Ka Nupepa Kuokoa, Volume II, Number 1, 3 Ianuali 1863 — Page 3
This text was transcribed by: | Leialii Megino-chow |
This work is dedicated to: | Naoneolaa |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa.
He Inoa no Kamokuhaaheo.
Haaheo Nuuanu i ka pua o ka al@ihi.
Ako ka waahila i ka hale a ka makani,
E ho@ia nei e @ anae,
Mai naenae oe a he@e mamua,
A p@n@a i ka @–a mahope,
Loaa ka pono ia @aao–e–ao,
E a@ mai oe i ka pili a ke aloha,
Kainoa ua holo ke kuikahi o ke aupuni–a,
K@ hoa–e.
Na A. Hina
Haaheo ka noho a Kaala i ka malie,
H@ ana ka manao iloko,
I holo aku hoi e p@ me ka Waiopua,
Loaa koke no i ka mana o Kainoa,
E walawa@ ana i ke kai o Hili–a,
Hilihewa ka ua makahehi i ke kuahiwi,
P@ ole iho i k@ kinai a ka awaawa–e,
Ko hoa–e.
Na Kaahui .
Haaheo Kaala ke po@ o Kamaoha,
Ohaoha i ka lai e kupu hemolele oia pali,
E nana ana ia Pehuea,
I ka pili lea a Malamanui i ke anu,
@i ma@ma@a anu o Haleauau,
Ma@ele i ka opu kehau a ka makani Waikoloa,
Ke iho la no a hiki i kai o Ewa,
He ewaewa ka`u i ka moe,
He henehene ia`u i aka wau–a,
Ko hoa–e.
Na Kaluahinenui .
Haaheo Kau@hoene o ka Lipo,
Aala onaona ka hala o Pooku,
Kupu ke onaona ka hanu lau Aalii,
Ka lau liilii aala o Kailiau,
Aahu aku la i ka lau o ke Aalii,
He@lii ka na noe aala i ke kula,
Aala hanupe aloha i ka puukoa–a,
Loaa iho nei ke kii onohi i kuu maka,
Ke kii paio i ka lau o ko`u lihilihi–a,
Ko hoa–e.
Na Maria Nahinu .
Haaheo Lihue onaona i ke kehau,
Aala mapu no i ke oho a ke Kupukupu,
K@pu mai ke aloha he ohu no ke kanaka,
O ka piina loa ana aku i Pohakea,
Halawai aku me na hoa`loha i Peekaua,
I ka ua aku au ia oe e ke aloha,
E noho iki kaua o ua wahi lai nei la,
Uaina mai–la–a,
Ko hoa–e.
Na M. Kekalaiwehea .
He mau manao no ka La Karisimasa.
Ua ulu mai keia mau manao no ka la Hoomaikai a me ka la Karisimasa i hala iho nei, he pono paha ke hoolahaia ma ka Nupepa Kuokoa.
Aole na Kristo mai ka nui o na wa hoano, @ole hoi no na Lunaolelo ; aka, na ka Ekalesia no. Aole i ao ia kakou me ke Kauoha Hou e malama i na wa hoano, aole hoi i ike ia ia mea iloko o ka Ekalesia i ka wa o na Lunaolelo. Ma ka palapala ko Galatia, ua hoahewa o Paulo ia lakou, no ka malama ana i “na la a me na mahina, i na manawa a me na makahiki,” a ma kona palapala i ko Kolosa, a penei no kana mau olelo : “Nolaila, mai hoahewa mai kekahi ia oukou i ka mea ai, a me ka mea inu, aole hoi no kahi la hoano;” a ua paipai no hoi oia, “@ kupaa iloko o ke ola o Kristo i hoola mai ai oia ia lakou.”
Ma ka oihana Iudaio, he poe kahuna @ana e kaumaha aku ma na mohai, a he papa inoa @o na la hoano, a he nui na hana pohihihi ; aka, ua hoopau loa ia kela mau hoailona o ia mau ana o Kristo, ma kona make ana, “E hokai ana i ka palapala lima o na oihahana i pono ole ai makou, o ka mea i kue ai makou, oia kaua i lawe aku ai a makia aku la ma ke kea.” I ka wa o ka Ekalesia o na Lunaolelo, ua kapaia ka poe pono a pau, he poe a he wa hoano na manawa a pau. Ua hoolaaia ke ola a pau o ke kanaka no ke Akua. Hookahi wale no la a ke Akua i haawi mai ai no kakou e malama, oia ka la Hoano o ka Haku, oia hoi ka la Sabati Karistiano.
