Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 10, 7 March 1863 — Page 3
| This text was transcribed by: | Toni Lynne Kaefferlein |
| This work is dedicated to: | Tutu McRoy |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa.
nei.) a me na waiwai e ae no hoi he aui wale. O ka inoa o ua moku holo la i pio ai, o Princess Royal. I ka wa o ua moku nei i pio ai, ua ili koke ua moku la, a nolaila paha ka holo ana mai o na moku kipi e hooweliweli mai i na moku aupuni,. a kolo lakou, alaila, kii mai na kipi e wehe i ua moku la i pio ai. Aka, iloko no nae o ia hoouka ana, ua poino iki no nae kekai@ mau moku aupuni, aole hoi e like me ka olelo a na nupepa o ka Hema, ka akena wale ilo no i ka hee o na moku aupuni. me ka weheia ana o ke paniia ana o ke awa e na moku aupuni. He mau wahi moku liilii wale no kai komo iioko o ke kaua ana ilaila, a aole no i nui ka poino i loaa i ua mau moku la, no ka mea, na laua no laua i holi a hiki i Hilton Head, kahi e hiki ai ia ke kapili i kolaua mau wahi i poinoia.
Aka, ua nui no nae ka aa a me ke koa o na keiki o ka Hema, i ke kii ana mai e kaua i na moku lehulehu wale o ka Akau, e ku weliweli ana imua o Kaletona ; ua aa mai na kipi, o ka hooko aku hoi koe o ka Akau i kona makemake. Ke lana nei ko makou manao e kaua ana no na moku ilaila, mamua ae o ka hala ana o ka malama o Maraki nei; a ina aole, alaila, ua kuhihewa makou i ke ano o na nu hou i hiki mai nei. He elima moku hao hou o ka Akau, ke huiia me ka moku hao Ironsides, i hiki aku ma kahi e kokoke ana ilaila ; a elima e hiki ae ana ilaila i ka la 15 o Feberuari ae nei. Ua lawa kupono ia mau moku no ka hoouka aku ia Kaletona, me ka lawe hou mai no hoi i na Papu, a me na waiwai e ae o ke aupuni, i lawe koloheia e na kipi, i ka wa a keia kipi ana i hoomaka'i. Ua olelo wale ia e a kekahi mau nupepa o ka Hema, ua lana ko lakou manao, e pupuhiia'na ke kulanakauhale i ke ahi, ina e pio i na moku aupuni.
Aohe no he mau kaua nui i hooukaia ma na mokuaina Komohana. Ua kii mai na kipi e kaua ia Papu Donelasona ; aka, ua emi hope hou aku no nae me ka maka nui. Ke houluuluia nei e na aoao a elua, na puah koa he nui wale, ma Vikabuga. a e aneane ana paha e hooukaia kekahi kaua nui weliweli loa iloko o keia mau la koke iho ; no ka mea, ua maopopo i na aoao a elua, o Vikabuga ke ki o ka mu'awai Misisipi. A ina e lilo ia wahi i ka Akau, alaila, nawaliwali na kipi ; no ka mea, moku pu na mokuaina kipi mawaenakonu, ma ka hikina a me ke komohena, a komo ka Akau mawaena. A nolaila, aia ilaila e huli aku ai kakou i keia mau la iho, no na nu hou ano nui mai Amerika mai.
Na Palapala.
Holo ka hana ma Kaiwiki.
Eka Nupepa Kuokoa e. Aloha oe:
Ka Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii ; anoai ua loaa ia'u ka mea hou i ike ole ia mamua, a he mea hou kupono ia i ka olioli ia ana i keia mau la, e makaikai nuiia nei e ka lehulehu.
O ua mea hou la, he Kaa-holo-makani no ia, pela ko makou kapa ana aku. Elua keia mau kaa, o ka loa o ka mua, he 17 kapuai, laula 4 1/2 kapuai; o ku lua, he 16 kapuai ka loa. 4 1/2 kapuai ka laula ; eha huila hao ko kekahi me kekahi, ma na niao maloko o na huila, he mau palepale hao no, o kahi e holo ai keia mau kaa, maluna o na auka i hoomoe leihiia, e like me ka loa o ka aina malu ko e uhaiia ana, ua aneane hapakolu mue paha ka loa, a hiki i ka Hale wili ; o ke ano o kahi e holo mai ai, he ano hooiho no, ua hanaia hoi he mau rula no ka holo nui ana, me ka hole uuku, a me ka hoopaa ana.
Pili no iloko o ke akamai luaole keia hana ana. I ka pii ana'ku makai nei, ina he maikai ka makani a ikaika hoi, kukulu no ka pea maluna o laua a holo aku a hiki i kahi o ka hana ; a ina aole makani, na ka Lio e kokua i ka pii ana ; a i ka iho aua mai, aole mea kokua ia ia. ua hiki ke holo nui mai e like me ke akamai o ka mea nana e hookele, a o ka mea nana e hookele kekahi kaa, he haole hookele Kaa Ahi no ia. Ua oi aku ka holo aua mamua o ka Lio holo nui, me ka p@ i ka ukana, me na kanaka lawelawe, a me ka mea nana e hookele. Aole o kanamai o ke akamai o keia hana ana, ma ka mea e holo ai ka hana me ka uuku o ka luhi. I ka'u manao ana ma ka hoohalike aku i ka nui o ka manawa i holo ai i ka hapakolu mile, ua akahi minute paha me ka hapa.
Ua lohe wale ma ka moolelo no ke Kaa Ahi, a ma keia ka hoohalike ana i kona mool@: nolaila kela kakau ana ma ke poo o keia nai manao ana, "Holo ka hana ma Kai@." Me ka mahalo.
