii nei honua. Ua hiki pono ia laua ma ke ana honua ana, ke hoike i ke gula a me e gula ole o ko Hawaii nei paeaina. He mea maikai maoli i ke Aupuni ke hoolimalima ia laua e ana i ka honua o Hawaii nei, i akaka ke gula a me ke gula ole.
ALOHA INO. - Ua make i ke kakahiaka o nehinei o Mr. W. H. Daimana, oia hoi ke Kaikamahine a ko makou hoalauna John Thomas Waterhouse (Halewai.) He piwa kona mai i make ai. Ke uwe nei makou me ka minamina pu me ke kane i hoonelaia i ka wahine, a me na makua pu hoi i hoilihune Kakamahina ia. Hookahi wale no a kakou mea e hoomanao mau ai, oia oi, "o ko ke Akua makemake, aole o ko kakou ke hookonia;" no ka mea, ua hana oia i na mea a pau me ka pono.
KAI HUAKAI A KA PUALI KINAIAHI. - Ma ka Poakahi iho nei, la 2 o Mei, ua hele ka Puali Kinaiahi o Honolulu e kai huakai ma na alanui, oia hoi ko lakou paikau makahiki. Ua kahiknoia na lala o kela a me keia puali ma ko lakou paikau makahiki. Ua kahikoia na lala o kela a me kia puali ma ko lakou mau kahiko nani holookoa, a ua maikai no hoi. Mahope iho a ka pau ana o ka paikau ma ka hora 4 o ke ahiahi, hele ka puali holookoa ma ke Keena waiho mea Kaua o ko Honolulu Rifles, maluna ae o ka Hale Makeke; ilaila kahi i hoomakaukauia'i o na mea ai kupono na na poe oia puali, a me ka poe hoi i kauohaia e hele mai, a o makou pu kekahi iloko oia poe. O ka Hope Luna Kinaiahi mua o Mr. D. Foster, ka Peresidena o ua la la, no ke ano nawaliwali o R. B. Neville Esq, ka Luna Nui o ka Oihana Kinaiahi o Honolulu. I ka wa i ai ai a pau, hoopuka mai ka Peresidena o ka La he manao, e inu aloha ia ke ola o ka Moi Kamehameha V; ua hoopiha like kela mea keia mea i kona kiaha a ua inu like na poe a pau me ka huro papakou ana. Me he mea la iloko makou o ke kahua kaua, ka lohe mau i ke pohapoha kupinai o na pani omole wai-momona, a me na mea inu e ae. He nui wale no na manao inu aloha i hoopukaia, a i inu ia no hoi me na naau i pana i ka pana hookahi o ke aloha lokahi. Ua haiolelo iki o Messrs W. L. Green, R. H. Stanley, H. M. Whitney, W. F. Allen, a me Capt. B. F. Snow, a ua haoli like ia no na olelo paipai a pau i hoopukaia. Ua hui aku hui mai ka poe hanohano, a me ka poe o lalo iho, a ua pau na kaha e poli ana i na kulana o keia ola ana, i ka opiopiia a waiho malie i ka hale; a o ka mea nui hookahi no a lakou i hiipoi ai, oia no ka inoa Hoahanau Kinaiahi. Ua maikai no na kahiko o na Puali Kinaiahi a pau. No ka makaala o na Luna Kinaiahi, a me ka poe hoa o ka Oihana Kinaiahi, nolaila ke koe a me ka pakele pinepine o ka waiwai o na poe Kalepa o kakou ma keia kulanakauhale, - aole lakou i manao no ko lakou pomaikai iho, aka, ua manao nui lakou i ka pomaikai o ka lehulehu, o ko lakou pomaikai ko ia. A no ia mea, iloko o ko makou noonoo ana, ua pono loa keia kau Aheolelo ke kokua nui i keia hana maikai.
He manao ninau aku
E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHE OE: - No ka lana maikai ana mai o ka manao e waiho aku imua o ke akea, i ike mai ai ka poe maiau, a me ka poe noelo koeau, i maa wale i ka noho ana kapuo o na lele ulili lala kaha one-uli.
Penei no kahi olelo ainau e pili ana i ka mea i olelo mua ia iwaena o kakou, o ia hoi na rula o ka poe maikai.
