Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 27, 31 Mei 1862 — No ka Ahaolelo. [ARTICLE]

No ka Ahaolelo.

| Akahi ae nei .mahina oka noho ana oke i Kau Ahaoleio o keui Aupuni, a he mea po- ! no hoi i ka lehulehu ke ike i na niea i hanaiia eia poe. Ua holo no ka hana a ka Hale j Alakaainana, iloko no o ka lohi o ka hoike alua makahiki ana Kuhina. O kekahi o na hoike aole i paiia a hiki i keia la; nolaila, aia a. ike na Luna i ke ano oloko oia mau hoike ; alaila, loaa ka pono a ia mea. | Ona mea e hanaia nei eka Hale Ahaolej lo o na'Lii, me he mea la iloko o ka manao [ o ka poe hoa Hanohano oia Hale ; no ka uu- ! ku loa no o na hana, a me na mea e hana- | ia'na e lakou; nolaila, ua kohu ole ke paiia | o ka inoolelo oia Hale, a pela no ka hooholo ! ana iho o ka lehulehu, me ka manao aku o ; ka hana waie 110 a ia Hale, o ka hooemi hoI pe i ka holomua ana o na hana o ka Hale o ika Poeikohoia. A ua nui ka manawa o ! ka Hale Makaainana, i lilo ma ka heluhelu | ana i na palapala hoopii; a ua nui no hoi na | Bila Kanawai i waihoia mai imua o ia poe, ! a i noonooia hoi me ka maikai; a eia iho ! inalalo nei na Bila Kanawai i waihoia inai 1 imua oka Hale Makaainana. Eia na Ka- ' nawai i hooholoia e na Hale elua : Mai ka liale o na'lii mai, " He Kanawui e i hoololi nna i ka hnna aka Makui Nni o Ouhu, i ka Makui Kiokie o ke Aupuni." NaMr. Kipi, he Olelo Hooholo e hookaawale ana i na dala (i,OOO. i mea e uku ai i na Ulo o keia kaii Ahaolelo. Hooholoia me ke kue ole. Na Mr. Halasi, he Kunawai e hooemi ana ika nui oka poe Jure i 24. Hooholoia. Na Mr. Wepa; he Kanawai e hoololi ana i ka Ilaawina C, 517 o ke Kanawai Kivila, " Na Masini a mu, ke mmaoiu no kekahi hana." A me ke Kanawai e hookuu ana i ka hao palahalaha a lue ka hao kua, aole e uku i ke dute. Hooholoia. 'Eia na Bila i holo i ka Hale o ka Poeikohoia wale no: Na Mr. Kipi, he Bil.s Kanawai e ae ana i ke kuai maauauwa kalewa lole, ua hooholoia, a ua pepehiiu e ka Huie o na'iii. Eia na Bila i hooleia : Mai ka Hale o na'lii mai he Bi!a, " E hoololi ana i na hana a ka Luna Dute, Luna Leta, a me ka Luna Awa, o Liihaina a me Hilo, i ka Makai Nui o Lahaina a me Hilo.'" Waihoia ma ka papa: Na Mr. Nuuanu, he Biia e hoihoi ana i nadala kula i ke Kuhina Waiwai, 1G i houle, 8 i ae. Waihoia ma ka papa. Na Mr. Kahookano, he Bi!a Kanawai e hoouku m i na mai i hoolaia i ka Hale Mai o ka Moi Wahine i §1.00. llooleia. Na Mr. Moku, he Kanawai e hooemi ana i ka uku ona Lio Kea $5.00. Hooleia. Na Mr. Kahookau maha, he Bila Kanawai o hooioli ana ike Kanawai Hana Alanoi. Uaawiia i ke Komite. Na Mr. Kaakua, he Kanawai e boo|«u an& » ka auhan poo o ka Lio, Hoki, a me ka Miuia. Waihoia ma ka papa. Na Mr« Kaapa, he Bila Kanawai e hoololi aaa i ka Pauku lw o ke Kanawai Kivila, a e haawi ana i ka niana oke koho balota na ka Luna Alanui. Heluheluia m% ka la 14 o Mei. Aua hoole loa ia. Na Mr. Nuuanu, he Bila Kanawai e pih ana ika haaleie oke kane a wahine i mareia. Hoole loaia. Na Mr. Kahananei, he Bila Kanawai « hoonui ana i ka hoopai o ka moekolohe. liooieia. Na Mr. Kaakna. h* Bila Kanawai eae ana i na Kahuna Hawaii e kkpaan me ka Palaptvla Ae. Hoolm. Eia m fiik e noonjbo ia nei: Na Mr. Kipi, he Bili Kanawai e hookaawale ana i ka nku o na Lunikanawai ma ka maheW. Haawiia ike Komite na Aha Hookolokok*.

