Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 37, 9 August 1862 — Page 3

Page PDF (1.73 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

 

na hoonui o ka loa , a me ka like ole o na aoao he 24 roda ka puuhapa ; aka hoi, ina e puunaueia ka loa i ka huina hoonui o ka lau-la, me ka like ole o na aoao, he 6 roda wale no ka puuhapa. E hai mai oe ia'u i ka loa a me ka laula o kuu Aina.
            2. Kuai aku la au i Aina huinaha loa no'u, e haawi ana i $10 no kela kapuai, keia kapuai, o ke anapuni. Aka, ina i kuai au i Aina huinaha, e like ana ka Ili, ina ua emi iho he $6,930 ; a ma au i kuai i Aina huinaha like e ae, e like ana ke anapuni me kela Aina huinaha loa mamua, ua oi aku kona Ili, he7/2 4/5 roda. E hai mai oe i ka loa a me ka laula o keia Aina. He mau ia mau wahi apana nioi, o ka maneo ka paha o ka nuku o ka hai keiki, ike aku i ua mea he wauwau i ka nuku.
            Ke papa aku nei au ia oe, mai noho oe a holo aku imua o na wahi kumu au e makilo aku ai, a e noi aku hoi i pohue no ko lae, o haule auanei oe i ka auwaha au i eli ai. Ina i loaa keia mau ninau ia oe me ko makilo ole; alaila, e kapa aku au ia oe, he kanaka akamai loa, a ua makepono no hoi kou kapa ana inai ia makou, he hooio, $c.
            E ka hoa, e wiki mai kaua, i ike mai na hoa Lahainaluna o'u i ka hooio o makou, ke loaa keia mau wahi apana nioi ia oe. E nana mai oukou e o'u mau hoa Lahainaluna a pau, i keia hana a R. P. Heeia ia kakou, e alu ae kakou ia ia nei, a hoka iho ; oia hoi, "E alu ka pule ia Hakalau." .Ke aloha'ku nei au ia oe e R. P. Heeia, me ka mahalo. Ke hoi noi ko Kalawela keiki, ua uhi kuawa iluna o Lihau. He ukana nui io no keia. E hoala auanei.
J. P. KELIIKANAKAOLE.

Ke kaulahao
O NA OLELO PANE A KEAU.

            Ua kipa mai ma ko'u Home na mea ai o ka papakaukau i hoomakaukauia e ka Helu 35, o ke Kilohana Pookele, anoano o na Ailana, o ka Pae Aina o ka Polunesia. Aia ma ke kuono o ka lapalapa o ka iwiulana e pili ana i ke kumulena o ka pihapiha, na olelo pane a Keau.
            A ma iamau olelo pane, ua hoalaia mai ko'u manao e oki aku i na Wili Lauoho o Samesona, a e puhi i ka pepeiao hipa imua o ko Waianae poe pane ano ole, e like loa me ka hoohoka ana ia Ieriko i ka wa o Iosua.
            O wai o Keau? O Keauiaole no anei; o keau anei e pili ana i ke ake ? O Keau anei oe e oleloia nei ma ka waha ; " Poha keau ke pii nei kalena, halawai ke sila me ka pa-ea poha ka boula, kohikohi, kupalala, nowai! nowai!! ka lima i hawahawa ?" Aole anei nou no ka mea huna inoa; makau anei oe o pa leo lae nui i ka iwi-a o ka hoki ? Nolaila anei oe i huna ai i ko inoa, o kikoia e ke kolaka o ke awaawa o Niuhelewai.
            Wahi ana e pane mai nei; " Ua ike au, aole i pau ka pohihihi o kou maka, no ka paa i ka haueka ; nolaila ka hou hewa ma ka paia me he pinao la." Olelo pane, i Waianae anei ko kino, ia nei ko ike e kiihelei ai ? I loaa. ai au ia oe e hana ana peia, aole anei no ka piha o kou opu i ka mahao-i, a me ka hoopilimea-ai, i olelo ai ka waha e pane i na hua malili ano ole me ka hawawa ?
            Ke ninau mai nei? "Heaha ka mea i maopopo ai ia oe he mau ninau hookiekie,'' ea ! eia. Aole i kauia ma ka Baibala keia mau huaolelo. Ma kahi hea o ka Halelana i pa mua ai ka hamare a Noa, a pelu aku, aia nae paha ma kau Buke o Aewale, ma ka Mokuna eono o Hoopilimea-ai, Pauku akahi o Kalalau i Ke-e.
            Ua waiho aku no wau i kau mau haina imua ou, a me lakou la aku, no ke aha ? O ko'u manao no ia e ale ana iloko o ke kino holookoa, no ka mea, he ninau na ka lehulehu. A heaha kou mea i hai ole ai i kau haina oia mau ninau, no ko ike ole paha, no ka pau ole paha o ko noho ana i ke Kulanui o Iapana, aole paha i pau kou noho ana ma na kapuai Keleawe o Aperika, a me ka ipukukui uiki ole o Makao ? Ko mea nana e heka-u mai paa ko noonoo i ka polohuku.
            " Ke olelo mai nei i kuu hilahila ia'u hai-na Baibala, i kuu hooio, i ka liki, i ke kae-na." Olelo pane, no kou nele anei i ka manao ole i hoopuka mai ai oe i na olelo aloha oleia, manao anei oe oia kuu mea e emi iho ai, e like me ka lepe palahu i loaa i ke anu. Heaha ko'u mea e hilahila ai ? O kuu lawe mai anei i ko waha no'u, a me kau mau huaolelo, o kuu hai ana i na haina, o kou mea hewa anei ia ? O kuu pane ana aku anei, poho oe, ea ! pilikia, o kou noonoo anei keia o ke kaeo, a me na olelo inoino ? He hoomaloka paha ea!
            Ke i mai nei "he papai ma ka niho ka oi," olelo pane, pela anei au he kino papai, ma ka niho anei ko'u manao, he mea kakau manao no anei ka pai, he ike no anei ia i ka olelo, pela no anei ko Waianae papai ? ke olelo ao nei au ia oe, ina ua hoohalike oe ia'u ma ke ano o ka papai, aole ia he mea e haule ai no'u, a hoka, " pomaikai ana no oukou ke hoino inai kanaka ia oukou," o na olelo hoino a pau e hookolokoloia ana, he waha kole anei kou makemake, he olelo ino anei ? Aole oe e pono e hana maoli mai ma kou noonoo, ea ?
            "E S.D.Keolanui." "Heaha ka'u?" Ua hoole oe aole hamare a Noa. Ae, he mea pono ia'u e hoole a e ae, aole io no he hamare a Noa, aia nae paha ia oe kahi i waiho ai oia Bai-bala, e hai mai ana oe i ka mokuna a me ka pauku e olelo ana, "he hamare ka Noa," i ke makou ia oe nau ka ipumakani o Kaana-pali a o oe ke kahu malama o na Halelewa, a o kou hoa aloha ke kiai o Pakaka. Ke olelo mai nei iloko o ka wa haukeke o ka lehelehe i ke anu, ua hoole ka wau aohe hamare o ka Baibala, ua hoole au i ka Noa hamare iloko o ka ninau a G. M. K., ke kuhikuhi mai nei i na hamare e ae, e ae aku wau na Noa, ua ike no au ia mau mea, a kela aku imua ou, a o oe, ua hoohewahewa a malihini loa ma keia pane ana, no ka ike ole i ka olelo Hawaii, ke huli aku nei ke Tika puni koko o Niuhelewai i na keiki luhee o Waianae, me ka lana o kuu manao e wai-ho aku i ka Newa a Kaina.
S. D. KEOLANUI,