1- O ke kanaka i ao ia i na rula o ka poe maikai a ua ike, he pelapela nae kahi kepa a lepo loa, eia ka ninau. Ua helu pu ia anei oia ma ka rla o ka poe maikai?
2. O ke kanaka hoi e kmo ana i na lole maikai wale no, aole nae he wahi hana kupono e loaa ai no knoa ola, he palaualelo wale no kana, eia ka ninau. Ua helu pu ia no hoi anei oia ma ia rula hookahi?
3- Owai o keia mau kanaka elua kai kemo hohnu loa iloko o na rula o ka poe maikai?
4. Ina o ke kanaka i kahiko ia i na aahu maikai kai komo hohonu iloko o na rula o ka poe maikai, eia ka ninau. E hia aku apana rule i koe e pono ai ke kanaka iao ia nona kahi kapa pelapela?
Eia paha hoi, E nana ana kekahi kanaka i ka la ma kana ohe nana la. O kekahi kanaka hoi, e lawe ana i ke kupapau ma ke kaa lio a hiki i Kawaiahao, eia ka ninau. Owai o laua ma ka rula o ka poe maikai? e hoopau mai i ko'a pohihihi. Me ka mahalo.
J. K. KAUNAMANO
No ka piha loa o ka pepa, nolaila, ua hoopaneeia kekahi mau mea i hoomakaukauia no keia pule. Mai kanalua ka manao e na hoa, a opu-keemoa iho.
KA NU HOU!
Ua ku mai ka moku kiakolu Amerika Lookout ma ka la mua o Mei, he 15 la mai Kapalakiko mai, ame ke kiapa Smyrniote ma ka la 5 mai, he 20 las mai ia wahi hookahi no. Ma keia mau moku mai nei, ua loaa mai na nupepa o Kaplakiko e hiki ana i ka la 6 o Aperila-he 10 hoi la mahope iho o na nu hou i hiki mua mai nei.
Ua ikeia iho, he eono moku e holo mai ana ia nei, a e kipa wale mai ana no kekahi a holo loa i Kina.
He 14 no la o ke Komela i holo aku nei mai anei a hiki i Kalaponi, a he 16 o ka moku A. A. Eldridge, ua holo no na moku a elua. Ua ike iho makou ua emi iki iho ka uku o na eemoku, e holo ana mai anei akua a Kapalakiko, a mailaila mai hoi a hiki ia nei - he $30 o hope, a he $15 mamua mai, a o ka uku no ka ukana he $3,00 no ke tona hookahi. I na o ka uku mau keia, alaila, ua like no ka makepono o ke ola ame ka noho ana, me he mea la i uka nei no la. Ua hiki no ke hoopihaia keia mau moku a pau eono e na waiwai e laweia nei mai anei aku, a he mea no hoi e makepono ai ko kakou poe mahiai.
Aohe no he ano nui o ko Kapalakiko nu i hiki mai nei. O na poe nae i manao ai e hoo e powa i na moku, nona'i ka moku i haowaalaia'i ma Kapalakiko mamua'ku nei, a hoopaaia a hookuuia e ka Lunakanawai Hofemana (Hoffman,) ua hopu a hoopaa hou ia mai nei no ma ke kauoha a ke aupuni, a ua hoopaaia i ka hao a ua laweia i papu Lafete e hoopaaia'i. Ua oleloia mai iloa no ka hookuuia ua poe kanaka nei, o ka hoomaka koke iho la no ka ia e emi i na mea e kokua ai i na poe kipi.
Na mea o ka Hikina.
Aohe no he mea nui i hanaia mai nei ma ka hikina. Ma Vereginia, ke hoomau la no na aoao a elua, i ka hoolalelale ia laua io no ke kau kaua o hoouka mai, a ma na mea i ike ia iho nei e makou, me he mea la, ua ane maopop loa, o Rikemona no ke kahua kaua iloko o keia kaua ana mai, a e hooukaia ana ia wahi e na puali koa aupuni ma ka manawa hookahi. Me he mea la nae la i ka nana'ku, o kekahi mea i manao ia, oia no ka nee malie aku e like me ka hanaia ana a pio ai o Vikibuga. Eia iho mahope nei kekahi mau olelo e pili ana i da puali o ka Patomaka ame Rikemona: Ua haiia mai e kekahi palapala oihana, ke hoolakoi nei ke kulanakauhale o Rikemona i ka ai, no ka manaoia, e hoopuni ia mai ana e na koa aupuni. Ke hooikaikaia la no hoi na pakaua o ke kulanakahale Alii o ka Hema, a ua kohiia no hoi na lua ma na wahi ano nui a pau o ke kualanakauhale, me ka hoopihaia i ka pauda ame na mea make, no ka manao no i na e hoopilikiaia e na koa aupuni, alaila, e hiki ana no ia lakou ke hoomak mai i na koa akau, ke a-e ae lakou maluna o ua mau lua nei i hoopihaia i ka pauda.
