Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 11, 12 Malaki 1864 — Page 3
| This text was transcribed by: | Francene H Aarona |
| This work is dedicated to: | My tutu, papa & mama |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Na Palapala.
Ka Ahaaina ana o ka Ahahui Aloha
O Lahaina, Ma Honolulu Nei.
E ka nupepa Kuokoa e ; Aloha oe : - Ina
paha he ahonui kou e hookomo iho ma kahi
kaawale o kou mau kolamu, i keia manao,
alaila, me oe no ka mahalo, me makou hoi
ka iini.
I ka pakele ana mai o ua Ahahui Aloha
nei mai ka opu mai o ka moana, me ko lakou
loaa ana i na poino ili wale mai maluna iho
o lakou, a pili lakou ma ka uwapo, ia mana-
wa, hooholo like ae la lakou me ko lakou
Luna Nui, e hapai i wahi aha halawai hai-
pule, i mea e hoomanao ai i ko ke Akua ma-
lama ana mai ia lakou, maiwaena mai o ka
poino i haulehia mai iluna o lakou, ma ka
moana.
Ma ia hooholo ana no hoi, ua hooholo pu
no lakou, e malama i Ahaaina ma Honolulu
nei, a o ka lua ia o na mea i hooholo like ia
e lakou. A ma ka la 11 o Feberuari, weheia
na puka o ka Luakini ma Kaumakapili, ua
hiki mai ka Luna Nui, a me na hoa no hoi
a pau o ia Ahahui.
A maluhia ke anaina, ua hapaiia ka hoo-
nani ana i ke Akua, ma ke mele ana mai o
na keiki puukani o ka malu Ulu o na Aha-
hui nei i kekahi mau Himeni hoolea, a pau
ke mele ana, haawai mai la ka Luna Hoomalu
o ia halawai ia ʻ u ka pule, a pau ia, hoomaka
hou ka Himeni ana, a pau ia haawi hou o
no ka Luna Hoomalu i ka haiolelo ana ia ʻ u.
Ia manawa, ua noonoo pokole iho au i wahi
olelo kupono i ka pakele ana mai o keia poe
mai ka poino ili wale mai malana o lakou, a
eia ua wahi kumu munao la : " Pehea la
auanei kakou a pakele ai ke malama ole i ke
ola uni nei." A un wehewehe pokole no hoi
au ma na mea pili i ka poe poino.
A pau ia, ku mai o Rev. S. Kahoohalaha-
la, a kokua i ka olelo, ua pili no ke ano nui
o kana wehewehe ana no ka poe i hoopakele
ia, a pau ia, ku mai o Kalawaia, a kokua ; a
pau kana, ku mai o L. Aholo, a wehewehe
pono mai i ke ano o ko lakou pilikia ana, a
mamuli o ia pilikia ana o lakou, aka hoi, ua
pakele mai no ke ola, nolaila, ke hapai nei
kakou i halawai hoomanao i keia la. A pau
ka haiolelo ana, hookuuia ke anaina pule, a
ia manawa koke no, hapaiia ka noonoo ana
no ka Ahaaina.
Noonoo ia ka nui o ke dala e lawa ai ka
Ahaaina, a me kahi hoi e Ahaaina ai. A o
ka mea i hooholoia e ko ka hale ia manawa,
no na mea e lawa ai ka Ahaaina, o ka hapaha
ka palena o lalo, elima dala ka palena o luna.
Ua luluia na hapaha a ka poe i pakele mai-
waena mai o keia pilikia ma ka moana, a ua
huipu aku nae me ka poe kamaaina o Ho-
nolulu nei, ma ia hana aloha, o ka nui o na
dala he kanakolukumamamaono, ($36.)
Ua kokua loha wale mai Ka Mea Kie-
kie M. Kekuanaoa, i kahi e Ahaaina ai a
me ka ai, ua lawe kela ma ke ano aloha i na
kamaaina kanu o ka Moi Kamehameha V., a
ua kohoia i mau Komite ekolu nana e hoo-
makaukau a e kuai i na mea ai, o P. K. Ke-
awehawaii, Me. S. Kahohalahala, a me
W. N. Pualewa. O ka nui o na dala i hoo-
liloia no na mea ai, he $20 00, a o ke koena
dala i koe iho, ua haawiia no ka Halemai o
ka Moiwahine. Ma ka la 11 o Feb., oia ka
Poaha, ua akoakoa hou mai na hoa ai ma
Kaumakapili, a ma ka hora 3 o ke ahiahi,
ua kaihuakai aku, o na wahine mamua, a o
na kane mahope, i uhiia me na kapa eleele,
o keia kau huliamahi no ke kanikau kuma-
kena, no ua Lani aloha la i hele aku la. Ua
kai hele aku kahuakai mai Kaumakapili, ma
ke Alanui Beritania, a hiki ma ke Alanui
Maunakea, e iho ana i kai, a hiki ma ke Ala-
nui Alii, e hele ana i ka Hikina, a hiki ma
ke Alanui Papu, e iho ana i kai, a hiki ma
ke Alanui Moiwahine, e hele hou ana i ka
Hikina, a malaila aku a komo maloko o ka
Hale o Ka Mea Kiekie M. Kekuanaoa,
ana hoi i kokua aloha wale mai ai i kona
mau makaainana i hoopakeleia mai waena
o ka pilikia ui i haulehi mai iluna o lakou
ma ka moana.