J. A. KAELEMAKULE.
Hilo, Hawaii, Feb. 21,1863.
AINA KUDALA.
E KUAI KUDALAIA'NA MA KA POAkolu, la 1 o Aperila, i ka hora 4 me ka hapa o ke ahiahi, keia apana aina ma Maemae, ma ka aoao hikina o ke Alanui Nuuanu, a ma ka aoao hikina hoi o kahi o D P Judd (Kauka) e pili ia me ka pa o J M Green, Wood a me McIntyre, a me ke Alanui Nuuanu. Ke anapuni oia aina, he 123 roda.
Ma ke kauoha a
61-4t P. S. WILCOX.
Olelo Hoolaha.
KE PAPA IA AKU NEI NA MEA A PAU, MAU hoo@u wale, i ko kokua mau olo@luna, ma ka aina i kapa ia ka uku
O Hamohamo, Waikiki, Oahu,
oia ka aina o ka Mrs Hanohano Lilia Kamakaeha. O ka poe e holohe ole ana i keia @aha, e hoopli ia no ma ke Kanawai.
JOHN O. DOMINIS.
Honolulu, Mar. 7,1863. 67-3m
He Wahi Moe Uhane.
E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe;
Ke haohao nei kuu manao, i ka heluhelu ana ma ka Nupepa Kuokoa, a me na nupepa e ae, i ka hoopaapaa ikaika ana o kela aoao hoomana keia aoao hoomana.
I mai la ka poe Kristiano kahiko loa e noho ana ma keia Pue Aina, "Ua kukuluia komakou Ekalesia maluna o na Kaula a me na Lunaolelo, no ia mea o ka Ekalesia oiaio no ia."
Ke hoole mai nei kekahi poe, me ka i ana, "O makou ka poe hoomana oiaio, no ka mea, o makou ka poe Katolika Roma, a no Petero mai makou, a pololei ko makou Moo Kahuna, no ia mea, o ka poe hoomana e ae a pau loa, aole o lakou noho ma keia Ekalesia Katolika Roma, aole o lakou ola, make mau loa lakou."
Alia ! Alia !! wahi a kekahi poe, "No Paulo mai mokou, a o ka Ekalesia Katolika Hawaii i hoomaemaeia, oia ka Ekalesia oiaio, no ka mea, he Haku Bihopa no ko makou, a nani ko makou Ekalesia, aole he mea hemahema iki iloko ona, e hiki no i na kanaka ke kaawili pu i ka lealea o keia ao me ke ano haipule a noho hoahanau pono iloko o ko makou Ekalesia, a ola mau loa ko lakou mau Uhane ma ka Lani."
Ua oki ! Ua oki !! wahi a kekahi poe, " O makou ka aoao kupono, no ka mea, ua loaa mai ia Iosepa Kamika, ka aoao hoomana hou mai ka Lani mai, a e hooluuia ke kino a pau iloko o ka wai, alaila, e pau loa na hewa a pau i ka holoiia, aole he mea e ae e keakea ai ke komo ana iloko o ka Lani."
Kahaha iho la kuu manao i ka lohe ana i keia mau mea, kue kekahi i kekahi, a kaumaha ke poo, a moe iho la a hiamoe, ma ia hiamoe, he wahi moe uhane na'u. Ma ia moe uhane, pii ae la au i ka Lani. a ku iho la au ma ka puka momi o ia wahi hoano, a ikemaka aku la he wahi i kukuna ma ia wahi nani. Malaila halawai maua me kekahi Anela i kahikoia me ka aahu keokeo a hinuhinu loa.
Ninau aku la au ia ia, "Aole anei he wahi poe iloko o ia wahi Hemolele, i kapaia o ka poe Katolika Roma?" Hoole mai la oia, "Aole, aole loa i ikeia inoa ma ia wahi?"
Ninau hou aku la au ia ia, "Pehea la ka nui o ka poe i kapaia, ka Ekalesia Katolika Hawaii i hoomaemaeia iloko olaila ?" Aole, aole loa o makou ike ia inoa, wahi a kupana ha !
A ninau hou aku la au ia ia, "Aole anei kekahi poe i kapaia, o Kalavina, e noho ana iloko o laila ?" I mai la oia, "Aia malaila kekahi kanaka i kapaia o Ioane Kalavina, i kona wa i noho ai ma ka honua ; aka, o ka aoao hoomana i kapaia o Kalawina, aole makou i ike ia lakou ma ia wahi Hemolele, ina he wahi poe Kalavina malaila, aole lakou i kapaia mamuli o ia inoa,"
A ninau hou aku la au, "Aole anei he poe i kapaia he Moremona?" Aole, aole loa no, wahi ana, me ka hopohopo nae, "Pehea la ua neoneo wale ao anei ia wahi ?" Hoole mai oia, aole, aole loa no. Ua paapu ia wahi me na Uhane Hemolele he lehulehu wale.
"Owai lakou ?"
I mai kela ia'u "o ka poe i hele mai mailoko mai o ka hoino nui, a ua holoi lakou i ko lakou aahu a keokeo, maloko o ke koko o ke Keikihpa."
Ninau hou aku au, "Owai ko lakou mau inoa ?" Ua pane mai la oia, "O Karistiano, olelo aku la au "Aole anei he inoa e ae ?" Aole, aole loa no, hookahi wale no.
A pau ae la ia kamailio ana o maua, ninau aku la au, "Mahea mai kela poe i holoiia ko lakou aahu a keokeo, a makaukau lakou i ke komo iloko o ia wahi maikai loa ?" I mai la kela, "Mailoko mai o na ohana, a me na olelo. a me na aina, a me na Lahuikanaka a pau." A hikilele mai la au, aia hoi, he moe uhane na'u.