Ua hooholo ae la o Lee i ka manao no e aua no i ke alanui kahiko ana i malama mai nei, e moe ana mawaena konu o ka mokuaina o Vereginia a hiki aku i Rikemona, a ke hanaia nei na pakaua ikaika, ma ka aoao hema o ka muliwai o kahi i kapaia o Mitchell's Station, (Kahi oho o Mikela,) maluna o kapuu i kapaia e Kalaka Kuahiwi (Clark Mountain.) Ua manaoia o kanui o nakoa o Lee i kona wa e hele mai ai e hoomaka i keia kau kaua, e hiki ana no i ke 80,000, a i ole ia i ke 90,000.
No Kaletona.
He nele loa i kahi mea hou o Kaltona mai, ame he mea la, ua hoomoe loa ia ke kipu ana'ku a na koa aupui ia wahi i hiki ia Gen. Gilmore ke hele aku me ka ikaika e hoouka kaua'ku i na poe kipi e noho nei ma Felorida, no ka mea, nolaila mai ka pipi ame ka plaoa e loaa nei i na poe kipi.
O na koa aupuni no a ka Akau i hoouna ai i Felorida, ua hoopuehuliiliiia e na koa kipi. A eia iho malalo nei na mea hope i loheia mai nei mai Kaletona mai: Ua kiia'ku no he mau poka kakaikahi iloko o ke kulanakauhale o Kaletona. Hookahi pu kuniahi nui, he 430 paona ke kaumaha o kona poka, mahope iho o ke kiia'na o na poka he 4,165, aia hoi poha ae la ia a naha liilii.
Ua paa hou, a ua hoolanaia kekahi moku mahu hou ma Kaletona, a ua kapaia kona inoa o a Ashley. Ua hookau houae a na kipi he eono pu-kuniahi nao iluna o Papu Sumeta, me ka huli pono ana ami hoi i ke awa e komo aku ai na moku Aupuni. Ehiku ka nui o na mokuhao e ku nei ma ke awa a Kaletona i keia manawa.
Tenesi a me Kentuke
Aohe no he lono i hiki mai Katanuga mai, a ke waiho malie nei na puali kaua malaila. Ua oleloia mai, ke hoouna nei o Gen. Johnson i kekahi o kona poe i Vereginia, i hoohui aku ai me ko Lee poe koa. A o ko Longstreet puali hoi, ua hoihoiia'ku mai Nokvile aku, a ua hoohuiia me ko Lee mau kona.
Ua hiki ae kekahi puali koa o Biurigada, ma Dalatona Geogia. A ke hele nei no hoi na koa kipi malalo o Generala Polk, me kona mau puali koa ilaila. A o ko Gen. Johnson puali holookoa, aia no i Tunnel Hill, a me kona mau puali koa lio pu kekahi ilaila. Ma ka la 17 o Maraki, paikauia na puali koa a pau malalo o Generala Johnson.
Ua hoao mai nei kekahi poe e mahele ia ka mokuaina o Tenesi, a ua kue loa kekahi poe ia mea.
Ua pau ka hoolele oili ana mai a Gen. Forrest. Ua hoi aku nei oia i ka Hema, i hoihoi aku nei paha i ka waiwai pio ana i hoopio ai ma Paduaka (Paduach.)
Mobile.
Aohe mea hou i hanaia ma Mobile, a o kahi mea ano hou iki no i hiki mai nei, oia no ke pohoia ana o kekahi moku hao nui o ka poe kipi ma ia wahi. Ma Lusiana am Tekasa, ke waiho oni ole la na puali kaua, ke houluulu nei nae he 20,000 koa kipi ma ke kihi Akau Komohana o ka mokuaina o Lusiana, me ka hoolalelale ia lakou no ka hoouka'ku ia Gen. Banks ke hiki i ka wa kupono.