Ia komo ana aku iloko o ka hale, ua hoo-
naniia na rumi i na mea maikai, a ua hoo-
makaukau mua ia hoi me na mea ai maikai
o na ano Hawaii, a mamua o ka ai ana, ua
hoonani mua ia ka Mea Mana Loa, a ua ai
no na hoa a pau me ka maikai, a ua lawa
like na mea a pau i ka olioli a me ka hauoli.
A pau ka ai ana, hapai hou ae la na mea
makaukau i ka Himeni, no na Mele Kani-
kau o ua Lani minamina la i hele aku la.
O ka mea hilu nae ma ia la, oia ka nui o
ka ua e haule iho ana mai ka lewa lani mai, a
ua kaumaha ke ano o na ao i ka nana ʻ ku, a
pela no hoi makou i ka noonoo ana iho i na
mea a pau i pilikia ia ma ka moana. Ma ia
hana ana a ka poe i hoopakeleia, ua koi pu
ia mai kakou a pau, e hoomanao i ka inoa o
ke Akua, ke kokua kokoke loa i ka wa po-
pilikia. No ka mea, o ka hoomanao ana i
kona inoa, ua hoonaniia ka inoa o ke Akua
ma o kakou la.
Mamuli o ke kauoha a ka Luna Nui o ka
Ahahui, a me ka Luna Hoomalu, a me ke
Kakauolelo o ua Ahahui Aloha la, ua koiia
mai au, e hoopuka ma ka nupepa Kuokoa, i
ike na mea a pau i ke ano o na mea i hanaia
e ua Ahahui Aloha la ma keia Kulanakau-
hale, nolaila, ke hooili nei au i ke kope mao
na Luna Hoopuka nupepa la, ke oluolu hoi i
ka manao o ka Luna Hooponopono. Owau
no me ka mahalo. W. N. Pualewa.
Honolulu, Feberuari 18, 1864
Ka lua o ka Pomaikai io.
E ke Kuokoa : Ua ike oe, a me kalehu-
lehu i ka ʻ u mau olelo ihai aku ai ia oe no
ka pomaikai oiaio maoli, ma ka Helu 8 o ka
Buke III o ke Kuokoa.
Pela no ke kanaka pakela noonoo. He
pono no ka noonoo no kekahi mau hora o ka
la ; aka, in a i lilo loa kekahi i ka noonoo wa-
le no, mai ke ao a po, a i ke aumoe paha,
alaila, poino no. Ua lilo kona pomaikai i
mea poino ; no ka mea, he palena ko keia
hana, e like me ka ai ana i ka ai. Ua na-
waliwali no Kino o ka poe pakela noonoo, a
ua mai, a pupule loa kekahi.
O ka haipule kekahi mea e pomaikai ai
na kanaka. He mea ia e oluolu ai ka ma-
nao ; aka, ino i pakela ka haipule ana o ke-
kahi, aole pono. O ka mea pule wale no a
po ka la, me ka hoolewa ole i kona kino, a
aole hoi hoololi i kona manao ma kekahi ha-
na e ae, kokoke pono ole kona manao. Po-
hihihi ke Akua ia ia, a luuluu kona naau.
He kakaikahi loa paha na kanaka i pakela i
ka haipule io ; o ka poe haipule hookamani
i ikeia e kanaka, i like me na Parisaio kahi-
ko, o lakou paha ka i pakela.
Pela wale no na mea maikai a pau ma ke-
ia ao, he pono no ke pakiko ma na mea a
pau, a ua hewa ke pakela aku, (e nana ma
1 Korineto 9 : 25 ; Tito 1 : 8.) Ina i holo
aku ke kanaka mawaho o ka palena a ke
Akua i kau mai ai, aole e loaa ia ia ka po-
manikai io, he poino kona. Iloko wale no o
ua palena la ka pono a me ka pomaikai.
Ua kau kanawai ia na mea maikai a pau
i haawiia mai no ka pomaikai o kanaka. He
kanawai maluna o ka pomaikai launa, ka
pomaikai no ka hana pono ana, ka pomaikai
no ka noonoo, a me ka pomaikai no ke kino;
a ina i manao ka makemake o ke kanaka
maloko o ia mau kanawai hemolele, pomai-
kai ia kanaka. Ua loaa ia ia ke ala oka
pomaikai oiaio, pau ole, me he muliwai la e
kahe mau ana kona pomaikai ; aka, ina i hu
mawaho kona makemake, a hahai wale aku
ia i kela kuko keia kuko ino a kona naau,
me ka noonoo ole i na kanawai o kona kino
a me kona uhane, o ke kue no ia i ka ma-
kemake o kona mea nana i hana. E hoo-
mainoino mai auanei na kanawai o kona ki-
no ia ia, a o ka poino wale no koe nona.
Nolaila, a akaka ka mea e pono ai, e imi i
na kanawai a ke Akua i kau mai ai maluna
o kakou, maluna o na lala o ke kino, a me
ka uhane, a e kupaa ma ia mau kanawai ; a
mai ae wale aku i ka makemake a ke kuko.
Ma na mea maikai a pau e hahai ai a hiki i
ka palena, alaila oki, a hoi mai. He poe po-
ino loa ka poe hahai nui loa i ka lealea a ke
kino, i lohe e na makamaka.
