Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 21, 23 May 1863 — Page 4
| This text was transcribed by: | Arnold Hori |
| This work is dedicated to: | Hawaiian Historical Society |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Hoike Kula ma Lahainaluna.
Ua hoike ke Kuianui o Lahainaluna, ma ka Poakolu, Poaha a me ka Poalima. 29. 30 o Aperila, a me ka la 1 o Mei, 1863. Maloko o ka Halekula hou, a nani hoi ; elua la ma Lahaihaluna, hookahi ma Wainee.
O J. F. Pogue, S. Alexanedero, L. Aholo, na Kumu. Ua maikai ke ola o na Kumu a me na haumana.
Malaila hoi o Rev. Polepe, Rev. Palaaina, H. H. Pareka, Mr. H. M. Wini, Rev. W. P. Alexandero, Rev. Dr. R. Anderson, ka Luna Misionari o Amerika, Rev. M. Kuaea, a me na haumana mua o ia Kula, a me ka poe makaikai he nui wale.
I ka nana ana i keia hoike, ua holo no ka hana a na Kumu iloko o na haumana, ua pii no iluna ka ike, a kiei ma na aoao o ka honua, ua haha ae i na mea ma ka lewa a milimili, ua noonoo ia na mea helu a moopopo, ua hoopaanaauia na moolelo a me na mea e ae, ua namuia ka olelo haole a paka-ke, ua oliia na mele a maikai. Nani ke akamai a me ka ikaika o na kumu!
Ua mahele pono ia na mea kula a kaawale, ia J. F. Pokua na buke moolelo, a hoakaka, e ku ana i ka hoopoanaau. Ia S. Alexanedero ka olelo haole, a me na mea e ae. In L. Aholo na mea helu, ku i ka noonoo hohonu.
Eia na mea a keia Kumu keia Kumu i hoike ai.
KA J. F. POKUE.
PAPA 1,--Ao Huku, Akeakamai o na mea i ike ia,
Malamalama, ka olelo no ko ke Akua ano.
" 2,--Moolelo Ekalesia, Kalaiaina, Wehewehehala,
Hoike Baibala.
" 3,--Anatomia.
" 4,--Moolelo Hawaii, Moolelo Kahiko, Hoike.
honua no ka Palapala Hemolelo, Kuhikuhi
Baibala.
KA S. ALEXANEDERO.
PAPA 1, 2, 3, 4,--Olelo haole,
" 3.--Kumukanawai o Hawaii nei.
Book Keeping. (Buke kalepa.)
KA L. AHOLO.
PAPA 1,--Ana Aina, Holoholomoku.
" 2,--Na mole o ke Anahonua.
" 3,--Hoailonahelu,
" 4,--Aokiko, Hoikehonua.
Ma ka Poalima, la 1 o Mei, he haiolelo na ka Papa 1, ma ka Halepule o Wainee. He mau haiolelo haole, a he mau haiolelo Hawaii. Ua maikai no ia mau haiolelo a pau, aka, oi aku nae ka Kauanoe mamua o ka na mea e ae.
He mau himeni kekahi, he mau himeni haole, a Hawaii hoi. O na himeni Hawaii ekolu, he maikai, a kupono no hoi, no ka mea, ua hakuia e ka mea akamai i ka haku mole no ka Hoku Loa. E ike auanei kakou ia mau himeni malalo iho nei.
A pau ka haiolelo a na haumana, alaila, pii o Rev. Dr. R. Anderson a me Rev. W. P. Alexanedero, maluna o ka Awai. a hai mai i kona mahalo, a me kona olioli no ka ike ana i ka hoike o ke Kulanui o Lahainaluna, penei kana, "Aole au i ike pono i na mea a pau i hoikeia, no ka mea, ua alaiia mai au e ka ike ole i ka olelo Hawaii ; aka, ua maopopo no ia'u ke akamai o na haumana, ma ka pane koke ana o ka waha, me ka lohi ole, a ma ka ike hoi i na mea a lakou e kakau ana ma ka papa, ua kali ole ka hana ana."
Eia nae ka hemahema o keia kula, o ka nele i na kula e ae kahi e ao ai i na oihana. Eia kekahi. o ka puka aoa mai keia kula aku, a waiho wale ia ka imi ana i ka naauao, a o ka emi no ia o ka ike, a lilo i poe naaupo loa malalo iho o ka poe naaupo.