Hookahi malama mai keia la'ku' oia hoi ka la 7 o June, e halawai ana ka Aha kuka makaainana o ka aoao Rububelka ma Balatimoa, no ka noonoo ana i ka lakou mea e koho ai i Paresidena iloko o keia kau balota ae nei. Ua manao paa ia no nae, e koho hou ia anano o LINEKONA. O na Hale Ahaolelo Kau Kanawai o na mokuaina Akau a pau, ua hoopuka'e no i na olelo hooholo e koho ana ia LINEKONA i Paresidena no keia kau koho ae, he hoike kupono no ia no ko ka lehulehu makemake e hoololi ole ia ke ano o ka noho aupuni ana.
No Europa.
He wahi hoouka kaua iki no kai hooukaia mawaena o na koa Perusia ame na poe koa Denemaka, a ua hooemi hope ia na poe Perusia. Ua olelo ia e hulawi ana na Luna o na Aupuni nui ma Ladana i ka la 12 o Aperila, no ka noonoo ana i na mea e pau ai keia kumu kue o Geremania ame Denemaka.
MAKE.
Ian. 10, ma Kau, Kaupo, Make o Kalawala (w.)
Ian. 4, ma Kipapa, Kaupo, Maui, o Kainoa (K.)
Ian. 13, ma Walu, Kaupo, Maui, make o Lono (K.)
Feb. 26, Mehamenui, Kahikinui, Maui, make o Kaaua (w.)
Mar. 4. ma ia wahi no, make o Piikea (K.)
Mar. 10, ma Waiu, Kaupo, Maui, make o Kaikuapuu (K.)
Ap. 26, ma Honouliuli, Ewa, Oahu, make o 'Kealakai (W.)
Mar. 6, ma Kuailio, Kawaihae-uka, Hawaii, make o Kaphihe he (K.)
Ap. 1, ma Kualimano, Hilo, Hawaii, make o Kahanai (K.)
Ap. 2, ma ia wahi no, make o Kekokolana (W.)
Ap. 12, ma Kaha@ii, Hilo, Hawaii, make o Uluhani (W.)
Ap. 18, ma ia wahi no, make o Keaho (W.)
Ap. 17, ma Kualulua, Waikiki-kai, make o Punahoa (W.)
Ap. 21, ma Kukaeunahi, Waikiki, make o Kahanapule (W.)
Ap. 22, ma Ulukou, Waikiki, make o Keliihookano (K.)
Ap. 11, ma ma Makuea, Kalihi, Oahu, make o Kahaku (W.)
Mei, 4, ma Helumoa Waikiki-kai, make o Naimoa (K.)
Mei 4, ma Kewalo, Honolulu, Oahu, make o Kapehe (W.)
PEPA HALE! PEPA HALE!!
AIA MA KA HALEKU AI O DAIMANA
ma, ma ke Alauni Alii, kahi e kualia'i o ka
Pepa Hale Maikai Loa,
o na ano he nui wale, a me na Waihooluu leulehu wale.
DAIMANA MA.
Honolulu, Mei 6, 1864 128-3t
OLELO HOOLAHA.
KE PAPA AKU NEI AU I NA MEA
a pau, aole e Hoaie, a e Hookipa, i kuu wahine mare,
LEONUI,
no ka mea, aole loa wau e hookaa i kona mau aie, ka ole me
ka'u palapala kauoha. DOLOKONIO LULANA.
Honolulu, Oahu, Mei 2, 1864. 128-1m
OLELO HOOLAHA.
IKE AUANEI NA MEA A PAU LOA,
owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au i na Haole, na Pake, a
me na kanaka maoli, mai haole mai oukou i ka'u wahine mare, ka mea hoi i kapaia o
Pua,
o poho auanei oukou, no ka mea, aole wau e hookaa ana i kona aie, a o ka poe a pau e hoale mai ana ia ia, maluna ona ko oukou poho, a no ka mea hoi, aole maua i kue i ko maua noho pu ana ma ke Kanawai. KAHAWAII.