He manao noi aku ia W. Piliole.

E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe:—
            He nui na la o ko kaua noho pu ana maloko o keia Aupuni me ke aloha, a me ka oluolu no o ka noho ana, aohe mea keakea iwaena o kou noho kaapuni ana, ma na welau o ke Aupuni Kuokoa o Hawaii nei. Nolaila, lana mai ko'u manao e noi haahaa aku ia oe. E oluolu mai oe me ka manao maikai, e pai iho i keia mau manao ma kou kowa kaawale, ke pono a oluolu ia ma kou noonoo maikai ana. No ka mea, he nui ka olioli, a me ka hauoli, o ka Lahui kanaka e noho nei, no na olelo hoonaauao a G. M. Koha iwaena o keia Aupuni ; a ke noi haahaa nei au ia W. Piliole i kekahi o na Pope penei:
            He nui ka lana o ko makou naau, a me ka makemake nui, e wehe mai oe e W. Piliole i na ninau a G. M. Koha i kauoha ai ia oe, e hai mai i ka loaa o kau mau ninau, a me ka J. W. Lipoa mau ninau mua, nau wale no ia mau ninau e wehe mai, pela i kauohaia'i oe e G. M. Koha, ma ka Helu 26 o ka Nupepa Kuokoa, ma ka la 16 o Mei, i kakauia ma Keawaula, e G. M. Koha, penei:
            1 " Heaha ka Palapala Sila i kuikahi ai o Solomona me ke Alii Wahine o ka Hema ? Ehia olelo i kakauia'i ma ka Palapala Sila ? Heaha na Hoailona Pai o na aoao a elua ? Nawai i malama mai i kela mau Sila ? I ka makahiki hea ka haehaeia ana? "
            2. " Ehia na olelo o ka hoomaka ana, a hiki i ka wa i haule ai o Babela ma Sinara ? "
            3. " Owai ke kanaka nona ka Lauoho i waiho puia me ke kano o ka hamare ? Owai ka aina i waiho puia'i ?"
            4. " Owai ke kanaka nana i kaha ka hua Helene ma ka ili o kekahi laau ? Heaha ka inoa oia laau ? "
            Nolaila, he lana nui ka manao o ka naau e noho nei, e wehe laula mai oe ma ke akea i kau mau ninau, a me na ninau ia Lipoa, a G. M. Koha i kakau ai ia oe, e wehe ae a pau na hipuu eono, a na keko eono a G. M. Koha e hilo kupoki paa loa mai nei ia oe. Aka, i na e pau mai ia oe kela mau ninau i ka weheia e oe ea ? Alaila, maikai ka-nu owau ke kahu hookele, no ko wahi waa au e koi nei ia G. M. Koha, e holo i Roma e ao hou mai ko laila poe ia oe ma keia mau olelo ekolu. Latina, Helene, Hebela, i loaa ole iho nei ia oe, wahi a G. M. Koha ea ? Aka, i na aole e hemo kela mau ninau a G. M. Koha ia oe i ka weheia mai; alaila, lilo pu oe me kau olelo i Roma, aole nae i Roma ponoi oe e pae ai, ma kekahi awa aku no oe e pae ai, ma Homa ma ke awa i Laupahoehoe, ma Hilo, i Hawaii.
            Aia a pau na ninau a G. M. Koha i ka hemohemo ia oe ea; alaila, make pono na iwi o ke koi ana e W. Piliole e holo i Roma e ao ai; i hemo ole ea; e aho no ko holo koke aku i Homa i kahi o na'lii o Kauai, o Oleloa ma. Minamina ka inoa Katolika ia olua e W. Piliole, a me P. M. Kahinalua. Me ka mahalo no.
J. H. K. KALEI.
Kona Akau, Hawaii, Iulai 28, 1862.