HALE PAI KII.
MALUNA AE O KA KEENA PAI O KA
"Nupepa Kuokoa."
Emi ka uku no ke kii, hooiahi wale no dala no kii, he elua dala ka uku i ka poe Pai Kii mua. E paiia no ke kii iluna o @e
ANIANI a me ka PEPA.
E hele mai e na makamaka e pai i ko oukou mau kii.
H. L. CHASE (Keiki.)
67-6m Mea Pai Kii.
Olelo Hoolaha.
NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Wahamana, no ka hooiaio i na palapala kauoha a IMIHIA, no Honolulu, Oahu, mamua, i make aku nei: Nolaila, na hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 16 o Maraki, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleleia no ka hoolohe i ka ola io o keia nei ana a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu. G. W. BROWN.
Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Mar.2, 1863. 67-2t
Olelo Hoolaha.
NO KA MEA. UA NOI IA MAI KA MEA Hanohano u Elisha H. Allen, ka Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie e Kalimakuhi, e hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai no KEOLEWA (k.) no Honolulu, Oahu, i make aku nei. Nolaila, ua hoake ia i na kanaka a pau loa, ke pili, e ka Pomono, oia ka la 14 o Maraki, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oielo ia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na @ hoolohe i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu. G. W. BROWN.
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Mar. 2, 1863. 67-3t
Olelo Hoolaha.
NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA Hanohano o G. M. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kau@nini, e hookoha ia ia i Luna Hooponopono Waiwai no KALAWAIA(k.) no Waial@, Koolauloa, Oahu, i make aku nei. Nolaila, ua hoike@ i na kanaka a pau ka, ke pili, o ka Puaha, oia ka la 2 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, @ ka la a me ka hora i oleio ia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoike@, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. BROWN.
Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Mar. 2, 1863. 67-@
He ninau Kanawai.
Ke ninau mai nei ke keiki pii pali o na pali o Hilo one, ma ke Kuokoa o ka la 31 o Ianuari. i na ninau e pili ana i na kula, nona ka inoa J. A. Kaelemakule.
O kuu manao maoli no ia e hai aku i kau mau ninau, malia, he mea ia e holo ai ka ike ma kekahi mau kula iloko o keia Pae Aina. No ka mea, he kumu nui maoli no ia e hoopipi ana i ka hele ana o ka naauao iwaena o na keiki Hawaii. Aia iloko o na keiki haole, e hele mau ana i ke kula, ua hoolako mauia i na Buke o kela ano keia ano.
He mau makahiki kuu noho ana e ao kula ana ma kuu aina, a ua ike no au i ka lako ole o kekahi poe haumana kula, no ka ilihune maoli kekahi, a no ke kuai ole kekahi o na makua i mau palapala na ka lakou mau keiki.
Ke huli aku nei au e hoomaopopo i ka ninau a kuu hoa, "Heaha ia Kanawai, a owai hoi ka mea nana e hooko." E hiki no i na makua ke kuai i mau palapala na ka lakou mau keiki, a ina e kuai ole na makua mea keiki, e hiki no i ke Kahukula oia apana ke hoolako, a hiki mai ka wa ohi a ka Luna Auhau, e haawi aku ua Kahukula nei i ka inoa o na makua i hoolako ole, a me ka nui o ka mea i auhauia, ke ole nae he makua ilihune. Pela iho la no na olelo kupono i ke Kanawai, e pili ana i kau mau ninau e J. A. Kaelemakule.
Noloko ae o keia Kanawai, aole no i hooko ia e na Kahukula, pela ko'u ike, nolaila, i na ua hooko ia, he kaumaha paha, aole paha, he kahaha au i ke kau ole ia ana o keia maloko ae o ka palapala hookaa a ka Luna Auhau, a i na ua kuleana ke hana ka Luna Auhau.
Aole no e hiki ke hilinai ma ke Kanawai, i na he makemake maoli ko ka makua e ike kana mau keiki, nolaila, ke paipai nei au i na makua mea keiki mai Hawaii, a Kauai, e hoolako, e hoolako.
Ke hoi nei au i ka uka anu e aahu i ke kapa hau o Poliahu. Me ke Aloha.
Z. P. NOHOIKEANU.
Waimea, Hawaii, Feb. 12,1863.
BUKE HAWAII HOU !
E PLURIBUS UNUM.
LAIEIKAWAI !
KA
Hiwahiwa o Paliuli
KA
WAHINEOKALIULA.
UA PAIIA KEIA MOOLELO KAUlana i ka buke, a e humuhumu ia ana, a e makaukau ana no ke kuai, ma ka
Hale Kuai Buke
O KA LUNAPAI, I HONOLULU NEI, I KA
Poaono, la 4 o Aperila.
KE KUMUKUAI
$1 o ka Buke hookahi.
E loaa no i na mea a pau e noho ana ma
Maui, Hawaii a me Kauai,
ke hoouna mai i ke kumukuai o keia ma ka leta i ka Lunapai, e loaa no ia ia ka buke ma ka moku hoi aku. H. M. WINI.
67-tf Lunapai o ke Kuokoa.
MIULA.
UA MAKAUKAU O
Kimo Pelekane
e kuai HOKI i keia manawa. Nolaila, o ka poe Hoki nunui, kupono i ka hoounauna, a lawe koke mai i Honolulu e kuai ai me ia.
Honolulu, Mar. 4,1863. 67-4t
KE KUMU OLELO HAWAII.
