Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 47, 21 November 1863 — Na Palapala. No ka Rama. [ARTICLE]
Na Palapala.
No ka Rama.
ile pinopino kn olt'lo anii iloko o na nupepa no keia men lie liama ; olelo nini kekahi, he mea maikai ka Hama, olelo mai kekahi, ! he mea mo, a o kekahi olelo mai, he mea ; pono e puhiia ka Rama ma Hawaii nei, a o ; kekahi olelo mai, he mea pono e kuaiia ka : Kama, a pela wale aku 110 na olelo 110 keia j mea he Rama. A ma keia mea, ua koiia j mai au e hai ae i ko'u ninnao ma keakea no j keia mea : nolaila, ke hoike nei au i ko'u mai nao, a e nana pu mai kakou a pau. Ina e . ninau inai kekahi ia'u. he mea j>ono anni e ; puhiia ka Rama mn Hawaii uei, i mea e waii wai ai ke Aupuni, a e pomaikai ai hoi ka la- ! huikanaka ? alaila.e pane kokeaku no aff, ao-
: le pono e ae ia e puhi Uama ma keia Aupuni. i Ahahi. Aole p<»no e puhiia ka Kama ma i Hawaii nei, no ka mea, he mea make ka i Kama. I Alua. Aole pono e puhiia ka Kaina ma Hawaii nei, no ka mea, he mea waiwai ole s no kanaka maoli ka Kaina. j 1. Aole pono e puhiia ka Rama ma Ha- ; waii nei, no ka mea, he inea make ka R:una. He pinepine ka poeolelomai, he mea waiwai no ke Aupuni ka Rama, pela no hoi ko'u ina- ' n;io, ua lokahi loa ko'u manao me ko ka poe I e olelo mai ana, e pono e puhiia ka Rama tna i Hawaii nei, i mea e waiwai ai ke Aupuni. I ua ike pu kakou ia mea i keia wa e noho nei ma na kanawai i hanaia 110 na palapala ae kuai liilii i ka Kaina, a ua loaa ia puu da!a nui i ke Aupuni inalaila ; aka, eia ka hewa, ua ike pinepineia ma na wahia puni o ka honua, ma na wahi i puhi nuiia'i ka Kaina, a i aeia'i ka Rama e kuai liilii aku, ua ike pinepineia ka make nui ana i nei inea he Kama ; i mai paha auanei kekahi, aole he mea make I ka Rama. Eia ka'u malaila, kainoa hoiaia a j ina oe i ka Rama a ona, koe aku kahi nooi noo i koe a iuna o ka lio, pouli !oa ka noo- | noo no ka nui ioa o ka ona, a holo a haule a make 1(» kekahi, eha kekahi. a ona hakaka a make loa kekahi, a inu a ona, a pepehi i ka wahine a make loa, a peia wale aku keia inea o ka ona Rama ; i ikeia'e paha ka oiaio 0 keia mea ma Hawaii nei ma na makahiki 1 hala aku nei, a e nana hoi i na moolelo no na aina a pau i komo ka Rama i o lakou la, e hoike nui mai ana {akou i ka nui o na kanaka i make no ka Rama. A ina he oiaio keia a'u e olelo nei, alaila, he pono anei i ke Aupuni ke haawi i palapala ae e puhiia ka Rama ma Hawaii nei, ke oiaio he mea make keia he Rama ? ina olelo mai kekahi he mea waiwai nae no ke Aupuni, alaila, eia ka ninau, he mea pono anei e hoololiia ke degere akolu o ke kanawai e pili ana i ka pepehi
