Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 40, 30 August 1862 — Page 3

Page PDF (1.78 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

keleawe a liia'i oe iluna o ka uluniu o Pokai. Eia kekahi mai noho oe a kokua me ka noonoo wale ma ka mea kupono ole, a me ka maopopo ole no hoi, e noonoo no oe mamua a maopopo loa, alaila, pane mai aole mea nana e  hoole aku o kau mau olelo.
            Ina he makemake kou e pane mai, e hai mai oe i ka loaa o keia mau ninau, a loaa pono ia oe, alaila pane mai, ina aole loaa mai ekemu mai imua o ka lehulehu me ka naaupo.
            E wiki mai i kau wahi leta, e hooili mai maluna o Kalama. Ma keia mau ninau a'u e waiho aku nei imua ou, a imua iho hoi ou mau hoa. Ke lana nei no ko'u manao e loaa i na Tiga hae o na kaei anu o Siberia , a me na Alopeka holo mama o na kaei wela. Ke hoi nei no ko Koloa keiki, o hala e aku auanei o Kalama, a me Moiwahine ma ka lae o Makahuena. Owau no me ka haahaa loa, a me ka mahalo nui aku ia oe.
R. P. HEEIA.
Koloa Hikina, Kauai , Aug. 18, 1862 .

Holo ka Hana i ke Kuokoa.

E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe :
            No ka lana o ko'u manao, a me ka maikai o kau mau hana ; nolaila, ke hoouna aku nei au ia oe i keia wahi kope, e oluolu oe a e lokomaika mai, e hookomo iho ma kahi kaawale o kou kino, me ka lana no nae o ko'u manao, e hookomoia mai ana no nae, i ike mai ai o kaua mau hoa heluhelu Nupepa, e noho ana mai Hawaii a Niihau, eia no ia malalo iho nei.
             I kekahi mau Poaha i hala ae nei, kii aku la au i ka'u Hoku Pakipika, i ka Hale Pai o ia nupepa; a i ko'u hiki ana'ku mawaho o ka Pa, aia hoi, lohe aku la au i ke kupinai leo e olelo ano, " Holo ole ka hana i ka Pakipika, holo nae ka hana i ke Kuokoa."
            Hookokoke aku la au e lohe i ka lakou mau olelo, a i nana aku ko'u hana, paapu maoli o loko o ka pa i na kanaka, e kali ana o ka loaa mai o ka lakou mau pepa, a i ko'u hiki ana'ku me lakou, aole nae i wiliia ua nupepa nei, aole ka Luna Hooponopono, aole hoi kona mau Hope Luna. O na Luna halihali pepa wale no, a me kekahi poe kanaka lawe pepa e ae, e ki-e-i ana ma na puka aniani, e like me na Pinao, a rne na Pulelehua, ka ike ole aku he wahi paa ia, o ka hou ka hana, kole ke poo.
            Eia kekahi, noho pu au me lakou, hoolohe hou aku la au i ka lakou olelo hou ana ae, a liuliu au me lakou, lohe maopopo loa aku la au i ka hoopuka ana'e o kekahi kanaka i kona manao, e pili ana no na nupepa, penei, " A hiki mai auanei ka makahiki hou, aole makou e lawe hou ana; no ka mea, ke ike e nei no makou i kana hana; aka, i ko makou manao, e kali iki aku no makou, no ke Kuokoa no na manawa holo nui wale o ka hana, ma kona la e puka mai ai, nana'ku oe, puahi no ka hana ana, a ina e like kona lalau me keia nupepa a makou e ike nei; alaila, e aho no ko makou waiho ana'ku no laua."
            Ninau aku la a'u ia lakou heaha ke kumu nui o ko oukou haalele ana i ka kakou papa, oia hoi ka Hoku o ka Pakipika ? "no ka lalau o na Luna, no ka halihali pono ole o na Luna lawe pepa i ko makou wahi, oia kekahi kumu o makou i haalele ai i ka kakou pepa. A eia kekahi kumu nui o makou e haalele ai ia ia, ua haule aku hoi ma ka lima o na Luna kekahi mau Helu, oia hoi ka Helu 34-38-43." Alaila, pane aku a'u, malia no paha no oukou no ke koi ole aku ia lakou no na pepa a oukou i haule ma ka lima o na Luna. Pane mai la lakou ia'u, " nana no paha e noonoo kana puu dala, e hiki hou aku ai ia makahiki, oia hoi ka M. H. 1863. Aka, ua akaka no ia makou ke kumu o ka hiki ole mai,  pau ko lakou la kuleana o na $2.00 o ka makahiki. E Hulo kakou i ka Nupepa Kuokoa, no ka eleu maoli kekahi o kona mau Luna, a me ka Lunahooponopono a me ka hope Luna &c."
            Ke hooki nei au i ko'u kakau ana me ka pau ole o ka oi o ke Sila, a ke hoi nei ko Kunawai keiki, ke pio mai la na anuenue i ka uka o Nuuanu. Me ke aloha no.
J. D. KAOLIWAI.
Kunawai, Honolulu , Oahu , Aug. 25, 1862 .

Uhiuhi Laumamane ka wai o ka Papala.

