Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 33, 12 July 1862 — KA AHAOLELO. [ARTICLE]
KA AHAOLELO.
Ke holo nei ka manawa e hiki ai na la o ka halawai mia o keia kau Ahaolelo i ka i kaneri hookahi. me ka hana oieia o kekahi ! inea ano nui, koe nae ke kau ana i na dute maluna o kekahi inau mea ai o ka poe jiaahana. Ua hooholo iho ka Hale oka Poeikohoia, he Kanawai e kau ana i ke dute hookahi keneta inaluna o kn paonn Palaoa, ; Barena, Laiki, Ota, a ine ka mnuu Ota. Ua j kue nuiia ia Kanawai e na haole a pau, koe : nae o Kanuka, a ua hui mni na Luna kanaika me ia ma ke kokua ana ia Bila. Ona ! kumu hoopaapaa a ka jioe e kokua ana ia ' Kanawai, o ka olelo a ke Kuhina Waiwai i ma kana Hoike, a me ka manaoia e hoopoj maikaiiake Aupuni holookoa ma ua Kanawai ; la. Ona mea ake Kuhina i manno ai he pono, ua hiki ole maoli; ano la, ke hai mai nei j ka ia i kona manao he maikai ke kau ana i dute hoomalu i mea e pani aku ai i ke dala me ; ke kipaku aku hoi i ka hiki ana mai o na moku a me na ukana iloko o keia Aupuni, me ka ; hookau iho i ka auhau kaumaha no na mea ; ai maluna o ka lehulehu, ī mea ehoopomai- \ kai aku ai i kekahi poe uuku. Aole e loaa iki ana i ka Waihona o ke Aupuni kekahi wahi pomaikai iki, ina ka hookau ana i keia dute. Alia, e noonoo kakou no ka Palaoa, o ka nui paha o na pahu : i aiia he 5.000 i kela makahiki keia makahiki, a no waho mai paha 11,000 paha a ke Aupuni e ohi ai. he 81.000 a 51,200 paha, i oia hoi he 50 paha, a he 60 paha keneta no ka ; paliu hookahi. Ma ke Kanawai hou, ua pii ike dute he S2 00 no ka pahu hookahi; a noj laila, e pau ana paha ka lawe nuiia'na mai io ia mea maanei. A malia pahn elnwe liilii loa ia mai no ka makaui ke dute ; a nolaila, ma kalii paha e loaa mai nei he 81,200 aole , paha e hiki ana i ka 8600. Ke i ia mai nei e pomaikai ana ke Aupuni. a me ka poe kanu palaoa o Makawao, ke manao nei makou, he manao kuhihewa ia. Ke loaa nei i ka poe kanu palaoa o Makawao, he 81.00 no ka busela hookahi, n ina no e lilo keia i Kanawai, o kahi kumu kuai ! iho la no ia. Oka poe kuai f>alaoa nme kn poe hale wili ka poe e hoopomaikai nuiia'na ma in Kannwai; ao ua pomaikai la ina e loaa, noloko mai no ia o ka hou o ka lae o ka poe paahana haole, a me na kanaka. Pehea, aole anei keia he Kanawai e haawi ana i j kapono kapahi ? Na ka lehulehu no ia e noonoo. Kainoa, aole oka jx>no oka mea hoo- ; kahi a ohana hookahi, a o kekahi poe kanaka paha ke manaoia ; aka, o ka j)ono o ka [lahui holookoa, a j>ehea la keia Kanhwai, e hoopomaikai ana i kekahi poe uuku wale no, me ka hookauinaha i ka hapa nui o ka lehulehu ma na mea e pili ana i ka jx>no o ka ; noho ana ? Aka, okn holo paha okn hnna mahiai, me ke keukea oleia ka mea i j>ono ai o keia Kanawai ? Ke manao nei no makou. aole no j>ela ka hana ana o ka pololei, 'a me ke kaulike. No ka mea, aia no oka maikai o ka mea i knnuia, ka mea nann e huki i kn j>oe makemake e kuai i na mea i kanuia i Hawnii nei. Ke lawe nuiia mai nei anei ke Kopaa ulaula iloko o keia Aupuni ? Ke olelo nei makou aole; no ka mea, ; ua kipakuia'ku e ke Kopaa maikai i kanuia ma Hawaii nei, a peln no i na e oi ka maikai o na mea eae i kanuia e kakou ; alaila. aole no e laweia mai nn mea o waho mai. Ke kau aku nei kakou i ke dute ma na mea o na aina e mai, malia paha o duteia mai ka pulupulu, a me na mea e ae a kakou e hoouna'ku ai ilaila ; no ka mea, " E like me ke ana au e ana nkn ni, pela no e nnaia mai ai."