Eia kekahi mau rula no ka poe makema-
ke i ka pomaikai io.
1. E hana pakiko ma na mea a pau e po-
maikai ai. Mai ai i ka ai no ka ono a me
ka maona wale no. E noonoo ma ka mama,
a me ka ikaika, a me ka mai ole o ke kino,
a me ka makaala o ka manao, a me ka ma-
kaukau i ka hana, a e ai pakiko. E hoole
ikaika i ka ai ku ole i keia mau mea pono.
Pela no ma ka inu ana. Mai ae wale aku
i ke kuko ana a ke kino. Mai inu i na mea
ona, me ke kuai loa ana o ke kino ma ka
ona, o hahai mai ka poino i ke kino ; no ka
mea, he lealea no ke kino i keia mau mea i
kinohou ; aka, mahope poino ke kino. Pela
no hoi ma ka akaaka, ka paani, ka auau, ka
hiamoe, ka aahu ana i ka lole, ka imi ana i
ka waiwai, a me na hana maikai a pau.
2. E lawelawe hana i kela la keia la. He
poe poino ka poe palaualelo, a me ka poe
aie ; nawaliwali na kino, a hoihoi ole hoi ka
manao o ka poe noho wale. O ka pomaikai
io a me ka lawe hana, ua hookuiia laua, a
ua noho pu ma kahi hookahi.
3. E imi i ka naauao. Aole hoi e kokoke
mai ka pomaikai i ka poe naaupo. Ua like
ko lakou lealea me ko ka holoholona. No-
laila, e heluhelu palapala i kekahi manawa,
a imi manao, a e noonoo me ka palaka ole.
Ina he kula, e hele i ke kula, e hooikaika i
ka naauao o loaa mai.
4. E noho mamuli o ka pono o ke Akua.
Aia iloko olaila ka pomaikai io no na kanaka
pau. U lana pono mai ka manao o ka poe
hoolohe i ke Akua. I ka wa popilikia io no
kanaka, no ka mea, he lana olioli ko lakou
manao ; no ka mea, aohe mea nana e kaili
aku ko lakou pomaikai, oiai ua kukuluia ko
lakou hale maluna o ka pohaku naue ole.
5. E manawale aku i ka poe ilihune, a
me ka poe hemahema, a imi mau i na mea
e pono ai ka poe pono ole. Pela no kekau-
oha ana mai a ke Akua ; ua ike hoi oia i na
mea e pomaikai ai na kanaka. Ua like me ka
olioli o ko ka lani, ka hauoli ana o ka poe
hoole ia lakou iho, a kokua nui i ko hai he-
mahema. Ua kupono loa ka lakou hana ana
i ko ke Akua makemake ; nolaila, he pomai-
kai okoa ko lakou. Mai manao kakou ua
pomaikai nui wale ka poe akamai i ka imi i
ko lakou pono iho. He nui ka poe lako i
na mea a pau, aole nae e oluolu ko lakou
manao. Ua pomaikai ka poe imi like i ko
lakou pono iho, a me ko hai pono.
Eia ka ninau. Heaha ka rula elua ? ke
kolu ? ka ha ? a me ka lima ? E wehewe-
he nui mai ia mau rula. Heaha ka pomai-
kai nui looa, ka pomaikai oi loa aku, ka po-
maikai i like me ko ka lani ?
Ke hoomaha nei au maanei, ina ua hewa
ka ʻ u hana ana, e kala mai no.
W. H. Kamoana.
Kaluahole, Waikiki kai, Feb. 27, 1854
He Leta Hoalohaloha.
I ka Makuahine Emma Lani ka Moi Wahine
Kane Make.
Me ka Mahalo.--O makou na makaaina-
na e noho ana i ka lai o Ehu, ke uwe pu aku
nei makou me na naau i hoehaeha ia me ka
minamina nui, no ka hele loa ana o kau La-
ni, o Kamehameha IV.
He mea i hookaumaha loa mai ia makou,
ke hoomanao ae i kona mau hiona, a me ko-
na mau mapuna leo. Ia ia i luana iho nei
me makou ma Kailua nei : A no keia mau
mea a pau, aole makou wehe ʻ na ae mai loko
ae ona puuwai, o ka poe a pau a ke aloha i
hoopilikia mai ai, e uwe paumako pu ana no
ka hele loa ana o kau Lani. A ua akaka hoi
ia makou, ko makou komo pu ana me oe i
loko o keia Kanikau Nui ana.
Ke nonoi haahaa aku nei makou i ke Akua
Nui, e hooluolu mai i kou naau e ke Alii, a
me na mea a pau ; no ka mea, he poe ukali
kakou mahope aku o ia huakai : A na ke
Akua Mana o ka Lani e maliu pono mai i
kana poe kauwa liilii nei.
O makou o kau mau kauwa me ka haa-
haaloa.
G. W. Pilipo, }
D. Kahaleluhi, } Na Komite.
Ikaika. }
Kailua, Kona, A. Maraki 1, 1864.
Manawalea.
Ma ka la 12 o Feberuari nei, ua loaa mai
ia ʻ u mai ka "Ahahui Aloha," ma ka lima o
ko lakou Komite, he Umikumamaono dala
( $ 16, ) no ka Halemai o ka Moiwahine.