E Ka Nupepa Kuakoa e; Aloha oe:
            Ua ike maka iho nei makou i na huaolelo a A. Kaualulehua o Lahainaluna, Maui , i kuupauia ma ka papa anai kope o Kiope, ma ka Helu 35, i oleloia " No ka enemi."
            No ka mea, ua oleloia ma kona kukulu manao ana, ua hoopii ka makou ia ia ma na kumu kupono ole.
            E ke hoa, owai oe e na Lahainaluna e olelo mai nei, ua hoopauia o G. W. Pilipo, Kahakula o Kona Akau, mamuli o ka lawe wale ana i kona pomaikai, a imi i mea nona e pomaikai ai, me ka hoopii kumu ole imua o ka Papahoonaauao. E ka loli, e ka ia maka ole, o oe no anei ia e kahi keiki o Holualoa i halakau mai nei iluna o Puu o Mai ? aohe wa o ka loaa iho no la hoi ia, o ka pau no la hoi ia me ke hoa.
            Ina hoi ha he mau kumu hoopii kupono ole kai hoopiia i ka Papahoonaauao, heaha la ka hoi ka mea i hooholoia ai e hoopau ia G. W. Pilipo ? He makapo anei ka mea hanohano M. Kekuanaoa, he ike ole anei i na Mea Kiekie L. K., a me E. H. A.,—na mea au e olelo nei Papahoonaauao ?
            Hoohewahewa loa makou i kau mea e olelo nei, ua hoopauia. He G. M. Pilipo okoa paha ia, ina o G. W. Pilipo, Kahukula o Kona e noho ana ma Holualoa, nana i haawi aku ia oe i ka puu dala, (makukane ou) no kou hookae ana ma na la 26 la ea ?
            Ke hai aku nei makou ia oe, eia no ia ke noho nei ma kana oihana. Eia'ku nei ka hoi ia oe ka mahaoi iwaho i ke akea i ka hoopauia, me he mea la hoi o oe kekahi i enemi i kela poe Kumukula, ka oioi o ko wahi nuku i ke kamailio i ka hewa o na Puuku Ekalesia, hele paha oe a inaina ia poe o oukou ?
            I kuhi anei oe he mea mau loa ka oihana o ke Aupuni i ke kanaka hookahi, ia ia wale no ? Aole paha, aole la hoi. Heaha la hoi oe i wahakou ae nei, i ka enemi i ka huhu, i ka imi hala ?
            A ina paha he kumu hoopii pono ole, a heaha ka mea i hoopauia'i ? Ina ka paha e pono ia lakou la, alaila, he pono ole ia ia oe ? He oi ka hoi oe o kahi Lahainaluna akamai, naauao io no oe, makemake no hoi ka poe akamai, nana iho helelei ka lima ? E ka makamaka, mai olelo hou oe i na mea pala io ole a hoolaha ma ke akea i mea e puka ai ka inoa, u-hu, A. Kaualulehua, ka uanei e L. Ahalo e, he haumana no anei keia nona ka inoa i oleloia maluna, he Kuene anei, he Kuke paha? A i ole ia, ke manao lana nei no makou. Aloha no hoi oe e A. K., e aho no ka hoi mai e kanu kope, i helu ka la o ka Pake, he oleloa ke kakau wahahee wale no, e hoopiha wale ai i na aoao o ka pepa. Ua kau au i ka'u hapa pulima ma keia wahi olelo uuku. Haikaoiaio. Na'u na kokua a Kumukula, a me PUUKU EKALESIA.

Kope o Kona.