No ka Holoholo Olelo.

E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe :
            Ke hoouna aku nei au i keia mau huaolelo e kau kehakeha ae la maluna, i ike ai o'u mau hoa hoopuka manao o ka Lahui Hawaii ; no ka mea, o keia kekahi hua ino loa i kanuia iloko o ke Aupuni o Iolani, Kamehameha IV.
            A ua laha no hoi keia hua ino, ma na wahi kuaaina, a me na wahi alo alii, mawaena no hoi o ka poe pono a me ka poe hewa, mai ka poe naauao a ka poe naaupo. Penei, e kilohi ino kakou a nana ma na aoao o keia mau Mokupuni he umikumamalua. Ma ka nana ana i ka Lahui kanaka o ka Moi Ilihia, Alexanedero Liholiho. Penei : Aia ma ka Apana o mea Mokupuni o mea, o ko Hawaii Pae Aina. E noho ana kekahi kanaka o S. P. K., a i ole ia o M. N. P., aia a haule iki oia iloko o kekahi wahi hewa uuku me ka maopopo ole, e emoole auanei lahaia aku a puni ka apana kahi'ana i noho ai, iloko o na minute pokole loa. A ano like loa no hoi ia me ka uwila e anapu ana ma ka Hikina, a hoomalamalama aku ma ke Komohana, iloko o na sekona pokole loa. Pela no hoi na Nuhou i laweia mai e ka uwea Telegarapa mai Nu Ioka mai a i Kapalakiko, iloko o na minute elima paha. Pela no ka laha wikiwiki ana o keia wahi mea uuku me ka maopopo ole, a lilo keia wahi mea uuku i mea nui, i mea hoi e poino ai o S. P. K., a o M. N. P., oo ka mea, he kanaka paha oia i loaa ka oihana mai ke Aupuni mai, a he kanaka noho pono no hoi, a me ka inoa maikai i loaa ia ia mai o Iesu Kristo mai. No ka mea, aia ma ka apana ana i noho ai, e noho ana kekahi poe kanaka o A, E, I, O, U. OA, he wahi kanaka opiopio, o E, he wahi kanaka oo, o I, he wahi kaikamahine ano maikai, o O, he wahi wahine oo, o U, he wahi haumakaiole a kolopupu. A lahaia keia wahi mea uuku o S. P. K., a lohe o A ke kanaka opiopio, alaila, lawe koke aku la no o A i keia wahi mea uuku me ka olelo aku, " E oki ka hoi oe ia mea ma," " I ke aha ? " " Heaha ka hoi kau i mea hoi me Mea i ka po nei;" "Aole io hoi paha", alaila, lawe aku la hoi o E a kamailio aku la ia I, a o I aku hoi ia O, a o O aku hoi ia U, a pela ka holo ana a me ke kolo ana o keia wahi mea io ole a puni kahi a S. P. K. i noho ai, a lilo keia kumu laau maikai i kanuia a i kipuluia i mea e nui ai kona ulu ana, a e lilo oia i kumu hua nui, a lilo hoi i mea nui; aka, na keia wahi lala hau uuku i wili i ka hau nui a puali, a inoino kona ulu ana.
            I kuu nana ana, a kilohi i keia mau kanaka elima, no lakou na hua nui elima A, E, I, O, U, ua like no ia me na manu Kaka ke kani hele ma na loi kalo, me ko lakou leo, kaka ka-ka ka-ka, a me na manu Kioea ma na kahakai, e kani ana " lawelawe ke-o, lawelawe ke-o." No ka mea, aole o ka poino wale no o ka mea hookahi kai hanaia i keia mea, o ka poino o ka lehulehu, o ka maluhia o ke Aupuni kekahi; nolaila i olelo mai ai o So-lomona, ke kanaka akamai, " O ka mea holoholo olelo, hookaawale oia i na makamaka." Alaila, pau ka launa pu ana, pau ke aloha, pau ka hui ana, pau ke kamailio pu ana, lilo i mea ino iloko o keia kamailio pu ana. Eia ka mea hoomaopopo malaila, Nawai i hoopau i keia mau pono nui? Na keia mea o ka holoholo olelo. Pehea ke nana aku kakou i ke Kuikahi, i hanaia mawaena o Amerika Huipuia, a me Hawaii nei. Ua ike kakou, he maluhia. Heaha ke kumu ? eia: O ka lawe ole aku, a o ka hana ole hoi i na mea e poino ai kahi aupuni. A ina e hana ana ke Aupuni o Hawaii nei i kekahi mea me ka maopopo ole, a lawe aku kekahi mea i keia mea maopopo ole, a hoike aku i ke Aupuni o Amerika, aole anei he mea ia e pau ai ka maluhia ? oia no.
            Nolaila, e wiki kaua e ka Nupepa Kuokoa, e pani i ka waha o ka poe e maa ana ia ha-na, i ole ia e ulu mau. Me ke aloha i ke Kilohana pookela o ka Lahui Hawaii, a me ka Lunahoopuka.
W. S. MAULE.
Waihee, Maui, Iulai 21, 1862.

