Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 36, 2 ʻAukake 1862 — Page 2

ʻaoʻao PDF (1.76 MB)

Ka Nupepa Kuokoa .

            Hoike mai o Wepa. he palapala na ke Kuhina Waiwai e hai mai ana, aia a ma ka la apopo makaukau ia e hele mai imua o ka Hale makaainana. Aole no hoi o kana mai ua mea he hoopanee.
            Ninau o Halasi. ua hoike mai anei ke Ku-hina Waiwai i ke kumu o kona makaukau ole ana.
            Hoopuka mai o Halasi, i ka manao e hoi-ke ana i ke ano o ka Olelo Hooholo a keia Hale e pili ana i ke kauoha e hoouna'ku ai i i ke Kuhina Waiwai.
            .NA OLELO HOOHOLO.
            Hoopuka mai o Kaakua Polu. he Olelo Hooholo e hoopauia ke Kuhina Waiwai, no na kumu i hoakakaia ma ka Olelo Hooholo, a penei no ia:
            " No ka mea. aole no e hiki i keia Hale ke hoomaopopo i ke ano o na Buke Helu o ke Kuhina Waiwai; ano ka mea, iloko o na makahiki elua i hala aku nei, ua hoolilo aku o ia i kekahi mau dala me ke Kanawai ole, me ka ae ole o keia Hale, a me ka hoopuka ole imua o keia Hale. i Bila Kanawai e ae ana ia hoolilo ana i ke dala. a nolaila, ua hoowahawaha oia i na mana o keia Hale, a no ka mea hoi, ua noiia ua Kuhina nei e hele mai imua o keia Hale, e like me ka Pauku 53 o ke Kumukanawai, a mahope iho. ua kena maoliia e hele mai; aka, aole oia i hele rnai, malaila hoi, ua kue i ke Ka-nawai; a no kekahi mau kumu e ae, i mao-popo lea i ka Poeikohoia ; nolaila,
            E hooholoia: I ka manao o keia Hale. e pono e hoopau i kona malama ana i ka Oi-hana Waiwai o ke Aupuni."
            Ma ke noi a Kimo Pelekane, ua hooholoia.
            Hoopuka rnai o Balawina, he Olelo Hoo-holo e hoounaiia ke Kope o keia Olelo Hoo-holo ma o ka Luna Hoomalu la o keia Hale i ka Moi, me ka hai aku i ka menemene i ka hiki ana mai o keia mea hookahi i ka wa o kona noho Moi ana, a penei no ia :
            Hooho'oia. E lawe aku ka Luna Hooma-lu i Kope o keia. Olelo Hooholo imua o ka Moi ke Alii, a e hai aku ia ia i ka minamina o keia Hale i ka akahi a hanaia kekahi mea ma keia ano mai kona la i noho Alii ai—a e hai aku no i ke Alii i ka manao malama mau a hoomaluhia i kona kino, a me ke Au-puni, e like me na Olelo Hooholo o ka la 25 o Iulai.
            Ma ke noi a Wilimana.
            Ua hooholoia. me ka manao keakea ole o keia Hale i na hana o ka Hale Ahaolelo Alii; aka, me ka mahalo e noi aku keia Hale i ka Hale Ahaolelo Alii, no ke ano o ka manao oluolu ole iwaena o keia Hale, a me ke Ku-hina Waiwai; nolaila, e koho mai lakou i Hea e ae ma ke Komi te kuka no na hoololi o ka Bila Kalai Waiwai, aole o ka mea Hanohano o D. L. Gregg.
            Heluhelu mai ka Luna Hoomalu, he alele no ka Hale Alii mai e hai mai ana, ua koho lakou he mau Komite Hui no ka Bila Haa-wina, a e kauoha mai ana e koho keia Hale i Komite Hui no ka Bila Haawina.
            Noi o Wilimana e kohoia i Komite Hui me na'lii e kuka pu i ka Bila Haawina. Noi o Hikikoke, na ka Hale e koho. Hooleia.
            Ma ke noi a Wilimana, e kauohaia ke Komi te kuka e hookomo i $400 a keu no ke Kanawai e hooemi ai i na mai ino. &c.
            Noi mai o Halasi, e kauohaia ke Komite Hui e hooholo i puu dala i $10,000 i mea e hookaa'i i na lilo o keia Kau Ahaolelo.
            Kohoia o Kimo Pelekane. Wilimana, Ka nuka. Kaapa, Moku, e ka Luna Hoomalu, i Komi te kuka no ka Bila Haawina.
            Hoike mai ka Luna Hoomalu he alele no ka Hale o na'lii mai e hai mai ana, ua hoo-holoia ka Bila Kanawai Alanui. Hapaiia na hana i hoopaneeia.
            KOMITE KA HALE.
            Mr. Kapihe ka Luna Hoomalu. Noonoo-ia na Pauku hoololi o ke Kumukanawai. Heluheluia kekahi o na Pauku hoololi i hoo-loliia. O ke ano nui o ia Pauku 1 o ke kukulu paa ana i ka Hooilina o ka Moi ma na mamo pololei a ka Ohana Moi, Penei: Ina aole keiki a ka Moi; alaila, e ili ia P rince Kamehameha, a me kona mau keiki, a ina e nele ia ; alaila, e ili aku i ka Mea Kiekie V. Kamamalu, a i kana mau pua mahope ona, a ina e nele ia mau mea; alai-la, na ke Kuhina Kalaiaina e kahea koke ae i na Hale Ahaolelo a elua, a na lakou e koho i mea e noho ma ka Noho Alii. Ma na makahiapo kane e hele aku ai ka ili ana a mahope o na keikikane na kaikamahine. Noi o Kimo Pelekane, e hooholoia ka Pau ku 1.
            Kue o Kahananui, ua hooleia, a ua hoo-holoia ka Kimo Pelekune. Heluheluia ka Pauku 2. Ma ke noi a Kimo Pelekane, ua hooholoia. Heluheluia ka Pauku 3. Ma-nao o Kaakua Polu, e waiho ma ka papa. Kue o Wepa, a ulu mai ka hoopaapaa, a ma ke noi a Kahananui, ua hoopauia ke Komite ana.a aponoia na hana. Hoopaneeia ka hana