E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe:
            Ke lana nui nei ka manao iloko o'u, e oluolu  no paha oe, e hoike ae i keia imua o ko kaua mau hoa, a me ka poe a pau e launa pu mai ana me oe ma na wahi a pau au e hele ai.
            O ke kope o Kona Akau nei i keia wa, aole i like loa ka maikai o kumu kope mai o a o o keia apana o Kona nei, ma ka ulu ana a me ka hua ana. Ua ulu nui ke kope ma kauwahi, a ua nui ka hua ana mai i na hua, a ma kauwahi ua ulu ole a kakanalii loa na laau kope a me ka hua ole pu no, kakani no kekahi aole kakani o kekahi.
            O na laau kope aole kakani nui na hua, ke pala nei, ke ohi nei ka mea nana ia, ke kaulai nei, ke maloo mai nei, ke hoahu nei iloko o na ipu, na pahu, na eke, a pau ia. Elua hana i koe o ke kali aku a loheia mai ua emi ka hale kuai o mea, he 30 keneta o ka paona, 18, a 16 a emi iho, alaila, ua waiwai no lakou nei a me lakou la aku, e kani auanei na wahi manu palahu a lakou la, pokeokeo, pokeokeo. O ka mea i kakani na wahi kumu laau, kani mai la hoi kana wahi nene, unele, unele, e aho no hoi ia he pilikia mai ke Akua mai. E nana mai paha kaua i ka mea palaleha, kanu wahi kope ole, ina e hiki mai na la o ka mea kanu kope e humuhumu ai i ka eke, a me ka la e ohi ai i ka iliili o Amerika, Beritania, Farani, alaila hoi iho na lehelehe a ka auwae noho iho, ku ae la ka ihu iluna, me he mea la i papaia aku. Nana aku o ka laau o ke ku mai o ka laau a Kekuokalani, o Hoolehelehekii.
            O na laau kope i kanuia ma uka loa aohe maikai loa he ulu mai no a maikai a nui no na hua, aka, eia ka hewa, he lohi ma ke oo ana a me ka pala ana, a ina e loohiaia i ke kakani, aole loa e pohala koke mai ana ina kau a kau.
            Aole pela na laau kope i kanuia ma kai, oia hoi maloko o ka ulu, a ma kai aku, o ka hua like ana no me ko uka kope, aka, ua oo koke ko kai, a pala e no mamua ; he kakani no, aole nae e liuliu a pau koke no, pela ko'u ike ana i na kope e ulu nei mai kai a hala loa aku iuka o ko makou wahi nei. O ka poe i kanu nui a kanu uuku iuka, ke hopuhopu mai nei i kahi ia moe wai he elemihi, a ua komo maoli no iloko o ka nele, no keia mau kumu no i haiia ae nei maluna.
            Ma ka nana aku, ua pau maoli ka manao nui ana o kekahi poe i ke kanu kope ana iuka, ke huli mai nei ma kahi i oleloia ua holo ke kanu kope ana a me ka hua ana, ka pala ana, a me ka maikai koke ana o ke kope i oleloia maluna. Ke hooki nei au i ko'u kamailio ana malaila.
            Eia ka mea i koe. Ua oleloia, ua loaa ka maikai o ke kope o Kona nei, mamua o ke kope a pau i uluia ma keia aupuni, a me na wahi e ae o na aina e. Penei kakou e hana ai, i mau ai ka maikai a me ka mahaloia, i mea hoi e mau ai ka loaa ia kakou ma keia hope aku. E ohi mai i na hua i oo pono, e pala maikai ana, mai ohi i na hua e pala hapa ana, a keokeo paha ka pala ana; mai ohi i na hua malili i malooia i ka la, a me na mea like. E kaulai a maloo loa, a oolea, ina e waihoia ia kope ma ke kauwahi a hala he mau makahiki, aole e lilo i mea punahelu, i-i, hakuhaku ; aka, ina e hana kakou me ka manao kapulu ake loaa, me ka manao e ike koke na maka i ke keokeo, e pau koke paha ka pilikia, kaa koke paha na aie o kakou ia hai. Eia ko'u ia kakou, e komo ana kakou i ka nenelu o ka ilihune, a me ka nele o na waihona.
            Ua oki au maanei, ia oe aku ia e ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii . Ina ua hemahema au ma keia olelo ana, e kala mai no oe, a o lakou la aku paha ia'u. Ke hoi nei ko Kona keiki ua pohu, ua maiino ke kai o Kona.
J. W. KALAIOKONA.
Kailua , Kona Akau , Hawaii , Augate 6. 1862.

Pane ia J D Ilaha ,
ME NA HAILOAA O NA NINAU PALAPALA.

E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe:
            E oluolu oe e lawe aku i na haina o na ninau a J. D. Ilaha, i paiia ma kou Helu 38, e i ana penei: " Ka Baluna lawe i ke ea o R. P. Heeia." Akahi no a komo mai ka manao iloko o'u e kapa aku ia oe e J. D. Ilaha, he hooio maoli io ka oe, no kou haawi honua ana'ku nei i na ninau imua o R. P. Heeia, me ka loaa ole o ka R. P. Heeia ia oe. Ahu no hoi kupanaha a ka La i Mana. Ke i nei au ia'u iho, he mea maopopo ole imua o ka poe noiau ka naauao o kekahi o olua, ina pela mau ka olua hana o ke kike ninau, a he mea make hewa loa hoi a hoopiha wale i ka nupepa.
            Ua olu iho ko'u manao no na olelo a ua J. D. Ilaha nei ma kou Helu 38, oiai e mau ana ilaila, aole ka ! Eia ka o ko ianei mea keeo iho la ia, o ka hoohaili ana mai a R. P. Heeia i na poe Lahainaluna hooio, hoakamai, hoomikioi. Ua like ka hapakolu hookahi (1/3) o ko'u manao me ko R. P. H. ma kekahi wahi; no ka mea, a'u e ike nei i na manao o na Lahainaluna e pane nei ia ia. I ka nana iho, ku ka liki o Nuuanu i ka makani; Mai alaala i ka ua a ka Waahila. Aole nae au i manao e lahui wale aku i na Lahainaluna a pau iloko o ko'u olelo ana, aka, pili keia olelo ana i ka poe i hoali mai ka oi o ka pahi, imua o na maka o ka lehulehu.
            E J. D. Ilaha, ina ua ike iho oe i na manao kiekie o R. P. Heeia, ina ua waiho oe i ka pane ana, na ka mea ana i pane mai ai, ina hoi ua kuhi hewa loa a'u ke kapa'ku ia oe he hooio. Aole au e hooloihi ia oe ma ke kamailio ana ; aka, e hoomaopopo lea au i kela huaolelo maluna. Ka Baluna lawe i ka ea o R. P. Heeia. I ko'u alawa ana iho e ike mua i na olelo malalo iho o kela huaolelo, me ka lana a hauoli o ko'u manao, e kuhi ana ka hoi au ua loaa na ninau a R. P. Heeia, i ke kau hookano a keia huaolelo maluna.

Ka Baluna lawe i ke ea o R. P. Heeia.