Olelo kahea ! Olelo kahea !!

            Auhea oukou e ko'u mau makamaka, ka pili kaikuaana me ka pili kaikaina, me ko'u mau makua, mau kaikuahine, e noho ana ma Kona Akau a me Kona Nema, Hamakua a me Hilo, Puna a me Kau.
            Elawe nui oukou i ka pepa i kapaia ke Kuokoa, malaila kakou e ike ai i na mea nani o Maleka, piha pono ka papakaukau i na mea ono, kela ano keia ano, nana ae pau ka makemake, luhi a ana i ka loa Ouwekahuna. No ka mea, ua ike ae la no ko'u poe hoa noiau o ka ike hohonu o ka noonoo, e noho ae la mai Hawaii o Keawe a Kauai o Manokalanipo, e nana i na mea ano hou o na Aina e,a e hoomaha no ka nui o ka aoao, aole pela ka pepa hoolaha ike mamua, oia hoi ka Hae Hawaii he uuku kona kino.
            He nui keia he laula, he ku i ka poe hoopuka ai, e hoonuu a ana a e liliha i ua mea he ono o na olelo oluolu o ka maka ke nana iho i keia moana hohonu, e luu a paupauaho. E i mai paha auanei lakou la, " Lawe makou nau e hookaa ke dala o ka makahiki ?'' aole pela ka manao ulumahiehie o ka poe akamai e noho mai nei, he ipo kuwili keia na lakou no ka po a me ke ao, aole kanalua ko lakou manao.
            Mai hoolilo oukou i keia pepa i mea hoo-lei wale ma na lua hoolei o na opala, i mea lupe na na kamalii, i laulau paka no kekahi poe, a i mea nana wale iho no a kiola ma ka paia o ka hale na ka elelu e nana a e heluhelu mai, aole pela. Penei ka pololei loa : E humuhumu a lilo i Buke; no ka mea, malaila kekahi mau kaao kahiko, mau moolelo o na alii, mau Kanawai e hookomoia mai nei me na nu hou a pau.
            Oia kahi manao. Ina ua noho na keiki a ke aloha iloko, e lulu lima mai i ke aloha o ka Haku.
KALAAUKUMUOLE.
Lahaina, Maui, Iulai 30, 1862.

MOKU HOLO MAU
NO
Nawiliwili, Koloa a me Waimea, KAUAI.

                E HOLO MAU ANA KA MOKU kialua maikai mama "KALAMA," no na awa i haiia maluna, a me na awa e pili ana ma ka aoao kona o Kauai, ma keia kope aku. He hiki i na kanaka ke hilinai ia ia. F. MOKINA, Ka hope.
Honolulu, Aug. 7,1862 37-3m

Olelo Hoolaha.

                OWAU O KA LUNA HOOPONOPONO O ka waiwai o R. Keeliikolani, ke hoomalu loa aku nei au i na holoholona, aole e hele maluna o ke Ahupuaa o Kamalo, ma ka Mokupuni o Molokai, ina e hele na holoholona maluna olaila, e hopu ia no ia e kuu laua, oia o Peelua e hoouku la no e like me ke Kanawai.
M. KEKUANAOA
Honolulu, Aug. 8, 1862 37-1m

HANAU.

                Mei 28, ma Kalua, Wailuku, Maui, hanau o Nawai (k.)

                Iune 8, ma ia wahi no, hanau o Huko (k.)

                Iulai 20, ma Pahoa, Kamoiliili, Waikikiwaena, hanau o Kealohapauole (k.) na John Poe me Kekaha.

                Aug. 3, ma Mapulehu, Molokai, hanau o Hale (k.) na Kamakaokai me Lio.

                Aug. 3, ma ia wahi no, hanau o Josiah Waho (k.) he keiki kamahai.

 

MARE.

                Augate 6, ma Kamakela, Honolulu, Oahu, mare o Kimo me Meri Kaio, na Rev. L. Kamaka laua i mare.

 

MAKE.

                Aug. 2, ma Kawa, Honolulu, Oahu, make o Olehuakona (w.)

                Aug. 5, ma Kaneohe, Koolaupoko, make o Kuhaupio (k.)

                Iulai 27, ma Auhaukeae, Kona, Hawaii, make o Kupuna (w.)

                Iulai 8, ma Wainee, Lahaina, Maui, make o Iaila (w.)

                Iulai 31, ma Kualoa, Oahu, make o Kau (k.)

                Iulai 31, ma ia wahi no, make o Kaululena (w.)

                Mei 20, ma Wailuku, Maui, make o Naluae (w.)

                Mei 26, ma ia wahi no, make o Hoomanamana (w.)

                Iune 1, ma ia wahi no, make o Ninihua (w.)

                Iulai 12, ma ia wahi no, make o Kialoa (k.)

                Iulai 7, ma ia wahi no, make o Samuela (k.)

                Iulai 13, ma ia wahi no, make o Nauahi (w.)

                Iulai 23, ma ia wahi no, make o Makai (w.)

                Iulai 31, ma ia wahi no, make o Kamaimakahiki (w.)

 

AWA O HONOLULU.

Na Moku ku mai.

Augate   2—Kilauea, mai Kona mai, me 19 bipi, 2 lio, 17 puaa, 4 hipa, 1 kao, 25 ili bipi, 11 kukaa pepeiao laau, 1 kukaa hulu hipa, 1 kukaa pulu, 2 ope bipi, 8 eke kope, 2,000 alani, 114 eke uala, 450 niu, 12 pahu waina, 1 eke dala ($280)

                2—Maria, mai Hilo a me Puna mai, me 310 pahu ko, 207 kukaa pulu, me 11 ohua.