Ua loaa mai ia ʻ u i keia la mai a Rev. E.
Johnson mai he Iwakalua dala ( $ 20.) i ma-
nawaleia mai e na kanaka maoli, a me na
haole o Hanalei, no ka Halemai o ka Moi
wahine.
C. R. Bishop.
Puuku o ka Halemai o ka Moiwahine.
Honolulu, Maraki, 9, 1864.
Olelo Hoolaha.
E kuai kudalaia ana 8 lio,
4 Kekake, 1 Bipi, i ka Poakahi, la 14 o Maraki, i ka
hora 12 o ke awakea. He mau Lio hou mai kekahi.
Ke ano me ka hao malalo nei : Ma ka Pa Aupuni
Ma Pauoa,
Ma ka Poakahi, la 14.
1 Lio kane eleele, ma ka ai ka hao S. hema U.
1 " puakea, hao hema B.
1 " hulupala ano puakea, hae ano e.
1 " ulauala, aole ike ia o ka hao.
1 " eleele, hao ano e.
1 Lio wahine ulauala, aole akaka pono o ka hao.
1 " eleele, hao akau PN5, hao hema ano e.
1 " ulauala, hao hema LEI.
4 Kekake huluiole, aole akaka pono o ka hao.
1 Bipi w. kikiko opulepule, me ke keiki w, hao akau K.
Na Lio Hou Mai.
Lio wahine ulaula me ke keiki, hao Ku hema.
" " keokeo, hao @ U hema.
" " " hao @ akau, @ hema.
" " " " akau, @ hema.
Lio kane ulaula, $ akau, @ hema.
" " " K akau, JJ hema.
" " keokeo, hao NI akau, @ H hema.
" " ulaula, hao MP akau.
" " " hao U--( hema.
Hoki wahine eleele, hao manamana ano e.
Napunako, Luna Pa Aupuni.
Pauoa, Maraki 11, 1864. 120-1t*
PUBLIC NOTICE.
THE ESTRAY ANIMALS CONFINED
in the Government Pound,
At Pauoa,
Will be sold at public auction, on Monday, Mar. 14, at 12
o ʻ clock, M., 8 horses, 4 donkeys, and a cow. All person in-
terested are hereby to notified to attend. The following are
the description and brands :
1 Black horse, neck brand S, left U.
1 Cream colored horse, left brand B.
1 Sorrel cream colored horse, brand not describable.
1 Bay horse, brand not describable.
1 Black horse, brand not describable.
1 Bay mare, brand not describable.
1 Black mare, right brand PN5, left brand not describable.
1 Bay mare, left brand LEI.
4 Donkeys, brand not describable.
1 Spotted brimble cow with heffer, right brand K.
The Last Lot.
1 Bay mare with colt, left brand KU.
1 White mare, left brand @ U.
1 White mare, right brand @ 5, left @
1 White mare, right brand @ 1, left @.
1 Bay horse, right brand @, left @ @[.
1 Bay horse, right brand K, left JJ.
1 White horse, right brand N1, left @H.
1 Bay horse, right brand MP.
1 Bay horse, left brand U--(.
1 Mule, brand not describable.
Napunako, Pound Master.
Pauoa, Mar. 11, 1864 120 1t*
OLELO HOOLAHA.
E KUAI KUDALAIA ʻ NA HE 2 LIO
i ka Poakolu, la 16 o Maraki, i ka hora 9 o kakahia-
ka e hiki mai ana. Ke ano o ka hao malalo nei. Ma
ka Pa Aupuni,
Ma Waiawa, Ewa, Oahu,
1 Lio wahine lokia, hao akau AH, hema ano e.
1 " kalakoa ulaula, hao akau LL.
J. Kahauolono Luna Pa Aupuni.
Waiawa, Ewa, Mar. 1, 1864. 120-1t*
PUBLIC NOTICE !
THE ESTRAY ANIMALS CONFINED
in the Government Pound,
At Waiawa, Ewa, Oahu,
Will be sold at public auction, on Wednesday, March 16, at
9 o ʻ clock, A. M., 2 horses. All person interested are hereby
notified to attend. The following are the description and brands:
1 Roan mare, right brand H A, left not describable.
1 Calico bay horse, right brand LL.
J. Kahauolono, Pound Master.
Waiawa, Ewa, March 2, 1864. 120-1t*
HE OHE PIULA WAI !
Ke hai aku nei ka mea nona ka
inoa malalo, ua makaukau oia e kuai aku i ka poe a pau
o keia kulanakauhale i ka
Ohe Piula Wai Maikai Loa,
ua oi kona maikai mamua o na Ohe Piula Wai e ae a pau i hiki
mai ma keia Pae Aina ; a ua hiki no hoi ia ia ke Hooiaio aku
i ka naha ole o ia piula a hala ke Kanalima Makahiki.
Ua hiki no hoi ia ia ke hoomoe i na Ohe Wai ma na hale, a me
na pa hale o ka poe e makemake ana i Ohe Wai no ko lakou
mau wahi, me ka emi loa o ke kumukuai. E hele mai ! E hele
mai ! ! E hele mai e ikemaka no oukou iho. Aia ko ʻ u Hale
Hana ma ka aoao hikina o ka Hale Kuai o Mika Holo, ma ke
Alanui Alii. J. A. Hopper.