Waimanalo, Oahu, Mei 4, 1864. 128-2t*
OLELO HOOLAHA.
I KA POE KALEPA O NA ANO A
pau, ke papa aku nei au ia oukou, aolee hoale mai i ka'u wahine mare, ia
Kahei,
a me ka poe noho Halekuai, o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia mau olelo a'u, maluna no o oukou ia poho.
K. W. KAWENA.
Mei 6, 1864. 128-1t*
PAPA ULAULA!
KALIPONIA
MAKEPONO LOA.
E KUAI AKU KA MEA NONA KA INOA
malalo, i ka PAPA ULAULA KALIPONIA I kahi ole ia, o a keueia 2 1/2 no ke kapuai. O ka PAPOA KALIPOIA i kahiia, 4 keueai no ke kapuai. Papa aoa o no ka hale, o ka 3 1/2 kaueia no ka kapuai, a o ke PILI Kaliponia, e $5 50 no ke 1000. G. G. HOWE.
Ma Ainahou.
Honolulu, Aperila 27 1864. 127-lm
OLELO HOOLAHA
E LAWEIA MAI NO NA PALAPALA
a ka poe e makemake ana e hana i Papehaku Maikai Loa, no ka Pa Kupapau o Nuuanu, ma kela aoao mai o ka Pa Kupapau e ku nei. A o na pohaku e hana'i, o na Pohaku Maikai wale no o KUAHIWI, he 3 kapuai ka looula o lalo, a he 2 kapuai o luna, he 4 1/2 kapuai ke kiekie, e hoomaka ana ma ke kihi mauka, a e holo ana i kai, ma ke Alanui Nuuana, he 308 kapuai, alaila, holo ma ke alanui pohaku hou he 200 kapuai, he 508 kapuai pau loa. I ka mea no nana e hana ka hoomaiaukau i ka pohaku, e laweia mai no a palapala a ka poe e makemake ana ia hana a hiki i ka la mua o Iune ae nei. E ninau ia
W. C. PARKE,-Ilamuku.
A i ole ia, ia DR. J. MOTT SMITH.
Honolulu, Mei 5, 1864. 128-t4
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA MEI A PAU MA
keia Olelo Hoolaha, owau o ka mea nona ka Apana aina Kuleana e waiho la ma
Kailua, Koolaupoko, Oahu,
aole e hele wale na Lio, Bipi, Hoki, Kekake, Ilipa, Kao maluna o kuu Kuleana, ina e komo kekahi o eia mau holoholona i oleloia maluna, e uku no $100. A ke hookohu nei au la Puakoki, i Luna no kuu aina, a o na niea holoholona e makemake ana e hoolimalima, e hele no ia Puakoki, e hooponopono ai.
OLELO HOOLAHA.
UA KOHOLIA MAUA EKA AHA KIEKIE
i mau Luna Hooponoponono Waiwai no KAILIANU (w.) o Honolulu, i make aku nei. O
ka poe a pau i ale aku ia Kailianu, e hookaa koke mai, a o ka poe a pau ana i aie aku ai, e
hoike koke mai. J. W. AUSTIN,
NAILI,
Na Luna Hooponopono Waiwai o Kailiana.
Honolulu, Mar. 4, 1864. 128-3t
OLELO HOOLAHA.
O NA MEA A PAU I AIEIA'KU E John M. SPENCER, ka mea i make aku nei, ke kauohaia aku nei lakou e hoike mai i ko lakou mau koi ana imua o maua, ma Waimea, Kauai, ke hiki aku i ka la 15 o Iulai, 1864, a mamua mai paha. A o na mea a pau i aie mai ia ia, e hookaa koke mai. GEO. B. ROWELL,
ISAAC H. KAPUNIAI,
Na Luna Hooponopono Waiwai.
Waimea, Kauai, Mei 2, 1864.
OLELO HOOLAHIA.
EIK AU A NEI NA KANAKA A PAU O kela, ano keia ano, ua kapu no kela Apana Aina e waiho la ma
Kapapala, Kau, Hawaii,
e pili ana me Keauhou, aole hele wale n holoholona, Bipi, Lio, Kekake, a holoholona e ae paha maluna o ua aina la i oleleia'e la maluna. Ina e loaa kekahi okeia mau holoholona e hele ana ma kuu aina me ko'u ea ole aku, uku n $100 no ke poo hookahi, ina aole e uku mai, e lawe ia no ma ka Pa Aupuni, e like me ke Kanawai. GEO. W. JONES (KEOKI.)