                3—Manuokawai, mai Kona a me Kau mai, me 39 kukaa pulu, 4 eke pepeiao laau, 18 eke hulu hipa, 1400 ili kao, 6 ili bipi, &c.

                3—Go-ahead, mai Moloaa mai, me 8 paila wahie, 2 pahu waiubata.

                4—Kiapa Am. Keoka, he 25 la mai Keomolewa mai, me ka piha papa no Kina. Holo hou i kekahi la ae.

                4—Kalama, he 39 la mai na Aina Lepo Manu mai, me 105 eke lepo manu.

                4—Kiakahi Live Yankee, mai Hilo mai, me 91 kukaa pulu.

                6—Kiapa Am. Yankee, he 11 la mai Kapalakiko mai, me ka waiwai no Wilcox, Richards & Co.

                6—Kiapa Am. Delawae, he 13 la mai Kapalakiko mai, holo loa ae mawaho i Kina.

                6—Kamoi, mai Kahului a me Lahaina mai, me 1500 busela huita.

                6—Moikeiki, mai Kahului mai, me ka piha huita.

                6—Warwick, mai Molokai mai, me ka piha laiki.

 

Olelo Hoolaha.

E IKE AUANEI NA MEA A PAU, KE kahea aku nei au ia oukou, ke kupono nae nona ponoi, no ka mea, ua loaa eia ma kuu lima kekahi Lei Hulumamo, ma ka puka o ka Pa o Halealii ma kai, ma ka la 1 o Augate nei, oia ka Poalima, ma ke kakahiaka nui o ua la nei. Ina e ike ia ka mea nona nei Lei Hulu, e kii koke mai, a e loaa no wau ia ia ma Kulaokahua, ma ka hale lole bipi o W. P. Kahololio, me ka lawe pu mai nei i na $4.50. Ina e kii ole mai, a hala ka la 31 o keia malama, o ka lilo loa no ia ia'u.

W. J. Z. PUHIKI.

Kulaokahua, Aug. 4, 1862.  37-1t*

 

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA MEA HANAI HOLOholona, :Lio, Bipi, Hoki, Kekake, Kao a me ka Puaa. E noho ana ma Maunoni, Haleili, Haukalau, Alae, Pahaehae a me Kaohe. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hookapu aku nei au i kuu mau kuleana ekolu e waiho nei: Ma Maunoni, hookahi kuleana; ma Makuu, elua kuleana. Aole kekahi o kela mau holoholona i haiia maluna, e komo a hoino i na mea kanu. O ka mea kue i keia rula, e uku no i ka hapalua, no ke poo hookahi e like me ke Kanawai.  M. MAEMAE.

37-1t*

 

Olelo Hoolaha

UA HOOPII MAI O KAHILINAUE k. kue i kana wahine o Kamoi, no Molokai, mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na Makahiki ekolu o Kamoi i kana kane. E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano o John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 13 o Augate. i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.

JNO. E. BARNARD.

Kakauolelo o ka Aha Kiekie

Honolulu, Aug. 9, 1862.  37-2t

 

OLELO HOOLAHA.

UA HOOPII MAI O KUKOA w, KUE I kana kane o Kalualiona, no Wailua, Molokai, mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Kalualiona i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano, John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 13 o Augate. i ka hora 9 o ke kakahiaka, aia ma ka Hale Hooiokolokolo, ma Honolulu. Oahu.

JNO.E. BARNARD.

Kakauolelo o ka Aha Kiekie

Honolulu, Aug. 4, 1862.  37-2t

 

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, na mea waiwai maloko o ka waiwai o Mary Kalaihula, no Honolulu, Oahu, i make aku nei, o ka poe i aieia, o ka poe pili kino a pili paha ma kekahi ano e ae, na lakou e hele mai a e hoike mai ia lakou iho, imua o ka Mea Hanohano, G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Hale Hookolokolo i ke kulanakauhale o Honolulu, i ka Poaono, oia ka la 10 o Augate e hiki mai ana, i ka hora 9 o kakahiaka. Ia manawa, e hooponopono ia ka moowaiwai o Edwin J. Hall. ka Luna Hooponopono Waiwai o ka mea i make, a e hoike mai i kauwahi kumu, ina paha he kumu oiaio kana, i ole e hookoia ua moowaiwai la, a e hoopauia ka oihana a ua mea hooponopono waiwai la.

JNO. E. BARNARD.

Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Honolulu, Aug. 4, 1862.  37-2t

 

Olelo Hoolaha.

KA POE JURE KANAKA MAOLI NO KA Aha Hookolokolo Kaapuni ma ka Apana ekolu ma Waimea  Hawaii, e hoomaka ana i ka Poaha, oia ka la 3 o Sepatemaba, M. H. 1862 J. G. Hoapili, Imakua, Mokuola, Luhiau,Nawali. Waiau, Issac Maui, Napuehu, Kaanaana, J. Kalua, Keawe, Kahalewai Halemana. S. Nalanipoo, D. Kahoohaiolu, Nuuanu, Kaaekuahiwi, J. Kahaawi, John Parker, Haae, T. Hoonaiwa. J. Kaaukai. Kalaimanuia, Makakio.

JNO. E. BARNARD.

Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Honolulu, Iulai 30, 1862.  37-2t

 

Olelo Hoolaha.