Aole nae i hooleia ko kakou malama ana i kekahi mau la, i mau la hooke ai, a i mau la hoomaikai aku i ke Akua, ke ku ia i ka makemake o kanaka. Aka hoi, ua papa loa ia ko kakou mahalo naaupo ana i ua mau la la, e laa me na la ahaaina o ka poe Iudaio o ka wa kahiko.
He nui ka poe hoomanao i ka la Karisimasa, i la hauoli, a i la haawi makana no na makamaka, aka, ua ae pono mai lakou, ua akaka loa aole i hanau ko kakou Haku i ka la 25 o Dekemaba. Ua akaka ma ke a@ o ko Palisetina noho ana, aole hiki i na Kahuhipa e kiai i ko lakou poe hipa ma ke kula i ka po o ka la 25 o Dekemaba, no ke ano, pela ma na aina pali e hoopuni ana ia Betelehema. Ma ia aina ua hookuuia na hipa ma na kula, me ke kiai ana o na kahu i na mahina o ke kau, a kokoke i ka pau ana o Okatoba, hoomaka mai ka ua anu, hoihoiia na holoholona i kauhale.
He mea pono paha ko kakou ike ole ana i ka la o ka Haku i hanau ai, no ka mea, pela i loaa ole ai ia kakou ke kumu e malama a e mahalo ai ia la.
Ua lokahi ka nui o na kanaka naau@o i ka @ana ua hoomakaia ka la Karisimasa iloko o ke Keneture eha mahope mai o Karisto. Ma @ kahi i hoomaka muaia, a ua ulu mai la noloko o kekahi ahaaina Pega@a, oia ka “Satunalia.” He ahaaina keia i malamaia iloko o ka hapa hope o Dekemaba, hookahi h@bedoma o ka ahaaina ana, ma ia hebedoma he nui ka uhauha a me ka lealea ; ua like na ka@wa me na Haku, ua haawi na makamaka i na makana kekahi i kekahi, no na kamalii ka la hope o ia ahaaina, a ua haawi naiia ia lakou na kii liilii. Ua hoihoiia keia mau hana no ka la Karisimasa.
Ua hoomakaia ka malama ana i ka la Karisimasa ma Suria, a me Palisetina, i ka makahiki o ka Haku 376, ua maopopo keia ma ka haiao a kekahi kanaka, o Ioane ka inoa, a o ka Waha-gula kekahi inoa ona, oia hoi o Chrysostom. Aole nae i hoopaa loaia ka malama ana oia la a hiki i ka makahiki 400 mahope mai o Kristo, he wa ia e nui loa ana ka pouli a me ke ino iloko o na Ekalesia.
O Clement kekahi kanaka pono o ka wa kahiko. Ua hoahewa oia i kekahi poe no ko lakou makemake e imi i ka makahiki a me ka la o ka Haku i hanau ai, me ka i ana he palaualelo, waiwai ole, a he mea hiki ole ke imi a akaka lea ka la o ka Haku i hanau ai, wahi ana.
Nolaila hoi, i na e makemake ole kekahi poe e malama i ka la Karisimasa, “Mai hoahewa aku i kekahi ia lakou.”
“E kupaa lakou iloko o ke ola a Kristo i hoola mai ai ia lakou.” Ilikipau .
Ka pilikia ana ma ka moana.
E ka Nupepa Kuokoa e : Aloha oe:
I ka la hoomalolo aku nei, la 6 o Dekemaba, ia makou e holo ana maluna o ka waapa, mai Lahaina aku, a i Molokai, holo makou a mawaho ae o Kekaa, popo@ia iho la makou e ka ale kuloko, pulu loa makou mai mua a hala i hope. Lele ae la ka hauli maka`u iloko o`u, me ka olelo ae i ka mea ia ia ka hookele, e hoi hou makou i Lahaina, no ka mea, ua maopopo ka nui o ka makani ia la, i ka lele ino uwahi noe o ke ao, a me ka Oolok@ puahiohio o ka moana. I mai la ka mea hookele laua me ke Kapena waapa, “Aole keia o ka makani e hoi hou ai ka waapa i Lahaina, o keia makani au e ike la ea, he pukiki makalae, mohala aku la ka makani oo.”
