Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 7, 13 Pepeluali 1864 — Ia S. Kahaule O PAPAAEA, HAMAKUA-LOA, MAUI. [ARTICLE]

Ia S. Kahaule O PAPAAEA, HAMAKUA-LOA, MAUI.

E kE Kuokoa.—E ae mai oe la'u e olelo ae īka mea nona ka inoa maluna, no kana mau olelopak, malalo iho o ke poo " No ka Lahui Hawaii," i ikeia ma ka Helli 6, Buke 111 o ke Kuokoa.

Ua imi au i ke kumu o kana olelo pale i pale ai nia ka inoa o ka Lahui HawaiK e like me kana kuhikuhi, wahi ana, " Uu ike iho ia ma ka olelo a ka hoa i kakauia ma ka Helu 44 o ya Kūohana nei, nona ke poo, "No ka Hni." Ua huli iho nei nae au ina Helu 44 o ka Buke 11, a me ka Helu 44 o ka Buke I, a ajihea la ? Nolaila, ke olelo nei au, i mōieuhane ia pah'a iee kumu o na <)lelo pale a S. Kahaule, i pale mai nei ma ka Helu 6o ka Buke III; ke kuhihewa_ole au*

O ke kumu o ka'u olelo e olelo nei, aia no ia malalo iho o ke poo manao a S. Kahaule4 olelo ai "No ka Lahui Ha\yaii." A ]|enei oia i ninau ai, u .OwaiTa okekahi poe 0 .keia Lahui Hawaii e hilinai ana i ke Akua, me ka malama i ko lakou mau kino iho ? " Ke manao nei au," wahi ana, " aole e loaa kekahi kane, a me kekahi mau wahine iloko o keia Lahui; no kā mea, ua huli loa keia Lahiii i k(r hookamani, a me ke akamai 1 ke kalohe." Kahaha ! ahu no hoi kupnnaha a ka la i Mana, ka oieio a ka makamaka, e i mai nei, ma ke kau ana i kana mea kaupaona, aole e loaa ana ke kan§£, a mau kane; e laa hoi ka wahine, a mau wahine, i hilmai i ke Akua, ine ka malama pono i ko lakou mau kino iho. Alaila, he hewa wale no na mea a pau e poho nei iloko o ka Lahui ea? Aloha ino. Auhea ka hoi na haipule oiaio o ke Akua Ola e noho nei ilokoo ka Ekalesia mai Hilo a Niihau ? A me na Kumu JVlisionari Hawaii, i hoounaia'ku nei i ka Pae Aina o Nuuhiva, a ine Maikonisia, a me kekahi poe e ae i malama pono i ke kanawai mare, he poe hewa wale no lakou ? lna pele, owau kekahi i kuhihewa' i ka mea nona ka inoa maluna, he kanaj<a pono, a maikai hoi. He Luna kahiko ia no ka Ekalesia o Makawao, ia ia no ka malāma o kela Betela (Luakini) ma Huelo. Aki nae, malalo iho o kela mau olelo i oleloia maluna, ua lilo ka pono o na mea a pau i mea' pono ole, a o ka Lahui holookoa hoi, a me' ua o S. K. no hoi. * Eia ka ninau. Ehia ka nui o na kane i ku i ka auhau ma ka papa helu kanaka, ma ko ke Aupuni helu ana i ka makahiki 1S60? Ehia ka nui o na wahine i ano makua ma ko ke Aupuni helu ana i ua makihiki Ip. ? E hai mai. Ma ka papa helu a ke Alii Solomona i helu ai i ka Iseraela ma kona ano Kahuna, ua oleloia, " iwaena o na kane hookahi tausani, e loaa ana hookahi kanaka pono, & iwaena hoi o na wahine i like me ia, a.ole e loaa hookahi." A ina ua hai mai ke kanaka i piha i ka ike a me ka noiau mai ke Akua mai, no ka loaa o ke kanaka pono ilokō o ke tausani hookahi. Ehia ka nui ona kane ma ka helu ana i ka M. H. 1860 ? 35,379, ua like īa me kanakolu-kumamalima kanaka pooo, ina o ka avarita ia ma ka helu ana a Solomona. A ia oe hoi, aole e loaa ana kahi mea pono hookahi iwaena o na kane, a me na wahine oko kakou Lahuikanaka. E ka makamaka, ke manao nei au, aole oe i noonoo pono i kau mea i kamailio ai imua o ka lehulehu. Ma ke Aupuni hea la oka iionua nei i ike ia'i ua penaia i ka waihooluu o ka pono, ame ka maemae ? Ke kauohaia nei oe e iioonoo pono, no ka mea, <l fna kau oleJo ana e hoaponoia'i oe, a ma kau olelo ana e hoahewaia'i oe," wahi a ka Haku a lesu. Me ke aloha. M. Aloha-Lahūi. He Kanikaa no Alani Woodwar4. He uhane he aloha no Alani» Ka makāhiapp a makou, Ko kino wailua noho i ka lai, Nana i ka malu o ka Inia, 1 ka uluwehiwehi o Halelose, Ui ae Manuhoa o ke keiki, Aawe kuu lei kuu hiwahiwa. Kuu pula kaumaka a ke aloha, Aioha ino no kuu keiki, Au iha nei ka manao, Aole ka piii aloha, . Ua wehe mai ika pili, I ka poli o ka makua, Kuu keiki, kuu lei aloha. Elkna UāH W. He uhane }a he aloha, Nou no e Aiani, Ka hiapo hookahi oe, 1 naue Iki iho nei, Me Lia i ka nahele, Me ka wahine noho anu, 1 mehanai ka ua noe, I ka liko o ka lehaa, Pauku me ka ihma, 0 koukahiko ia, Ihele e aku nei, 1 ke ala hoi ole mai,