A pau kana olelo, pule o Rev. M. Kuaea, a hookuu aku la i ke anaina, a o ka hoi no ia. Me ka mahalo. IKEMAKA.
La Hoike o Lahainaluna.
Leo--" GAUDCAMUS."
1 La hauoli, la maikai,
Ma Lahainaluna nei;
La hoike naauao,
Ala, a hooinakaukau ;
Mililani, hoomaikai
Ia Iehova hoomaikai,
Nani kona aloha mai
Nana mai ka pumaikai.
2 Pilikia kanikau
Pau na halo naauao,
Pau nae ia ua ala hou,
O na hale o makou,
E na malihini e,
Me na kamaaina nei:
Na Haumana, Kumuao.
E hauoli pu kakou.
3 Eia mai iloko pu.
O Lahainaluna hou,
E hoike ana no ;
Na mea i ao io ia kakou,,
He mau kulu wale nae,
O ka loko akamai,
I hanini ia makou,
Nui no nae ka naaupo.
4 Nani no nae ka pomaikai,
No ka ike i loaa mai,
Me ia no e hele ai,
A hoopomaikai pu ia hai,
Imi hou i nui ae,
Noonoo, pule, a kiai ;
Aole hele a lalau,
A anwana naaupo.
5 Hele me ka hoomanao,
I ke kumu naauao :
Ka ike aloha, a makou,
Ia Iehova mana mau:
Ina i ana mau kakou,
E hoomalu, kiai no :
Ao, a hoopomaikai pu,
Ala, a hoole mau.
Ka Hoomaha o na Lahainaluna.
Leo--"COCACHELUNE."
1 Pau ke kula, ka hoike,
Pau ka luhi o kakou,
Ma ke kula ma ka mahi,
Pau ka imi naauao,
E Hoomaha
Iubilate no kakou.
2 Ee maluna o ka moku,
O ka moku aha la?
Moku mahu, moku maoli,
Moku holo a mama,
E Hooinaha
Iubilate no kakou.
3 Aloha ko kakou makua,
E Lahainaluna e ;
Eia mokou e holo ana,
Ma ka aina, ma ke kai,
E Hoomaha
Iubilate no kakou.
4 Ma na mauna, ma na pali,
Ma na awawa, na papu,
Ma kauhale, ma ke kula,
Holo a makaikai pu,
E Hoomaha
Iubilate no kakou.
5 Hele no e ike aku,
I na makamaka no,
Na makua, na hoa aloha,
Na kahiku me na hou,
E Hoomaha
Iubilate no kakou.
6 Hele loa no kekahi,
Aole no e hoi hou mai,
Ma ke ao a ma ka hana,
A ka Ilaku e haawi ai,
Uwe aloha
No ka hoi hou ole mai.
7 O kekahi hele aku,
A hoomaha hoi hou mai,
Ma Lahainaluna nani,
Ko kakou makua maikai,
A hauoli
I ke kula hoi hou ana oe.
He Mele no Lahainaluna.
Leo--"SHEEPSKIN."
1 Lahainaluna nani,
Ke Kulanui e ;
Hauoli e haouli,
No keia la maikai,
Hauoli a hoonani,
I ke Akua mau,
No kona kokua ana mai,
Ia kakou nei a pau.
2 Ma keia makahiki,
I hala iho nei,
He leo hoopuiwa,
I loheia mai,
" E ala, ala e holo,
He ahi e pii nei,
E holo i pakele ae,
E wiki o pau e."
3 Auwe ko kakou Hale!
Ko kakou ola pu ! !
Na lole me na buke,
Na mea hoonaauao.
Ke pau nei i ke ahi,
E lele a holo ae,
Pakele mahunehune,
Kakou na hoa nei.
4 Pau me ka Halekula,
Me kona nani a pau,
Nani ka minamina !
Ke aloha kanikau,
Malaila ka hoomanao,
Ke Kulanui nei,
Koonei kukui laino hoi,
Koonei makua maikai.
5 Auhea na hoa kula ?
I hoomanao maikai,
I ko kakou makua,
I wela a pau ae,
E pau ae ke kaumaha,
E pau ke kanikau,
Ua ala hou ka makua e,
Lahainaluna hou,
6 Makua hanai aloha,
Ua oi ka nani ou,
Mamua o kou mua,
Mahalo nui makou,
Hauoli, e hauoli!
E mama na naau,
Na Kumu, na Haumana,
E lakou nei a pau.
