Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 16, 18 ʻApelila 1863 — Olelo pane ia Beni. [ARTICLE]

Olelo pane ia Beni.

Ua kukulu hou ia ko'u manao pane aku ia oe e Beni, maluna o ke kahua kauaau i hoomakaukau ai o ka la 6 o Maraki ; ma ia kahua au i ike ai i ka ohakee o kau hauna pahi i poho lalo mai ai, e kuhi ana paha oe ua pa 0 Pikoiakaulala ; ke hoole aku nei au, aole ; ua pa ko pahi keieawe i ka aia o Kaueleau, ua iapuu ke kano, ua pepelu ka maka, hoi kuau ae nei oe i keone hanaiva o Haena, hokai no hoi ua ikaika papai ma ka niho ka 01. He oiaio, ma kuu alawa ana ma ke aniani kilohi a keia lalnu, ike au i kau mau pane lalau pili ole i ke kumu i hoohalahalaia, me he lio la i puiwa i kekahi mea kupono i kau ia imua o kona maka, a haalele mai ]a i ke alanui kupono i makeinakeia, huhewa aku la i ke kula a hiki i kela wahi kauiana i Waikiki, o Hamohamo ka inoa. A ke i inai oe he makapo au, e huhewa ana mawaho o kou kukulu manao ana, no kuu hooie ana aohe haina o kekahi ninau au, oia hoi keia, " Ua pono anei ka hoololi ana Ina Kula Apana ma keia Pae Aina ? " Ua hai au ia oe, he lalau io no ia ninau, no ka mea, aohe mea hou na Kula Apana, ma ka hoololi ana i loaa'i. Ke makemake nei no nae au e ao aku ia oe, ina paha me neia ka ninau. Ua pono anei ke hoololiia na Kula Apana ? Ina pela, alaila pono, oiai ke ku nei na Kula Apana, a oia no hoi ka mua o na Kula ma keia Aupuni, he hou mai na Kula e ae. A ina oia kou manao, heaha la hoi oe i paupauaho mai nei, a naenae ka piina i ka

pali kaia hale o Kapaaheo, hopu hewa na lima i kaaulima kumu ole a Kane, kiei hewa ana i kahi awa pae waa o Laupahoehoe, hewa ana ko wnha aohe mea nui o ka haie, kipa hewa ana ka malihini o oe no ke hilahila, a e hilahila no oe a e pono he hua na ko waha. Ke pane hou mai nei oe, aohe o'u kuleana 0 kn pane ana aku. I ke aha hoi ka ole, a kuleana ka hoi kanaka palauaielo, mai ka lani mai ka honua no a miki ana i ka hai umeke, no hai hoi ia luhi, owau maoli hoi keia o ke keiki hanai a Kula Apana, nana i pu-a iho polapola ai na maka, i i ae ai au na'u ka'u wahi loaa e noho nei. O aha la hoi au e pane aku ia oe, o puiwa hou anei oe ? Mai ku no oe ma kahi pali, o pane hou aku no auanei au, puiwa oe lele loa aku i laio. Eia no ka lua o kuu manao ia oe raa kela pane mua ana, o ko oleio ana, «• O ka ike loaa ma na Kula Apana, he ike hpuwale wale iho no ia. n Nolaila, ua waiho akea aku au imua ou he mau ninau ekolu. Auhea ka hailoaa oia mau ninau ? Makau oe o pane pono mai i na haina, o lilo ia i kui, a i ole i mea hoohoka mai paha ia oe, no kau pane ano me ka noouoo ole. Ke lawe mai nei oe 1 ka olelo hoakaka a ka Moi ma kekahi haiawai, i mea uhiuhi i kou mau manao, i ike ia ma ke akea, oiai aole i kauoha mai ka Moi ia oe e kukulu koke aeoe, e waiho i na Kula Apana, no ka mea, o ka ike i loaa ma na Kula Apana, he ike lapuwaie wale iho no ia. A oiai hoi, aole oe i lawe mai i na olelo hoike a ka Moi ma kou kukulu manao ana, o kou manao maoli iho uo kau i kakau ai. Ke ninau mai nei oe, he makemake anei |oe o ka ai wale no kau e ai ai, aole o ka ia : rae ka paakai kekahi i mikomiko ai ? Ke pai ne aku nei au ia oe, o laua kekahi ma ka