Puni aku la au i ka noiau, a me ke akamai o ka olelo a na keiki o ke ehu kai o ka moana o Pailolo, holo aku la no makou me ia wahi kanaka @o o kahi o mak@u, o Nauku ka inoa, i ka mea o ka hala ole o ka hooili o ka ale iluna o makou. Ia makou e holo ana pela a waena moana, me ka hahau iho nae o ka ihu o ka waapa iluna o ka hokua o ka ale, elua hahau ana pela, a ua lohe makou i ka naha ana o ka waapa. Puiwa like ae la makou, me ka olelo iho, ua naha ka waapa ! ua naha ka waapa!! I ka nana ana aku me ka helehelena kaumaha like me na hoa i kahi o ka waapa i naha ai ; mai ka ihu mai ka naha, a mahope iho o ke kukia. Me he mea la ia wa, ua pau ka manao laua no ke ola, no ka mea, ua naha ka Puuhonua kahi a makou e hilina ana, no ka pakele i ka pilikia i ka make ma ka moana uliuli lipolipo launa ole.
Ia wa@a makou e ulu aoao ana no ka pilikia @ loohia iho la hooikaika aku la kekahi mau mea o makou e kupaka kaula ma ka ihu o ka waapa o makou, me na lima ua hele a opili maeele i ke anu a ke koekoe, ia laua e hana ana pela, aole no he wahi lihi o ka pono, ku ae la ka mea hookele a kupaka kaula iho la ma ka ihu, a ma waena o ka waapa, ma ia hana ana, ua loaa ka pono iki. I ka omao ai a kekahi o makou, me na wahi kapa e uhi ana i ka heana o na wahine, ua paniia iho i kahi o ka waapa i naha`i. Ia wa no, ia`u e ka ana i ka wai o makou me kekahi mau wahine eha, ua hele no a aneane piho iho makou. Ua haliu ae au me ka naau kaumaha i ka`u keiki opiopio, no na makahiki eha a keu, ia ia e noho ana mahope o ka waapa ; ho@i aku la au ia ia me ka eha o ka naau i ke aloha nona, me ka manao iho, o ka halawai hope ana paha ia ma ke kino maoli.
Ulu no nae ka manaolana iloko o`u ia wa pilikia, e hoomanao i ka lokomaikai o ka Mea Hoola , a olelo iho la i na hoa, mai paulele wale kakou me ka pihoihoi maka`u no nei pilikia ana ; aka, pono kakou e hoomanao i ka lokomaikai o ke Akua, ma ona iho, he hiki no ia ia ke lawe ia kakou a hoopae ma ka aina maloo. Pela makou i holo aku ai a pae aku la malalo o Kamaloo, i Molokai, mamua ae o ka napoo ana o ka la. Nani ka nui o ko ke Akua lokomaikai, @ me kona aloha, i kona hoopae ola ana ia makou ma ka aina maloo, me ka pilikia ole o kekahi o makou. E like me ka Davida i olelo ai, “O ke Akua ka puuhonua a me ka ikaika o kakou, he kokua kokoke loa i ka pilikia ana,” Halelu 46: 1.
He umikumamakahi ko makou nui iloko oia holo pilikia ana, eha makou na kane, a elima wahine, elua keiki opiopio. Ia makou i pae aku ai, ua hookipa maikaiia makou e na kamaaina o Kamalo. I mea e ike ai na hoa, a me na makamaka o ka mea kakau nei i keia, a me na makamaka o kona mau hoa pilikia, a me na hoa uhai a holo o nei mea o ka heluhelu nupepa ana, ke waihoia aku nei keia wahi ukana, nau e ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii. Me ka mahalo i na hoa. J. H. Moku .
Pukoo, Molokai, Dekemaba 16, 1862.
Ma ka la hea o ka hebedoma.
KOU HANAU ANA.
Aia ma ka Buke 6, Helu 10, o ka Hae Hawaii, e kau la ke kaha, o ka la 5 o Iune, 1861 : ua hai aku wau i kekahi mau mea e pili ana i na makahiki maoli. A ua olelo aku no hoi wau, mai kau iho oukou i keia aahu maluna o na makahiki leleoi ; e kali a hai hou aku wau, ke loaa ka wa kupono. A no la, ua hiki mai ka wa pono e hai aku ai, no ka mea, ua puiwa wau i ka “Papa Keneturia@” e waiho mai ana ma ka Helu 51 o ke Kuokoa.
Ua hoomaopopo paha oukou i ka helu o na malama ma ia Buke 6, Helu 10@ o ka Hae Hawaii, a pela no ka helu o ka makahiki, ke loaa ka la o ka hebedoma i hoomaka`i ia makahiki. Aka, ua hai aku wau i ka Laina e loaa ai ka la o ka hebedoma, e hoomaka ai ka makahiki.