kanaka, iaa ko kapaeaua iWa iiuaoielo mak»»,** a me k:i iiookomo ana maj i ka huaololo hookahi rausam dal.t. i mea e waiwai ai ke Aupuni, a e lako s. a e pau ai hoi kona mau hemahema, pono anei e aeia e ke Aupuni ke!a b>x»!oli ana ? Eia ko'u manao, aoie poao e aeia keia hoololi ana, no ke aha ? no ka mea, he mea make no na kanaka. Aia ma ia hooloii ana e piiikia nui ai ka lehulehu a me keia Lahuikanaka hoiookoa ; aka. he mea waiwai nui ioa nae no ke Aupuni, pela ka oiaio. vrahi au. ke kuhihewa ole nae au. a ina aoie pono i keia Aupuni ke hana pela, a. hooloii i keia knnawai i mea e waiwai ai oia, ■ a aole no hoi e pono ke hanaia i kanawai e ae ana e puhiia ka Kama ma Hawaii nei, i mea e waiwai ai ke Aupuni, ine ka maopopo mua no nae he mea ino ia e make mau ai o' keia Lahuikanaka. Nolaiia, penei ka ratio ana. me ka pono ole i keia Aupuni ke hoo-j loli ae i ke degere mua o ke kanawai e pili ana i ka pepehi kp.naka, ma ke kapiie ana i ka huaolelo " make," a e hookomo iho malaiia i hookahi tausani dala, i mea e waiwai ai ke Aupuni. A peia no ka pono ole i keia Aupuni ke ae aku i ke puhi ana o ka Kama ma i Hawaii nei, i mea e waiwai ai oia ina ia hana ana, oiai he mau kanawai ano like no laua, o Kama a me pepehi i ke kanaka, aa ratio like no iaua i kuu manao ana. 2. Aoie pono e puhiia ka Kama ma Ha« waii nei, no ka mea, he mea waiwai ole no. na kanaka maoli ka Kama, peia wahi a'u, ke oie au e kuhihewa. Aka. aia ma ka nupepa , i haia mua'e nei. ua oieioia he mea waiwai i no na kanaka aina ole, a he mea waiwai no ! hoi no keia Lahuikanaka. Aole no paha he ; oiaio oia mea, no ka mea, wahi a'u. aole i maa keia Lahuikanaka ina ka imi waiwai ana ma ka Kama, a kalepa hoi ma ka Kama. i Eia ka mea a'u i ike ai, a i maa ai hoi ī keia ; Lahuikanaka o ka inu, a me ka hoomauna--1 una aku hoi i ke daia i loaa, i mea hoi e loaa mai ai ka Kama, inu no a ona, a pupule, a naaupo, a liio no ke daia a kekahi no ka ona ika Kama. Aoie anei he mea waiwai oie ia ;no keia Lahuikanaka o ka Kama ? lna maa : lakou i ka haawi daia i loaa mai ai ka Kama inu, pela ko'u manao, aole he waiwai o keia ' Lahuikanaka i nei mea he Kama. E oloio | mai paiia auanei oukou a pau, aole he kana--1 wai e ne ana i ke kauaka Hawaii e inu Ka- : ma, peia waiii a oukou a ine a'u pu no hoi. , A aia ma ke kanawai e manaoia nei e iiana|ia ma keia Aupuni, he palapaia hoopaa, e ' oieio ana, " Ina e ikeia kekahi kanaka e inu ana a ona ma kekahi haie kuai Kama, e hoopaiia palia ka mea hale ina daia S5OO, pelapaha ka uku ma ka hookoiokolo e.na ; " aka hoi, i ;akainai mainohoi paha keia i ka noonooana a oleio mai, aole au i haawi i koia kanaka i j ka Rama, a aole no hoi au i ike i ke kii ana a keia kanaka i ka Kama, peia paha waiii a ka mea nona ka hale kuai Kama, a i ka hookoiokoio ana, puka kela imua o na aha hooi koiokolo, a pela wale aku no paha na mea a pau oia ano ; aka, kuai maiu liiiii aku no nne i ioaa mai ai ke daia ana i lilo nui ai, alaiia, i eia ka mea oiaio malaiia, he iioolilo dala nui ia oka lehulehu. Nolaila, wahi a'u, ke hoike nei au imua o ka lehulehu a pau, aoie pono e aeia ke puhi Kama ma Hawaii nei, i : mea e waiwai ai oia ma keia mau kumu, a :me ka lakou ia mau kumu mai hoi. Me ka ! mahaio. A. K. Maiīiaiopio. līonoh'iu, .Yov. 17, 1803.