INA KANAKA A PAU E NOHO ANA MA keia mau Mokupuni, e nana mai i keia olelo hoolaha, ina he kanaka kekahi i loaa ia ia ka buke i kapaia Ke Kumu Olelo Hawaii (Dictionary.) I unuhi ia ma ka Olelo Hawaii me ka Olelo Haole, he makemake ka mea nona ka ia a malalo, e kuai i buke, no ke kumukuai kupono. H. M. WINI.
67-tf Luna Pai Kuokoa
Holoholona Komo Hewa.
KE KAUOHA AKU NEI MAUA I ka poe nona ua Bipi, a me na Kekake a pau, e noho mau nei ma ke ahupuaa o
Lanihau 1. a me Keahuolu
e kii koke mai i ko oakou mau holoholona, me ka uku pa mai no ke komo ana, a me ka poino o ka aina. elua dala ($2 00;) a i kii ole mai oukou a hala ka la hope o Aperila o keia makahiki; alaila, e lawe no mana i ka holoholona a kuai aku paha, i mea a kaa ai ka poino o ka aina, a me ka lilo no ka hoolaha ana.
P. KAPAE.
J. Z WAIAU.
Kailua. Kona, Hawaii, 26, 1863 67-1m
BUKE I. O KA 'NUPEPA KUOKOA.'
AIA MA KA HALE KUAI O KA LUNA Pai o keia pepa,
Ka Buke I. o ka "Nupepa Kuokoa,"
I humuhumuia He hiki i na kanaka a me na haole ke kuai. He Kilohana maoli oia no na hale pele. Ke kumukuai,
$ 4 00 WALE NO.
E ninau ia H. M. WINI.
66-3m Luna Pai o ke Kuokoa.
Mai make i ka Mano.
E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe:
Ua paipai ia mai au e ka mauao puni nuhou: i kaomi ia e ka puuwai i hoopiha ia e ke aloha: a he kua weliweli maoli aku no hoi kekahi i ka nana'ku i kahi i nahu ia e ka mano. Ma ka la 1 o Dek., o ka makahiki i hala iho nei, hele aku la o Paulo, oia ka mea i nahu ia e aka mano, me na hoa i ka lawaia: he koko oio, elua mau kuuna i pau me ka loaa ole o ka ia, a i ke kolu o ke kuuna ma kuaau; a ike aku la o Pauolo he oio e hei ana i ka upena paku, kii aku la a lawe mai, aole nae ia i ike aku i ka mano, i kona ea ana ae iluna a ma waena o ke kai, halawai me ka mano; o kahi i moku, ma ka iwi hoehoe akau, a me na io iwi uluna, malalo iho o ka hookuina lewa.
O ka moku nui weliweli ma ka iwi hoehoe. wahi ana aole i ike ia ka eha i ke nahu ana, he maneo wale no: Kau a mea o ka oi o kaiala Pahikaua. He aina no o Kaupo ua holo i ke-o i ka wa kahiko.
Onea Kaupo ua ka ka ai i ka lua, pela iho la ka olelo a kekahi mano, i kona wa i kiei mai ai ua kapa ia ka inoa o ia wahi o Kiei, a hiki i keia la, mamuli o ke kiei ana a ia mano. Eia keia "Pua ka Wiliwili nanahu Kamano, "aole no paha he aina i oi aku o ka pau nui o na kanaka i ka mano, ma ka wa kahiko e like me Kaupo. Ma Kauai au i ka wa i pau ai o Paulo i ka mano, ina la paha o kona manawa ia; ina aole e ike hou ia na maka o ka makua. Li no paha ka io i ke anu o Hauailiki. E. H. PAULO
Honolulu, Fob.18, 1863.
AWA O HONOLULU.
No ka Moku ku mai.
Feb.27- Moku Am. Archer, 14 la mai Kapalakiko mai, ka mawaho a holo hau i Kanagawa a me Shanghae.
27- Kamoi, mai Kahului mai, me 20 bipi a me 5 ohua.
27- Moi Keiki, mai Kahalui a me Lahaina mai, me 18 barela malakeke, 2 pahu ko, 3 barela poi, me 4 ohua.
Mar. 1- Annie Laurie, mai Koloa mai, me 284 pahu ko, 63 barela malakeke, 14 bipi, me 9 ohua.
1- Kekauluohi, mai Kau a me Kona mai, me 29 kukaa pulu, 2 kukaa pepeiao laau, 502 eke kope, 54 ili bipi, 1359 ili kao, 3 pahu waiwai kalepa, 2 ope ili, 1 pahu waiuhata, 1 pahu hone, 200 niu, 4
puaa, 1 1/2 kakini moa, 4 paila wahie, me 24 ohua.
2- Kiapa Am. Arctic, 133 la ma: Bosetona mai, me ka waiwai no C. Brewer & Co.
2- Manuokawai, mai Hana a me Lahaina mai, me 24 ili bipi, 6 barela poi, 100 puawa, 200 ili kao, 10 eke pepeiao. 3 eke pia, me 4 ope paka.
2- Odd Fellow, mai Hilo mai, me 111 kukaa pulu. 100 ili kao, me 5 ohua.
3- Moi Wahine, mai Koloa mai, me 37 pahu ko, 6 ili bipi, 42 ili kao, 1 barela aila birp, 5 pukuniahi, 12 paila wahie, 10 miula, 1 lio, 6 puaa, me 15 ohua.
3- Kalama. mai Kauai mai, me 48 barela malakeke, 18 paila wahie, 9 miula, me 3 ohua.
4- Kamehameha IV, mai Maliko mai, me 186 pahu ko, 40 barela malakeke, 1600 kapuai i apa, 2 eke pepeiao, 3 ili bipi, 12 ili kao, 1 bipi, me 4 ohua.