LA 77.—IULAI 30.

            Heluheluia ka moolelo a aponoia. Pule a pau.
            Hoike mai ka Luna Hoomalu no na olelo i hooholoia ma ka Poaha, o kela pule iho nei. A no ka Olelo Hooholo o nehinei, e pili ana i ka hoopau aku i ke Kuhina Wai-wai, ua mahalo mai ka Moi i na Olelo HOO-holo mua, a ua hai mai e noonooia no, na olelo hope, a ua mahalo pumehana'ku na Hoa o ka Hale o ka Poeikohoia.

OLELO HOOHOLO.

            He alele no ka Hale o na'lii mai e hai mai ana, ua kapaeia ka Mea Hanohano D. L. Greg g. mai ka noho ana ma ke Komite ku-ka no ka Bila Haawina.
            He Olelo Hooholo ka Wilimana, e kauo-haia ka Koimi te kuka e hookomo ma ka Bila
            Haawina i $117 koena o ka uku o ke Ka-kauolelo a ka Moi. Hooholoia. Hapaiia na hana i hoopaneeia.
            KOMITE KA HALE.
            Mr. Kamalo ka Luna Hoomalu. Noonoo-ia na hoololi o ke Kumukanawai. Manao o Moku, e hapai houia ka noonoo ana o na Pauku 1. a me 2 i hoololiia i nehinei. Ko-kua o Kaakua Polu, Nuuanu. a me Kaha-nanui. Kue o Wilimana, Wepa, a me kekahi poe e ae. A mahope iho o ka hoopaapaa loihi ana ; aka. ninauia, he 10 poe ae, a he 14 poe hoole, a ua hooleia ka hapai hou ana. Heluhelu houia ka Pauku 3.
            Noi mai o Kaakua Polu, e hoopanee loaia ka noonoo ana o ia Pauku. Kue mai o We-pa. Noi mai o Kimo Pelekane, e hoopanee loaia ka noonoo ana o ka Pauku 3, a me na Pauku e pau mahope aku. Kue nui loa o Wepa.
            Ma ke noi a Wilimana, ua hoopauia ke Komite. Ma ke noi a Hikikoke, ua hoopa-neeia ka hana, a ka Poalima ho ra 10.

Ka Nupepa Kuokoa.
Honolulu, AUGATE 2, 1862..

KA AHA OLELO.