Honolulu, Maraki 12, 1864. 120-1m
OLELO HOOLAHA HOU,
Bartow a me Stillman.
Ua wehe ae nei na mea nona na
inoa maluna i
Halekuai Mea Ai,
oia hoi ka PUAA HAME, ke KAMANO, BARENA, PALAOA,
KO, KI, a me na mea no hoi a pau e pili ana i ke ano mea
ai, a ua makaukau laua e kuai oluolu aku me na kanaka a pau
e hele ana i o laua ʻ ia. E hele mai e na makamaka, e ikemaka
no oukou iho. Aia ko maua Halekuai ma ka aoao komo-
hana o ko Daimana ma Halekuai, ma ke Alanui Alii.
120-3m
NA KE AUPUNI.
Ua hookohu iho nei ka me Hanohano
Jno. O. Dominis ke Kiaaina o ka Mokupuni
o Oahu nei, ia "Thomas Meed," i Luna Pa
Holoholona Helehewa, no ka Apana o Wai-
anae.
UA HIKI MAI !
HE HOOLAHA
I na Kanaka a Pau o na
Mookupuni o Hawaii !
Aia ke kuaiia ʻ ku nei ma ka Hale-
kuai liilii
Helu 10,
make Alanui Papu, ame ka Halekuai KUKAA no hoi ma ka
Uapo, Alanui Moiwahine o ka mea nona ka inoa malalo iho, he
mau Ano Lole Hou he nui wale no ENELANI, IRELANI,
AMERIKA, ame FARANI mai. E hele nui oukou e nana ia
mau mea, a ina e kuia ia i ko oukou makemake, alaila, e olioli
no au i ke kuai aku me oukou i ua mau mea ia. E noi aku ou-
kou i ka Halekuai HELU 10, e nana i ka
Papale Wahine i Hoonani Maikai
a hunaia nei, a e ninau pu aku no hoi i ke
Silika Eleele Maikai.
John. Thomas Waterhouse.
Honolulu, Mar. 2, 1864 120-
OLELO HOOLAHA
O KA
OIHANA WAIWAI,
Ke hoolahaia ʻ ku nei i ka poe a
pau
a ka Waihona Waiwai i Aie aku ai,
i hiki mai ka wa o ka hookaa i ka la 31 o Maraki nei, a mamua
mai paha. Ua makemakeia ua mau poe la a ka Waihona i aie
aku ai, e kikoo mai ma ia manawa, a i ole ia, ma ka wa kupono
koke iho.
O ka poe o na Mokupuini a pau a ka Waihona Waiwai i aie
aku ai, e lokomaikai lakou. ma ka hoouna ana mai i ka lakou
mau kikoo, i hookaaia ʻ ku ai, ma ka manawa koke mahope iho
o ka la i oleloia maluna, i hoonahili oleia ʻ i ka hooponopono ana
o na Buke o ia Oihana.
C. De Varigny.
Kuhina Waiwai.
Honolulu, Naraki 10, 1864. 120-3t
OLELO HOOLAHA.
I KA POE KALEPA O NA ANO A PAU,
mai hoale mai oukou i kuu wahine mare
Ia Kahopuwale,
no ka mea, ua haalele kumuole mai kela ia ʻ u, iloko o keia mau
malama i kaahope iho nei. Nolaila, i na oukou e hoale mai ia
ia, maluna no o oukou ko oukou poho.
F. C. Kaaukai.
Wailua, Koolau, Maui, Mar. 2, 1864. 120-1t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU,
na Haole, ame na Pake o kela keia ano. Owau o ka
mea nona ka inoa malalo nei, ke hoolaha aku nei au
ma ke akea, i ike mai ai kona mau kini a mau mea e
ae paha. no kuu wahine mare maoli, oia hoi o
Mrs. Kaloi,
mai hoale mai oukou ia ia, no ka mea, aole pono o ko maua no-
ho ana, ua kue mai oia ia ʻ u a pono ole ko maua noho ana, i na
e hoale mai oukou ia ia, ke hai aku nei a ʻ u ia oukou, aole a ʻ u e
hookaa ana i kona aie, ma keia hope aku maluna ona ko oukou
poho. G. B. Kailiulaole.
Honolulu, Mar. 8, 1864. 120-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano G. M. Robertson, kekahi ona Lunaka-
nawai o ka Aha Kiekie e HOOLEWALANI, no ka hookohu ia
ia i luna hooponopono waiwai o Hewahewanui (k,) i make
aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o
ka Poaono, oia ka la 9 o Aperila, 1864, i ka hora 9 o kakahiaka,
ia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia
noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hoo-
kolokolo ma Honolulu, Oahu. G. W. Borwn.