A ma ia laina hookahi no, e imi kakou i ka la o ka hebedoma, e hoomaka ai kekahi makahiki leleoi. E lawe paha kakou i ka makahiki A. D. 1836, e puunaue me 4, a loaa mai 459, e hoolei ana ke koena. A o 1836+459=229@7=327, a koe 6, lawe 1, no ka mea, he makahiki leleoi; koe iho 5. Nolaila, ua hoomaka ka la mua o Ianuari, M. H. 1836, ma ka Poalima, a no ka hoomaka ana ma ka Poalima, nolaila, 7 ka helu o ka makahiki 1836.
E nana hou aku ma ka Buke 6, Helu 10, o ka Hae Hawaii ; a e loaa no ia kakou, o na makahiki a pau i hoomaka ka la mua ma ka Poaono, he 1 ka helu pakahi oia mau makahiki. A ina e hoomaka ma ka la Sabati, he 2 ka helu oia makahiki ; a ina ma ka Poakahi, 3 ka helu, a ina ma ka Poalua, 4 ka helu, a ina ma ka Poakolu, 5 ka helu, a ma ka Poaha, 6 ka helu ; a ina ua hoomaka ka la mua ma ka Poalima ; alaila, 7 ka helu, nolaila hoi, 7 ka helu o A. D. 1836, no na malama o Ianuari, a me Feberuari, a e hui mai i 1 me keia helu no na malama i koe aku. Pela no e hana aku ai i na makahiki leleoi a pau.
A ua pau aku la ia mau mea, eia mai keia alanui hou e hele aku ai a loaa aku no kela e naue la mamua.
E imi mua i ke Sabati mua o Ianuari ; a loaa ia la, oia no ka la e hookau iho ai maluna o keia mau inoa malalo iho nei.
Ianuari, Okatoba, Sabati mua.
Mei, Poakahi, @ ;
Augate, Pualua, “
Feb. Mar. Nov., Poakolu, “
Iune, Poaha, “
Sept, Dek., Poalima, “
Apr. Iulai, Poaono, “
Ma na mea i wehewehe mua ia, e loaa no ka la o ka hebedoma i hoomaka ai o Ianuari o kela makahiki keia makahiki, a e loaa no hoi ke Sabati mua o Ianuari, ma ka hoonohonoho pono ana.
Ninau. Ua kau iho ka Hae Pelekane i ke Aupuni Hawaii, Feb. 25, A. D. 1843. O ka poahia la ia ? O ka Poaono.
Ma na mea i hai mua ia, e loaa no keia, ua hoomaka ka la mua o Ianuari, M. H. 1S@3, ma ka la Sabati. O ke Sabati mua no hoi ia o Ianuari ; nolaila, o ke Sabati mua o Ianuari, o ka la 1 no ia, o ka Poakahi mua o Mei, o ka la 1 no ia; o ka Poalua mua o Augate, o ka la 1 no ia ; a o ka Poakolu mua o Feberuari, o ka la 1 no ia ; a o ka Poakolu elua ka la @, a o ka la 15, 22, o ka Poakolu no ia ; nolaila, o ka Poaono, oia ka la 25 o Feberuari, M. H. 1843, ka la i kau ai ka Hae Pelekane i ke Aupuni Hawaii.
Ma keia mau mea a`u e olelo nei, ua hiki no ke waiho wale aku i ka hoopaanaau ana i na inoa o na Keneturia, a me ka helu o na malama, a me ka hoopaa ana ia L, EI, AO, OA, a pela aku no. Uuku wale io no na mea hoopaa ma keia alanui hou.
He kupono loa keia no na makahiki maoli, a he wahi ano hihia iki no na makahiki leleoi. Aole nae he hihia loa, he hana me ka noonoo maoli.
Maanei no hoi, ka hoopaa ana i na inoa a`u i hai aku nei, ka hoonohonoho pono no hoi i na la, mai ka la mua o Ianuari, a ke Sabati mua, alaila, hoopili io iho maluna o kela mau inoa.
A i kuu manao io no hoi, he mau alanui mama no keia, mamua o ka hoopaa ana i na inoa o na Keneturia, a pela wale aku. Ua hana pinepine no wau malaila, loihi ka hoao ana, pomaikai ka loaa.
Maalahi keia mau@mea a`u e olelo nei, ke noonoo pono iho, a ia nae ia oukou, he maalahi paha, he ole paha. Me ka mahalo.