            Eia ka he kike ninau aku kau me ka loaa ole o ka iala. Eia malalo nei na haina o na ninau hua palapala a J. D. Ilaha, me ka lana o ko'u manao e koi haahaa'ku ia ia me ka hooki ole, e hai mai i ka haina o na ninau a R. P. Heeia, oiai ua ike oe i na olelo pohihihi e like ana me keia malalo nei.
            1. In an batter d'occhio. He olelo Italia keia. Nau no e J. D. Ilaha e hoomaopopo mai; no ka mea, ua ike paha oe i ka olelo a ka Pope.
            2. Egli fa come la volpe dell'uve. He olelo Italia keia, a eia kona ano.
            1. Ma ka olelo Latina —Facit ut vulpes racemorum.
            2. Ma ka olelo Beritania—He does like the fox of the grapes.
            3. Ma ka olelo Hawaii —Ke hana nei oia e like me ka Alopeka o na huawaina.
            3. Gnothi seauton. He olelo Helene keia, a eia kona ano.
            1. Ma ka olelo Latina —Cognosce teipsum.
            2. Ma ka olelo Beritania—Know thyself.
            3. Ma ka olelo Hawaii —E ike oe ia oe iho.
            4. Q. L. Eia ke ano o keia mau hua iloko o na palapala Latina . Quinti Liberti. He inoa no kekahi kanaka kaulana o ka wa kahiko.
            E oluolu oe e ka Nupepa Kuokoa i ka manao o kekahi o kau poe kauwa e noi haahaa aku nei imua ou, oiai owau no hoi kekahi e hookipa maikai nei ia oe. Mai hookomo hou iho oe i ka poe makemake e koele ninau me ka loaa ole o ka kekahi; he mea waiwai ole a hoopiha wale i kou mau aoao.
            Mai kuhi mai oe e J. D. Ilaha i ka loaa ana o keia ia'u he nui wale aku, aole. Ma keia mau wahi hua wale no. A eia mai no hoi kahi ninau uuku loa a ke keiki o Alewa e haawi aku nei imua ou e J. D. Ilaha, a nau e unuhi mai i olelo Hawaii ; no ka mea. he kanaka naauao hoi oe.
            Eia. Pauro J. D. Ilaha as plo Cousta o to mayre per fayre un aze. E aloha auanei oe.
P. M. KAHINALUA.
Alewa. Honolulu , Oahu . Augate 26, 1862.

Olelo Hoolaha.

                EIA MA KA HALE KUAI BUKE O H. M. Wini, malaila na  Kalana Kanikau, me na wahi pu kekahi. E ka poe e kakau ana i ko lakou mau makamaka no ko kakou Moi i make, e pono e kakau ma keia Kalana Kanikau, eia hoi he kihi eleele. He emi loa ke kuai ana. 40-2t

MOKU HOLO MAU!

                KE HAI AKU NEI AU I NA KANAKA A PAU, e holo mau ana ka moku kiakahi i kapaia Express, oia o "AINAHOU," i keia Poakahi keia Poakahi no ka mokupuni  o Molokai , a wahi e ae paha. Nolaila, e pono i ko Molokai poe ke makaala ma na Awa ku moku, MA:PALAAU, KAUNAKAKAI, KAMALO, PUKOO, a me ONOULI. Me ko oukou mau ukana a ohua hoi, e hooili ai maluna o kela moku holohikiwawe loa. Ua keu aku ka holo a me ka maikai i keia wa no ka hana hou ia ana, aole hoi he liu. Nolaila, e pono i kela mea keia mea ukana a ohua hoi ke hookokoke mai ma keia mau awa, a he oluolu no hoi ka uku ana. J. W. KAIKAINAHAOLE. Honolulu , Aug. 29, 1862 40-6m

            MEA WILI POI.—Ua oluolu makou i ka hoike aku i ka lehulehu, i ko makou ike ana i ka mea Wili Poi i hanaia e ke kanaka Hawaii nona ka inoa o Peter Richmond. Nana  no i imi a noonoo i ke ano o ka hana ana i kekahi mea nana e hoopau i ka luhi o ke kui ana i ka ai o kona one hanau ; penei ke ano o ua Wili la. He like loa no me ka Wili Ko; aka, ua huli nae maluna ponoi e ho-o iho ai ke kalo, a komo iloko o ka wili, alaila puka loa'ku malalo iloko o kekahi keena i hoomakaukauia i wahi e waiho ai ka ai mahope iho o ka nau ia'na mai e ka wili; he aneane eha paha kapuai ke kiekie o ua wili la. Eia hou, he hiki no ke wiliia a wali, e like no me ke kupele ana a ka lima kanaka. Ua ike maka makou i ka poi i wiliia e ua wili la, a ke makaukau nei makou e hoike  aku i ka lehulehu, i ka uouo maoli o ka poi. A nolaila, ua holo pono ka mea i noiauia e ko makou hoa imi akamai, Peter Richmond. He ehiku paha mahina o kona imi ana a me ka noonoo ana i na mea e hiki ai ke hoowali aku i ka poi, ka ai o kona one hanau; i hooemiia'i ka luhi a me ke kaumaha o ka hana ana, a ua ko ka mea ana i hooikaika ai. Ma na aina naauao, ua mahalo nuiia ka ka poe e imi ana i na mea a pau e holomua ai ka ike a me ka noiau, e like me me Erikesona, ka mea nana i kapili ka Monita, a me ka poe e ae no hoi; anolaila, aole no hoi paha e nele ko kakou mahalo i ko kakou hoa, me kahaaheo iho i ka puka ana mai o keia mea noiau mailoko mai o ka lolo Hawaii, a ke lana nei no ko makou manao e holo pono ana no kona luhi ana.

HANAU .