sfr. lUhsi, be Kanawai e i bt: Kumukana.waj. a nie ha pati:ku hoploli. iHu- 1 b«>iuia i La b 13 o >Km. Ho&wīU i ke Kouiiw Wa». Na Mr. Kahaiv\:\ut. he lii'a Kanwii f bxvru\ ana i ka uku na Luna Heiu. a Lu»a Auhau, i •> k*n*Ma o rui ! xvn lla.iwiia i ke Koiuile o j Oii Aha Hookuiokol». ' Na Mr. Ka.iusr-.iL be e hoolilo ana i hooieahi Loio Aupuni. Hiawib i ke Komiie o ; rw Aba HookoU»kolo. a na k>' Koiuiie i h*ua ka bi!a e waiho nei imua o ka Hale. Na Mr. M >ku. he Bib Kanawai e ho>jemi ana >,« ka auhau o k.i Lio. i hap&lua no ke lioo- ; iponeeia» hoike iaai ke Komite Waiwai. ! Na Mr. Kimo Pelekane. he Bila Kanawai e f hoopaa ana i ka hoopii uiaiuna o na wahine i ; hapai ma ka moekoiohe. ilooleia i ka Ia 24 o i Mei. Aka. ua noonoo hou ia. i O na Bila he 22 i waihoia mai iinua o ka | Haie, he 11 i hooleia, he 6 i hooholoia, a o ike koena aia no ma ka lima o na Komite. O |kekahi o keia poe Kanawai, aole he ano nui, ! oia no na Bila kupono i ka hooleia. Eiua ! Biia i hooholoia i pili i ka hoanoe i ka Bi!a i Waiwai. oia hoi ka hookuu waie ana i na ' hao mea hana ipuhao mahu, i mea e nui ai i ka hana a koonei poe paahana ma ia mea, ia i emi iho ai ke kumukuai oia mau mea i maanei, mamua o Kaiafoni; a o kekahi hoi je hooemi ana i na Masini i komo wale mai ii ka aina nei, me ka uku oie i ke dute. Ma | na Kanawai e waiho nei. ua hookomo waie i ia mai na Masini hana ine ka uku oie i ke dute. A o na Masini hoi e pili ana i ka ; mahiai, e mau ana no ke komo wale ana ī mai. me ke dute ole. | £ ike kakou ma ka moolelo o ka la 24 iho !nei, ua hapaiia mai he Bila imua o ka Hale |e pili ana i ka hoopai o na wahine, i hapai I i na keiki moekolohe, ua hoopaapaaia, a ua i hoomoeia ma ka papa. Ua hapai houia ka Inoonoo ana oia Bila, ma ka Poakahi iho nei, ja ke lana nei ko makou manao e noonoo poi lolei ia, me ke akahele mamua o ka waiho |ana ia Bila ma ka papa. O lee kuhihewaia j paha o kona ano ke kumu e hoomoeia'i o ia i Bila ma ka papa. j He 10 makahiki mamua'ku nei, ua hanaJia no he Kanawai e pili ana i na wahine haIpai keiki, i na e hanau i ke keiki a 4 malaj la o ke ola o ua keiki la; alaila, e hookuuia j ka makuahine; aka, i na e make ke keiki ma|mua mai o ia mau malama,alaila, e hoopaiia j no. Ua hele ia Kanawai ma ke alanui po- | lolei; aka, ua haule pu iwaena, aole i hiki |aku i ka pomaikai i manaoia'i. A no ke ikau mau o ka weliweli, a me ka hilahila i : na Aha Hookolokolo, iluna o na wahine e |hapai ana i na keiki o keia ano; nolaila, ua jnui loa paha na keiki i pepehiia e na wahi!ne o ia ano, mamua o ke akaka loa ana ia hai o ko lakou hapai, a ma ia mea, ua keakeaia mai ka hanau ana, a ua ili hoi ka poino rnau loa ana iluna o ka mea e pepehi ana i i ke keiki. | Ma ka lawelaweia'na no o ke Kanawai e |waiho nei, ua nui loa ka ino i hanaia; ua iKauo huluhuluia ka wahine i hapai i kekahi |mau mile a hiki i kahi o ka Lunakanawai, !me ka nawaliwali no, a ilaila e hooweliweliia mai ai, a e hoomakaukauia mai ai me ka hoohilahila. Aoie no he pono ke koiia ka wahine i mareia e hai mai i kona hapai, oleloa aku hoi ka poe wahine mare oie ia, ( ma na aina naauao,) ke oie e hoopiiia e oki i ka marc ana. A no ka holo mua ana o ka naauao o keia Lahui, ua hapaiia mai nei keia Kanawai imua o ka Hale Ahaoielo o keia Aupuni, e hookuu loa ana i ka hoopaiia ana o na wahijne i hapai ma ka moekolohe, a hookamakai ma paha, a me ka hopu oleia no hoi o ia poe. A he olioli ko makou me ka manaolana, i na |e hooholoia ia Kanawai. I Ua manao kekahi poe, aole