Palapala ao aku i ua Makua, e alakai i
na keiki i loaa ole na haua kolohe.
He mea hikiwawe loa ka ulu ana o ke kolohe ma ka naau o na keiki ke ao pono ole ia. Nolaila, he hana nui keia a ka makua, o ke alakai ana i na keiki i loaa ole na hana kolohe ; e like me ka Paulo i ko Epeso 6:4. "O oukou hoi, e na makua, mai hoonaukiuki aku i na keiki a oukou ; aka, e alakai ia lakou ma ka hoopono a me ka hoonaauao a ka Haku."
No ka mea hoi, he mea kupu wale ka hewa iloko o ka naau o na keiki. O ka hewa ka lakou makemake, aole makemake i kapono. Nolaila, ina aole e alakai pono na makua i na keiki a lakou, alaila, e like no ka naau o na keiki me ka aina i waiho wale ia, kupu nui mai ka nahelehele, a hua mai ka hua ino.
Pela io no ka naau o na keiki, ina molowa na makua, a waiho wale aku i na keiki, pau lakou i ka hana hewa, a hua nui mai lakou i ka hua ino, a poino pu na keiki a me na makua. O ka malama pono i na keiki me ke ao aku ia lakou mai ko lakou wa uuku, oia ka mea e pono ai.
Aole no nae e hiki i ka makua ke alakai i kana keiki a mau keiki paha, a loaa ole na hana kolohe ; ke kolohe a lalau wale na makua, e hana ana i na hana haumia pelapela wale, aole loa e hiki. Ua like no ia me ka makapo e alakai ana i ka makapo, a e haule pu laua iloko o na hana kolohe.
Nolaila, ina he makemake kekahi makua e alakai pono i kana mau keiki e pono ia makua ke hoopololei i kona mau aoao a me kana mau hana a pau, a me na olelo a pau. E hoolilo ka makua ia ia iho i kumu hoohalike maikai no na keiki. No ka mea, he mea aneane hiki ole i ka makua kolohe ke alakai i kana mau keiki a e loaa ole na hana kolohe. No ka mea hoi, me ke ano o na makua pela no ua keiki, ina kekee ka rula e kekee no ka laina.
Pela hoi, ina hana hewa na makua imua o na keiki, ike no na keiki i ka hana hewa a na makua. paa koke no ia hana hewa ma ka naau o na keiki me ke ao ole ia'ku, me he mai lele la i o a ianei. e pipili mai ana ma ka naau. Nolaila, pono i na makua ke hoopolelei i ko laua mau aoao a me na hana a pau imua o ke kiki.
Eia kekahi mea nui a ka makua e hana'i. e alakai e hoolohe mai na keiki i ka na makua. He pilikia nui keia ma Hawaii nei, o ka hoolohe ole mai o na keiki i ka na makua o lakou. O ke kumu o keia pilikia. oia no ko na makua hemahema i ka malama ana, aole lakou i imi nui i ka mea e hoolohe mai ai na keiki. I kekahi manawa, ua hana no na keiki, a ua olelo hoi ma na mea kupono ole ; aka, liko nae ia i mea akaaka wale na na makua, me ka olelo iho, "Palolo wale ka hoi keia wahi keiki i ka olelo." Pela no ka hana mau ana, a maa loa kela, a manao mai ka makoa, ua hewa, kii aku oia e huhu; aka ua paa loa nae iloko o ka naau, nolaila, lilo i keiki hookuli, hoolohe ole.
O ke kumu nui no ia o ka lilo ana o na mea opiopio i ka ulaia. Huhu aka na makua, aohe wahi mea a maliu ia mai. Walea kela i ka hua nanea, o ke oki no ia. Ina ua hoolohe, ina ua noho pono. O kekahi kumu nui io no ia o ka lalau o ka poe opiopio i keia wa. Nolaia, he mea pono i na makua e imi nui i ka mea e hoolohe mai ai na keiki.
Aole no e hoolohe na keiki i ka na makua ke aloha ole lakou i ko lakou mau makua. Nolaila, he pono i na makua e aloha i na keiki a lakou, i aloha mai ai na keiki i na makua. O na makua aloha ole i na keiki, o lakou no kai ae aku e launa pu na keiki me ka oe hoowalewale, paani pu, akaka pu, hana pu a pela aku no.