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mar. 10, 1864. 120-2t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, NA
mea waiwai maloko o ka waiwai o Hinawale, no Honolulu,
Oahu, i make aku nei,o ka poe i aeia, o ka poe pili kono, a pili
paha ma kahi ano e ae, na lakou e hele mai a e hoike mai ia
lakou iho, imua o ka Mea hanohano G. M. Robertson,
kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Hale Hookoloko-
lo i ke kulanakauale o Honolulu, i ka Poaha, oia ka la 24 o
Maraki e hiki mai ana. i ka hora 10 o kakahiaka. Ia manawa
e hooponopono ia ka moo waiwai a James E. Chapman me Ka-
wahamaalea na Luna Hooponopono Waiwai a ka mea i make,
a e hoike mai i kau wahi kumu, ina paha he kumu oiaio kona i
ole e hookoia ua moo waiwai la, a e hoopauia ka oihana a ua
hooponopono waiwai la. G. W. Brown,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mar. 5, 1864. 120-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka
Aha Kiekie e Kaholi (w,) e hookohu ia ia i Luna Hoopono-
pono Waiwai o Makailuuwai k, no Honolulu, Oahu, i ma-
ke aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili,
o ka Poakahi, oia ka la 18 o Aperila, 1864, i ka hora 9 o kaka-
hiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio,
aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. Brown.
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Maraki 3, 1864.
OLELO HOOLAHA,
UA KOHOIA KA MEA NONA KA INOA
malalo e C. F. Hart, L. K.--Ap. 3 o Kona, Hawaii, i
Luna Hooponopono Waiwai no Manunu i make aku ma Kaa-
waloa, Kona Hema,Hawaii. Nolaila, ke kauohaia ʻ ku nei na
mea a pau i AIE ia ia, ame ka poe ana i aie aku ai, e hoike
mai, a e hookaa hoi e like me ke kuleana o keia ame kaia ; ma-
loko o na la he kanaono mai keia la aku i kauia malalo, a e
loaa no au ma Kahauloa, a me Kawanui, Kona, Hawaii.
Mrs. Ulamealani.
Kahauloa, Kona, Hawaii, Feb. 20, 1864. 119-2t*
OLELO HOOLAHA
NO KA MEA, UA NONOIIA MAI AU S. L.
Austin, kekahi o na Lunakanawai Kaapuni o Hawaii,
e J. W. Kekahiko, ka Luna Hooponopono Waiwai o Umi, e
haawai aku i la no ka hoolohe ana i kana moowaiwai hope loa
no Umi, o Laupahoehoe, Hilo, Hawaii. Nolaila, e ike auanei
na kanaka a pau loa, ke pili, o ka la 1 o Aperila, 1864 i ka ho-
ra 9 o kakahiaka, oia ka laa me ka hora i oleloia no ka hoolohe
ana i keia hana, me na mea a pau i hooleia a ia aponoia.
S. L. Austin, Lunakanawai Kaapuni.
Onomu, Hilo, Feb. 20, 1864. 119-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA. UA NOIIAMAI KA MEA
Hanohano E. H. Alen, kekahi o na Lunakanawai o
ka Aha Kiekie e Kaumaka (w,) e hookohu ia ia i Luna Hoo-
ponopono Waiwai o Keliinui (k,) no Keawaula, Waianae, Oahu
i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke
pili, o ka Poaono, oia ka la 26 o Maraki, 1864,i ka hora 9 o ka-
kahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka
oiaio, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. Brown,
Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mar. 1, 1864. 119-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka
Aha Kiekie e Kaualua (w,) e hokohu ia ia i Luna Hopo-
nopono Waiwai no Naala k, no Waialua, Oahu, i make aku
nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka
Poaono, oia ka la 9 o Aperila, 1864, i ka hora 9 o kakahiaka,
oia ka la a me ka hora, i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio, aia
ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. Brown,
Kakauolelo koku o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Maraki 2, 1864. 119-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka
Aha Kiekie e Napoe (k,) e hookohu ia ia Luna Hooponopono
Waiwai o Hulu, no Waialua, Oahu, i make aku nei : Nolaila,
ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka
la 9 o Aperila, 1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka
hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio, aia ma ka Hale Hoo-
kolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. Brown,
Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Maraki 2, 1864. 119-2t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA
a pau loa o maua o na mea nona na inoa
malalo nei. Ke kauoha aku nei maua, e kii
mai i ko lakou mau holoholona maluna o ka aina
i kapaia o
MAKUA, KAHANAIKI,
a me ka hapa o
Keawaula,
mamua o ka hiki ana mai o ka la 12 o Maraki, 1864. Nolaila,
e wiki oukou, no ka mea, ina aole e kilia mamua o ka la i olelo
ia maluna, alaila, e laweia no ma ka Pa Aupuni.
J. Booth & Co.
Makua, Feb. 12, 1864. 118-3t
OLELO HOOLAHA.
E IKE MAI AUANEI NA MEA A PAU
o kela ano keia ano, ke nana mai lakou i keia Olelo
Hoolaha, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei. Ke
hookapu loa nei au i ko ʻ u mau Aina Kuai, ia Kaulana, Mahi-
ula, Awakee, Maniniowali, Kukioiki, ame Kukionui,
Ma Kona A., Hawaii !
Ke papa aku nei au i na mea holoholona, Lio, Bipi, Hoki, Ke-
kake, Hipa, Kao ; aole e hele wale ma ko ʻ u mau Aina Kuai i
halia ae la maluna, i na o ka mea hookuli i keia olelo papa a ʻ u,
a loaa kekahi o na holoholona i hoikeia maluna e hele wale ana
maluna o ko ʻ u mau Aina Kuai, e uku no hookahi dala ($1 00)
no ke poo hookahi. eia hoi, i na kanaka e makemake ana i
ka Papipi, Launiu, ame ka Lauhala, he hapalua dala ($0 50)
no ka makahiki hookahi, no ka Iiao o Kukio, he elima dala
($5 00) i ka makahki hookahi. E lilo keia i Kanawai paa loa
mai ka ia e puka ae ai ma ka Nupepa Kuokoa.