- P.
Lahaina, Maui, Dekemaba 12, 1862.
He Inoa no Emere.
He inoa keia no iala–la,
No Emere no he inoa–la,
Ko kino ana ole i ka hui–la,
I ka hui mahiai i ke pili–la,
I piliia me ke hoa i ke kula–la,
I ke kula lai o ke Kaona–la,
Ano wale mai no ia uka–la,
Ia uka paa mai i ka ohu–la,
Ohu wehi ko kino i ka holo–la,
O ka holo nui a ko lio–la,
A ka lio holo peki i ke kula–la,
O ke hoa olelo o ka ipo–la,
Hooipo Mawae i ka lai–la,
I hoa pili no Kaeo–la,
E-o mai no Emere he inoa–la,
Ko kino ana ole i ka hui–la,
I ke kula wela @ Haena–la,
Enaku kaua i ka moana–la,
Ke @ii@i ae la i na pali–la,
Pa@i nui Mana i ka ike–la,
Uiha i ka loa i ke pili–la,
Ke pili mai nei Apua–la,
Me ke ao naulu i ke kai–la,
E ike oe auanei–la,
I ka la wela ma Hawaii–la,
Ma ka mole mai @ Kumukahi–la,
Kau pono ae la i Haehae–la,
Oni ana Apua i ke kai–la,
He kai aloha na`u Pohina–la,
Kai ao@ao me Kawelohea–la,
Hea iki ka ale i ka moana–la,
O ka ale hulilua i ke kai–la,
O Kau no ka`u aloha–la,
O ka moku haaheo i ka makani–la,
E peki oe a hoi mai–la,
E kau paha i ka penikala–la,
Poai aku la i na manu–la,
Iiwi leo@lea o ka nahele–la,
Oo hulupala o ka mauna–la,
I mauna lahilahi ko kino–la,
I ke kui ohelo nee i ka papa–la,
Haina nui no ko kino–la,
Ai ka huina i ke pue–la,
He piina loa e Wahamoa–la,
He ihona olu e Palua–la,
Ilaila ko kino e lai ai–la,
O ka hana oi a ke kino–la,
O ka hana hua i ka inuki–la,
E ike oe auanei–la,
I ka mea ono a ka manao–la
E kii ana i ke kuemaka–la
E koi ana i ka lihilihi–la
Kuhi aku kalihi i Kalaponi–la
I ka pua lose nani o Kina–la
O maleka no ka`u aloha–la
I ka hoeu mai a Farani–la
Ua ike ko kino i ka hana–la
I ka hana oi o ke Aupuni–la
I ka paikau a na koa–la
I ka huli akau huli hema–la
He inoa keia no ke kama–la
No Emere no he hiapo–la
O ka lai o Kona ke aloha–la
I ka holu malie i ke kai–la
I ke one lai o Hinahele–la
Hoohele ka ono i kuu maka–la
Pau ole ke kuko i ka manao–la
Emere no he hiapo–la
H. Mokulehua
Kona Hema, Hawaii, Dek. 29, 1862.
E MAKAALA!
OWAU
O KAMUELA,
KA HOA KUAI O NA
KANAKA HAWAII.
NONA KA HALE KUAI PAPA MAKUA iho o ka
Hale Hookolokolo ma Honolulu. Ke hai aku nei @ ia oukou, he mau la ka wale no keia o kuu moku papa,
“CONSTITUTION!”
a ke ku mai oia, e loaa ana ia`u na
LAKO KAPILI HALE
o kela ano, keia ano.
EIA NO KE WAIHO NEI.
NA@
PAPA O KELA ANO, KEIA ANO.
LAAU HALE, o kela ano, keia ano.
PILI HALE,
PINE,
AAHO,
KEPA,
PANI PUKA,
PUKA ANIANI,
OLEPELEPE,
KUI,
PENA,
AILA PENA,
WAI HOOMALOO PENA
IA MEA AKU, IA MEA AKU@
Ua makaukau au e kuai aku me ka oluolu i keia mau mea, a no ka maopopo no paha ia oukou he KEIKI KAMAAINA au, he hiki ia oukou e ka Lahui
Mai Hawaii a Niihau,
Ke kipa mai i o`u nei. E hiki ana no na moku papa o`u i na manawa a pau, a hoolako wau ia`u. He mea mau i na poe o ka hiki mai ka haanui, a me ke kaena. A he mau Luna kekahi i hoonoho ia e lakou e @lako ana i ka poe maikai, me he lawehala la. Aka, he hiki ole ia`u ke hana pela, o ko`u ano no ka oukou e imi mai a luna, maopopo no na hana a kakou, no ka mea, o ko Hawaii nei kupa iho la no ia o ko oukou makemake.