O ka pono, e malama ka makua i kana keiki ponoi, me ka hanai pono ia ia, aole e haalele, a auwana wale ma na alanui, ma kauhale paha, ma kahi auau paha. Aole no hoi e haawi wale aku na hai e malama, ke maopopo lea ia oe, ua hiki no ke malama ia ia. A i hiki ole, e aho e haawi na ka poe pono a naauao, e malama.
Aka, e alakai ia ia ma ka ono me ka molowa ole. Aole pono ke malama i kekahi wa, a malama ole i kekahi wa. E malama i na wa a pau, me ka malama loa, me ka paupauaho ole, a me ke ahonui no hoi ma keia hana.
E hoolako i na mea kupono e pono ai ka noho ana, e like me ka Paulo, "Aole e pono no na keiki ke hoahu aku no na makua ; aka, o na makua no na keiki." 2 Kor. 12: 14. "A i hoolako ole kekahi i kona a me ko ka hale ponoi ona iho no hoi, ua hoole ia i ka manaoio, a ua oi aku kona hewa i ko ka mea manaoio ole." 1 Tim. 5:8.
Ina huhu ke keiki, aole pono e waiho aku ia ia, e ao aku a pono kona manao, a pua ka hulu. Ina hookiekie ke keiki, aole hoolohe i ka leo o ka makua, e pono i ka makua ke ao pono aku ia ia me ke aloha, aole me ka huhu. Ina ao nui aku me ka hiki ole, o ka hoopai i kona hewa kekahi: mea e pono ai ; e like ka Solomona 13: 24. "O ka mea kookaokoa i ka laau hahau, oia ke aloha ole i kana keiki; o ka mea aloha ia ia, imi no ia i ke aoia mai nona." Pela no ma ka Mokuna 29:15. "O ka laau hahau, a me ke aoia mai, haawi no ia i ka naauao ; a o ke keiki i waiho wale in, oia ke hoohilahila i kona makuahine."
Aole nae pono ke hoopai aku me ka huhu; e hoopai me ke aloha, me ka menemene hoi. E hoopai i ke keike e like me ka nui kona hana hewa ana. Aole pono ke hoopai no kekahi hana hewa ana, a hana hewa hou, waiho wale aku, aole hoopai. Aole pono pela; aka, e hoopai e like me ka nui o kana mau hana hewa aua.
Eia hoi, ioa hoopai ka makuakane, a o ka makuahine paha, a ina ua kue ka hoopai ana a kekahi o laua i ka manao o kekahi, mai hoohewa e aku imua o ke keiki, o lilo ia i mea e paakiki ai ka naau o ke keiki. Eia ka pono, e kali a ma kahi mehameha, malaila e kuka pu ai na makua. Pela e hana'i.
Aole loa he pono ke waiho wale ia ia e huhu wale, e uwe wale, a e nuha wale paha, me he ano hihiu la ; aka, e hoolaka mai, a hoolohe mai oia i ka leo o ka makua. A ina hana pono loa ka makua mai kinohi mai, a kaohi i ke keiki ma ka pono i ka wa uuku, alaila, ina mahuahua ae ke keiki, e lilo paha ia i keiki maikai, i keiki hoolohe pono i ka ka makua.
Eia kekahi hana a na makua e alakai ai i na keiki i kolohe ole lakou. O ke ao aku ia lakou i ka olelo a ke Akua. Ina e ao pono ia na keiki ma ka olelo a ke Akua, me ka hoike aku o na makua i na keiki, i ua mea pono i kauohaia mai, a me na mea hewa i papaia mai, ma ka olelo a ke Akua, i kaawale ka pono a me ka hewa, i ike lakou i na mea e make ai, i makau lakou i ka hewa me ke pale aku.
E pono e alakai ia lakou i ke kula i ko lakou wa uuku, i ike lakou i ka heluhelu, a i naauao lakou. E hookomo nee iloko o no kula kupono. He kula maikai o na kumu, he makau i ke Akua, he naauao, he aloha i na kumalii, a pela aku,
E kamailio pu na makua me na keiki a lakou i na mea pono, aole i na mea hilahila a me na mea lapuwale. Aka, e hoomakaukau ia lakou e malama io i ke Akua, a me kana olelo. No ka mea, ke olelo mai nei o Paulo. " E alakai ia lakou ma ka hoopono a me ka hooaauao a ka Haku."