Noa Hopulaau.
Makalawena, Kona Akau, Hawaii. 119-1m
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA
a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo
nei. Ke papa aku nei au i na Kanaka maoli. Haole, Pake, ame
kela ano keia ano kanaka. Ua malu loa ka I-A Hoo malu ma
kuu kai
Ma Kaeo, Honuaula, Maui,
oia hoi ke Kule, ame na i-a a pau malalo iho ona, e hoomaka
ana mai na HUNA, a POOKAHI, mai ka pali kahakai, hooka-
hi mile mawaho. Ina i kue kekahi i keia mau olelo i haiia ae
la maluna, na kuu Luna no e hopu, e uku no i hookahi dala
($1 00,) ina i hooleia mai keia uku, alaila, e hana no e like me
ke Kanawai. MAHOE,
Hope Luna, KANEIHOLANI.
Honuaula, Maui, Feb. 26, 1864. 119-2t*
OLELO HOOLAHA.
Eia ke waiho nei he eha (4) WALE
Huila Humuhumu Maikai Loa !
E kuaiia ʻ ku ana e na mea nona na inoa malalo. Kupono
no na ohana, aohe mea i pakela ae mamua o keia, a e mahalo
ana no ka poe kuai i keia mea, i ka maikai. He $35.00 WALE
NO KE KUMUKUAI.
118-3t C. Brewer & Co., ( Burua ma.)
HALE NU HOU !
MA KA MOKU "ARCTIC" E HI-
ki mai ana mai BOSETONA mai, e loaa ana ia
makou, a e kukuiuia ʻ na a kuai koke aku, ma ke
kuai maoli, a i ole ia, ma ke Kudala aku.
He Ekolu Hale Nu Hou !
A ME NEI KO LAKOU ANO :
NO. 2. HE HALE NOHO ME NA
Lanai he 12x20 kapuai o kekahi a me kekahi.
NO. 9. HE HALE NOHO NO NA
Aina Mahiko, a me ka NOHO ANA O KUAAI-
NA, he ekolu rumi maloko he 12x20 kapuai ka
nui, me ka Lanai mamua a me hope. O na rumi ma na kihi,
ua hiki ke hooliloia i eha (4) rumi i hiki ka nui i ka 10x12
kapuai.
NO. 11. HE HALE NOHO. UA
maikai kona ili, a nani no hoi ka hanaia ʻ na, a
no kupono no ka ohana nui, a no ka ohana uuku
paha, he eha (4) rumi i hiki ka nui i ka 12x16 kapuai pakahi.
A ua hiki no hoi i mau rumi ke okomo houia i mau paku, i loaa
ai o na mau rumi hou. A he Lanai maikai ma ke alo a me ke
kua, a ua hoonani a maikai loa.
No ka moakaka loa o ka hanaia ana o kei mau hale, nolai-
la, ua hiki i na kanaka ekolu i ike ole i keia mea he Kamana,
ke kukulu iloko O NA LA EKOLU, a me ia no hoi i ka wehe-
wehe ana, ke manao e lawe ma kahi e aku e kukulu ai, me ke
kuai hou ole aku i mea e kapili ai.
He Laau Paina maikai ka laau i hanaia ʻ i o ua mau hale nei,
a no ka pili pono loa o ka hana ana, a me ka hoopillia ana o na
wahi a pau, nolaila, ua hiki ke kukulu, a ke wehewehe hou,
me ka pilikia ole.
Ke konoia ʻ kn nei ka lehulehu e hoomaopopo mai i keia mau
HALE MAIKAI, a e ikeia no ke kii o ia mau hale ma ko ma-
kou Keena Kalepa, a o ka poe e kauoha mai ana i hale, ilaila
no e kauoha mai ai. Peia ke ano hale ma Inia Hikina, ma a
aina mahiai, a ua mahalo nuiia no.
118-3t C. Brewer & Co., ( Bura ma.)
E MAKAALA !
OWAU
O Kamuela,
KA HOA KUAI O NA
KANAKA HAWAII,
NONA KA HALE KUAI PAPA MA-
uka iho o ka
Hale Hookolokolo
ma Honolulu. Ke hai aku nei au ia oukou, he mau
la ku wale no keia o kuu moku papa,
" CONSTITUTION !"
a ke ku mai oia, e loaa ana ia ʻ u na
LAKO KAPILI HALE
o kela ano, keia ano.
EIA NO KE WAIHO NEI.
NA :
PAPA O KELA ANO, KEIA ANO.
LAAU HALE, o kela ano, keia ano.
PILI HALE,
PINE,
AAHO,
KEPA,
PANI PUKA,
PUKA ANIANI,
OLEPELEPE,
KUI,
PENA,
AILA PENA,
WAI HOOMALOO PENA.
IA MEA AKU, IA MEA AKU.