                Aug. 27, ma Kaakopua, Honolulu , hanau o Hueu (K.) na J. Hueu me Heneliaka.
            Iune 14, ma Kauaula, Lahaina, Maui , hanau o Heneri (w,) na Kawahamana me Kaaeaae.
            Iulai 24, ma Kaalaiki, Kau , Hawaii . hanau o Lilia Mose (w,) na W. B. Koinaka me L. Kaliokalani.
            Aug. 14, ma Makilauka, Kauaula, Lahaina, Maui , hanau o Heneli (w,) na Kaaeae me Kawahamana.
            Aug. 1, ma Hanapepe, hanau o Keloi (w.)
            Aug. 19, ma Waiohole, Koolau, hanau o Kaiminaauao (w,) na Kapolo me Moeala.
            Iulai 17. ma Poohilia, Hana. Maui , hanau o Kamalama (K.) na Kamalama me Mailohi.
            Iulai 17, ma ia wahi no, hanau o Kaanaana (w,) na Keala me Keahi.
            Iulai 29, ma Wailua, Hana, Maui , hanau o Hoopiielua (w.) na Keauhee: me Inoaole.
            Iulai 5. ma Lepekaholo, Honolulu , hanau o Kaluahinui (K,) na Kamii me Kaanaana.
            Aug. 17, ma Ulakoheo, Honolulu , hanau o Kapeka (w,) na Moewale.
            Aug. 23. ma Kapuukolo, Honolulu , hanau o Kamalu (K.) na Keolamau me Pekelo.
            Aug. 13, ma Eleeleu, Makaka iki. Kau, Hawaii, hanau o Sara Kaamaihakulani (w,) na W. Kahalelaau me S. Keaukaha.

MARE.

                KAIWI—KAAKA.—Iulai 8, ma Kaohai, Lanai , mare o Kaiwi me Kaaea.
            LONO—MANOA—Aug. 24. ma Kalulu, Lanai , mare o Lono me Manoa, na J. Kalawaia lakou i mare.
            Aug. 20, ma Puaena, Kawailoa, Waialua, Oahu , mare o Kaikai me Mooni, na Rev. J. S. Emesona laua i mare.

MAKE.

                Aug. 1, ma Kaluaalepo, Waialua, Oahu . make o Kalino (w.)
            Aug. 8, ma Kamananui. Waialua, Oahu, make o Maluihi w.
            Iulai 29, ma Kuau, Hamakuapoko, Maui, make o Kaneaka K.
            Iulai 13, ma Heleleikeoho, Hana, Maui, make o Kapuni (K.)
            Iulai 9, ma Wailua, Hana, Maui, make o Hoopiilelua (w)
            Iulai 29, ma Waikaakihi, Hana, Maui, make o Lupua (w)
            Iulai 28, ma ka Waipapa, Hana, Maui. make o Kahaloa (w)
            Iulai 28, ma Paauhau, Hana, Maui , make o Uluhani (w.)
            Aug. 10, ma Hana, Maui , make o Inoaole (K.)
            Aug. 9, ma Kaawaloa, Hana, Maui , make o Kapuni (K.)
            Aug. 21, ma Pukoo, Molokai , make o Walealii (w.)
            Aug. 24, ma Polanui, Lahaina, make o Mrs. Ane E. Paipaiku
            Aug. 19, ma Kahuku, make o Hoowiliwili.
            Iulai 14, ma Hanapepe, Kauai , make o Inoino (K.)
            Iulai 15, ma ia wahi no, make o Kalili (w.)
            Iulai 20. ma Waimea, Kauai . make o Dina (w )
            Iulai 23, ma Mahana, Lanai . make o Kalepa (K.)
            Aug. 14, ma Kunawai, Honolulu, make o Leonui (K )
            Aug. 15, ma Opaeula, Paalaa, Waialua, Oahu , make o Kahula (k)

MEA KUI POI MAIKAI LOA.

                UA MAKAUKAU KA MEA NONA KA inoa malalo, e hana i Wili Kui Poi Maikai, i mea nana e hoowali ka Poi e like me ka lima kanaka ; a he mea no hoi e hoouku ana i ka luhi o ka hana ana i ka Poi no ka ohana a no ka hoopukapuka paha. Aohe luhi iki o ka hana ana, he wili malie wale no, a aia hoi ua AEAE ka Poi. Na ka wili no e kui, hoowali, a kupele hoi i ka Poi me ka maikai loa. O ka poe a pau e makemake ana i
Wili Kui Poi no lakou, e pono e hele ma ko'u hale, ma ke Alanui Alakea, a ilaila hoi e ike ai i ke ano o ua wili la, he emi loa no ke kumukuai.
(40-4t*) PETER RICHMOND .

KEAKA MAIKAI!

                E HANA KEAKA HOU ANA KE KANAka Hana Kupanaha, oia hoi ka Fakir o Siva, ma keia ahiahi, ma ka Hale Keaka, ma ke kihi o ke Alanui Hotele me Alanui Alakea. A e hanaia no ma keia po na mea KUPANAHA LOA, o kela ano keia ano. E hoouna ana oia i kekahi Kihei i ka hale o kela mea keia mea e makemake ana, ma kona akamai e lawe ia ai ua kihei la. E hele mai ano!  E hele lohi ole mai! O ike ole auanei oukou i na mea kupanaha e hanaia ana i keia po Poaono, la 30 o Augate. Mamua o ka hoomaka ana o ke Keaka, e hooleleia ana he baluna (opumakani.) nolaila, e na makamaka e ake ana e ike i keia mau mea kupanaha, e aho e naue kanalua ole mai. Ua hooemiia ka uku komo, he $0.75 oluna: he $0.50 olalo mamua; he $0.25 mahope.

 

Olelo Hoolaha.