HANAU.
Ian. 27, ma Kamao, Lanai, hanau o Kaahaliiole (k.) na Makuakane me Makaehukai.
Ian. 30, ma Palawai, Lanai, hanau o Kaawa k.) na Kaawa me Kumuluakine.
Mar. 4, ma Ho@akaha, Honolulu, hanau o Wailu alani (k.)na Hale me Kahiau.
MARE.
Feb.24. ma Palawai, Lanai, mare o Punika me Luka, na J. Kalawaia laua i mare.
MAKE.
Ian. 13, ma Palawai, Lanai, make o Haiola w.
Ian. 26, ma Kaohai, Lanai, make o Aa w.
Ian. 24, ma Kamoku, Lanai, make o Holohu a w.
Ian. 26, ma Kauuolu, Lanai, make o Keahilele w.
Feb. 2, ma ia wahi no, make o Mauae k.
Feb.9, ma ia wahi no, make o Hai w.
Feb.11, ma ia wahi no, make o Kamala opio w.
OLELO HOOLAHA.
E IKE MAI AUANEI NA OHANA A PAU o kela ano keia auo,
O HAU,
ka wahine mare a ka mea nona ka inoa malalo nei. Ke papa aku nei au ia oukou e ka poe waiwai a pau, mai hoaie oukou ia ia; no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u, a me ko maua wahi moe, ua hele aku ia mamuli o ka moekolohe. Ina o ka mea hoaie aku ia ia. aole au e hookaa'ku i kona aie, maluna ona ko oukou poho. C. B. KAHAHANA.
Halepuaa, Puna. Hawaii, Feb. 19, 1863. 66-1m*
OLELO HOOLAHA.
E IKE E NA KANAKA A PAU MA KEIA olelo hoolaha, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho. Ua hookohu, a hooiaio aku wau ia.
KALAKOA (k,)
e noho ana ma Keauhou, Kona, Hawaii, oia ko'u hope malama waiwai paa, a me ka waiwai lewa o'u, o ka hooilina o ka mea i make aku nei, oia hoi o KEWALO (k.) Nolaila, he hiki no ia ia ke hoopii imua o na Aha Kanawai apau. o ka poe e kue mai ana ma kana mau olelo papa. MRS. KALOHI (w.)
G.P. Piena, (Kakauoleio.)
Puuonioni, Keauhou, Kona A, Feb. 21, 1863. 66-1m*
Olelo Hoolaha.
E IKE AUANEI OUKOU A PAU. NA kanaka o kela ano keia ano, ma keia olelo hoolaha, ua haalele mai ia'u ka'u wahine mare,
O KEAUMOKU,
a ke nohe wahine ole nei wau i keia manawa, me na keiki a maua, ua huli aku keia mamuli o ka hue ae a kona aa koni, aka hoi, ke noho nei au me ke aloha nui ia ia, i ka hou kuili o na ia a me na manawa he nui o ko maua noho pono ana, ua hala hoi ke kau oia ano, ua aloha ole ka'u wahine ia'u. Nolalia, ke papa aku nei au ia oukou a pau loa, na Kanaka maoli, na Haole, na Pake, a me ua ano kanaka e ae no a pau, mai hoaie mai oukou ia Keaumoku nei, no ka mea, aole loa wau e hookaa iki ana i kona aie a pau, a i hookuli oukou i keia papa ana'ku. maluna no o oukou ia poho. N. KAHANO.
Kawaihae, Hawaii, Feb.23,1863 66-3t*
LIO NALOWALE.
P
E IKE AUANEI NA KANAKA A pau, owau ka mea nona ka inoa malalo iho, eia ma ko'a kuia aina, ma Puukala, Kona akau, Hawaii, kekahi lio kane keokeo, ua kuni ia i ka hao, penei ke ano P, ma ka uha hope hema, he puka ma koea kua ponoi. ua komo mai keia Lio i ka malama o Dekemaba 13, 1862. Ua hoolaha an ma na palapala kakau lima, me kuu manao e makaala mai ana ka mea noaa keia Lio. Nolaila, ke kauohaia aku nei ka mea nona keia Lio, e kii koke mai oia, me ka uku mai i na dala he $10; ina i haia na la he 30 o ka hoolaha ana mai @ eia la o kona puka ana, ma ia Nupepa Kuokoa. lilo ia'u keia Lio, aloha oe. J. R. KAOKUU, (Luna Aina)
Puukala, Kona Akau, Hawaii. Feb. 9, 1863 66-2@
Laiki ! Laiki !
KE MAKEMAKE NEI AU I KA LAIKI. a ua makaukau hoi an e uku aku i ke kumukuai KIEKIE LOA, no ka
Laiki Maikai,
nolaila, e pono i na poe mea Laiki a pau ke ninau mua ia'u ma ko'u Hale Kuai Papa, mauka iho o ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, mamua o ka hele ana i kahi o ka mea e e kuai ai. KAMUELA (kaikaina o Kimo Pelekane.)
Pihilolelole, Honolulu, Feb. 26,1863. 66-1m
Olelo Hoolaha Hui.
UA HOOLILOIA O Mr. J. G. DICKSON I KEIA la, i hoahui no'u ma ka'u oihana, wa ka inoa hui o
Lewers & Dickson.
C. W. LEWERS, (L@i.)
Honolulu, Feb. 26,1863. 66-5t
Makemake 10,000 Kapiki.
KE MAKEMAKE NEI AU KUAI AKUI 10,000
Kapiki Maikai.
a e aka no au i ke kumukua. KIEKIE LOA @a mea. O ka mea Kap@i, e makemake ana : hoa kuai, e pono e hele koke mai ma io'u Hale Kuai ma N@, ma ke kihi o ke Akanai Ma@ me ke Alanui Hotele, E wiki mai oukou.