Pela hoi o Solomona, "E ao aku i ke kamalii i kona aoao, a elemakule oia, aole ia e huli ae mai laila aku." "E hoike no ka makua i na keiki i kou oiaio," wahi a Isaia, "O keia mau olelo a'u e kauoha aku nei ia oe i keia la, e waiho no ia maloko o kou naau. A e ao pono aku oe ia mau mea i au mau keiki, a e kamailio ia mau mea i kou noho ana ma ka hale. a i kou hele ana ma ke ala, i kou moe ana ilalo, a me kou ala ana iluna. E noonoo pono ko oukou naau i na olelo a pau a'u e hoike aku nei ia oukou i keia la ; oia ka oukou e kauoha aku ai i na keiki a oukou e malama, e hana hoi i na olelo a pau o keia kanawai," wahi a Iehova ia Mose.
Pela no e pono ai na keiki, ke akamai na makua ma keia hana, e naauao lakou, a e akamai hoi i ka hana, e akamai i ka palapala, a i kela mea keia mea e pono ai ke kino, a e ike hoi lakou i na mea e pono ai ka uhane. E hiki ia lakou ke hana i na mea e pono ai ka aina, a lilo lakou i mau makua, e malama pono paha lakou i ka lakou mau keiki. Pela e pono ai kela hanauna keia hanauna.
Eia kekahi hana kupono a na makua e alakai ai i na keiki, i kolohe ole. O ka pule nui o na makua i ke Akua, e aloha mai i na keiks a lakou, a e hoola mai i ko lakou uhane. He naau hewa ko na keiki, aole e hiki i na makua ke hoololi ae, a e lilo lakou i poe naau pono imua o ke Akua. Na ke Akua ka hoohanau hou ana. He makehewa na hana a pau a ka makua, ke ole e kokua mai ka Uhane Hemolele o ke Akua, nolaila pono i na makua ke nonoi aku i ke Akua no ka lakou mau keiki. alaila, e lilo lakou i mau keiki hoolohe i na makua, a i poe keiki aloha hoi.
E pono no hoi e pule pu na makua me na keiki ma ka pule Ohana, i ke kakahiaka a me ke ahiahi. Aole pono ke lalau wale na keiki i ka wa pule Ohana. E pono no hoi e pule ka makua me kana keiki ma ka pule mehameha. He mea ia e ulu nui ai ka pono iloko o ka naau o na keiki, a e hoomanao ai hoi, ke lilo lakou i mau makua.
Pela no ka hana ana o na makua haipule ma na aina Kristiano a pau o ka honua. A pela no e hana'i na makua e pono ai, ke manao na makua e alakai i ka lakou mau keiki ma ka pono, i kolohe ole ai lakou. Malia paha. ma keia mau mea, a me na mea e ae i hoakaka ole ia ma keia palapala, e hiki io ai ia lakou ke alakai pono i na keiki. Me ke aloha. L. AHOLO.
Lahainaluna, Aperila 30, 1863.
He Kanikau no Makuahine.
Auhea o Makuahine?
Ka ai o ka auwana,
Ku kilakila i ka lai,
I ka lai o Piha--ea,
Eha no kakou,
I pukukui i ke anu--e.,
Anu mai nei kanahele,
I ka loku a ka ua nui--ea.
Moe au a huli ae,
Kana ana ko ukeke--e,
Kuhihewa ko'u manao,
O Kekoalauhi paha,
Kui lua mai na pu.
I ke kani ana a ka Moa,
Kui aku nei e ka lohe,
Ua make o Makuahine,
Hele mai na makua,
Me na kupuna mai,
E ike i kona kino,
Ua lilo i mea ole.
Keiki kpa no oe,
No ka uka i Anaole,
Kapalili ko lipine
I ka holo a Koala,
E puehu ko kipuka,
I ka lawe a ka makani,
E weoweo ko pa-u,
I ka pali o Maulua,
Pukui mai oe a paa,
Eia la he ihona,
Ninau o Makuahine,
Auhea la Manuahi?
Mai haalele mai oe,
I ka p'lia kaua,
He aloha kuu keiki,
O ka uka i Olu.
O ka pupukanioe,
O ke kahuli leo lea,
He uhane no he aloha,
Nou e Makuahine. MAIWELLA.