                UA HOOPII MAI O KAHIALII k. KUE I kana wahine o Mikala, no Waialua Oahu, mamua, e hooki i ko laua mare ana no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Mikala, i kana kane. E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano o John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 27 o Augate, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu , Aug. 15, 1862 . 39-2t

Olelo Hoolaha.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU . na na mea waiwai maloko o ka waiwai o Paukuwahie, no Honolulu, Oahu, i make aku nei, o ka poe i aieia, o ka poe pili kino a pili paha na kekahi ano e ae, na lakou e hele mai a e hoike mai ia lakou iho, imua o ka Mea Hanohano, G. M. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Hale Hookolokolo i ke kulanakauhale o Honolulu, i ka Poaha, oia ka la 28 o Augate e hiki mai ana, i ka hora 9 o kakahiaka. Ia  manawa, e hooponopono ia ka moo waiwai o Paukuwahie, ka Luna Hooponopono Waiwai a ka mea i make, a e hoike mai i kauwahi kumu, i na paha he komo oiaio kona, i ole e hookoia ua moo waiwai la, a e hoopukaia ka oihana a na mea hooponopono waiwai la.
JNO. E. BARNARD.Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu , Aug. 18, 1862 39-2t

AWA O HONOLULU.
No ka Moku ku mai.

                Aug 22—Mokumahu Termagant, me 25 pu nui, he 42 la mai hipa a me 12 hipa.
                24—Manuokawai; mai Lahaina a me Lanai mai, me 672 ili kao, me ka ili bipi, 7 barela uala, 130 pelehu, 22 hipa, 5 kao, 60 eke huita a a me ke kulina, 2 barela aila bipi, a me 13 ohua.
                17—Moikeiki, mai Kahului mai, me ka piha huita, a me 8  ohua.
            24—Kiakahi Haw. Luika. he 24 la mai Palmyra Ilana mai. 25—Moku kiapa. Olelo e Osnabruk, he 22 la mai Puget Sound mai, holo loa i Kona me ka piha papa, ku no mawaho. Ku mai maanei no ka wai a me kekahi mau ukana e ae, a holo i kekahi la ae.
                25—Moiwahine, mai Hanalei a me Nawiliwili mai, me 100 eke laiki, 1 lio, 3 puaa, 16 paila wahie a me 18 ohua.
                26—Moku kalepa Am. War Hawk. he 11 1/2 la mai Kapalakiko mai, me na eke leta, ku no mawaho, a holo loa i Kina.
            27—Ema Ruka, mai Lahaina mai, me 7 eke pepeiao laau, 30 ili bipi, 1 lio, 6 hipa, 8 puaa, a me na ukana e ae o Hawaii nei, a me 73 ohua.
                27— Moku Am. Curfew. he 14 la mai Kapalakiko mai, e holo ana i Manila .
                29—Kuna Haw. Kitty Cartwright, he 15 la mai Fanning's Island mai, me 2500 galani aila niu.
                29—Kekauluohi, mai Kau a me Kona mai, me 136 kukaa pulu, 12 kukaa a me 35 eke pepeiao laau, 3700 ili kao. 18 ili bipi, 6,000 alani, 25 ahui maia, 400 hala kahiki, 23 eke kope, 250 niu, 1 eke loli, 2 pahu hone, 1 pahu ohia haole, 1 pahu noho lio, 4 puaa, a me 53 ohua.              29—Kamoi, mai Kahului a me Lahaina mai, me ka piha huita me ka palaoa, a me 7 ohua.

NO HONG KONG !
KA MOKU KIAPA
 "Speedwell, "
HENRY J H. HOLDSWORTH.....................Kapena.

                Ua kokoke mai ka manawa e ku mai ai ia moku. alaila, e holo ana oia i Hong Kong . Ma ka la 1 o Okatoba ka manawa e holo ai. Eia na ukana e hooili ia ai no ka ukana. Pepeiao Laau, Loli, a me ka Lala Mano. a me ka eemoku, e ninau ia
HOFFSCHLAEGER & STAPENHORST.
A ia H. J. H. HOLDSWORTH. Honolulu . Aug. 21. 1862. 39-6t

Olelo Hoolaha.
Na Laka, na Ami, a me na Kui! PAHI OKI LAIKI!

                E HELE MAI NA MEA A PAU E MAKEmake ana e kuai i Na KUI, na LAKA, a me na AMI! no ko oukou mau hale, na Pahi oki Raiki no ko oukou loi raiki; Na mea Paahana Kamana, Na Palau , Na Oo, A me na Kopala e waele ai i ko oukou aina. AIA MA KA HALE KUAI MEA HAO! Ma ka Hale Uinihepa, ma Alanui Papu, mauka ae o Alanui Alii. Ma ia wahi no e loaa ai na mea a oukou i makemake ai, no ka uku emi loa. E nana i na hua palapala maluna loa, ma ke alo o ka hale, penei: " I. O. O. F." NUKE. Oia hoi o W. N. LADD.
Honolulu . Aug. 21, 1862 . 39-1m

OLELO HOOLAHA.