            HE nui na olelo i hoopukaia no na poe mahaloia na Lunamakaainana o ko Hawaii nei Hale Kau Kanawai. Ua paiia na olelo e kue ana ia poe me ke ano hoino, a hoowa-hawaha hoi, me ke kapaia ma na inoa e henehene ana e na nupepa manao kaulike ole o keia aina, a no ia mea, ke ninau nei makou i kela a me keia mea i loaa ka haa-wina o ka ike a me ka noiau, i ka oiaio o na mea e oleloia nei no ia poe ?
            Ma kela Poaono aku nei. ua paiia na olelo hooholo o ka Hale o ka Poeikohoia ma ka nupepa Polene sia, aole nae ia pepa i kamailio kokua mai me ka paipai i na mea akamai i hooholoia e na Lunamakaainana. Ua kumukaia o Iuda ia Iesu no na apana dala he 30, a me he mea la, e kuamakaiaia'na ka pono o ka lehulehu e ko makou hoa no na apana dala he 3,800 e ukuia nei ia ia mai ka Waihona aku o ke Aupuni. Ke pa-e mai nei ka leo, a ke pa mai nei hoi ka ma kani mailaila mai, e hoino ana i ke ano o ka noho ana e like me ke Kumukanawai, ke kahua paa o ko Hawaii nei mau pono e wai ho nei. O ke kumu ka o kona manao ana he pono ole no ka opiopio loa o keia lahui me ka naauao kupono ole o na kanaka e malama'i i ko lakou mau pono, a nolaila, ua nui kona makemake e hoololiia ke Kumu-kanawai, a e hoano hou ae ka noho Aupuni ana, a i kona manao aohe naauao o na Lu-namakaainana e noho nei ma na Aha Kau Kanawai o keia Aupuni, me ka olelo iho, he mea i maopopo ma na Ahaolelo i hala'ku nei, ua ikea ka pono ole o ke Kumukanawai e noho nei no keia lahui; aka o ke kumu paha o kona manao ana pela, o ka hooko oleia o kana mau mea e kamailio a e hilinai nei e na Lunamakaainana. Ke waiho nei no makou ia ia, e manao no pela, a ke ku nei no makou ma ka aoao o ka poe mahaloia; o ka Hale o ka Poeikohoia, me ka mahalo nui aku i ko lakou akamai, a me ka noiau me ko lakou imi hoi me ka puuwui holookoa. i na pono o ka poe nana lakou i hoouna mai.
            Mai ka hookumuia'na o na Hale Ahaolelo a hiki i keia wa, akahi no a ikea, ka hana-ia'na o kekahi mea nui, oia hoi ka hoopuka, ana me ka wiwo ole a me ke kumu kupono i na Olelo Hooholo e hoahewa ana i ke Ku-hina Waiwai, no ke kue o kana mau hana i na mea i hoakakaia ma ke Kumukanawai. Ma keia hana ana, ua hoike mai lakou i ke kuokoa o ko lakou mau manao ma ke aloha ana i ko lakou Moi, a me ka poe makaaina-na. He naaupo paha ia hana ana a ka Hale o ka Poeikohoia ma keia mea i ka manao o ko makou hoa? Ke nonoi nei makou ia ia, e ninau i kona Lunaikehala.malia o hawanawana mai ia mea i ka oiaio ia ia. No ka piha loa o ka pepa, nolaila, ua hiki ole ia makou ke kuupau aku i ko makou manao a pau no keia mea i keia pule.

Ka La 31 o Iulai.

             Ma ka Poaha iho nei, ua hiki mai keia la, a ua hoomanao nuiia e na kanaka Hawaii a pau. Ua hoonaueueia ka waiho maluhia ana o ke kakahiaka o ia la, e ka leo o na pu e -uwe aloha ana i ka hiki hou ana mai o ka la i hanu hou ai o Hawaii nei. i ka hanu o ka lanakila.
             Ua puka ae na Koa Pualu a pau o ke ka-ona nei, me ko lakou mau kahiko ame naau, a ua paikau hele ma na alanui me ka hiehie nui. Ua hoomoana na Koa Pualu Hawaii, ma ka Hale Makeke ma Honolulu, a malai-la' ku ka hele ana a hiki ma ka Hale Alii, a hoi mai no a ko lakou keena, wawahi ka laina.

KA HONOLULU RIFLE S.

             Ma ka hora umi o ke kakahiaka, ua pai-kau hele keia Puali Koa, a hele loa'ku ma Kulaokahua, kahi i ku ai ko lakou mau hale lole; a me na mea ai i hoomakaukauia i mea e naue oluolu ae ai ka la ma kona hu-akai e hiki aku ai i Lehua. E olelo no hoi makou, ua keu maoli no keia poe ma ka eleu, a me ka maikai no hoi, malalo o ko lakou Kapena akamai. o John H. Brown-i ko lakou hiki ana i Kulaokahua, ua wa-wahiia ka laina. a ua hoomaha iki na hoa o ia puali. me ka hooluolu ia lakou iho, i ka peahi ana a ke "Aheahe makani o Launiu-poko." A ma ia hope iho. o ka maha ana o na ami. a me ka hooluoluia'na o na manao e ka wai anuanu o ka manao lokahi; alaila, kaheaia na hoa o ia puali. a hele aku ma kahi e ki mai ai i kekahi hoailona. Ua kiia na poka he nui wale. a o Mr. Wood. ka mea i ku kokoke i ka hoailona. A pau ko makou nana ana i na hana a ia poe, ua hoohuliia makou e nana i na hana a ka poe

KOA KAUA LIO.

            Ua nui no ko makou mahalo ia Capt. C. W. Vincent, a me kona Puali Koa Lio, a ua eleu no hoi na Koa malalo iho ona, ia makou nae e nana ana, ua hiki ia makou ke mahalo nui no Me ssrs. John Neddles. Buckle. Peter Anderson, Owen Holt, a rne Kahananui, a o ka oi loa'ku nae hoi, o Lieut. C. H. Judd. Ke holo nei ka hele ana o keia Puali Koa i ka makaukau loa. Hookahi no mea i haule, o Mokulehua, aole kekahi mea e ae. A i ka nana aku, he maikai maoli no ko lakou paikau ana.

