Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 47, 21 November 1863 — No Heledela, kekahi Hokuhele. [ARTICLE]

No Heledela, kekahi Hokuhele.

Aaia mamua aku o ke Kenciuria IS, ua mnnan wale ia, aia ia mawnho nku o Naholoholo. he Hokuhele. aole nae i ikeia ine ka Ohennna niaikai nui, i \vehe\vehr ia kona ano ma ka Buke f>, o ka Akeakamui o na mea i ileia. Alaila, ua ikeia keia malihini ia ia, oia hoi ka niea nona ka īke mua ana ia Hokuhele, ma ka la 13 o Maraki, A. D. 1761, kona īke mua ana ia ia. Mahope iho ua ikeia ua Hokuhele aei ina Bareta, Viena, Milana, Bila, a me Beremena, a ua kapaia mai keia Hokuhele e Heiedela, o ko (George Hoku:) mamuli o George 111 ke Aiii o Enelani. Hoole nae na kanaka Aohoku a pau» a kapa mai no iakou i ka inoa o ia Hokuhele, o Heiedela, mamuli o ke kanaka nona ka ike mua ana ia Hoku. Mahope iho, ua kapaia keia Hokuheie e kekahi poe o Dibela, o Nebeduna, o Ulano, O ke 3, 340,000 raile no ia. O ka 4, 390,000 mile. O £a 5, 778,000 mile. O ke 6, 1 1,556,000,000 no ia mai a Heledela aku. O Ulano ka inoa o keia Hoku raa ka olelo | Beritania. 1 keia manawa ua pono nae ia j kakou ke kapa'ku la ia o Heiedeia, 1,800, 1000,000 kona loihi roai ka La aku mamua ! aku o ko Naholoholo, he 84 makahiki kona ! poai hookahi ana apuni ka La, 15,000 mile

nHe ana nia ko:.a a!a. i i :u>ri k.na honi. Aoiv Maopopn ie.i k.i wa o !%ona kaa itua rna Kona ilio. i:-.» kor:a l<*ithi ioa aku mai ka Honua aku. > :o i k-kahi mau k:ko ma kor, ī a!o. Noiaiia. ; anlp r liiki ko heiu i ko:ia wa e kaa hookahi .>i i kona iho. 0 !ce anawaena r. ;?ō.OOO .mi!*' no ia. ua pa S1 kona nui i ko ka H(tnua. ua pa tOO kona nui i ko ka Mahina o kaknu. i kekahi manawa, i koknhi mannwa ioihī aku keia Hokuhele mai ka Honua aku, a i kekahi manaw.i. kokoke mai nn oia ika Honua. Ina i kokoke i/i.i! o līe!.»'Je]a :"ka Henua. a!ai!a, 1,700.000 OOOmile kona ]<->n nni ka Hor.ua aku. a h;:i > holū, nku. kekahi kaamahu i :\a p.iile he -i-». ; k>'!a hor.i kt ,a !i .ra, alaiia, e haia'o na A. I). 9.73(.k mamua aku o koua hiki ana. uu i:t Helede!:i. a i ua ua hoomaka ka holo ana o ke:a kmmnhu i ka wa i hana mua ia ka Honua, a holoMnai eia a hiki i keia wa, 3.tfSo makahiki iikoe mamua aku o kona hiki ana ia Heledela. lua i liooieiia'mai ka poka mni Heleilela mai. a liaule iho l.i ua ]-voka nei me ka wikiwiki ioa ; he 12.000 mile i kela hora keia iiora, alaila, ua hala ae ua A. D. 389, mamua aku o kona hiki ana'ku i ka Honua. Pa ka olinolino o kn malamnlaina ame ka mehana o ka Honua i ko Helede!a, penei e akaka ai : Pa 19 ka loihi ue o Heiedela mui ka La aku 1 ko ka Honua, no ia mea, o ke Kuea o 19, oia ka like o ko lnua loa mai ka La aku 361, aka, ua ikeia no hoi man.ua ae nei. Me ka mahuahua ana o ke Kuea o ka loa mawaena o ka La ame kekahi Hokuhele , }iahs:. pela no ka emi ana o ka plinolino o kona malamalama. Aka. ma ka helu ana, ua moaknka lea ia kakou ; ua oi ka olinolino o ka malamalama ma Heledeln, imua o ka oiinolino o ka malumalama o na mahina poepee :MS. A ina ia mea hoi, ua maopopo k'a nui o ka malamalami i hooleiia niai ka La aku. Xa M.ahina o Hkledela. E ono hoahele ko keia Hokuhele, ua ike mua ia no lakou e Heledela, ka mea nona ka ike ?.na i keki Hokuhele. Oka lua (2) ame ka ha (4) o iakou, ua ike inua ia Inua ma ka A. D. 1787, he makahiki ia Inahope iho o leona ike mua ana i na hoa hole e '1 i koe. O ka mua o keia mau hoa hele, o ka hoa hele kokoke ia He!edela, 224,000 mile no ia, mai ke kikowaena aku o Helevlela. Oka 2, 291,000 mile kona ioa mai a Heledcla aku. Oia ka mea hoakaka waīe aku no keia Hokuhele ake Akua i hana'i. Ina ua huulu a knnahihi keia wehewehe ana, e hookuu maikai mai no, aole ka ohumu. Nolaila, oia kahi mea hai aku. Me ke aloha. D. \Y. P. Kaiianam'i. K*oneu!ti y .Yoc. 16,