                O WAU O J. N. KAAPA A ME K. WAIAnae, na Luna Hooponopono Waiwai O S. Laanui, i make aku nei, ma Kalihipali, Kau , Hawaii . Ke kahea aku nei maua i ka poe a pau i aie mai ia ia, e pono lakou ke hoike mai mamua o ka la 31 o Augate, a o ka poe hoi a S. Laanui i aie aku ai, e pono ke hoike mai i ko lakou kuleana maloko oia manawa no. E loaa maua ma Waiohinu ia oukou.
J. N. KAAPA. K. WAIANAE. Na Luna Hooponopono Waiwai o S. Laanui.
Waiohinu, Kau , Hawaii . Iulai 29, 1862. 37-1m*

NOTICE.
No ka Ahahui
O NA
Ekalesia maoli o Oahu .

                AUHEA OUKOU E NA KAHUNAPULE o na Ekalesia maoli ma Oahu nei ? E hoomanao kakou i ko kakou halawai hapa makahiki, i ka malama o Sepatemaba. I ka hoopanee ana o keia Aha ma Kaumakapili, ua noi mai o Rev. B. W. Pareka e halawai keia Aha MA KANEOHE, i ka la 2 o Sepatemaba. Nolaila, mai poina kekahi Ekalesia i keia halawai. E hele makaukau na Kahunapule, me na Luna elima, no kela a me keia Ekalesia. E hoomakaia ka hana i ka Poalua, oia ka la 2 o Sepatemaba, i ka hora 10 o ke kakahiaka, iloko o ka Luakini, ma Kaneohe , Koolaupoko, me ka haiao.
 L. KAMIKA. 38-tf Luna Hoomalu ma Kaumakapili.

MAKEMAKEIA!
LOLI, PEPEIAO LAAU!
A ME KA
LALA MA.NO

                PENEI KA UKU ANA :— No ka Pepeiao Laau, 8 keneta. " " Lala Mano. 15 keneta. " " Loli Kohola. 12 1/2 keneta. " " Loli Koko, (ke nui.) 4 keneta. " " Loli Kae. (ke nui.) 4 keneta. E hele mai ma ko maua hale kuai, ma ka aoao komohana o ka Hale Kuai o Daimana, ma Alanui Alii.
UTAI & AHEE.
Honolulu , Aug. 1. 1862. 38-3m

OLELO HOOLAHA.

                O NA KANAKA A PAU I AIE IA PALUpalu o Puna. Hawaii , e hookaa mai ia'u mamua o ka la mua o Sepatemaba, a ina ua aie o Palupalu i kekahi mea e hookomo mai i ka bila aie mamua o kela la no.
D. H. HITCHCOCK. Luna Hooponopono Waiwai.
Hilo , Hawaii . Aug. 2, 1862 . 36-1m

OLELO HOOLAHA.
MAI KUNI I KEIA MAU HUA MALALO iho nei,
G. P. K.

                Ke papa aku nei au i na mea a pau, mai kuni kekahi kanaka a mau kanaka paha i keia mau Hua i kauia maluna, i kona mau holoholona ; no ka mea, no'u kela Haokuni i keia manawa. O ka mea e kuni ana i kela hao me ko'u ae ole, e lilo ana no'u ia holoholona; a e hoopii no au no kona komo hewa, ma keia hope aku, a mai keia la aku o ka Hoolaha ana maloko o ka Nupepa Kuokoa.
JAMES KAOHIAI.
Kaipapau, Koolauloa. Aug 16. 1862 39-2t*

Olelo Hoolaha.

                UA HOOPII MAI o Maraea Kaimiaina w. kue i kana kane o Humehume, no Honolulu , Oahu , mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Hemahema i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano, John Ii, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 27 o Augate, i ka hora 9 o ke kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu , Aug. 18, 1862 . 39-2t

OLELO HOOLAHA.

                UA HOOPII MAI O KAULALII k. KUE I kana wahine o Kamakani, no Honolulu, Oahu, mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Kamakani, i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano, John, Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 27 o Augate, i ka hora 9 o ke kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo ka Aha Kiekie.
Honolulu . Aug. 13. 1862. 39-2t

OLELO HOOLAHA.

                UA HOOPII MAI o Kahalemake k, KUE I kana wahine, o Kekuhope, no Waianae, Oahu , mamua e hooki i ko kaua mare ana, no ka haalele ana no na makahiki ekolu o Kekuhope i kana kane. E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano, John Ii, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 27 o Augate, i ka hora 9 o ke kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu , Aug. 15, 1862 . 39-2t

KA MOKUAHI
' KILAUEA '
E HOLO ANA NO O " KILAUEA " MAI Honolulu aku,
NO KONA!
A me na wahi e WAIHO ana ma ia holo ana.

E LIKE PENEI
SEPATEMABA...............Poakahi, 1, 8, 13, 22.
            E holo ana o Kilauea , no KONA, a me na wahi e waiho ana ma ia holo ana, i na Poakahi a pau o keia hapaha makahiki. E haalele ana ia Kealakekua i na Poakolu, ia Kawaihae i na Poaha, e ku ana ma Honolulu i ke kakahiaka Poaono.
JANlON, GREEN & CO. Luna H. S. N. Co.
Honolulu , Iune. 1862.

MOKU HOLO MAU
NO
Nawiliwili, Koloa a me Waimea, KAUAI .

                E HOLO MAU ANA KA MOKU kialua maikai mama " KALAMA ," no na awa i haiia maluna a me na awa e pili ana ma ka aoao kona o Kauai , ma keia hope aku. He hiki i na kanaka ke hilinai ia ia.
F. MOKINA, Ka hope.
Honolulu . Aug. 7, 1862 . 37-3m.