KA HELEHELENA O KA LA.

                E like no me na la nui e ae, pela no keia, ka lako no i na poe nui wale i huhukiia e ka naau lealea a me ke ake ike mea hou, na kane a me na wahine, ka poe opiopio a me ka poe oo, o na ano a pau, a i kahikoia me ko lakou wahi kuupau, kekahi i houluulu mai e lilo i poe hoa olioli no ka la o Hawaii nei i hanu hou ai. Hooke na alanui, kaina-pu na Lio, me ko lakou mau ukuna maka-mae o ka aoao palupalu. Pua mai ka ula, ka hiehie, a me ka nani o ke kaikamahine Hawaii, i ka hehiia ona papalina e ke kukuna haoa o ka la, a me ke kahikoia hoi i na lau aala o ka maile, a me ka ilima, ka hala, a me na mea e ae no e pili ana i ka " Hoo-nuanua i Apua Kalamaula." Ua hooleleia na ahi kao, a me na mea lealea e ae no hoi ma ka po, a ua hulahula no hoi na hale hu-la, a ilaila kahi i hoopau ai o ka poe lea-lea i ko lakou olioli ana. Ua maikai no ka hoomannoia ana o keia la, e na kanaka Hawaii.

NA MEA HOU O HAWAll NEI .

            Mai uluhua mai na makamaka no ka-hi mea hou ole o na aina e mai o keia pepa, no ka mea, aohe no he moku i ku mai; a no-laila mai ka nele.

            WILI KO O LAHAINA.—Ua hiki mai nei ka lono i ka Hui Wiliko o Lahaina, e hiki mai ana ko lakou wili i keia mau mahina ae; a nolaila, e hiki ana no i ka wa e oo kupono ai ke ko no ka wili ana.

            LIKE ME KA MOKUMAHU.—Ua holo mai nei o Neke mai Lahaina mai. ma ke kakahiaka o ka Poalua iho nei, a ua ku mai ma Honolulu nei i ke ahiahi no oia la, he ehiku hola me 10 minu te o kona holo ana mai Lahaina a hiki ianei, he keu keia a ka hikiwawe nui wale, ua oi mamua o ka mokuahi.

            Ke wikiwiki nei imua ka hana a me ka hele loa ana'ku o ka makaukau o ka hale hoomaemae kopaa ma Honolulu nei. Ke ike pinepine nei makou i na kanaka e huli hele ana i ka iwipipi. a loaa. alaila, lawe aku e kuai i na ona o ua hale hoomaemae ko'la ; nolaila, he wahi loaa no ia na ka poe e ma-kemake ana e hele e huli i na iwipipi, a la-we aku ilaila e kuai ai.

            MOKU KAUA BERiTANA.—Ua ku mai ma ka Poaha ihe nei ka mokumahu kaua Che ryl-blis, (oia ka inoa o kekahi wai mimilo ma-waena o Italia a me ka mokupuni o Sile,) he 25 la mai Vanakouva mai ;e ku ana oia ia-nei a ku mai ke Komisina a Kanikela Beri-tania mai Panama mai. maluna o kekahi o na moku kaua Beritania ; nolaila, e hoolau-kanaka mai ana paha ke Awa nei ke ku mai ia moku.

             Ma ka nana ana i ka moolelo o ka Hale Mahaloia o ka Poeikohoia, e ike iho no kakou malaila i ke okalakala o na mea i hooholoia e ia poe no ke Kuhina Waiwai, a o ka makamua no ia o na mea oia ano i hanaia'ku i kekahi Luna Aupuni mai ka hoomaka ana o ka noho aupuni ana o Hawaii nei. Ua hana no nae lakou (i na Lunama-kaainana) me ke kumu kupono no i loaa ma ko lakou noonoo maikai ana.

            POE KUAI RAIKI.—Keolioli nei makou i ka ike aku i na poe he lehulehu wale e lawe mai ana i ko lakou mau eke raiki ma ke kaona nei e kuni ai, a ua ukuia aku ka poe ma-hiai i ke dala kuike no ka lakou raiki. Eia iho na inoa o ka poe kuai raiki ma Honolulu nei, o Samuela H. Dowsett (kaikaina o Kimo Pelekane) ma ke kihi o ke Alanui Papu a me Alanui Aliiwahine, mauka ponoi o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu nei, o Mr. Savigi me Kauka G. P. Judd ma ke ala Papu, o Keoki Oleloe mauka iho o ka Hale humu kamaa uinihapa, ma ke Alanui Kalepa me Alanui Papu, a o John Kolo no hoi ma kona keena Kudala ma ke ala Aliiwahine, he 3 keneta ka mea e ukuia nei no ka paona hookahi. Ua loaa mai ia makou he palapala na Z. N. Kekuapio, e piii ana i na hana a kekahi o na Lunamakaainana. a no komakou ike i ka ake o kekahi mau mea i oleloia e ia a me ka pili loa hoi o ka olelo ma ke ano hoohilahila; a no ka mea hoi. aole o makou makemake e lilo i waha e hoopuka'i i kana mau olelo pelapela : nolaila. ua hookuu loa ia kana palapala e makou, e hele ma "Ewa. aina kai ula i ka lepo."