Kanikau aloha no Kanoena
O kailiku o ka ea o ka wahine,
O haloi o ka waimaka o Makuahine,
O kaikiaku o pahu o Kapaakaula,
O hioloku o ke one kaa i ka a-i,
O owakalua o ke kaula i ka pepeiao,
Ku mai o Keo kahi mai ka lauoho,
O uwi o na kamaa i ka wawae,
Kaili ka hanu kulu na waimaka,
E laa ka moku la e ke kane,
Na ka wahine ke oki moku oe,
I pi-pipili ai olua i ka lai o Wailua,
Hu-huhui aku la olua me Keiikuewa,
O ka uwe helu ae a na makuahunowai,
Kuu kaikamahine oloko o ka hale,
Kuu hoa hele o na pali o Hilo,
Kuu keiki mai ka wai au o Honolii.
Mai na Halekuai o Punahoa,
A-o no he hoa e like ai,
Ke ku kilakila i ka pali o Piikea,
A he uhane no Kekoalauliiokanahele,
Na KAPOKA.
He kanikau aloha nou e Kanoena,
Nou ha ka uhane i hele malu iho nei,
Pau ka makou ike ana ia oe,
Ka makou nana ana i kou helehelena,
Kahea mai o Kealoha kaumaha,
Alia oukou e uwe mai,
E hoauau mai oukou ia ianei,
Hookomoia mai kona kapa.
O ka mumuku keokeo i ka ili.
Ke Silika na-u i ka hope,
Kaikaina aku oianei i ka hale nui,
Ilaiia oukou e uwe ai,
O nei o ka pihe o ka wahine.
O nakui o nakolo o ka leo o ka pu i ka hora
elima.
He hoailona ia no kona hele ana.
Aia paha oe i na lehua apane,
Pau kau pane ana mai ia makou,
Ka makou lohe ana i kou leo,
He akaka ia nou e hele nei i kanahele o
Kaleieha,
Aweawe ka holo a ko ala,
I ka pali wale la o Kalopeahi,
E peahi mai ana o Puhalalele,
I ke pili wale la o Kapena.
He Kapena oe no ka moku Pelekane,
Ke kau nei na heke ua malie,
Ke li nei na hae kalaunu,
He kiai muliwai oe no Puhune,
Ua hune o Kapoka i ke keiki ole,
Okeoke ka waha o ka pu i ke awakea,
Ke kawewe nei la i kanahele,
I kanahele wale la o Haiku,
Akahi kakou a ike i ka nu hou,
Ke hele anai nei ka ihu o na Lio a hookui,
Ma Hilo mai, ma Hamakua iho hoi,
Auwe! no hoi ka mea minamina hemo ole!
A he uhane aloha no Kekoalauliiokanahele.
Na KALAWAIA.
Haiku, Hilo, Hawaii, Aper. 30, 1863.
J. H. COLE.
LUNA KUDALA.
Ma ka Hale Pohaku o Mi. Auiaui ma.
Ma ke Alanui Alii Wahine. 59-6m
H. W. SEVARANA.
Luna Kudala a mea Kalepa.
Halo Ma'hoo.
Alanui Aliiwahine.
59-6m
OIHANA LOIO!
JOHN L NAILIILI. AIA KONA KEENA Oihana Loio, ma ke Alanui Nuuanu, makai iho o ka Hale Kuai o A. S. Caghorn, ma ka Hale Aina na Kanaka Hawaii, i Kapaia
O HALEOLA.
ma Honolulu, Oahu. Ua makaukau oia e kokua ma ke ano Loio i ko oukou mau pilikia ma ke Kauawai. no kela hewa keia hewa i hoopii ia ai oukou, a ua makaukau no hoi oia e hana me ka maemae loa, a me ka pololei. i ko oukou mau Palapala Kuai o kela ano a me keia ano, me na Palapala Hoolimalima, me na Palapala Haawi Waiwai Paa a Waiwai Lewa, na Olelo Ae Like o kela ano a me keia ano, na Palapala Hoopaa o kela ano keia ano na Palapala Moraki, Waiwai Paa a Waiwai Lewa, o na Hoopii i na Ahahookolokolo, no kela hewa keia hewa Kivila a Karaima, a me na Paipala Kauoha a pau. a me na Palapala a pau o kela muo a me keia auo. E ninau no ia ai no ka uku.
Honolulu, Nov. 7, 1862. 50-1y
A. S. Cleghorn, AKE.
MEA KUI LOLE
A ME NA WAIWAI E AE.
Ma ke Kuai Kukaa a ke Kuai Liilii.
AIA MA KA
HALE POHAKU.
Ma ka Uwapo.
Ma ke kihi o ke Alanu Kaahumanu me Moiwahine.