NU HOU, NU HOU

                OWAU O A. CLEGHORN (AKE.) UA KOMO no au iloko o kekahi HALE KUAI HOU, ka Hale Kuai o Halewai mamua, mauka o ka Halemahoe, a kokoke hoi i ka Banako o Bihopa ma. Eia no ke waiho no na mea a pau a ka naau e anoi ai, kupono loa no na kane, na wahine a me na keiki. O keia mau lole he lole NU HOU WALE NO.  A HE Makepono loa ke Kumukuai. E haele nui mai oukou e makaikai, no ka mea, aohe he uku ke nana wale aku i na mea nani ma keia Hale Kuai. E hele mai e nana no oukou iho, i pau ko oukou kanalua, aole no he Hale Kuai e ae ma Honolulu nei i hoolako ponoiia i na Lole maikai loa a makepono loa hoi e like me ko'u. A no laila, o na kanaka a pau mai Hawaii a Niihau, aia a holo mai oukou i Honolulu nei, e naue mua mai a kuu HALE KUAI e nana a e kuai, aole e hele ma ko hai wahi mamua, o ka hele mai imua o'u. EIA KEKAHI: Auhea oukou e na holokahiki, ke waiho la kuu Hale Kuai ma kahi kokoke loa i ka uapo, a ua hiki ia'u ke hoolako ia oukou i na mea a pau e pono ai no ka uku emi loa. 37-3m

KA LAKO HALE
A ME NA
Pahu Kupapau!

                AUHEA OUKOU, E KA POE E MAKEMAKE ANA E kuai ma ke ano makepono wale! Eia no ke waiho la ma kuu Hale Paahana, ma Alanui Papu. NA PAPA KAUKAU! NA LAKO HALE! NA PAHU KUPAPAU! PAHU KOA,....$12. Ua loaa mai hoi na mea hoonani Pahu Kupapau he nui loa, a e kuaiia no ka uku makepono. A ua makaukau no hoi au e kuai aku i na mau mea hoolako hale, a ka poe e makemake ana e kuai me a'u no ke dala. Nolaila, ke makemake nei au e kuai aku i na lako hale o hai me ka uku aku i ke dala maoli, a ua lako hoi i na mea hoolako hale no ke kuai aku ia hai, no ke kumukuai emi loa.
HANALE ALENA. 37-6m Alanui Papu.

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOHO MAI OWAU, E. Kauhi, a me Kauaupa, no ka hooiaio ana i ka palapala kauoha hope loa a Puiki, no Hahanamaulu, Mokupuni o Kauai, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 17 o Sepatemaba i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o ua palapala kauoha la, a me na mea hoole, i hoikeia, aia ma ko'u Keena Hookolokolo, ma Malumalu, Kauai.
J. HARDY,—Lunakanawai Kaapuni.
Nawiliwili, Kauai , Aug. 18, 1862 . 39-3t

HALE PAI KII
O J. W. KINI.

                INA MAKAMAKA A ME KA POE NO A pau o keia mau Mokupuni ka'u e kahea nei, ina e makemake ana e paiia ko lakou kii, e hele mai no ma ko'u HALE PAI KII, ma ka aoao hikina o ka hale kuai o Daimana ma, maluna ae o ka hale kuai Bipi o Williama Dufena, ma ka aoao makai o ke Alanui Alii e pili kokoke ana me ke Alanui Papu. Ua makaukau loa au e hooko koke aku i ka makemake o ka poe a pau ma ka Oihana Pai Kii a ke hilinai nei no au ma ka'u mea i ikea imua o ka lehulehu no ka Hana Pai Kii.
Honolulu , Aug. 7, 1862 37-2m

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA MEA HANAI HOLOholona, Lio, Bipi, Hoki, Kekake, Kao a me ka Puaa. E noho ana ma Maunoni, Haleili, Haukaiau, Alae, Pahoehoe a me Kaohe. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hookapu aku nei au i kuu mau kuleana ekolu e waiho nei. Ma Maunoni, hookahi kuleana; ma Makuu, elua kuleana. Aole kekahi o kela mau holoholona i haiia maluna, e komo a hoino i na mea kanu. O ka mea kue i keia rula, e uku no i ka hapalua, no ke poo hookahi, e like me ke Kanawai.
M. MOEMOE. 37-4t*

Olelo Hoolaha.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU O kela ano keia ano, ke nana mai. Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hoolaha aku nei au ma ke akea, o ka'u wahine mare, O Kekoiula, kona inoa, no Honomaele, i Maui kona wahi. Ua mare ia hoi maua ma Kaneohe , i Koolaupoko, Oahu , a ua haalele kumu ole mai hoi o Kekoiula ia'u ina makahiki ekolu. A nolaila, ina ua hoi hou oia ma Honomaele, i Maui , nolaila, ke kauoha nei au ia ia, e hoi mai, a e noho pu maua . A ina paha e ike kekahi Makai o ke Aupuni e noho ana ma Honomaele, aia io no o Kekoiula, malaila kahi i noho ai, alaila, e hiki no ia Makai ke hopu a hoihoi mai, a loaa wau ma Waikahalulu, i Oahu , na'u no e uku i kona luhi. A ina aole kela e hoi mai me au, alaila, mai hoaie oukou o ka poe waiwai ia Kekoiula, o poho oukou, aole au e hookaa ana ia aie. Alaila, ma ia hope aku, e hoopii no au no Kekoiula, no kona haalele kumu ole, e like me ke Kanawai o keia Aupuni.
Na'u na KEKUPUOLA.
Waikahalulu, Honolulu , Aug. 22, 1862 . 39-2t*