            KA HOLO ANA MAI O KA ANN ELIZA—Ua holo mai keia moku mai Bo setona mai ma ka la 27 o Ianuari i hala iho nei, a ua hiki oia ma ke kowa o Magalelana i ke 67o na la . o kona holo ana mai. Ma ka la 16 o Aperila, noomaka na Ioikini o Patagonia e holo mai iluna o ka moku. aole nae o lakou ano huhu, he ano oluolu wale no ma ia la a me na la mahope mai a hiki wale i ke kakahiaka o ka la 20 oia malama. Ma ia manawa ua ike-la'ku lakou e holo mai ana ; aka, aole i ma- naoia e ano e mai ana ka lakou hana, no ka maa o ka poe o ka moku i ko lakou oluolu ; a nolaila, hoi aku no ke Kapena ma kona keena malalo o ka moku, me ka lele ole o kona oili, aole nae i liuliu kahea koke mai ka Malamamoku e kokua wikiwiki mai ke Kapena, i pii ae ka hana o ke Kapena iluna, aia hoi e waiho mai ana kona Malamamoku ua make loa. Ia manawa koke no hailuku kokeia mai oia i ka pohaku e na Inikini, a o kona hina iho la no ia ilalo me ka maule ; aole no nae i liuliu pohala ae no ia, a o kona huli koke aku la no ia a kipu aku i na mea a pau e kue mai ana ia lakou, a i ka make ana o kekahi poe Inikini. pau aku ke koena i ka holo ma ko lakou mau waa, me ka lawe pu aku no hoi i ke kino kupapau o ka Ma-lamamoku i make. E ole no ke koa o ke Kapena. ina ua lilo ka moku, me ka make o na kanaka a pau o luna.

Na Palapala.

Kumu Manao.