KA POE JURE KANAKA MAOLI NO KA AHA HOOKOLOKOLO Kaapuni ma ka Apana ekolu, ma Hilo. Hawaii, e hoomaka ana i ka Poalua, oia ka la 9 o Sepatemaba, 1862. Keaweluaole. Kaelemakule, Paakaaia, Lo, Mikaele, Haole, Kainea, Ili P. Barenapa. Paulo, Manohoa Kawaihae Hookena, Kumulae, Hanae S. Leinaholo. Halemauna. Nailima. Kuahopu, Mikaeleiki, Koea, Hairama, Kauluwale. Kahoaikaika.

JNO. E. BARNARD.

Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Honolulu, Aug. 1, 1862.  37-2t

 

20 KANAKA

I MAKEMAKEIA

E LOAA I NA KANAKA HE 20 KA HAna ma ka mahiai laiki, ke hele mai lakou ma Kapalama, ma kahi noho o

37-1t  J. E. BARNARD.

 

MAKEMAKEIA.

ILI BIPI, ILI KAO, a me ke KELEAWE kahiko.

UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA maluna e C. Brewer & Co. (Burua ma.) ma ko laua Hale Kuai i kai o ka Uapo. E uku no laua i ke kumukuai makepono no ia mau mea.  33-3m  C. BREWER & Co.

 

OLELO HOOLAHA.

                OWAU O J. N. KAAPA A ME K. WAIANAE,  na Luna Hooponopono Waiwai, O S. Laanui, i make aku nei, ma Kalihipali, Kau, Hawaii. Ke kahea aku  nei mama i ka poe a pau i aie mai ia ia, e pono lakou ke hoike mai mamua o ka la 31 o Augate, a o ka poe hoi a S. Laanui i aie aku ai, e pono ke hoike mai i ka lakou kuleana maloko oia manawa no. E loaa maua ma Waiohinu ia oukou.
J . N. KAAPA. K. WAIANAE NA Luna Hooponopono Waiwai o S. Laanui.
Waiohinu, Kau, Hawaii, Iulai 29, 1862. 37-lm

Olelo Hoolaha.

                NO KA MEA, UA NOI PONOIA MAI I Mea Hanohano G. M. Roberston, kekahi Luna-kanawai o ka Aha Kiekie, e A. Kalola a me J. W. Austin, ke kahu o Kahekili, ke keiki kane a Luluhiwalani a me A. KAlola i ae ia laua, e kuai aku i ka aina o Pauhala, EWA, MOkUpuni Oahu: Nolaila, oia ka mea i hookakaia, na na mea a pau i pili e hoomaopopo o ka Poalua, oia ka la 19 o Augate o keia mala-ma, i ka hora 9 o kakahiaka, eia ka la a me ka hora, i oleloia, e hoolohe i ka manao noi, a me ka manao kue ma ia hookolokolo ana, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Aug. 5, 1862 37-2t

OLELO HOOLAHA.

                OWAU O KA INOA MALALO IHO NEI, ke kahea ia aku nei oukou e na mea bipi i nalowale, e kii mai ka mea nona keia mau bipi elua, oia ma Waiakea, Kalepolepo, Hilo, Hawaii nei. UA hopu IA no ka hehi ana i ka ai, a me ka ai ana i ke ko, & c. E kii mai me ka makaukau, oia hoi ke dala no ke poo hoo-kahi, ($1 00 ) A pela aku ka lua, e wikiwiki mai, mai lohi a hala ka manawa. Ina e kii ole mai me ka uku i hAI ia maluna a hala na la he kanakolu, alaila, lilo loa keia mau bipi Ke ano o ka bipi, bipi wahine poo molemole kikokiko keokeo ulaula, hao ano e, aole maopopo, me kana keiki, he ulaula iki ma ka a-i, keokeo kona kino, aole i kuni ia. No kuu malama i keia mau bipi, i ka lawe ana ma kahi o ka ai, a me ka hooinu ana i ka wai, he hapaha (25 keneta) ko ka la hookahi, a aku. E lilo keia i kanawai mai ka la e laha ai.
Kalepolepo Waiakea, Hilo, Iulai 23, 1862. 37-2t*

HALE PAI KII
o
J. W. KINI.

                INA MAKAMAKA A M E KA POE NO pau o keia mau Mokupuni ka'u e kahea nei, ina e make-make ana e paiia ko lakou kii, e hele mai no ma ko'u HALE PAI KII, ma ka aoao hikina o ka hale kuai o Daimana ma, maluna ka hale kuai bipi o Wiliama Dufena, ma ka aoao makai Alanui Alii e pili kokoke ana me ke Alanui Papu. UA makau kau loa au e hooko koke aku i ka makemake o ka poe a pau ma ka Oihana PAI Kii, a ke hilinai nei no au ma ka'u mea i imua o ka lehulehu no ka Hana Pai Kii.
Honolulu, Aug. 7, 1862. 37-2m