Ma Alanui Nuuanu,
MAWAENA O
Alanui Alii me Alanui Hokele,
MA KA AOAO HIKINA O
HALEOLA.
Honolulu, Ianuari 16, 1863. 6--6m
KEENA LOIO
UA HOI AE NEI KA MEA NONA KA inoa malalo nei, o ka hale Kuai o Kapena Snow (Kano,) a ua makaukau hoi me ka makemake e kokua i ka noe a pao ma na hihia kanawai imua o na AHA HOOKOLOLO a pau o keia Aupuni. A no ka mea hoi, ua makaukau au i ka Unuhiolelo kupono, nolaila, ua hiki ia ia ke kakau i oa palapala o na ano a pau, ma ka Olelo Hawaii a me ka Olelo Haole. A no ka mea hoi, owau no kekahi Luna Iloviaio, nolaila, ua hiki ia'u ke hoomakaukau i na palapala a pau, no ke kope ana iloko o ka Buke Aupuni. A. B. BATES (Mi Beti.)
Honolulu, Aperila 24, 1863. 74-6m
HALE PAI KII.
MALUNA AE O KA KEENA PAI O KA
"Nupepa Kuokoa,"
E hele mai e na makamaka e pai i ko oukou mau kii. he eiua dala ka uku i ka poe Pai Kii moa. E paiia no ke kii iluna o ke
ANIANI a me ka PEPA
E hele mai e na makamaka e pai i ko oukou mau kii.
H. L. CHASE (Keiki.)
67-6m Mea Pui Kii.
PAPA MAKEPONO!
AIA KA HALE KUAIO LUI (C. H.LEWERS,
ALANUI PAPU, kahi e kuai oluolu ai.
NA PAPA OREONA 1 a hiki 3 iniha.
LAAU KAOLA, oa a me na pou. a me na pou. a me na opaka e a
LAAU PA a me na PINE PA,
LAAU AHO HALE PILI.
PAPA ULAULA, PAPA PAINA.
PAPA KEPA,
PILI ULAULA a me KEOKEO..
PENA KEOKEO, OMAOMAO,
ELEELE. ULAULA.
POHO, GALU, HULU PENA.
KUI o na ano a pau, LAKA.
AMI. KILOU. KUI KAKIAMOENA, KUINA
PEPA HOONANI KEENA.
PANI HALE, PANI ANIANI.
ANIANI KAAWALE. PATE.
PAI OLEPELELEPE
Eia ka mea kupanaha ma keia wahi, na ka mahu e hana i na ka pahu apo, he hikiwawe, kupanaha. E hele nui wai e kuai a e ke wale keia i KAMELO,
Hale Hana Piula.
MA KE ALANUI NUUANU, MAKAI IHO o ka L@iaia Hotele. Mau mea hana a kuai Piula, Hao, Keleawe, a me na mea e ae e pili ana i ka hale oihana piula. A e hoomoe hoi i ka Piuia Wai, me ka hooponopono kupono i na mea a pau e pili ana ia oihana. Ua lako mau i ka Piala Wai maikai. M hele mai ii mo oukou iho.
59-6m F. H. @ G. SEGELKEN.
Ana Aina! Hana Palapala Kuai !
UA LAWE AE NEI KA MEA NONA KA inoa malalo nei o ke keena o J. W. Aukina Loio, ma ka
Hale Leta,
ma Honolulu, a ua makaukau eia e ana i ka Aina o ka poe e makemake ana e anaia ko lakou mau Aina ; a ua makaukau pu no hoi au e kakau i na Palapala Hooko o kela ano keia ano, me ke kumukuai oluolu no. W. H. PEASE, (MIKAPI.)
Honolulu, April 4, 1863. 71-3@
Makemake 10,000 Kapiki,
KE MAKEMAKE NEI AU E KUAI AKU I 10,000
Kapiki Maikai,
a e uku no au i ke kumukuai KIEKIE LOA no ia mea. O ka mea Kapiki, e makemake ana i hoa kuai, e pono e hele koke mai ma ko'u Hale Kuai ma Kikihale, ma ke kihi o ke Alanuii Ma@aea me ke Alanuii Hotele. K wiki mai oukou.
@7-3m O. WILHEM (Wilihema.)
OLELO HOOLAHA
I NA KANAKA HAWAII !
Makai iho o AIGUPITA
Ma hope iho o ka Pa
O MAHUKA !