            Heaha la na mea i hooikaika ole ai na kanaka o keia Lahui i ka hana ? He wahi ninau ke-ia a ko oukou wahi hoa i imi iho ai i keia mau la i hala ae nei, me ka hai aku i na mea e pili ana i ko kakou ninau. He nui wale na kumu i hiki ole ai i keia Lahui ke hooikaika i ka hana.
             1 Ka hoopunahele ana o na makua i ka lakou mau keiki, aole kuhikuhi ia lakou i ka hana. He mea mau ia i keia Lahui i ka hoohana ole i ka lakou mau keiki. minamina na makua i ka lakou mau keiki no ke ano maikai paha o ko lakou kino i ka nana aku, i kupu a ohaoha e like me ka laau i hoonaniia i na pua ai, a i kipuluia i ka lepo mo-mona ma kona kumu; pela paha ka manao e; nu ana iloko o na makua no ka lakou mau keiki. He makehewa wale ia mililani ana i na keiki a oukou. Eia ka pono e na makua e hoohana ia lakou, aole pono ke mililani i na keiki a oukou. o like auanei me ka peelua ke ami, a me ke kanapi kikala holu ; pe-la ke ano o ka oukou mau keiki. Ninau mai paha oukou, Heaha ka mea e ami ai ke kikala, a e holu ai o ka makou mau keiki ? Eia ka haina, o ka hoohana ole , o oukou i na keiki a oukou, oia ka mea i na-waliwali ai na kino o ka oukou mau keiki. Eia kekahi, o ke ao ole o na makua i na keiki i ka hana, aole haawi aku i wahi hana na lakou. i mea no lakou e maa'i ma ka hana. a hiki i ka wa kanaka makua, he mea anei keia e ikaika ai; na kanaka o keia Lahui i ka hana ? Aole ! he mea ia e nawaliwali-ai, e a maimai ai hoi ko lakou mau kino ke nana aku. Aole an-i ua pili pono keia i ua wahi huaolelo kikala holu nei ? Oia iho la no, no ka mea. ua haawi mai ke Akua i na lala a pau o ke kino i mea hana , a ua haawi mai hoi oia i na mea a pau maluna o ka Honua nei, i mau mea e lawelawe ai na lima i kela mea i keia mea ana i makemake ai. Aka, ua keakea mai na makua o lakou aole make hana. Nolaila, ua pale ae na makua i keia mau olelo maikai a ke Akua i kauoha mai e hana, penei ka Iesu olelo : " He mea pono i ka mea hana ka ai nana. O ka Paulo ole-lo hoi, 2 Tesalonike 3 ; 10. No ka mea, ia makou e noho pu ana me oukou, ua olelo aku makou ia oukou penei: u Ina aole e hana kekahi, aole hoi ia e pono ke ai." Ma ia mau Pauku, ua akaka ia kakou ka uku o ka poe hoopalalaha ma ka hana, o ka nele ka hope.
                2 O ka hoolilo ana i ka wa hana i wa hiamoe no lakou. Aole anei ua hana na ka-naka o keia Lahui pela? Ua hana no ! He nui wale a lehulehu ko lakou hoolilo ana i ka wa hana i wa hiamoe no lakou i kela la i keia la. He mau wa elua ka ke Akua i hana ai. O ka po, he wa ia e moe ai, a o ke ao, he wa ia e hana ai, a e lawelawe ai i na mea a pau ana i hana ai maluna o ka Honua nei; aka, ua hoolilo na kanaka ia wa a ke Akua i hookaawale ai i wa hiamoe no lakou. Heaha iho la na hua e loaa ia lakou ma ka hiamoe ana ? o ka piapia paha o na maka, o ka ulaula paha, o ka hopipi paha o na maka ke ala ae ? " Ae,"maona ino ka opu i ka ai a me kau wahine, a me na keiki a olua, ola ino na ohua o kou hale, kuonoono na mea a pau o kou hale. Auhea oukou a pau, mai hahai kakou mamuli o ko lakou mau kapuai.
                3 O ka palaualelo, oia kekahi kumu i hoo-ikaika ole ai na kanaka i ka hana. Ina pa-ha aia ma Lahaina e noho ana he iwakalua, piha ka nui o kona mau ka aole nae he ma hiai iki ia keia mau loi: pehea keia mau loi i ka nana aku, ulu wale anei ka ai ma keia mau loi ? " Aole." E nana aku kakou ma ka Baibala. ke aniani moakaaka lea, ka mea nana e kuhikuhi mai i ka oiaio. Aia ma Solomona 2:4. "Aole mahiai ka mea pa- laualelo no ke anu ; a e makilo oia i ka wa e ohi ai aole nae e loaa. Aia ma Kekahu-na 10:18: " No ka palaualelo, ua popo na kaola, a no ka molowa o na lima ua kulu ka hale." Aia no ma Solomona. 23 :21. 18:9- " O ka mea hoomolowa ma ka hana. he kai-kaina oia o ka mea hoomaunauna wale." Ma keia mau Pauku. ua hoikeia mai ka oiaia o ka hana a ka poe palaualelo, o ko lakou nele i na pomaikai a ke Akua i hana ai no na kanaka.
            4 O ka haaheo, oia kekahi kumu i hoo-ikaika ole ai na kanaka i ka hana. a he ku-mu no paha ia i emi iho ai ka hooikaika ana o keia Lahui i ka hana ; no ka mea, ke hilinai nei kekahi poe malaila ko lakou ma- kemake nui, aole lakou makemake nui i ka hana, manao mai paha lakou he luhi ke kino i ka hana, aole o makou pomaikai ma ka, hana, heaha auanei ko makou wahi uku ? eia no ka hana kupono ia makou o ka li pai-na wale iho no i kela ahiahi keia ahiahi, kau mai na papale kapu, hao mai oe a linohau a ai ka manu iluna, oia iho la ka makou hana maikai la i lohe oe : ke hoole aku nei au ia oe e ka mea haaheo, "Aole ou pomaikai ana-lailai." E nana aku ma Solomona 29 : 23 : "O ka haaheo o ke kanaka, oia ka mea na-na ia e hoohaahaa iho, e pili hoi ka hanohano i ka mea haahaa o ka naau." Ma Halelu, 10:4, Solomona, 16: 18, ma keia mau Pau-1 ku ua hoikeia mai ka hua o ka lakou hana, ko lakou hilinai ana maluna o ka mea a la-kou i makemake nui ai, a i hookohu ai. 5 O ka lilo ana o na kanaka ma na hana lealea o keia ao, oia kekahi kumu i hooikai-ka ole ai na kanaka o keia Lahui i ka hana. E huli aku kakou a nana i ka wa o na ku-puna o kakou ; aia iloko oia wa he nui wale na hana lealea i hanaia e lakou. Eia na mea a iakou i hana ai; o ka Hula pai ipu, o 1 ka Puhenehene. ke Kokomi, ke Pahiuhiu, ka maika, a me ia mea aku ia mea aku. O ke-ia mau mea a na kupuna o kakou i hana ai, ua hanaia no i keia wa ma Honolulu, a ma Moanalua kekahi. Nolaila, hele aku na ka-naka a pau malaila e nana ai. I ka ike ana o kekahi poe i keia mau mea, hoohihi loa ko lakou manao malaila, a haalele kekahi poe i ka lakou mau keiki. a me ka lakou mau wa-hine, pela hoi na wahine i na kane. He mau kumu keia e emi ai ka hooikaika ana o ke-ia Lahui i ka hana. Ua pau me ke aloha.
K * * * *.