Ua makaukau au e kuai aku me ka oluolu i keia
mau mea, a no ka maopopo no paha ia oukou he
Keiki Kamaaina au, he hiki ia oukou e ka Lahui
Mai Hawaii a Niihau,
ke kipa mai i o ʻ u nei. E hiki ana no na moku papa
ou i na manawa a pau, a hoolako mau ia ʻ u. He
mea mau i na poe o ka hiki mai ka haanui, a me ka
kaena. A he mau Luna kekahii hoonoho ia e lakou
e aloko ana i ka poe maikai, me he lawehala la.
Aka, he hiki ole ia ʻ u ke hana pela, o ko ʻ u ano no ka
oukou e imi mai a loaa, maopopo no na hana a
kakou, no ka mea, o ko Hawaii nei kupa iho la no ia
o ko oukou makamaka.
KAMUELA, (Kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Ian. 22, 1864. 118-8m
KA MOKUAHI
KIALUA
" ANNIE LAURIE,"
E HAALELE ANA IA HONOLULU-
I KELA POAONO KEIA POAONO.
(A hiki i ka paa hou ana o "KILAUEA.")
I KA HAPALUA O KA HORA 4 AHIAHI
NO
LAHAINA,
ULUPALAKUA,
KAWAIHAE,
a me KONA,
Ku hou ma Honolulu i ka Poaono.
JANION, GREEN & CO.
L. U. A H. M.
Honolulu, Aug. 29, 1863. 93-tf
He pono i na poe e hooili ana i na ukana ke hoomaopopo
iho, e uku ia ka uku moku i ka wa e laweia mai o ka ukana.
UA NEE AE!
O JAMES P. SHIELDS,
Mea Hana Noho Lio.
KE HAI AKU NEI ME
ka mahalo i ka lehulehu, ua hoonee
ae oia i kona HALE HANA ma ke
Alanui Alii, e pili la me ka Hale
Lole Bipi o City Market, 2 puka mai ka Halekuai aku o Dai-
mana. Aia malaila oia i hoomakaukau ai e kuai aku me ka
lehulehu me ke Kumukuai emi e like me ko na wahi e ae. Aia
ma ko ʻ u wahi na ANO NOHO LIO A PAU, me na HOONANI
KAA, ame na ILI-KAA ; a aia no hoi malaila na
Huipa, Pahu Ili,
Eke Lole, Palaki Lio,
Kahi Lio, & c., &c.
119-3t
J. P. HUGHES.
MEA HANA
NOHO LIO !
AIA MA KA HALE KUAI O KA MEA
nona ka inoa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noho-
lio Meleka, a me na Noholio Wahine, o na ano a pau, na Noho
Paniolo Nu Hou.
Na Hao Waha a me na Kepa o na ano a pau,
Na Kaulawaha, a me na mea e pono ka lio,
Na Ili Kauo o na ano a pau,
Na Ilao Keehi,
Na Palaki Lio,
Na Kahi Lio,
Na Eke Ili,
Na Huipa.
A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na Lio a me na Kaaholo
a e kuai ana no la mau mea,
NO KE KUMUKUAI MAKEPONO LOA !
Aia no ke waiho mau nei malaila na Pela Mauu.
Ona Pela Pulu, na Pela Hulu a me Pela Uwaoa. K
hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai.
Ua hanaia no ka Kaa Lealea me ka maikai loa, a me ka
makepono hoi.
Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka ʻ u oihana
me ka maikai.
E malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili
ana i ka ʻ u oihana. E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae,
ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papu.
J. P. HUGHES.
Honolulu, Sept. 17, 1862. @
OLELO HOOLAHA
I NA KANAKA HAWAII !
Makai iho o AIGUPITA
Ma hope iho o ka Pa
O MAHUKA !
KA
Pa Kuai Papa
O
LEWERS & DICKSON,
MALAILA E LOAA AI NA PAPA O KELA
ano keia ano, me ke kumukuai makeponoai ea, nolaila, e
naue mai oukou e ike i ka oiaio o keia leo paipa a oukou o na
makamaka Hawaii.
NA PAPA OLEGONA,
LAAU HALE A ME NA POU,
LAAU KAOLA A ME NA PINE PA,
LAAU AAHO HALE PILI MAOLI
PAPA ULAULA, PAPA PAINA,
PAPA KEPA A ME KA AAHO,
PILI ULAULA A ME KE KEOKEO.
Eia ka mea
KUPANAHA
Ma keia hale-maanei i wiliia ʻ i ka
PALAOA a ma ka HANA PAHU
e like loa me ko
ULAKOHEO
mamua, i kona wa e kau ana, aole i pau i ke
ahi mamua ; nolaila, e naue mai e makaikai.
Na Pena Keokeo a me ka Omaomao,
Na Pena Ulaula a me ka Eleele,
Poho, Kolu, Hulu Pena,
KUI o na ano a pau,
LAKA o na ano a pau,
Ami, Kilou, Kui kakai moena,
Kui Nao,
Pani Hale,
Pani Aniani, Pake,
Aniani kaawale,
Pani Olepelepe,
A PELA WALE AKU.
Aole o maua hoolimalima i poe e kai aka i na kanaka o kuai
mai ma ko mana wahi ; aka, he hilinai no mano ma ke ana mai-
kai o ka maua mau mea kuai, a me ke kumukuai o ka maua
papa, me ka malama pono hoi i ka maua oihana iho i hoomau
ia mai ai ka pomaikai, i loaa mau la maua mamua aku nei.
Honolulu, Ianuari 22, 1864. 113-3m