67@ G. Wilhelm (Wilihema)
OLELO HOOLAHA.
Waiwai o KEAKA, }
i make Aku nei. }
NO KA MEA, UA NOHA MAI WAU, E K@ hookuhu @ a me D. B. Mahoe, i mau Luna Hooponopono maluna o ka waiwai o KEAKA. no A@manu, Kauai- i make aku nei. Nolaila, ua hoekela i na kauaka a pau, ke pili, o ka Po@, oia ka @ T o Maraki, i ka hora 9 o kakahiaka @ka la a me la hora i @. no kah@he i ka oiaio o keia noi ana a me na m@ hoole i hoakeia. a@ ma ko'u Keena Hookolokolo, ma Maluna u, Kauai J. HARDY.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana K@
Malumalu, Kauai, Feb 11,186@ 65-3t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU. o maua o na mea nona na inoa nialaia iho. Ke papa aku nei maua i na mea holoholoua, Lio, Bipi, Miula, Hipa, Kao, Puaa, Pelehu. Aole e hele na holoholona i haua maluna o ko mana mau a na.
I Moakea, Keopukapaiole, Keopukaloa.
Ina e kemo wale na holoholona i haua maluna. Lio, Bipi, Miula, Hipa, Kua, Puaa, Pelehu. $i 12t o ke poo hookahi: a o ka Puaa, he 50 keneta, o ka Hipa, Kao, Pelehu. he 12 1/2 keneta pakahi. Ina e hookaa ole mai ka mea nona ka holoholona i ka nau, e lawe no maua i ka Pa Apana: a i ole naua, o ao maua mau hope no, oia o Keala, Kaululaau, Geo@i. A ke papa aku nei maua i na kanaka a pau. aole e laiau wale i na mea maluna o ko maua mau a na i oleloia maluna, ua kapu loa ka hau, pepeiao laau, ka lai, na kai iawaia. a me na kai opihi, ua kapu loa ia mau mea. Ioa e loaa ia maua kekahi kanaka, a mau kanaka poha, e lalau wale ana i na mea a pau i oleioua maluna, a i ko maua mau hope paha, alaila, e hoopii no maua imua o ka Lunakanawai. E lilo no keia olelo hoolaha i mea paa loa. e like me ke Kanawai.
P. H. TREADWAY,
J. NOWLIEN.
Puuohoku, Molokai, Feb. 7, 1863 64-1m*
Hale Hana Piula.
MA KE ALANUI NUUANU, MAKAI IHO o ka Loiala Hotele. Mau mea hana, a kuai Piala, Hao, Keloawe, a me na mea e ae e pili ana i ka hale oihana piula. A e hoomoe ho, i ka Piuia Wai, me ka hooponopono kupono i na mea a pau e p@ ana ia @ihana. Ua lako mau i ka Piula Wai maikai. E hele mai e ike no oukou iho.
59-6m F. H. A. G. SEGELKEN.
Bipi Waiu Nalowale.
E IKE AUANEI NA MEA A PAU ma keia Olelo Hoolaha, a ka mea nona ka inoa malalo nei. No ka mea, na nalo iho keia bipi ma ka la 4 aku nei. a hiki i keia la. he 10 la no ia o kona nalo ana: a o kona ano. he hulu ulai a holookoa maluna, me he hulu pala ia, a he mau hulu aiai ma kona aio, J. I. kona hao kuai. Ina e loaa oia. e uku aku no au i ka mea nana e hoihoi ma ko'u wahi ($3 00) maikai J.Ii.
Mi@ani, Honolulu, Feb. 13, 1863. 64-1m*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU loa, na Haole, Pake, a me na mea waiwai e ae, o kela ano keia ano. Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke hai aku nei au i ka lehulehu e noho ana mai Hawaii a Niihao. no kuu wahine i mareia.
O Kahoku,
kona inoa, no Kapalaoa, Kona Akau, Hawa i, no ka mea, ua haalele mai oia i ko maua noho pu ana i ka wa loihi loa, nolaila, mai hoaie oukou ia ia. Ina hoaie oukou ia ia. no oukou no ia poho, aole au e hookaa i kona aie, oia iho la ka hai ia oukou e ka poe waiwai, no ka inea, ua auana ike leia o ua Kahoku nei, ua lohe aku la na kiki eha, e hoi ke oki uaua o na puu ua la! ka ia i na kuahiwi. Me ke aloha l@ lima, KEANINI.
Feberuari 4, @ 63-m1*
Olelo Hoolaha.
E IKE AUANEI OUKOU E NA KANAKA a pau ke nana mai, owau o ka mea nona ka luoa malalo nei. Ke papa aku nei au ia oukou a pau loa. na Kanaka maoli, Pake, Haole. Ua kapu ke kukulu ana, a me ka hele ana o ka Lio, Hoki, Bipi, Kekake, a me na holoholona e ae ma kuu mau apana aina kuai elua e waiho nei, ma ka ili aina o Ha@pua hookahi, ma Waimea, a ma ka ili aina o Kahoomano hookahi,
Ma Makaweli, Kauai.
o ka mea kue i kakahi o keia mau olelo i hai ia maluna, e uku Oia hookahi dala, no ke poo hoo@ala.
64-3t J. N. @
Olelo Hoolaha.