OLELO HOOLAHA

                I NA KANAKA HAWAII Makai iho o AIGUPITA! Ma hope iho o ka Pa O MAHUKA! KA Pa Kuai Papa O LUI, C. H. LEWERS MALAILA E LOAA AI NA PAPA O KELA ano keia ano, me ke kumukuai makepono loa, nolaila naue mai oukou e ike i ka oiaio o keia leo paipai ia OUKOU makamaka Hawaii. NA PAPA OLEGONA, LAAU HALE A ME NA POU, LAAU KAOLA A ME NA PINE PA, LAAU AAHO HALE PILI MAOLI, PAPA ULAULA, PAPA PAINA, PAPA KEPA A ME KA AAHO, PILI ULAULA A ME KE KEOKEO Eia ka mea KUPANAHA Ma keia hale—maanei i wiliia'i ka PALAOA a ma ka HANA PAI e like loa me ko ULAKOHEO mamua, i kona wa e kau ana, aole i pau i ke ahi mamua; nolaila, e naue mai e makai Na Pena Keokeo a me ka Omaomao, Na Pena Ulaula a me ka Eleele, Poho, Kolu, Hulu Pena, KUI o na ano a pau, LAKA o na ano a pau, Ami, Kilou, Kui kakai moena, Kui Nao, Pani Hale, Pani Aniani, Pake, Aniani kaawale, Pani Olepelepe. A PELA WALE AKU
Honolulu, Iulai 22, 1862. 36-3m

OLELO HOOLAHA.

                UA HOOPII MAI o Kahaleole w. KUE I KANA kane, o Kaupono, no Hanapepe, Kauai, mamua, e hooki i KO laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu, o Kaupono i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano, John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kie-kie, o ka Poakolu, oia ka la 6 o Augate, i ka hora 9 o kakahi-aka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Iulai 29, 1862. 36-3t

OLELO HOOLAHA.

                O WAU o M. Kekuanaoa a me John Ii, kahu malama waiwai o V. Kamamalu, ke hai aku nei maua i ka Laau a me ka I-a kapu a ke Konohiki, i lawe ai o ke Ahupuaa, O HALAWA, I MOLOKAI, he Olona ka laau kapu, a he Opihi ka i-a: Nolaila, ke papa ia aku nei na kanaka a pau, mai kii wale i ke Olona, a me ka Opihi. O ka mea e koe i keia olelo hoolaha, e hoopii ia no ma ke Kanawai
M. Kekuanaoa, Na kahu malama waiwai o V. Kamamalu.
Honolulu, Iulai 16,1862. 34-1m*

KA MOKUAHI
'KILAUEA,'
E HOLO ANA NO O " KILAUEA." MAI Honolulu aku,
NO KONA!
A me na wahi e waiho ana ma ia holo ana.
E LIKE PENEI

AUGATE.........................Poakahi, 11, 26
SEPATEMABA.................Poakahi 1, 8, 14, 22.
            E holo ana o Kilauea, no KONA, a me na wahi e waiho ana ma ia holo ana, i na Poakahi a pau o keia hapaha makahiki koe nae ka Poakahi la 15 o Augate. I loko oia pule e hoomoe iki! E haalele ana ia Kealakekua i na Poakolu, ia Kawaihae i na Poaha, e ku ana ma Honolulu i ke kakahiaka Poaono.
JANION, GREEN & CO. Luna H.S.N. CO
Honolulu. Iune, 1862. 30-tf

Olelo Hoolaha.

                KE HOOKAPU LOA NEI AU I KO'U Kuleana Aina e waiho ana ma KOLOAKIU iki, Waipio, Ham., Haw. Aole e komo na holoholona. Lio, Bipi, Hoki, Miula, Kao, a me ka Puaa. Ina e komo kekahi o keia mau holoholona, e uku no hookahi dala ($1.00) me ke poo hookahi. Ina poino, e uku no e like me ka nui o ka poino.
KOI.
Malanahae, Ham, Hawaii, Iune 23, 1862. 33 3t*

OLELO HOOLAHA.

                KE KAUOHAIA AKU NEI KA POE A pau, a Andrew Lorena (haole Pukiki.) O Moanalua, Oahu. i make aku nei, i AIE aku ai,e kikoo mai me ko lakou mau1 Bila ia'u, a o ka poe a a pau i aie mai ia ia, e uku koke mai lakou ia'u.
MANUELA ANTONE Luna hooponopono waiwai o A. Lorena.
Honolulu, Iulai 25, 1862. 33- 3t

MEA ONO KA RAIKI!
E ka poe Kanu Raiki!

                KE MAKEMAKE NEI KA MEA NONA ka inoa malalo iho, e kuai nui i ka Raiki, a o ka poe mea Raiki hou paha, e ulu ana aole i oo, e hiki no ke ohi mua kekahi uku hapa, ke kuai e ia ka Raiki me a'u. Eia kekahi, na'u no e hoolawa i na eke i mea e pono ai ke ha-lihali, a e hele koke nui mai ka mea Raiki oo, a me ka mea Raiki e ulu ana e kuai me a'u. Aia ma ka Hale Kuai o
KEOKI OLELO E.
Ma ke kihi o ke Alanui Papu. 33-3m

WAHIE! WAHIE!!

                KE MAKEMAKE NEI KA MEA NONA KA INOA malalo, ma ka inoa o Hui Hoomaemae Kopaa o Hono. e loaa mai na manao o ka poe e makemake e hana i olelo aelike e hoolao mai ma ko lakou hale hana, ma Honolulu nei, 1 15 paila wahie, i kela a me keia pule. A e ae no hoi lakou e hoolimalima me kekahi poe e make-make ana e hana i olelo aelike, no na paila wahie malalo iho o ka mea i haiia maluna, aka, e hahai mai nae oukou ma ko oukou mau palapala hoakaka i ke ano o ka wahie a oukou e hooili mai ai, a me ka nui o na pule i ko oukou manao e hiki ai ia ou-kou ke hoolako mai i ka wahie. E hoouna mai i ko oukou mau palapala e ka poe e makemake ana e kuai i ka wahie mamua'e o ka la 15 o Augate ae nei.
I HARTLETT.
Puuku o ka Hui Hoomaemae Kopaa o Honolulu. 35-4t

OLELO HOOLAHA.
$50 MAKANA.