Kuu mea minamina e noho nei, Aole ua hala, ua nalo ia, Ua lilo me Hiku i ka nahele, Me na manu ai lehua o uka, I noho i ke anu o ka mauna. D. M. Woodwabd. He uhane la he aloha, Nou no e Alani, E uwe helu mai ana, O Umilani no he makua, A'uwe kuu keiki, Lei aloha a makou, Milimili a ka makua, Kuu hoa pupuu anu, O na po kehau, E uwe helu ae ana, Auwe kuu keiki, Ka lei aloha a makou. N. W. £ uwe heiu mai ana, 0 Hana no he umkua, Aniwe kuu keiki, Kuu pua lei mae ole, Kuu kiai hale hoi, Aia paha ka uhane, 1 ka hikina naai a ka la ? Hiki mat ana ke aloha, . O ua kamniki nei, Ukiuki wale hoi au, I kela manu kiko pua, Nana i lawe aku nei, Ka uhane o Alani, Noho inai la i ke aouli, I kahi ike ole ia. Hana. Paiauma mai nna, 0 Hina no he makua, ; Auwe kuu keiki, Kuu minamina pau ole Ka luhi o ma'kou, Me kuu mali pokii, 1 manao ai e ola, Keia kino palupalu, ( Lawe e ia'ku nei, E ka la i Lehua, Elua hana a loko, O ka u, o ka minamina, Kuu keiki no hoi, O ka hal'e kele i ka ua, Kuu keiki, kuu lei aloha. . a E uwe helu mai ana, O *Kana no he makua, Auwe kuu keiki, O ka wa, keiki olfc, ' Noh(J iho nei makou, 0 ka u, o ka minamina, 1 ka hele ana aku nei, O ua kamaiki nei, Uhane la hoolai, Nou no e Alani, Auwe kuu keiki, Kuu lei aloha e. Kana. Uwe helu maii ana, O Paahao no he makua,. Auwe kuu keiki, Wai laha ole o Maleka, Nou no ka uhane, Ohuohu i ka melekule, Kuu keiki no hoi, 0 ka makani kolonahe, Aia paha ka uhane, Ke pili ula i ka la, Auwe kuu keiki, Kuu lei aloha e. Paahao. E uwe helu mai ana, Kawaihoa no he makua, Auwe kuu keiki, Kamakahi a makou, Ua hala aku nei oe, Ike ala hoi oJe mai, . Au iho nei ka manao, Ko kino wailua, Elua manao a loko, 0 ka u, o ka minamina, Pau ko makou ike ana, 1 kou noho ana mai, Ua lawe aku ke Akua, I Kana o ka uhane, Auwe Uuu keiki, Kuu mea aloha e. Kawaihoa. E uwe helu mai ana, 0 Kahawalu no he makua, Auwe kuu keiki, Kuu pua lei kamahao, He mea i aloha ia, E makou a pau, Ua hala e aku ia, 1 ke ala hoi ole mai, Kahiko mai ka uhane, I ke kapa la o Kahiki, Hiki mai nei ke aloha, Hoanoano mai ana, Au iho nei ka manao, I kahi e ike ai, Kuu keiki, kuu lei aloha. Kahawalu. E uwe helu mai ana, Kaawa no he makua, Auwe kuu keiki, Kamalei a makoil; Ei aku nei paha oe, I ke ao malamalama, Aole ka hele ana'ku, Ka mohala o na pua, No Alani ka uhane, I naue i ke awakea, Aloha ino no oe, 1 ka hēle hookahi ana, Me ka ua Apuakeā, Loku mai la i Mokapu, Kaawaahiahi. . E uwe helu mai ana, Nakea no he inoa, Auwe kuu pokii, Kua muli hanau hope, Na'u i waele mua, Mahope mai hoi oe, Kuu kokoolua hoi, O ka la o ka makalii, Hde aku nei no oe, Wehe i ka pili ua paa. Nakeu. Uiane k hoolai, nou :no e Alani, Auwekuu kānē, Kuu kane mai ka la welawela e Kaneohi Mai, ka wai lelehuna la e Wailele,, Mai ke kai hawanawana la ē Kawaihae, Nui «oai nei ke aloha paila kuu kino, Auwe kuu kane. Kpu kanemai ka paia ala i ka hala, Kuu kane mai ka pukā hāle o Lipuna, Alt»ba ia waßi ā kākou e noKo ai, Kuu kane mai ka ua kipuupuu o Waimei Aloha ia wahL a kakou e hele ai, Kuu kane, kiiu lei aloha hoi e. Makoli.