KA
Pa Kuai Papa
O
LEWERS & DICKSON,
MALAILA E LOAA AI NA PAPA O KELA ano keia ano, me ke kumukuai makepono loa. e naue mai oukou e ike i ka oiaio o keia leo paipai ia oukou e na makamaka Hawaii.
NA PAPA OLEGONA,
LAAU HALE A ME NA POU,
LAAU KAOLA A ME NA PINE PA.
LAAU AAHO HALE PILI MAOLI,
PAPA ULAULA, PAPA PAINA,
PAPA KEPA A ME KA AAHO,
PILI ULAULA A ME KE KEOKEO.
Eia ka mea
KUPANAHA
Ma keia hale--maanei i wiliia'i ka
PALAOA a ma ka HANA PAHU
e like loa me ko
ULAKOHEO
mamua, i kona wa e kau ana, aole i pau i ke ahi mamua; nolaila, e naue mail e makaikai
Na Pena Keokeo a me ka Omaomao,
Na Pena Ulaula a me ka Eleele,
Poho, Kolu, Hulu Pena,
KUI o na ano a pau,
LAKA o na ano a pau,
Ami, Kilou, Kui kakai moena,
Kui Nao,
Pani Hale,
Pani Aniani, Pake,
Aniani kaawale,
Pani Olepelepe
A PELA WALE AKU.
Aole o maua hoolimalima i poe e koi aku i na kanaka e i@ mai ma o maua wahi ; aka, he hi@nai no mauana k@ kai o ka maua mau mea kuai, a me ke kumukuai o ka @ papa me ka malama pono hoi i ka maua oihana ih@ ia mai ai ka domaikai. i loaa mau ia maua mamua ak@ nei.
Honolulu, Okatoba 30, 1862 (75-3m)
E MAKAALA!
OWAU
O KAMUELA
KA HOA KUAI O NA
KANAKA HAWAII
NONA KA HALE KUAI PAPA MA uka iho o ka
Hale Hookolokolo
ma Honolulu. Ke hai aku nei au ia oukou, he mau la ku wale no keia o kuu moku papa,
"CONSTITUTION!"
a ke ku mai oia, e loaa ana ia'u na
LAKO KAPILI HALE
o kela ano, keia ano.
EIA NO KE WAIHO NEI.
NA:
PAPA O KELA ANO, KEIA ANO.
LAAU HALE, o kela ano, keia anoo.
PILI HALE,
PINE,
AAHO,
KEPA,
PANI PUKA
PUKA ANIANI,
OLEPELEPE
KUI,
PENA,
AILA PENA.
WAI HOOMALOO PENA.
IA MEA AKU, IA MEA AKU
Ua makaukau au e kuai @ku me ka oluuolu i i@ mau mea, @ no ka maopopo no paha ia oukou @ KEIKI KAMAAINA au, he hiki ia oukou e ka L@
Mai Hawaii a Niihau,
ke kipa mai i o'u nei. E hiki ana no na @oka @ o'u i na manawa a pau, a hoolako mau ia'u, H@ mea mau i na poe o ka hiki mai ka haanui, a me @ kaena. A he mau Luna kekahi i hoonoho ia e @ e alako ana i ka poe maikai, me he lawehala @ Aka, he hiki ole ia'u ke hana pela, o ko'u ano no k@ oukou e imi mai a loaa, maopopo no na @ kakou, no ka mea, o ko Hawaii nei kupa iho l@ o ko oukou makamaka.
KAMUELA, (Kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Ian. 8, 1868. 75-3m
AILA KUAI.
A ME NA WAIWAI E AE.
INA KANAKA A ME KA POE E AE @ pa@ ke nana mai i keia. Owa@ o ka @ea nona ka @ malalo nei, na makaukau ao e kuai aku ia oukou i ka@
Aila Maikai Loa!
A me @a lole maikai o kela ano keia ano. na lole wahine @ na lole kane. Na kalakoa @u h@ o na ano a @au. n@ ka palaoa maikai, ka @en@, ke kamaa haahaa. ke kan@a @ a me na mea e ae he nui wale pau i ka helu ia, kepa, na @ puna, a m@ na pahi o na ano a pau. E hele mai oukou @ maka no o@kou ih@, ma ko'u Hale Kuai, ma Kaumaka@ ke kihi o @ Alanui Maunakea me ke Alanui Beritania @ me ka hale p@le o Kaumakapili.
M McINERNY (Mikanane.)
Honolulu, Aperila 10, 186@. 72 2m@