no i lawa i i keia Kanawai, e aho loa no ka hookuuia o |na wahine a pau, aole e hoopaiia no ka he-1 wa moekolohe. Aka, ua pono paha ke aka-1 heie ana ma ia mea. Ma ka inoa o na hua j haia oie a ka poe makua haumia, e hookuuia I ka lima e uumi nei i ka puuai o ia poe ; me | ka manaolana'ku e ulu ae ia poe a e lilo i I mau mea i oi ae ka maikai mamua o na ma-1 kua o lakou. Aole no ka poe i kamaaina i! keia mea, i manao iho he mea e hoonui ai i j ka hewa ka hooholo ana i keia Kanawai; a ! jaole no hoi e hooemiia keia hewa ke hookau-1 { mahaia e ke Kanawai, he oieloa no. j | He Kanawai kekahi imua o ka Haie, e I pili ana i ka noho ana o kekahi Loio Kuhi- j na, aoiehoi e like me keia ka noho ma na i mokupuni a pau ; aka. hookahi wale no, he ( ioihi no ia Kanawai, he 19 pauku. E haa-; wiia ana i ka Moi ka mana o ke koho i ka» Loio Kuhina, a eha makahiki e noho ai ma \ kana Oihana; alaila, koho hou, ke oie e hoo- \ pauia e ka Moi; a aia no i ka Ahaolelo ka hooholo mai i ka uku kupono nona. O ka i hoonoho ana i Loio Kuhina no na mokupuni I a pau, he Kanawai maikai no ; aka, ma ke ; Kanawai i waihoia mai imua o ka Hale, i eiua mea hemahema ioa : O ka pono i ka | Loio Kuhina, o ka hoolilo i kona akamai a : pau no ke Aupum wale no, aole no hoi oia i i e aeia e Loio no na mea e ae me ka ukuia = ! mai; aka, e hoopau holookoa loa no ia i koIna ntanawa no ke Aupuni. A i mea no hoi' Ii makaukao e hana rae ka hope ole, i akamai pono i ke kamailio i ka olelo Hawaii, a i me ka olelo Beritania; oo ka mea, he nui' 1 ka poino i loaa i ka lehulehu imua o na ; [Aha Hookolokoio, no ke akaka pono ole ! o ua mea a iakou i hoopuka'i i ka Lu-: n&kanawai, a Loio ike oie paha i k& oieia I Hawaii. A aole no hoi he pono ke koho i > unuhiolelo i mea nana e iaweUwe ka hana i.

• waihoia aku nana. A ano ua hiki mai ka manawa e hanaia'i i mau Kanawai e hooliio ana o ka ike i ka oielo Hawaii ka mea e kupouo ai ka noho i Lunakanawai a i Loio paha. No ka me«, aia no i ke akamai a me ka i* » maoii i ke ano o ka mea e hanaia, a i hoikeia mai e na hoike, ka hiki ke hooholo i ke kauiike a me ka poloiei. no na mea e pili ana i kekahi hihia, imua o kekahi Luna- ; kanawai. Ao ka noho ana mai o kekahi i ; Lunakanawai, a i Loio paha, me ka ike ole j i ke aoo o ka olelo a na iuea imua ona, i ko t : makou manao, he pono oie. ' Ano, ua hiki mai imua o kakou keia mea; [noiaiia, ua hiki mai ka wa pono e hana'i i rnau rula kupono e hoopomaikai mai ai i ka ■ Lahui Hawaii. Ahe pono no hoi iko ma- j : kou manao ka haawi mua ia o ka hana i ke* | | kahi kanaka Hawaii i makaukau. Ake ma- \ ! nao nei no makou e koi ana no na Luna Ha- \ \ waii i ko lakou niau pono maoli. i Aole o kanamai ka hoopaapiaa ika P<»alua j ; iho nei, no na hoike elua a ke Komite no na j ! Ahahookolokolo, ka hapanui a me ka hapa ; uuku ; no ka hoopii a na makaainana e noi iana, e hoopauia ke Kanawai, "E hoo;emi ana i na ino i laha ma ka hookama- ! kama." Ua kue mai na Luna naauuo he ; jnui wale me ka waiho akea mai unua o ka j Haie i na mea a lakou i ike maka'i a i iohe j pepeiau .«oi. A ina ka ninau ana ua 15 j jka poe ae ma ka hoapono i ka hoike a ka ; | hapanui o ke Komite, a e hoopau i kela Ka- | nawai, a ewalu i kue. Ma keia mea e ike |lea ia'i ka inanao o ka lehulehu no keia ka- > nawai o M. H. IS6O. | Mai holo ole no kela Kanawai i kela kau, \e ole no ka hoomaliuliuia o kekahi mau Lui na, me ka manao no nae e hoopauia no i ka i wa e makemakeia'i, i ae aku ka hana, e pipiii ! loa'ku ana i ka inau. i