E Kokua! E kokua!!

E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe:
             Ke waiho aku nei au i keia wahi manao iloko ou, a nau no ia e hai pono aku i o'u mau hoahanau a pau o ka iu o ka la, a me ke anu a ka makaai kauaula e wili ea ana i ka lepo ula ; o'u hoa inea o ka imi naauao o Lahainaluna, ka poe i hanau pu ia e ka ma-kuahine hookahi. o ke Kulanui ka inoa. Ua hoopuehuia'ku kakou. e kauliilii ana ma keia Pae Aina. a hala loa aku no hoi i na welau o ka honua, aole lakou e nalowale he mau hoku hele e like me Ukali. No ou-kou ka'u olelo hoolana e pili ana i ko kakou makuahine aloha, ka mea nana i uhi mai ia kakou i ka hau o Heremona, a ua pii ae la kakou ma na noho kiekie iloko o keia aupu-ni, kahi i hiki ole ai kakou mamua. Eia kahi manao no kakou, e hu ae ka pi. ha ana o ko kakou aloha no Lahainaluna, a e lulu dala nona. mai ka akahi a pii aku ilu-na e like me kona hoopomaikaiia. Owai la hoi o kakou e kaniuhu ole ana no ka haule ana o ko kakou makuahine, aia la ke waiho neoneo mai la, ua haule kona nani, a ua pau kona hoaiai ana i ke kula piii o Lele. Alo-ha ino ka makua. E kokua ! E kokua ! e na i j keiki ponoi ana. He niau hoahanau pu ka-ō| kou mai ke komo akahi ana a hiki i keia wa, a eia ke kauoha a ka Haku mana, ka mea nona na rula o ka hoopomaikai. " He o nani ka maikai a me ka oluolu o ka noho lo-kahi pu ana o na hoahanau, ua like ia me ka a hau o Helemona." A penei hou : "Hoohelelei kekahi a nui hou ae no nae, aua hoi kekahi i ka mea i ku ole i ka pono. a o ka nele ka hope." Nolaila, mai noho a kanalua kekahi i keia kokua aloha, ke kumupaa nona mai ko kakou mau loaa.
            Ma Honolulu nei au i keia mau la, a ua ike no au i ka waiho ana mai o ka Papa Hoo-naauao i ko lakou nonoi ana i ka Ahaolelo i mau Dala. me ke noi hapa no nae, no ka ho-pohopo, aole nui ka loaa ma ka waihona o ke aupuni. Aole nae pau ka minamina o ka Peresidena o ka Papa Hoonaauao, e ake no oia e paa ka Hale Kulanui- Lohe no hoi au ia ia e noonoo ana oia e hele kino iwaena o ka lehulehu ma Oahu nei, a e paipai ana ia lakou e kokua i na hana maikai, a e aloha mai paha lakou ia ia e like me ke kanaka o Samaria.
                A pehea hoi kakou e kana mau keiki po-noi, ke manao lana loa nei au, e kokua io ana no kakou. aole paha e hoole ? Ua launa ae nei au me kekahi poe o kakou iloko o ka Ahaolelo e noho nei, a ua olioli lakou me ka manao lokahi, aole o lakou oluolu e pio ke kukui malamalama o keia Pae Aina. A hima ko'u wahi. e paipai ana au ma ia mokupuni.
            Nolaila. ea. e ala like mai kakou e ko kela me keia apana, a e kukulu i ka hana, e koho i mau Luna ohi dala. i ka poe ike nae i ka malama ana. E like me Rev. A. Mo-ku mai Kaanapali aku a i Lahaina, a pela aku ia Rev. Nueku.
            A pela no hoi ko Hawaii, aia o Kaapa no Hilo, Mr. J. Kauhane no Kau. Aia no i ka hooholo ana e like me ka pono. pela hoi ma-kou o Kauai. a me Oahu nei. A e hoihoi pono aku kakou i ka mea loaa ma ka lima o ka Mea Hanohano ka Peresidena o ka Pa-pa Hoonaauao.
            Mai hoopalaleha kakou i na hana maikai, a i ka wa pono. e ohi auanei kakou ke hoo-nawaliwali ole kakou. O ko oukou maka-maka aloha.
G. W. LILIKALAM.
Honolulu,. Augate 1, 1862.

He hoakaka no ka pilikia
O KENUI. I KONA HOLO ANA MALU-NA O KA HOKUAO.