Keauhou, Kau, Hawaii, Aperil 1, 1864. 125-6t
OLELO HAOOLAHA
O KA POE A PAU A Mr. G. F. PFLUGER (KEOKI OLOLO E, i aie aku ai, ke kolia aku nei e kikoo koke mai; a o ka poe a pau i aie mai ia ia, ke kauoha ia aku nei e hele koke mai e hookaa me ka lohi ole, i na mea nona na inoa malalo. H. HACKFELD.
Hope oiaio o Mr. G. G. Pfluger.
Honolulu, Aperila 30, 1864. 127-3t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU I pili kino, ai pili la MANUNU (k,) no Puoehu, Kiolakaa, Kau, Hawaii, i make aku nei ma Kaawaloa, Kona Hema, Hawaii, ke hoike aku nei au, ua noi mai ka Luna Hooponopono Waiwai o Ulamealani, no ka hooponopono i kaua, i mea e hookuuia ai oia. Noaila, ua hoikeia i na kanaka a pau, o ka la l@ o Mei, oia ka Poaono, i ka hora 9 kakahiaka, oia ka la a me ka hora i olelooia no ka hoolohe ka moowaiwai a Ulumealani, ka luna hooponopono waiwai, i mea e hookuuia'i ola. Ina he poe kue ia, e pono ia lakou e hele mai ma ia la, ma ko'u keena hana ma Onouli, Kona Hema, Hawaii, imea e hooko oleia'i, ina he kumu.
C. F. HART,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu.
Onouli Mai, Kona H., Hawaii, Aperila 20, 1864
OLELO HOOLAHA
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, na mea waiwai maloko o ka waiwai o KAUO, no Honolulu, i make aku nei, o ka poe i aieia, o ka poe i pili kino, a pili paha ma kahi ano e ae, na lakou e hele mai a e hoike mai ia lakou iho, imua o ka Mea Hanohano G. M. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Hale Hookolokolo i ke kulanakauhale o Honolulu, i ka Poaono, oia ka la 14 o Mei e hiki mai aua, i ka hora 10 o kakahiaka. Ia manawa e hooponoponoia ka moowaiwai a ------------------------, ka luna hooponopono waiwai a ka mea i make, a e hoike mai i kanwahi kumu, ina paha he kumu oiaio kona i ole e hookoia ua moowaiwai la, a e hoopauia ka oihana a ua mea hooponopono waiwai la.
L. McCULLY.
Kakauolelo Kokua o ka Aha Keikie.
Honolulu, Oahu, Aperila 27, 1864. 127-2t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, na mea waiwai maloko o ka waiwai o KONAAILEE, no Honolulu i make aku nei, o ka poe i aieia, o ka poe pili kino, a pili paha ma kahi ano e ae, na lakou e hee mai a e hoike mai la lakou iho, imua o ka Mea Hanohano G. M. Robertson, kekahi Lunakawawai o ka Aha Kiekie, ma ka Hale Hookolokolo i ke kulanakauhale o Honolulu, i ka Poaono, oia ka la 14 o Mei e hiki mai ana, i ka hora 10 o kakahiaka. Ia manawa e hooponopoooia ka moowaiwai a Makaeha, ka luna hooponopono waiwai a ke mea i make, a e hoike mai i kauwahi kumu, ina paha he kumu oiaio kona i ole e hookoia ua moowaiwai la, a e hoopauia ka oihana a ua mea hooponopono waiwai la.
L.McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Keikie.
Honolulu, Oahu Aperila 28, 1864. 127-2t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, na mea waiwai maloko o ka waiwai o UMIOKALANI (w,) no Honolulu i make aku nei, o ka poe pili kino, a pili paha ma kahi ano e ae, na iakou a hele mai a e hoike mai ia lakou iho imua o ka Mea Hanohano G. M. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Hale Hookolokolo i ke kulanakauhale o Honolulu, i ka Poaono, oia la 7 Mei e hiki mai ana, i ka hora 11 o kakahiaka. Ia manawa e hooponoponoia ka moowaiwai a Iona Kapena, ka luna hooponopono waiwai a ka mea i make, a e hoike mai i kauwahi kumu, ina paha he kukumu oiaio kona i ole e hookoia ua moowaiwai la, a e hoopaula ka oihana a ua mea hooponopono waiwai la.
L. McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Aperila 27, 1864. 127-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOHA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie e KAHAUNA (w,) no ka hoolaio i na palapala kauoha o Nakauelua, o Kailua, Koolaupoko, Oahu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili. o ka Poakahi, oia ka la 9 o Mei. M. H. 1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Aperila 25, 1864 127-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA. UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie e MARIA (w,) e hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o Kkkipi, no Koolauloa, Oahu, i make aka nei: Noiaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 17 o Mei, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hooloh i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i oikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
L. McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Aperila 27, 1864. 127-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano R. G. Davis, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie e KEWALO, no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o Pikapika (k,) o Honolulu i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kauaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 18 o Mei, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleleia no ka hooloh i ka oiaio o keia noi ana mai, o me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
L. McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Aperila 27, 1864. 127-2t
KA MOKUAHI
KAIALUA
"ANNIE LAURIE,"
E HAALELE ANA IA HONOLULU
I KELA POAONO KEIA POAONO.
(A hiki i kapaa hou ana o "KILAUEA.")
I KA HAPALUA O KA HORA 4 AHIAHI
NO,
LAHAINA, ULUPALAKUA, KAWAIHAE,
a me KONA.
Ku hou ma Honolulu i ka P@@@@@
JANION, GREEN & CO.
L. H. A. H. M.
Honolulu, Aug. 29,1863. 92-tf
He pono i na po@ e hooili ana i an ukana ke hoomaopopo iho, e uku ia ka uku moku i ka wa e laweia mai o ka ukana.
Pulupulu!
A UA MAKAUKAU NO HOI AU E KUAI aku i ka pulupulu, penei:
PULUPULU i pau i ka waela 20 ken. no ka paona.
PULUPULU ma ka anoano i wae oieia, 6 en. no paona.
E lawe no au ika welu lole a me ka pulplu i aku na ko Kuakoa.
H. M. WIKI.
100.2M Luna Pai o ke A'@@@@a.
HALE PAI KII
MALUNA AE O KA KEENA PAI O KA
"Nupepa Kuokoa,"
Emi ka uku no ke kii. E palia no ke kii iluna o ke
ANIANI a me ka PEPA.
E hele mai e na makamaka e pai i ko oukou mau kii.
H. L. CHASE (Keiki.)
112-6m Mea Pai Kil.
MAKEMAKE IA!
KE KELEAWE a me KA HAO KAHIKO. a e ukuia no ke kumukuai kiekie loa. K ninau no m ka Hale Hanu Hao ma ULAKOHEO. 12-3m
OLELO HOOLAHA.
BIPI HELEHEWA!
KE KAHEA AKU NEI KA MEA nona ku inoa mallo, i na mea kipi i nlowale, eia ma Alenuho, Waiolama, Hilo, Hawaii, kekahi Bipi helehewa, ua hopuia no ke koa@o wale ma kuu kuleana aina, a me ka hoopoino ana i kuu ai. Ina e ike ka mea nana kela Bipi, e kii mai me ka makaukau i na @@ he $1000, no ke poe hookahi, mai lohi oe, o haia na ia he 30, nele loa oe i ka kipi ole. Ke ano me ka hao, he Bipi wahine ehu moo, ua k@nila ma ka uha akau, a me ka hema, he aho manamanao ano e, eia ke ano o ua Bipi nei. I kuu malama ana i ka la hookahi, he hapaha ($0.25) oia ka uku o ka la hookahi, a pela aku no a nui na la o kuu malama ana. E lilo keia i kanawai mai ka la e lahai ma ka nupepa Kuokoa. JOHN W. KAMAKA.
Alenoho, Waiolama, Hilo, Hawaii Ap.7, 1864 127-2t
HE AINA HOOLIMALIMA.
E HOOLIMALIMA IA'NI KE AHU puaa o KOLO, ma ka Apana o Kona Hema, Hawaii, he 438 Eka ka nui. A o ka poe e makemake ana e hoolimalima i ua Ahupuaa ia. E ninau no ia
W. P. K. BILA.
Ma ke Keena o ka Kuakea
Honolulu, Aperila 15, 1864. 126-3t
PA HALE KUAI!