E IKE AUA NEI NA MEA A PAUke nana mai lakeu, o maua o na mea nona na inoa malalo iho, ke hai aku nei maua ma ke akea a ma na wahi a pau maloloko o keia apana o Kona Akau nei. Eia ma Kahaluu nei na Bipi komohewa mai o kahi e, he nui wale e noho nei. A penei ke ano :
1 Bipi wahine keokeo me ke keiki, hao K5, uha hope akau.
1 " moo me ke keiki, hao _. uha hope akau.
1 " eleele me ke keiki, hao T. uha hope akau.
1 " eleele me ke keiki, hao LG, uha hope akau.
1 " eleele me ke keiki, he heleuma ka hao kuni.
1 Bipi Kane eleele laho, hao LI. uha hope akau.
1 " eleele laho, aole hao kuni.
1 " eleele laho, aole ike maopopo la ka hao.
Nolaila, ke kauoha ia aku nei na mea a pau nona keia poe Bipi, e kii mai me ka uku pu mai ($1 00) no ke poo hookahi. ina aole oukou e kii mai a hala na la he 30. me ko oukou kii ole mai, alaila, e kuai aiku no maua. a i ole hoi, e kuni aku i ka hao o ka mea nona keia aina. O mana no me ka mahalo.
J. L. PALAPALA
J. W. KAMAUNUPAU.
Kahaluu, Kona Akau, Hawaii, Feb. 20,1863. 65-2t.
OLELO HOOLAHA.
OWAU O KA MEA NONA KA INOA malalo nei, ke hai aku nei au ia oukou e ka poe e makemake ana e mahiai, eia ka aina ua maikai, aole paakiki, ua palupalu. ua hanaia a maikai loa. Eia wale no ka mea i koe, o ke apo ae, a kanu iho i ka huli. a me ka hoomaikai aku, a me ka malama a hiki i ka wa e oo ai. Eia no ia'u ka huli, o ke kanu no ke oukou e ka poe e makemake ana e mahiai. Penei nae ka hana ana, e haua oukou a oo ka ai, e mahele, he hapalua ia oukoa, he hapalua ia'u, na oukou no nae e kuai aku i ke dala ko'u hapalua. Ina i manao kekahi e mahele ma ka ai.pono no ia, e lawe noia i kana hapalua e ai, a o ko'u hapalua, nana no e kuai i ke dala a loaa hoihoi mai ia'u. Eia ma Manoa nei keia wahi mahiai, o ka nui o na eka iloko o keia aina, he 22 me ka hapa, oia ka nui o na wahi maikai. O kela kanaka keia kanaka, i makemake e mahi maluna o keia mau eka i hoakaka ia aku la. E hele mai lakou ma ko'u wahi, ma Manoa nei ko'u wahi i noho ai. a o na olelo i koe, ala u halawai pu kakou, alaila, hoopau loa na olelo i koe. D. LIMA
Kahu Malama Aina
Honolulu, Feb. 21, 1863. 66-2t*
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA. UA NOI IA MAI KA MEA Hanohano o Elisha H. Allen, Lunakanawai Kiekie, e Abigaila K. Maikai, kekahi o na hoo@ o Loi (w.) no Kaumalumalu. Kona akau, Hawaii, i make aku nei, e koho ia H.L.Sheldon, Esq. (Hale.) i K@ina nana e mahele i ka waiwai o ua Loi nei mawaena o na hooilina ona. Nolaila, ke kauohaia aku nei i na mea a pau ke pili, o ka Poakolu, ka la 23 o Maraki, e hiki mai ana, ma ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hooloheia'i ua palapala nei, a me na mea e keakea ana, ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu nei.
G. BROWN
Kakauoleio kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Feb. 24, 1863 66-2t
Olelo Hoolaha.
KE PAPA AKU NEI AU I NA MEA A pau, mai hoaie mai i ka'u wahine, la
Mele Ana Hanale,
no ka mea, ua haalele kuma ole mai oia i ko maua wahi moe, a me ko maua noho ana. J.R. BRADLEY.
Honolulu, Feb. 26, 1863. *64-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA. UA KOHO IA MAI MAUA i mau Lana Hooponopono no ka waiwai o J. M. Kewiki no Kailua, Hawaii. i make aku nei me ke kauoha ole ; nolaila, ua kanohaia na mea a pau i aie ka la e hookaa koke mai, a o na mea a pau ana i aie ai, e hoike mai i ko lakou mau bila.
P. CUMINGS.
LUCY TRAVIS.
Kona Akau, Hawaii, Feb. 23, 1863 66-3t
OLELO HOOLAHA.
Luna Hooponopono Waiwai.
NO KA MEA, UA HOONOHOIA KA MEA nooa ka inoa malalo nei i Lana Hooponopono Waiwai no Akai i make aku nei ma Honolulu, Oahu. Nolaila, ke haiia, ku nei no@e no i lawa ka waiwai o na Akai @ e hookaa ai i kona mau aie, a nolaila hoi, e hooponoponoia ana ka waiwai mamali oia ano ; a ua kauohaia na mea a pau ana i ale aku ai, e hoike mai i ko lakou kuleana iloko o ka mahina hookahi, mai keia la aku, a o na mea hoi i aie mai ia ia, ke poloai ia nei lakou e hookaa mai.
C. C. HARRIS (HAILAKI.)
Honolulu, Oahu, Feb. 19, 1863. 66-4t
KA MOKUAHI
' KILAUEA,'
E HOLO ANA O "KILAUEA" MAI Honolulu aku, ma ka
Poakahi. Mar. 9. 1863.
Ma ka hapalua o ka hora Eha o ke ahiahi.
NO
LAHAINA.
KALEPOLEPO,
ULUPALAKUA,
KEALAKEKUA;
HONOIPU,
KAWAIHAE,
KAILUA,
A ME HILO.