paina ana. :awA po:ic. Ina nae oka haina - keu o keia ninau, ahila, ua lauwiii oe ia oe ibo. ma ke kue ana o kahi manao maioko o ke kukulu inanao hookahi ana. lna paha o ke Kula Apaoa ka ai, a o ke Kula Beri(ania ka ia, o ka huipu ana ka mea e pono ai, alaila, e ola like na Kula a elua ma ka hoohalike ana e like me kou makemake. alaila, ua kue ia i kou manao ana e hoololi na Kula Apana, o hemahema aunnei ke Kula Beritania ke nalowale ia, e like ine ka hemahema o ka ia ke nele ka ai. Waiwai anei keia mau manao kue ou e Beni, e kahi kanaka kiai awa o Haena ? ■ Mai manao lauwili oe ua holookoa kuu j inanao a kunihi ma na Kula Apana wale no, a paakiki ano ole au inalaila e like rae kau olelo, noloko mai o kou ike moowini i uhiia e na alu kaumaha, ka mai aai o ka wa ele- ! makule, i ike ole ai oe i kuu manao kaulike hoopilimeaai ole, a hoohuakeeo ole, ke puka ke Kula Beritania, ina ua makaukau ke dala e lawa ai ke kukulu na Kula oia ano ma kekeia lahui; ano ka lawa ole, ano i keia wa, ka puu daia e pono ai ke hoala, a lawa na ' Apana i mau Kula Beritania, ka mea i ko ole ai ia iini ou ame a ? u pu, me ka lehuilehuoka poe puni inahuahua ike iloko o ; keia lahui.

A pela no hoi au i olelo ai ma kela kuku'lu manao ana iho nei a'u, ua kau pu ko'u manao ia laua, oiai e ku like ana laua i keia wa ; aole au e kuamuamu aku ana i kekahi 0 laua o lapuwale, no ka ike ana he uuku ka malamalama i puka mailoko ae o ka aoao haahaa i manaoia e oe. Eia kekahi ninau mua a'u i pane oleia mai e oe. Ke makemake nei au e ninau hou aku. He lapuwale 1 mei ka malamalama o ka mahina me na ho;<u i ko lakou manawa, no kou ike ana he oi j le ka malamalama o ka la ? Ke kauoha aku j lei au ia oe, wehea ka alu o ko maka i nui ; <a ike, mai ho-o oe i kou ike iloko o ka pu- | liu, o huhewaauanei kau mau pane, pili ole ■ ka haina o a'u mau ninau, e like ae nei me ■ tela. Ke lalau hou ae nei oe, o ka inoa ka hoi ! ia mea hana au, oiai aole i komo a pili pu J ha hoohalahala inoa iloko o ke kumu hana. mea e akaka loa ai ka mea i hoohalahalaia. :A ina aole i kuhihewa ko'u lohe, ke manao ; naopopo nei au, o oe o kaua kai pee mua ! iloko o ka haina inoa Beni, ina o Kaulainaimoku kou inoa i laha ia makou mamua, i I kou wa hoopuka manao me D. Keaopolohiwa. ! h hoole paha auanei oe. ! A malaila e hoomaopopo ai oe, aole au i | Loomaopopo ma kou pauhakaki, a awaawaa, i ma kou loihi hoi a niape, e manao mai ai oe I na makemake au e ike kino ia oe, i kou he- | lehelena ui, a pela oe ia'u ; aka, aole no au i panelalau ke kumu. Me ke aloha. ' Kauakanilehua. Hiio,.\Lir. 24, 18Go.