KAMUELA, (Kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Ian. 8, 1863 58-8@
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII MAI O
KAPULE (k,)
k@e i kana wahine o K@ho, @ Honolulu, Oahu, mamua, e @ i ko @ mare ana @ ka haalele wale ana @ makahiki ekolu o K@ i kana @. E kanaka keia @ imua o ka Mea Hanohano o John Ii, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka @ 14 o Ianuari, i ka hora 10 o kakahiaka, aia ma ka Hale @ ma Honolulu, Oahu.
JNO. K. BARNARD.
Kakau@lo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Dek. 31, 1862. 58-2@
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA Hanohano, G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie e L@, a me ka hook@hu @ i Luna Hooponopono Waiwai @ S. Kapuhi@, ma Honolulu i make @ nei: @ ua @ kanaka @ pau @, ke @, o ka Pu@, oia ka la 10 o Ianuari, 1863, i ka hora 9 o kakahiaka, @ ka hora @ olelo @ no ka hool@ @ o keia @ me na mea @ i hoikeia, ala ma ka Hale Hoe@kolo, ma Honolulu, Oahu. JNO. K. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Dek. @, 1862. 5@
AWA O HONOLULU.
No Ka Moku ku mai.
Dek 2@–@
HANAU.
Ian. 1, ma Honolulu, Oahu, @
Dek. 12, ma @ , na Pupule me @.
Dek. 22, ma K@, Maui Hi@, hanau o Kelu@ (w.) na S. P. Ia@ me K@nui.
Dek. 8, ma Kaunakakai, Molokai, hanau o Kei@hapau@ (w,) na Kaulaau me Piipii.
Dek. 27, ma Opihilala, 11am, Hawaii, hanau o Kaualua w, a me K@iuana w, na J. W. Keik@ me Luka Kaa@, he mau keiki mahoe laua. @
Dek. 8, ma Kahananui, Molokai, hanau e Kauimahaoi (w.) @ Manuela me Pohano.
Dek. 17, ma Kawaipapa, Hana, Maui, hanau o I@mi (w.) @a Wahinea@ me Wahinemai@ai.
Dek. 13, ma Kuwali, Hana, Maui, hanau o Kamaka@ e w. na K@inaauao me Mele.
Nov. 14, ma Halawa, Molokai, hanau o Ke@he (k.) na Kai@uli me Pololei.
MAKE.
Dek. 24, ma L@pe@holo, Honolulu, make o Kahalewa, w.
Dek. 17, ma Waikiki Kai, Waiaal@, make o Wahineiki w.
Dek. 15, ma Hamohamo, Waikiki Kai, make o @aku w.
Dek. 4, ma Kapalama, Honolulu, make o Hanalei w.
Dek. 7, ma Kapohue, Hana, Maui, make o Kahawalu w.
Dek. 9, ma Honomaele, Ha@a, Maui, make o Samuela k.
Nov. 27, ma Pohakupu@a, Hawaii, make o Kawahine w.
Nov. 13, ma Halawa, Molokai, make o Samuela k.
Nov. 16, ma ia wahi no, make o Ka@k@ k.
Dek. 8, ma ia wahi no, make o Kauapua w.
Dek. 19, ma ia wahi no, make o Kehulu@ulani w.
Olelo Hoolaha.
INA KANAKA A PAU O KELA @ malalo @, ke hai aku @ he mau @ hele hewa, ola malama @. Eia ka anu a me ku hao, lio wahine ulaula @ kea, ua kuai ia ma ka uha hope, N. L@k@ a ka hao, he K. paha, he hao e @ i ka mea @ keia @ lio. E @ kua@ mai me @ aku @ he pakahi, no na lio elua, o ka @ maluna a ko @ mau @ a me ka malae@. Ina @ lilo loa la`u mai kela la aku, o @ ana @ ka nupepa Kualoa @ JOSEPH KAAI
Kanahonua, @, Hawaii, Dek. 4, 1862 5@
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A pau, n@au o ka mea @na ka @ malalo iho, ke hai aku nei au aia ke akea, eia ma kuu aina,
Ma Kuaokala,
kekahi lio wahine, hulupala kikokiko i ka @ulu, @ ka @ K. H., e kii mai ka mea @ keia @ me @ he umi, $10, a i na hala @ la he 30, alaila, @ ia`u.