E holo hou ana ka Mokuahi 'Kilauea' i ka Poaha, la 19 o Maraki : a ma ia hope aku e noho ana eia hookahi pule, a hele hou aku i ka Poakahi, la 6 o Aperila
KA MOKUAHI
" ANNIE LAURIE, "
E HOLO ANA KA MOKU Annie Laurie.
Ma ka Poakahi, Maraki 9.
Ma ka hapalua o ka hora Eha o Ke ahiahi.
No NAWILIWILI.
JANION, GREEN & Co
Honolulu, Nov. 13,1862 61 tf
$ 10 00 MAKANA !
E UKU AKU NO KA MEA NONA KA inoa mai@ na dala makaua i kana @na, i ka mea nana e hopu ke kino
O Kanehailua.
he lawehala i mahuka mai ka huaiai paahao aku, ma ke la 25 o keia malama, oiai e hana ana ma Ainahou A penei no ke ana o ua paahao mahuka la @pua @ kona kiekie, ma Hilo kona one hanau. Me Keoni Miki kona noho hope ana iho nei, he 23 ka nui o kona mau makahiki, he hia moku ma kona umauma, me na hua "PALONAI." a ma@ iho oia he @ heleuma, a me kekahi mau uhi e ae no ma kona akau ; a ma kona lima hema pela no, me na inoa nae kekahi, he limalima ma na poohiwi a elua. me na opuupuu.
W. C. PARKE.
Makai Kiekie.
Honolulu, Feb. 27, 1863 6@ 1m
Olelo Hoolaha.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, owau o ka mea nona ka inoa a malalo nei. Ke papa ahu nei ao i na mea holoholona a pau loa, aole make komo ma kuu aina i hoolimalima ai me ka M@ Hanohano C. Kanaina, e waiho nei ma Waikiki, mai ka hapalua aku o Kai@au a hiki i Pau. Na
Lio, Bipi,
Miula, Kekake,
Hipa, Kao,
Puaa, Moa,
Palehu, Koloa
KAKA.
A ina ike a'u i kekahi o na holoholona i oleloia'e nei maluna, ua komohewa i keia aina mahi laiki, e hopu no au a hoopaa, a heia imua o na Kahu Kanawai, ke ole e ae mai oia i ka uku a'u i manao ai. Y. S. AKANA.
Waikiki, Oahu, Ian. 12,1863 6@3m
OLELO HOOLAHA.
UA WEHE AE NEI AU HE Hale Ku a hou, ma ke Alanui Papu mawaena o Alanui Alii me Hokele, a ua hoopuka ia i oa Lole Maikai o na ano nu @ a pau, ano no i hiki mai nei. i kuaiia e au
Ma Enelani a me Sekotia,
i ka makahiki i hala iao nei. O ka'u keiki ka mea nana e hooponopono ma ia Hale Kuai. E hele a pau e nana i ka
Lole Nu Hou !
HE LOLE NU HOU WALE NO !
E HOOMAOPOPO NO KA
Helu 10-
JOHN THOS. WATERHOUSE. (Halewai)
Olelo Hoolaha.
AOLE O KANAMAI O Ka Lolo Nu HOU i hiki mai nei, a ua ma@au hoi no ke
KUAI NUI,
A ME KE
KUAI LIILII.
Lole kupono no na kane, na wahine, na keikikane a me na kaikamahine. A ke mau
Noho Lio Maikai,
A ME NA
Kaulawaha Nu Hou
NO HOI KEKAHI, MA KO'U
Hale Kuai Nei,
a me na KEPA pu hoi nana e hoohoihoi i ka Miala e hole. e like me ka holo o ka Lio.
NA PAHI A ME NA O.
A ME
Na Pa o kela ano keia ano.
ke. ke. ke. ke. ke. ke. ke. ke. ke.
ke. ke. ke. ke. ke. ke. ke.
ke. ke. ke. ke. ke. ke.
ke. ke. ke. ke. ke.
ke. ke. ke. ke.
ke. ke. ke.
ke. ke.
ke.
60-3m JOHN THOS. WATERHOUSE, ( Halewai.)
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A ME na Haole, o kela ano keia ano. Owau e ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au i na mea holoholona,
NA
Lio, Bipi,
Hoki, Miula,
Kekake, Hipa,
Puaa, Kao.
Aole e hele ma kuu aina kuai, ma Maoloa, Honuaula, Maui. E malama i ko oakou mau holoholona, mai hookuu wale, o ka mea hookuli i keia olelo papa. E hiki no i kuu hope ke hopu a hoopaa, o hoouku e like me ke kanawai, ke papa aka nei au i na kanaka o kela wahi keia wahi, mai kii wale i na mea ulu wale, oia ka mauu, ka wahie, o na mea ulu a pau loa maluna o ka aina kuai. Ina e loaa kekahi o keia mau mea i oleloia maluna, oia ka Lio, Bipi, Miula, Lioki. $1 00 no ke poo hookahi: Hipa, Kao, Puaa, $0 12 1/2 no ke poo hookahi. Ke haawi nei au ina hana a pau i kuu hope, ia Liki, Owau no o
63-2m' S. KAMUELA
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA MEA A PAU LOA ke nana mai ma keia Palapala Hoolaha, o mana o ka mea nona na inoa mahalo nei, ke hai aku nei maua, ua lilo ia nana ka Hale Wili Ko,
Ma Amauulu, Hilo, Hawaii,
a me na mea a paa e pili ana i ka Hale Wili Ko. Eia kekahi, o na kanaka AiE ma. ua, e hele mai e hooponopono me mana, me na mea nona na inoa malalo nei.
AHUNAKO,
APAKANA.
Honolulu, Ianuari 13, 1863. 60-3m