            E ka Nupepa Kuokoa e ;—Aloha oe:— Eia kekahi palapala a M. Kenui, ka Luna Lahaina i holo pu me Mr.Baluwina i ko Nuuhiwa Pae Aina. E hoolaha aku oe ia palapala, penei ia. " Lahaina Maui. Iulai 17, 1862. Ina makamaka o'u mai Hawaii a Niihau. Aloha oukou. He nui ka wawa iwaena o na kanaka no na pilikia i loohia mai ia'u, i kuu holo ana aku nei i ko Nuuhiwa Pae Aina; no-laila. ke manao nei au. he mea pono ia u ke wehewehe aku ma ke akea i akaka ia mea.
            Ua ee makou maluna o ka moku Hokuao, ka Poakolu, i ka la 2 o Aperila i hala iho nei, kakali wale au i ka Poaha, aole mea i kii mai ia'u e hele e ai, a pela no hoi i ka Poalima, a pololi loa au, a nolaila, ninau aku la au i kekahi o na Luina. auhea ka poi? A i ke kakahiaka o ka Poaono. alakai oia ia'u mamua, a ai pu iho la makou. alaila. ua pau kuu pilikia i ka pololi, aole au i hoo-pailua iki, no ka maa i ka holo moku. ua hoopailua nae ke Kapena, a me Mr. Balawi-na, kuu hoa hele, ia manawa.
            Aole au i olelo aku i kekahi e hoahewa ia Mr. Balawina, no kuu pilikia i ka pololi, aole hoi au i manao ua hewa oia ilaila, aole no hoi he pi o ke Kapena, no ka mea, he kanaka lokomaikai oia; aka. no kuu kali ana e kii mai lakou ia'u. Aole au i hoike aku ua pololi au. aole i hai aku la Mr. Ba-lawina, aole no hoi i ke Kapena. Oia iho la i lohe oukou e na hoahanau iloko o Kristo. Me ke aloha no. NA'U NA M. KENUI."
            Heaha la ke kumu o keia pilikia ? Ke hoa-hewa mai nei ka nupepa Hoku Pakipika ia Balawina; aka, ke hoole nei o M. Kenui, aole i manao oia ua hewa o Balawina ilaila.
            1. He eemoku o Mr. Balawina maluna o ka moku Hokuao aole oia he kuleana e hoo-ponopono ai malaila, aole e oluolu na moku haole e hooponopono na eemoku iloko o na hana o ka moku, a ua haawiia kela hana ke-ia hana malaila i ka Luna ponoi, nana e malama : O ka ke Kuene oihana ia e ha-nai'i i ka ohua a pau o ka moku.
            2. Ua mai, a liuliu ko Mr. Balawina wai-ho ana no ka hoopailua ; pela pu laua me ke Kapena. Aole nae i ike o Balawina ua pi-likia o M. Kenui i ka pololi i ko laua holo ana aku, a hoi mai, a hala ka hebedoma ma Honolulu, lohe mai la mai Lahaina mai, mai make o M. Kenui maluna o ka moku Ho-kuao i ka pololi.
            3. Ua lako loa ka Hokuao i ka ai maikai, a he kanaka pono a lokomaikai ke Kapena. Nolaila, heaha ke kumu o keia pilikia ?
            Ke hoike aku nei au. no M. Kenui no ia. E holo pu ana laua me kona makamaka, me Mr. Balawina kona kahu Ekalesia; no ke aha la ia i huna ai, aole i hai malaila ? Ina ua aloha oia i kona makua, i na ua hoi-ke aku ia ia. A ina i hoike aku, i na ua pau koke kona pilikia.
             Nolaila, pau no keia wawa nui i wawaia mai nei. Aole no i hana mai nei o Kenui, mamuli o ka loina a ka Haku i haawi mai ai ma Mataio XVIII, aole, lawe kela i kona kaumaha a hoike aku i na enemi, a ke apo nei na enemi ia ia, me he mea la oia ma ko lakou aoao.
            I ko'u kaupaona ana i keia mea, eia ke ano. He imi hala wale iho no ia a ka poe aia, e hoahewa ai ia Mr. Balawina, a me ka Ahahui misionari. O ko lakou mau no ia, no ka mea, " heaha ke kuikahi ana o ka pono me ka hewa ? Pehea la hoi e kohu like ai ka malamalama me ka pouli." Me ka mahalo.
NA'U NA W. P. ALEXANDER.

Olelo pane ia S. D. Keolalani.

            Ke kukulu mai nei o S. D. Keolanui i ka-na olelo pane ma ke kahua o ka la 24 o Iu-lai, o ka Helu 44 o ka Hoku Pakipika, me ka ninau hookano iho, "Owai la keia inoa e kau nei ma ka Helu 31 o ka Kupepa Kuo-koa?" L. M. Kamehaikana. He kanaka puni inoa no la hoi oe, huna oe i kou inoa ponoi ma ka Helu 38 o ka Hoku Pakipika, me ka olelo iho, "O S. D. Kalaauhula." I ke ku ana iho paha o ko pane poo i ka pua i panaia'ku ai ia oe, ma ka Helu 31 o ka Nupepa Kuokoa, ke wi la ko niho, a ke wili-wili la ko huelo, me he lepa lole la e pulelo na i ka makani, ka hai okoa mai no ia i ka