PETER LAIKINI
Kuaokala, Dek. 27, 1862 @
OLELO HOOLAHA.
KE KAUOHA IA AKU NEI OUKOU E
Na Koa Pualu Hawaii,
e hele mai @ ma @ Hale P@kau ma hoi ka
HALE MAKEKE,
Ma ka la @ o keia ma@ P@ha, i ka @ 7 o keahiahi.
J. PAPA, Kau@
Honolulu, Ianuari 1, 1863 53@
Olelo Hoolaha.
NO KA MEA, UA NO@IA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Ka@ a@ Papa@, a me ka h@hu ia la i @ Kaniho, i make aku @. Nolaila, @ i a kap@ a pau @ ke p@ ka Poaha, oia ka la 22 o Ianuari, i ka hora 9 o kakahiaka, ma ka la a me ka hora @ i ka @ o keia, Palapala Kauoha, aia ma ka Hale H@kolo, ma Honolulu, Oahu. JNO. E. BARNARD
Kakauolelo o ka Aha Kiekie
Honolulu, Dek. 29, 18@ @
Olelo Hoolaha.
NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA Hanohano, John Ii, @ Lunakanawai o ka Aha Kiekie e K@leka, h@u ia ia i Luna H@ Waiwai n@ Waikiki a me P@, @ Waikiki, Oahu, @ Hale H@ Honolulu, Oahu.
JNO. E. Barnard
Kakauolelo o ka Aha Kiekie
Honolulu, Dek. 2@, 1862 @
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII MAI O
PUHI (k.)
Kue i kaua wahine o K@ ma Kona, Hawaii, e hookii ko laua @ haa@le wa@e ana @ makahiki ekolu o Kak@ i k@. @ ka Mea Hanohano John Ii, @ Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la @ o Ianuari, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma @ Hale H@ ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD
Kakauolelo o ka Aha E@
Honolulu, Dek. 22, 1862 @
Olelo Hoolaha.
E IKE AUANEI OUKOU E NA KANAKA a @au, @ o ka mea @ nei, ke papa @ nei au i na mea holoholona a pau, @
Bipi, Kekake,
Lio, Hoki,
Hipa, Kao,
Puaa.
Ina e komo kekahi @ ma kou aina,
Ma Makaha, Waianae, Oahu,
Alaila, e hiki no ko`u hope ke hopu a @ komo i ka Pa Aupuni, oia o Kahalemake a me @ ; a e hiki no hoi ia laua ke @oi mai i @ kahi @ me ka hapawalu (@1 12@) paa ahi no ke poo.
Eia ke@i, @ na kapu na mea e ulu ana, a e wa@o wale ana ; a me na mea @ w@ ana @ k@u a @ mai kii wale @ a lawe ; pai keia papa @ i ka p@ @ ia. JOHN D. HOLT
Makaha, Dek. 16, 1862. @
Olelo Hoolaha.
Mau Lio Hele Hewa.
E IKE AUNEI NA KANAKA A pau, awau o ka mea @ ka inoa malalo iho @ ma ku`u kuia ma Makaha, he mau @ hele hewa elua, @kahi ihi kane eleele, e a @ HU, ma ka uha @, a no ka powehiwehi o ka @ hema, ua like @ me @ DWP @; @ kahi @ulaula, eia kona @, J. P. L. ma ka una hema, ma ka @ ano e hookahi makahiki o ka holo ana ma kau kula. Nolaila, ina e ike koke mai ka mea @ e kii @ mai, me e a aku mai i na @ he $10 @ hookahi. A i na e kii ole mai ka mea @ keia mau @ a hala @ he @ mai keia @ aku, alaila, lilo @ keia @ ia`a, me ko`u kuai i ko`u @.
Na JOHN D. HOLT
Makaha, Waianae, @ 19, 1862 @
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA MEA A PAU, KE nana mai @, ka mea @ malalo @ ke papa aku nei au i na kanaka a pau, o keia @, @ mai @ oukou i kuu wahine @,
Ia NAOMI,
Ua haalele mai @ ia`u, a ke noh@ wahine @ nei au. Nolaila, @ a ka @ mea waiwai, a @ poe mea Hale Kuai, e wa@ ai mai Hawaii a Niihau, o poho @. Aole loa, @u e hookaa i kona aie. P. FERNANDES.
Kapalama, Dek. 10, 1862 55@
KA MOKUAHI
‘KILAUEA,’
E HOLO ANA O “KILAUEA” MAI @
Poakahi, Ianuari 5, 1863
Ma ka hapalua o ka hora Elua o ke ahiahi.
