Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 12, 21 March 1863 — I ka Lehulehu. [ARTICLE]
I ka Lehulehu.
E ka .Vup'pn Knoko* e ; o* ■ E waiho nku or> i ka'u oielo pane ia A. M. Kahalewai, keiki hnnau hapa o Lahainaluna, Loio hou o Honoiuiu imua o ka iehulehu ka niia ana i koho ai e hoomaopoopo i ka hopu iau, a hopu lau oie ana. " I ka iehu!elu," ua o!io!i au i ka iiai nku imua o oukou, ua hopu lau io no o A. M. K. E nana i ka oiaio o keia, ma ka Hoku Pakipika o ka la 11 o Dee. 1S63, nia malaila, ua iawe oia i ke kumu o ka'u olelo, n me , ka'u wehewehe ann no ia kumu manao. a me na kumu paipai io e lawe ai i ka Nupepa i poo no kana haioleio, i ka nana ana i kana wehewehe nua, ua maopoopo ua iawe oīa i ke kumu o ka'u oleio, " iie mea ole ka i!i," a waiho i ke kino okoa, ke hooia mai la oia i kona lawe iki ana f>ela ina kana haiolelo i hou nnn no ia poo oleio mua no, ma kn Hoku ; Pnkipika o ka la 5 o Malaki nei, penei nole i I pili kau pane ana i knna poo olelo " liiulauia," ! peia paha, e nana nae ma ka hapa hope In- | lani hope loa " iie inea ole ka ili," e ka : lehulehu ua mnopoopo ae la no ia oukou ; ua hopu luu io uo o A. M. K., no ka mea, he : iki wale no ka hi nna i nianno ai e hnioleio, lawe keia i ke poo a me ka wehewehe ana i pooo ieio nnna, o lee ano mau o ka poe hawawa hai i ka poo olelo a waiho, lawelihiae la a iaiau iieie i ke'lii, i k»* kalauuu, i ke nupuni, i ke Kumukanawai, a i ka nhaoielo. i mea a!ia ia ? Eia paha, i mea pai i ke Aiii i loaa ona wahi oiiiana aupuni, a i ke Kumukana- , wai i mahalo ia mav i ke akamai i ka Loio, n i kn ahnolelo i koho houia i Lunamnkaainana, a i ka lahui iliulaula e kokua mai oukou mamuli ona, n \ Ue kuiknhi i koho ia ! mui i Kuhina no ko na aina e, a pau o Wnle. E ka iehulehu. ua kupilikii paiia ua Loi o uoi ? Xo ka mea, ke i mai nei, elua l-.ua; ea, elua ka laua e hapai ai i keia wahi ukaoa uuku. no ke aha ? No ka io o n i olelo. pau oie i ka mea hookahi A. M. K. a elua G. K. Kaiahuanui, a ekoiu ka Hoku Pakipika, a peia nku: oia wale no ka pono. " e alu ka puie ia Hakalau," i kui ka maina i loaa o Kaoheie. Ea! he aiia la o G. K. Kaiahnanui? He opa* la ia mea mannei, he mea hilahila ka hakaka nku me ka ukulele. wahi a Duvida ia Pauio. Ua kupilikii ne ia no ka Loio hapa Lahainaluna, e !iaa!ulu wale iho no kela me ka weiiweli nui, a e pee wale nku no kn hilahiia i ka pane kikoi naaupo. E ka iehulehu, ke noi mai nei ua Loio nei. : nole au e kakau hou nku i kumu manao e li- ; ke me keia. '• liiulaula," no ke aha la? No ka , maknu i ka iiiki ole ia ia ke paie ae, e iike me ;ka'u olelo mua: a no ka manao paha o ike , kanaka n hanleie i ka Pakipikn; no kn hiiahiia paha i ka ikeia o ka hanau hajtn r»na, ' o koho ole paha kanaka iaia no ka ike ia he , Loio hopu lau.n hopu huelo. E ka leiiulehu, ke i mni neiou n o A.M. K. ua lalau ka iaua no ka haliai ana mahope o'u, ea, inn e hahni laun mnliope o'u, ina aole iaun e hrfe n laiau, aka, ua huhewa laua no ka hanieie nna i ke alanui a ke kamnninn i kuhikuhi ni. oia no keia, '* he mea ole ka iii." aoie ia o ke kuiuu e koi aku ai i kanaka e iav\e i ka Nupepa, 6ia na kumu io. '• O ke pai ia ma kn olelo hawnii." no ka !men. he nui na lahui liiulaula ma ka moana • Pakipika nei, aoie nae i liko ka lakou olelo tne ko hawaii nei, a pehea, na ka iiiulnula . au. i o !akou e heluelu ka lakou ma ka oielo ; Hawnii ? A iua he nupepa haole ka Kekahi poe iiiuiauin i kukuiu ni. e hiki anei i ka ilinlaula o ka lahui o lakou ke lawe a heluhelu? Aole hiki i ka ili, ein hoi, pehea na haole iii-! : keokeo i ike i ka olelo Hawnii ? He mea o!e jwha lakou, no ke keokeo o ka iii ? En, aoie anei olakon kok-ahi poe e kokun nei in Nuen, eia no a heaha ka mea i pai pu ole; ? ia'i iakou. 1 " O ka nui o kona kino, a me ka mama o ! kona uku," oia no ko kukou mnkemake, aole ! makemake kekahi i ka Nupepa uuku a nui) ka uku, o kn. nui o ka pepa a mamn kn uku ; ' oia ka mea koi aku i ka naau o kanaka e I llnwe i ka Nupepa. | 44 O ka Uiwe pololei a ka hale o ka mea : iawe," oia ka mea i lawe nuiia'i ka Pakipika i kela inaknhiki no laweia ma ka leta, u ) i keia makahiki hoi, ua nui kti poe lawe i ke | Kuolai ma keia apana, no ka laweia a ka i hale o ka mea lawe nu|>epa. | "O ka maikai, a me ke kupono o na mea | i paiia i ka hauoli, a uie ka poinaikni o ke kino, a tne ka uhane," oia no paha ko kakou > makemake ; aoie paha o kakou makemake i i na m<ea ino kupono ole i ka pono o ke kino, nie ka uhane. Aoie e like ine b G. K. [Kaiahua. | O kela mau kumu manao paipai a'u i hoike ai ma ke akea. he tuau kumu manao paipai no ia i ka lehulehu e lawe i ka nmpepa \ nia ka inanao maoli, aoie ena. ka manao hooj pilimeaai mnmuli o ka iliulaula ; a ua ku no I i ka wa ia mau kumu manao, aole pai i ke \ Kuakoa, a hoole ī ka P<ti-ipik*y aole hoi e pai j i ka Pakipil a, a hoole la hoU ke Kuokoa. I E nana pono oe e A. M. Kahalewai, a me G. K. Kaiahuanui, a me ka iehuiehu, a mai ipane lalau hou. Mc ka mnhalo nui no i ka īlehulehu. Na M. K.