MA
LAHAINA, MAUI.
E KUAIIA ANA KA PA HALE e waiho nei ma Lahaina, Maui e pili ana me ka Hale Piula Kahiko. Oia ka Pa Hale o KMAKA, a o ka poe makemake ana, e ninau no ia
W. P. K. BILA.
Honolulu, Aperila 7, 1864. 126-4t
OLELO HOOLAHA HOU,
Bartow a me Stillman.
UA WEHE AE NEI NA MEA NONA NA inoa maluna i
Halekuai Mea Ai,
oia hoi ka PUAA HAME, ke KAMANO, BARENA, PALAOA, KO KI, a me na mea no hoi a pau e pili ana i ke ano mea ai, a ua makaukau laua e kuai oluolu ake me na kanaka a pau e hele ana i o laua'ia. E hele mai e na makamak, e ike maka no oukou iho. Aia ko maua HALEKUAI ma ka aoao komohau a ko Daimana ma Halekuai, ma ke Alanui Alii.
126-3m
MAKEMAKE IA! MAKEMAKE IA!
Ka Loli ! Ka Loli !! Ka Loli !!!
KE MAKEMAKE NEI KA mea nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i na LOLI o na ano a pau, ke punui kupono, ola hoi ka LOLI mai ka aha iniha ka loa a hiki i ka a@@a, a@@@o no hoi; me ke kaulai pono ia a maloo maikai, a penei ka hana ana e pono ai: E ho-o i ke kai maoli o ka moana iloko o Ipuhaa, a e paila i elua hora, e hoopoha uuku no ma ke kua o ka LOLI, i hookahi paka iniha-mai oki a hoopoha hoi mamua o ka opu o ka Loli, aohe pono ke hoopaku ia ka naau; a pau la mau mea i ka hanaia, alaila, kaulai a maloo maikai. A l@@ e hanaia pela, e uku no au i Eono Keneta (6) no ka paona LOLI hookahi, a ina no hoi e nunui loa ke kino o ka LOLI, alaila, nui ae o ka uku. Penei ke kuaina: Ina @@@@ iniha, ka loa o ka LOli, Eono kaneta no ka paona; a ina eono iniha, Ehiku kenet no ka paona; a ina ewalu inih, Eiwa keneta no ka paona hookahi, a pela aku.
EIA KEKAHI: - He makemake no wau e kuai i ka LAL MANO amd ka PEPEIAO LAAU. A nolaila e na makamaka, e lawe ae oukou i ka Loli, Lala Mae, ame ka Pepeion Laau, ma ko'u Halekuai, mea ke Alanui Nuuanu, makai iho o ka Halekuai o AKK, a mamua mai oi o ka Hale Paina e na kanaka Hawaii, oia o Halola. Me ka mahalo.
AKUWAI,- Mea Ka@@pa.
Honolulu, Aperila 22, 1864 126-3m
I KA POE MEA HALE KUAI
O
KUAAAINA!
WAIWAI HOU!
I hiki mai ma na moku hope i ku mai nei.
A E KUAIIA ANA MA KA
HALE KUAI HOOPUKAPUKA
J. T. Waterhouse,
ME KE ALANUI MOIWAHINE.
NA LOLE AHINHINA O NA ANO A pau; Ainakni ululi, me ka Lole nao.
Na lole kalakoa, ano paliule uwewahine, a me ka lalo ulaula.
Kukaenalo keokeo, me ke kukaenalo nae he 34 iniha ka laula.
Na hulukia keokeo, uliuli, ulaula, a me na lole kukaenalo omamao.
Na lole makalena, ame na kihei wahine o na mea he lehulehu wale.
Na palule keokeo, me ka palule uwewahine
Na palamai kino me na palemai wawae.
Noho lio Maeka, me na noho @@ K@@@@i, ame na kepa.
Na hainaka salika o na ano a pau, ame na @@@@@@@@@ nui wale.
Na kaula o keia ano keia ano, a me na mea e ae @ he nui wale, pau ole i ka heluia.
JOHN T. WATERHOUSE.
122-2m Hale Kuai @@@@ @@@