                E UKU IA NO HE $50 I KA MEA A MAU mea paha, nana e hai mai i kekahi mea e hoomaopopo mai ai i ka poe nona na ilio i pepehi nui i na hipa o ka Ahahui Hanai Holoholona a me Ka Mahiai, a ina e ike ia kekahi mea e hele kuleana ole ana maluna o na aina e pili ana mai Pahinahina a Lamaloloa, Kohala Akau, a maluna paha o kekahi aina e ae o ua Ahahui nei, e hoopii ia no e like me ke Kanawai. E pepehiia no na ilio a pau i loaa maluna o ko makou aina hanai hipa ; a o na holoholona, na lio, hipa, kao, e hanaia no e like me na holoholona hele hewa, a e hoopii ia no ka poe nona ua mau holoholona nei. O ka poe mea holo-holona e holo nei maluna a ka aina o ka Ahahui, ua ae ia lakou e lawe aku i ko lakou mau holoholona a hiki i ka la 1 o Augate, 1862, a mahope oia manawa, e hanaia no e like me na holoholo-na hele hewa. O ka palapala ae, e lawe aku i na holoholona, e palapala lima ia, a e kakau inoaia e ka Luna o ka Ahahui.
FRANCIS SPENCER Luna o ko Waimea A. H. H. a me ka M. Puuloa,
HAWAII, Iulai 14, 1862. 35-3m

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI Na KANAKA A PAU o kela ano keia ano, ke nana mai. Owau O Hilauea, ke hai aku nei au i ka lohe i na kanaka a pau. No ka pau ana o kuu hale i ke ahi, i ka po o ka la 25 o Iune, nolaila, ua manao au, o ke kaa o ke alanui mauka, oia ke kumu i puhi ia mai ai i ke ahi, a nolaila, ua hoololi ia ke alanui ma ke alo ae o ka hale, e hele ai na kanaka. No Kamanu nae keia kuleana, kahi e hoololi ia nei ke alanui ma ke alo ae o ka hale. o maua no nae na malama aina. O ko'u kuleana ponoi hoi, oia no ke kuleana e pili a ma ke alanui Nuuanu, ma ka aoao mauka o ko Henell kuleana; a aia hoi ma ku'u kuleana ke komo ana mai o ke alanui, aole hoi au i pani i ke alanui ma ko'u wahi, ke hamama mau nei ia i ke ao a me ka po. Aole nae o maua kuleana e pani ai, a e wehe ai poha i alanui ma ko hai kuleana, ma ko'u Kuleana no au e olelo nei ua hamama mau ia no oukou no na lehulehu.
Na'u na HILAUEA,
Waikahalulu, Honolulu, Iulai 30, 1862. 36-2t*

OLELO HOOLAHA.

                UA HOOPII MAI o Kahiona w, KUE I KANA KANE o Mohoe, no Honolulu, Oahu, mamua e hooki i ka laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu, o Mahoe i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Poakolu, oia ka la 6 o Aug. i ka hora 9 o ke kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD. Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Iulai 25, 1862. 36-2t

OLELO HOOLAHA.

                E IKE NA MEA A PAU, UA KOHO KA Mea Hanohano John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, i ka me mea nona KA inoa malalo, a ua hookohu ia hoi oia i Luna Hooponopono Waiwai, o na WAIWAI a pau. O Palekaluhi, o Waialua, Oahu, i make aku nei. Nolaila, ke kauoha ia aku nei na mea a pau a Palekaluhi i aie ai, a me na mea a pau i aie ia ia, e hele mai imua o kuu kokua J. H . K. Polu ma kona wahi, ma Kanepa, i Waialua, a e loaa pu no au malaila, e hooponopono no na mea a, pau e pili ana ilaila, iloko o ka malama hookahi mai keia la aku: a i na aole e hele mai kekahi o na mea a Palekaluhi i aie ai iloko o ka manawa i oleloia maluna, aole ona kuleana e koi mai ai A eia hoi kekahi, ke kauoha ia aku nei na mea pau e paa ana i ka waiwai o Palekaluhi, e hoihoi koke ia mau waiwai ma Ko'u lima, a ma ka lima paha o kuu Loio i oleloia maluna , a i hoole kekahi i ka hoihoi koke mai, e hoopoii no au i ke Aha. Hookolokolo, e like me ke Kanawai. Owau no me ka olelo.
Aala, Honolulu, Aug. 1, 1862.
KUIKEKALA 36- 2t

Olelo Hoolaha.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, na mea waiwai maloko o ka waiwai o Miguel Caesero, pili kino, a pili paha ma kekahi ano e ae , na lakou e hele mai a hoike ia lakou iho imua o'u, ma ko'u keena hookolokolo ma Nawiliwili, ke hiki aku i ka Poaono, oia ka la 9 o Augate, oia ka hora 9 o kakahiaka,  ia manawa e hooponopono oia ka moowaiwai o E. Johnson ka Luna Hooponopono Waiwai o ka mea make, e hoike mai i kauwahi kumu, ina paha he kumu oiaio no, i ole e hooko ia na moowaiwai la, a  ole e hookuu ia na Luna Hooponopono ia ma kana Oihana.
J. HARDY. Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 4
Nawiliwili, Kauai, Iulai 25, 1862. 36-2t