NO
LAHAINA,
KALEPOLEPO,
ULUPALAKUA,
KEALAKEKUA,
HONOIPU,
KAWAIHAE,
KAILUA@
A ME HILO.
KA MOKUAHI
“ANNIE LAURIE,”
E HOLO ANA KA MOKU Annie Laurie,
Ma ka Poakahi Jan. 5,
Ma ka hapalua o ka hora Eha o ke ahiahi,
No NAWILILI
JANI@, GREEN & CO.
Honolulu, Nov. 1@, 1862 @
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA Han@, G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie @ M@ Awahua @ i ka hora 9 o kakahiaka, @ ka hora @ na mea @ i hoikeia, ai a @ ka Hale H@, ma Honolulu, Oahu. JNO. E. BARNARD
Kakauolelo o ka Aha Kiekie
Honolulu, Dek. 22, 1862 @
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU@ nana mai i @a, wau @ Ma@ @ a Kanamu. Ke @ na mea a pau, @, ke papa aku nei @ i , @ Kanaka Hawaii paha. Aole e @ ke @ mar@,
Ia KANAMU,
aole @ au e uku i @ua @ mai @ia i @ waiho mai i ka m@ua walu @ e. Nolaila, e ike @ malama, malama @ ko oukou p@o. Me ka mahalo.
NA`I na MALAEA KAMAKAHON@.
Honolulu, Dek. 18, 1862 @
Olelo Hoolaha.
UA HUI AE NEI NA MEA NONA NA imua u@ulalo @, ma ka inoa o
CANDAGE & WHITE,
no ke kuaaina i @ Wa@wa, K@lepa, ma @ keia @ ana ma ka la @ o Sepatemal@a, 18@1.
D. @. CANDAGE,
ALEX. WHITE
Hanalei, Kauai, Dek. 1@, 1862 @
MEA KUI POI MAIKAI LOA.
UA MAKAUKAU KA MEA NONA KA inoa malalo, e @aua@
Wili Kui Poi Maikai,
I mea nana e @wa`i i ka P@ like @ ka @ kanaka @ ka ohana a me ka @. Aole @ iki o ka @ ana @ A@AE ka P@ N@ o ka @
Wili Kui Poi
No lakou, e @ ma @ hale, ma ke Alanui Alakea, a @ hoi e @ ai i @ PETER KE@M@N@
Olelo Hoolaha,
E ike auanei oukou e na kanaka @
NA
Bipi, Hipa,
Lio, K@O,
Hoki, Puna,
Miula, Palah@.
Aole e hele ma ke kula o Kawa@a, ma Kuloa, K@, ma k@ ana @. E malama i @ mai kokuu wale, @ ka mea @ i kula @. E @ i ku @ luna @ ke Kanawai. Ke papa aku nei au i na kanaka, o @ keia @, mai @. @
@ Na F. KANAHA
Olelo Hoolaha.
EKOLU MAU BIPI MA KO@
J. S. M@
Kohala @, Hawaii, N@
Olelo Hoolaha.
O MAUA NA MEA NONA NA INOA MA-@ e hele ana
Ma Keahuolu a me Lanihau,
@ o @ malama @ paa ana maua ma @ malama @ ana; no ka mea, @ pilikia ma @ i ka @.
P. EAPAE
J. N. KEWISI
Kailua, Hawaii, N@ 2@, 1862 @
ILI BIPI, ILI KAO.
E UKU AKU NO O F. S. Pratt @ Co. ma k@ laua Hale Kua, @
Hale Mahoe.
I ka aku makepono @ ka m@ maluna. O Mr. J @ Spalding (Pol@) @ mea i kamaaina @ ma ke kuai aua@ ia mea, @ mea @ i @ . @
KAKELA ME KUKE.
MA KA HALE POHAKU HOU, MA @LEWA kahi kokue i ka Halep@le B@ ma Honolulu, Oahu. @ kuai i na lo@ o
Ke@a ano keia ano.
NA MEA AI,
NA BAKEKE,
NA IPU TINI,
NA PA LEPO,
NA KAMAA,
NA PA@I me na O-O,
NA PAPA me na NOHO,
NA IPU HAO,
NA NOHO LIO,
NA MEA E KAKA;
NA PENA ME NA AILA,
NA MEA MAHIAI.
A me kela @ ke@a mea.
Me na laau a Dr. D. Jayne,
Honolulu, Dekemaba, 1862.